I. Đôi nét về nhà thơ Xuân Diệu - Xuân Diệu (1916 -1985), tên thật là Ngô Xuân Diệu. Xuất thân trong một gia đình nhà Nho, tuy nhiên ông lại thuộc thành phần trí thức Tây học. - Quê ở Trảo Nha, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Ông sinh ra ở quê mẹ là Bình Định nhưng lại lớn lên ở Quy Nhơn. - Ông được mệnh danh là "nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới" (Hoài Thanh), là "ông hoàng của thơ tình yêu Việt Nam". - Cái tôi trong thơ Xuân Diệu: Khao khát tận hưởng tận hiến.
Phần 1 Bấm để xem 1 ANH ĐÃ GIẾT EM Anh đã giết em, anh chôn em vào trái tim anh Từ đây anh không được yêu em ở trong sự thật Một cái gì đã qua, một cái gì đã mất Ta nhìn nhau, bốn mắt biết làm sao? Ôi! Em mến yêu! Em vẫn là người anh yêu mến nhất. Cho đến bây giờ ruột anh vẫn thắt Tim anh vẫn đập như vấp thời gian, Nhớ bao nhiêu yêu mến nồng nàn, Nhớ đoạn đời hai ta rạng rỡ Nhớ trời đất em cho anh mở Nhớ Muôn thuở thần tiên Ôi! Xa em, anh rơi vào vực không cùng Đời anh không em, lạnh lùng tê buốt Nhưng còn anh, còn em, mà đôi ta đã khác Ta: Hai người xa lạ -phải đâu ta! Anh đã giết em, anh chôn em vào trái tim anh Anh vẫn ước được em tha thứ Anh vẫn yêu em như thuở ban đầu Thê"mà tại sao ta vẫn xa nhau? Tại em cố chấp Tại anh đã mất Con đường đi tới trái tim em Anh đã giết em rồi, anh vẫn ngày đêm yêu mến Em đã giết anh rồi, em vứt xác anh đâu 2 BIỂN Anh không xứng là biển xanH Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng Bờ cát dài phẳng lặng Soi ánh nắng pha lê. Bờ đẹp đẽ cát vàng Thoai thoải hàng thông đứng Như lặng lẽ mơ màng Suốt ngàn năm bên sóng.. Anh xin làm sóng biếc Hôn mãi cát vàng em Hôn thật khẽ, thật êm Hôn êm đềm mãi mãi Đã hôn rồi, hôn lại Cho đến mãi muôn đời Đến tan cả đất trời Anh mới thôi dào dạt.. Cũng có khi ào ạt Như nghiến nát bờ em Là lúc triều yêu mến Ngập bến của ngày đêm Anh không xứng là biển xanh Nhưng cũng xin làm bể biếc Để hát mãi bên gành Một tình chung không hết Để những khi bọt tung trắng xóa Và gió về bay tỏa nơi nơi Như hôn mãi ngàn năm không thỏa, Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi
Phần 2 Bấm để xem 3 ANH THƯƠNG EM NGỦ Anh thương em khi ngủ Phong thái rất hồn nhiên. Em ngủ như trẻ nhỏ Ngon say một giấc liền. Tay em thả xuôi xuôi Như bơi vào cõi mộng Mắt em khép dài dài Dưới trán em lồng lộng. Em nằm in trẻ nhỏ Trong chiếc võng yêu thương Anh dệt giăng khắp chỗ Trong phòng, quanh quất giường. Anh thức nhìn em ngủ, Anh canh giấc cho em; Anh lắng nghe nhịp thở Ngực em điều xuống lên Trở mình, tay ấp má Anh thương em dáng người Tin cậyvào cuộc sống, Tin ở anh trong đời Sau một ngày đầy việc Chúc em tôi giấc lành! Anh vô cùng sung sướng Nếu em mơ thấy anh. 4 DỐI TRÁ Nói chi nữa tiếng buồn ghê gớm ấy Để lòng tôi sung sướng muốn tiêu tan? Tất cả tôi run rẩy tựa dây đàn Nghe thỏ thẻ chính điều tôi giấu kỹ, Sợ đôi mắt điềm nhiên và diễm lệ Vâng, nói chi để khiêu lại nguồn sầu Toi ngỡ đà cạn hẳn trong bấy lâu, Để lại nhóm cho cháy thêm ngọn lửa Tưởng gần tàn -Yêu? Yêu nhau? Làm chi nữa! Tôi vẫn biết rằng tôi chẳng xứng người; Mùa xuân tôi chưa hề có hoa tươi; Tôi như chiếc thuyền hư, hư, không bến đỗ; Tôi là một con chim không tổ, Lòng cô đơn hơn một đứa mồ côi, Nhặt nụ cười của thiên hạ, than ôi, Để tự nhủ: "Ta được yêu đấy chứ". Tôi chỉ sống để hoài hoài tưởng nhớ Mãi mãi yêu, nhưng giấu diếm luôn luôn; Mà người thì, lơ đãng, dậm trên buồn, Bận đi hái những cành vui xanh thắm. Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm! Hỡi lòng dạ xấu xa như vực thẳm! Tôi biết rằng người nói vậy cười chơi, Tiếng đã làm tôi tê tái cả người, Tim ngừng đập, để thu hồn nghe lắng, Máu ngừng chạy, để cho lòng bớt nặng. Tôi biết rằng, chỉ cách một ngày sau, Cây bên đường sẽ trông thấy tôi sầu, Đi thất thểu, đi lang thang, đi quạnh quẽ. Vì vội đến kiếm tìm nhau, tôi sẽ Chỉ thấy người thương nhưng chẳng thấy tình thương. Và như màu theo nắng nhạt, như hương Theo gió mất, tình người đành tản mác. Tôi sẽ trốn, thẫn thờ, ngơ ngác, Trái tim buồn như một bãi tha ma, Gượng mỉm cười: "Người quên nghĩ rằng ta Sẽ đau đớn bởi một lời nói vội". Vì khốn nỗi! Tôi vẫn còn tin mãi Sự nhầm kia; tôi không thể không yêu Dầu không tin, tôi càng cứ yêu nhiều: Khi người nói, tiếng người êm ái quá.. Có lúc, tưởng chỉ để rơi tàn lửa, Tay vô tình gây một đám cháy to: Người tưởng buông chỉ một tiếng hẹn hò, Tôi hưởng ứng bằng vạn lời say đắm Đương rạo rực, thì thào, rối rắm Ngập lòng tôi -Mà ai ngó tới đâu: Tôi điên cuồng, tất nhiên phải khổ đau, Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm! Vậy, trót lỡ, tôi sẽ đành lẳng lặng Chịu mối tình gây lại bởi tay ai, Không cần xin, không trách móc, vì -ôi! Tôi chẳng biết làm cho lòng cứng cỏi Cứ như thế cho đến giờ đen tối Hoa ái tình chung phận đóa hồng khô, Mà trái tim đã ghê dáng hững hờ Đã chung phận của tro tàn bếp lạnh Tôi giấu sẵn một linh hồn hiu quạnh, Cho nên, liền chiều đó, tôi hết vui Không thấy người bằng không thấy mặt trời, Tôi ôm ngực thử tìm xem biên giới Của sầu tủi. Nhưng, hỡi người yêu hỡi! Nó mênh mông, vô ảnh, bủa vây tôi; Yên ổn đi, thắc mắc đến đây rồi, Mơ ước tới, mà chán chường cũng lại Và mơn trớn cả một kho ân ái, Tôi một mình đối diện với tình không Để lắng nghe tiếng khóc mất trong lòng.
Phần 3 Bấm để xem 5. HOA ĐẸP LÀ HOA NHÌN DƯỚI MẮT EM Hoa đẹp là hoa nhìn với mắt em Cửa sổ là khung có hình em ở giữa Tách nước –là ngón tay em cầm Quyển sách chao đèn là bóng em đọc mở Đường nhựa là đường in dấu vạn chân Duy có một dấu chân –em yêu dấu Tàu điện là tàu một đêm anh tiễn em đi Em có nhớ một buổi chiều ta dạo trong sân Văn Miếu Vũ trụ là trốn anh được gặp em Thời gian là nơi anh với em sinh cùng thời đại Em ơi! Em đã mở cho anh Cánh cửa vô cùng, xin chớ bao giờ khép lại.. 6. HỎI Một năm, thêm mấy tháng rồi Thu đi, đông lại, bồi hồi sắp xuân Gặp em, em gặp mấy lần Tưởng quen mà lạ, tưởng gần mà xa Ai làm cách trở đôi ta Vì anh vụng ngượng, hay là vì em? Trăng còn đợi gió chưa lên, Hay là trăng đã tròn trên mái rồi? Hằng ngày em nói bao lời Với cha, với mẹ, với người xung quanh Với đường phố, với cây xanh, Sao em chưa nói với anh một lời? Tương tư ăn phải miếng mồi Đứng đi trên lửa, nằm ngồi trong sương Phải duyên, phải lứa thì thương, Để chi đêm thẳm ngày trường em ơi! Gửi hương cho gió Biết bao hoa đẹp trong rừng thẳm Đem gửi hương cho gió phũ phàng! Mất một đời thơm trong kẽ núi, Không người du tử đến nhằm hang. Hoa ngỡ đem hương gởi gió kiều, Là truyền tin thắm gọi tình yêu Song le hoa đợi càng thêm tủi, Gió mặc hồn hương nhạt với chiều
