[Bài Thơ] Ức Trai Thi Tập - Nguyễn Trãi

Discussion in 'Thơ Ca' started by Rùa Siêu Tốc, Sep 22, 2018.

  1. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    20. Long Đại nham

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Khứ niên hổ huyệt ngã tằng khuy,

    Long Đại kim quan thạch quật kỳ.

    Ngao phụ xuất sơn, sơn hữu động,

    Kình du tắc hải, hải vi trì.

    Hồ trung nhật nguyệt thiên nan lão,

    Thế thượng anh hùng thử nhất thì.

    Lê Phạm phong lưu ta tiệm viễn,

    Thanh đài bán thực bích gian thi.

    Dịch nghĩa

    Năm trước ta đã từng xem hang cọp

    Nay lại đến xem động Long Đại, một động núi lạ

    Con ngao đội núi lên thành động

    Cá kình bơi lấp biển thành ao

    Trong bầu nhật nguyệt trời khó già

    Anh hùng trên đời thì chỉ là một thuở

    Nếp sống phong lưu của hai họ Lê và Phạm than ôi cũng xa dần

    Thơ trên vách đá cũng đã bị rêu xanh gấm nhậm rồi.
     
  2. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    21. Thượng nguyên hộ giá chu trung tác

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Duyên giang thiên lý chúc quang hồng,

    Thái nghịch thừa phong khóa lãng bồng.

    Thập trượng lâu đài tiêu thẫn khí,

    Tam canh cổ giốc tráng quân dung.

    Thương ba nguyệt tẩm ngọc thiên khoảnh,

    Tiên trượng vân xu thiên cửu trùng.

    Ngũ dạ bồng song thanh mộng giác,

    Do nghi Trường Lạc cách hoa chung.

    Dịch nghĩa

    Nghìn dặm ven sông ánh đuốc sáng tỏ

    Chiếc thuyền vẽ hình chim nghịch thuận gió lướt sóng đi

    Lâu đài mười trượng đã tiêu hết khí bẩn

    Tiếng trống và tù và suốt ba canh làm cho dáng vẻ quân đội mạnh mẽ hơn lên

    Sóng nước xanh ngâm ánh trăng như ngọc nghìn mảnh

    Gậy tiên lướt như trên mây bay cao trên chín tầng trời

    Nằm đêm bên song cửa thuyền tỉnh cơn mộng nhẹ

    Còn ngỡ là nghe tiếng chuông vang cách hoa ở cung điện Trường Lạc.
     
  3. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    22. Quan duyệt thủy trận

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Bắc hải đương niên dĩ lục kình,

    Yến an do lự cật nhung binh.

    Tinh kỳ y nỉ liên vân ảnh,

    Bề cổ huyên điền động địa thanh.

    Vạn giáp diệu sương tỳ hổ túc,

    Thiên sưu bố trận quán nga hành.

    Thánh tâm dục dữ dân hưu tức,

    Văn trị chung tu trí thái bình.

    Dịch nghĩa

    Biển bắc năm ấy đã diệt cá kình

    Yên ổn vẫn còn phải lo luyện binh

    Cờ xí bay phấp phới liền với bóng mây

    Trống trận nhiều làm huyên náo rung động cả đất

    Muôn binh giáp sáng ngời dưới sương, quân dõng mãnh (như loài tỳ, hổ)

    Nghìn thuyền dàn trận thành hàng (như chim quán, chim nga)

    Lòng Thánh muốn cùng dân nghỉ ngơi

    Rốt cuộc nên xây dựng thái bình bằng văn trị.
     
  4. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    23. Hạ quy Lam Sơn kỳ 1

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Quyền mưu bổn thị dụng trừ gian,

    Nhân nghĩa duy trì quốc thế an.

    Đài các hữu nhân nho tịch noãn,

    Biên thùy vô sự liễu doanh nhàn.

    Viễn phương ngọc bạch đồ vương hội,

    Trung quốc uy nghi đổ Hán quan.

    Sóc tẩm dĩ thanh kình lãng tức,

    Nam châu vạn cổ cựu giang san.

    Dịch nghĩa

    Quyền mưu vốn là để trừ gian

    Nhân nghĩa giữ cho thế nước được yên

    Chốn sang trọng có người (công hầu bá tử) tất chiếu nhà nho ấm

    Nơi biên thùy không có việc thì doanh trại nhàn

    Phương xa dâng ngọc và lụa, vẽ cảnh hội nhà vua

    Trung quốc uy nghi được thấy lại quan nhà Hán (xây dựng tốt)

    Yêu khí phương bắc đã dẹp xong, sóng gió loạn lạc đã lặng

    Đất Nam châu vẫn giữ giang sơn muôn thuở.
     
  5. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    24. Hạ quy Lam Sơn kỳ 2

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Ức tích Lam Sơn ngoạn Vũ Kinh,

    Đương thời chí dĩ tại thương sinh.

    Nghĩa kỳ nhất hướng trung nguyên chỉ,

    Miếu toán tiên tri đại sự thành.

    Nguyệt xuế nhật thành quy đức hóa,

    Hủy thường chùy kế thức uy thanh.

    Nhất nhung đại định hà thần tốc,

    Giáp tẩy cung nang lạc thái bình.

    Dịch nghĩa

    Bình sinh đường đời nhiều vất vả quá thể

    Vạn việc chỉ nên phó cho trời già

    Tấc lưỡi hãy còn, tưởng cũng tự tin được

    Cứ một cảnh nghèo như cũ thật đáng thương

    Ngày tháng (sáng tối) đi qua vùn vụt khó mà trở lại

    Quán khách lạnh lùng, đêm dài như cả một năm

    Mười năm đọc sách (học hành) mà nghèo đến tận xương

    Trên mâm cơm chỉ có rau mục túc, chỗ ngồi chẳng có chiếu.
     
  6. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    25. Đề kiếm

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Lam Sơn tự tích ngọa thần long

    Thế sự huyền tri tại chưởng trung

    Ðại nhiệm hữu quy thiên khải thánh

    Xương kỳ nhất ngộ hổ sinh phong

    Quốc thù tẩy tận thiên niên sỉ

    Kim quỹ chung tàng vạn thế công

    Chỉnh đốn càn khôn tòng thử liễu

    Thế gian na cánh sổ anh hùng.

    Dịch nghĩa

    Từ xưa khi rồng thiêng còn nằm ở Lam Sơn

    Mà việc đời huyền nhiệm đã biết rõ ở trong lòng bàn tay

    Khi gánh nặng trao về một người thì trời báo cho thánh nhân biết

    Khi đời thịnh được gặp thì hổ sinh ra gió

    Đã rửa sạch nỗi nhục ngàn năm của thù nước

    Cuối cùng đã cất giữ cái công muôn thuở trong rương vàng

    Từ nay việc chỉnh đốn đất trời đã xong

    Trên đời rút cuộc có được mấy người anh hùng như thế?
     
  7. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    26. Hạ tiệp kỳ 1

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Xuẩn nhĩ man tù cảm khấu biên,

    Tích hung nẫm ác dĩ đa niên.

    Cửu trùng duệ niệm liên hà tục,

    Vạn lý loan dư mạo chướng yên.

    Sơn thú dĩ văn thu Ngụy Bác,

    Thần Khuê hựu kiến khắc Yên Nhiên.

    Tòng kim tứ hải xa thư nhất,

    Thịnh đức phong công vạn cổ tiền.

    Dịch nghĩa

    Bọn man di ngu xuẩn sao dám quấy nhiễu biên thùy!

    Đã nhiều năm tích hung dồn ác

    Triều đình sáng suốt vốn thương lề thói của dân ở miền xa

    Nên kiệu loan vẫn đi đến nơi sơn lam chướng khí

    Nghe tin quân đồn thú đã thu được miền Ngụy Bác

    Lại được biết đất Yên Nhiên cũng đã khắc sao Thần Khuê (ghi công vua, triều đình)

    Từ nay các khuôn khổ xe cộ và chữ viết sẽ thống nhất

    Công đức này lớn lao xưa trước không thể sánh kịp.
     
  8. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    27. Hạ tiệp kỳ 2

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Gian thần tặc tử tội nan dung,

    Đáo để chung đầu hiến võng trung.

    Cùng nhưỡng khởi kham diên suyễn tức,

    Đại đình ưng dĩ tấu phu công.

    Giốc thanh vạn lý khê sơn nguyệt,

    Kỳ cước thiên nham thảo mộc phong.

    Tứ hải vĩnh thanh tòng thử thỉ,

    Phù tang tảo biện quải thiên cung.

    Dịch nghĩa

    Bầy tôi làm giặc khó dung tha

    Chung cuộc rồi cũng sa vào lưới

    Đất cũng chẳng lẽ để chúng toi thóp mãi

    Cho nên triều đình đã báo tin thắng trận lớn

    Tiếng tù và vang lên muôn dặm dậy ánh trăng khe núi

    Bóng cờ cùng cây cối lay trong gió khoảng nghìn non

    Từ nay bốn bề sẽ yên lặng mãi

    Cây cung trời sớm mắc trên cây phù tang.
     
  9. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    28. Hạ tiệp kỳ 3

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Thánh triều nhu viễn mẫn hôn ngu,

    Nại nhĩ vô tri tự vẫn khu.

    Lũy thế cừu thâm lân cảnh oán,

    Khi thiên tội đại quỷ thần tru.

    Mạc tương tiền thế ban kim đại,

    Bất tác trung thần hiệu nghịch tù.

    Vị báo hậu lai phiên trấn giả,

    Chinh luân phúc triệt tại tiền đồ.

    Dịch nghĩa

    Thánh triều vỗ về người xa, thương hại kẻ ngu dốt

    Sao các người chẳng biết lại tự hại thân?

    Thù oán gây quá nhiều đời, chung quanh đều ta thán

    Khinh mạn trời là tội lớn quỷ thần không tha

    Chớ lấy việc đời trước mà níu kéo việc đời nay

    Không chịu làm trung thần, lại làm kẻ phản nghịch

    Để báo cho kẻ đến phiên trấn sau này biết

    Cái vết xe đổ ở đường trước kia.
     
  10. Hạ Mẫn Go away

    Messages:
    574
    29. Hạ tiệp kỳ 4

    Bấm để xem
    Đóng lại
    Khi thiên võng thượng vị thiên cao,

    Thiên võng khôi khôi cánh mạc đào.

    Hộ ngoại trùng sơn không thiết hiểm,

    Lâm gian thê điểu bất quy sào.

    Man khê lộ viễn vu loan ngự,

    Ngọc trướng mưu thâm xuất Hổ thao.

    Tứ hải chỉ kim câu thiếp tĩnh,

    Dự tri hậu dật bổn tiên lao.

    Dịch nghĩa

    Dối Trời lừa vua rồi bảo rằng Trời cao

    Lưới Trời lồng lộng khó mà trốn thoát

    Núi non trùng điệp dựng ngay trước cửa cũng chẳng được gì

    Chim ở ngay trong rừng còn không về tổ được

    Khe núi gây khó khăn cho đường xe kiệu loan

    Từ trong trướng ngọc đã có mưu lược xuất quân

    Bốn bể từ nay sẽ yên tĩnh

    Biết trước rằng muốn sau được nhàn tức trước phải nhọc.
     
Trả lời qua Facebook
Loading...