Đọc hiểu: Nữ thần nghề mộc - Thần thoại Việt Nam

Đọc hiểu: Nữ thần nghề mộc
- thần thoại Việt Nam -
​

Đọc văn bản sau:

Nữ thần nghề mộc​

Sau khi đã sáng tạo ra loài người, lại thấy loài người phải sống chui rúc trong các hang đá tối tăm lạnh lẽo. Ngọc Hoàng thương tình bèn sai một vị thần bày cho loài người cách làm nhà cửa và các vật dụng sinh hoạt. Vị thần này xuống trần dưới dạng một người đàn bà đã già với mái tóc trắng như cước và vẻ mặt bí hiểm. Bà già sống lẫn lộn trong dân gian, cùng làm cùng ăn với mọi người và ngày càng có uy tín với nhân dân. Bấy giờ loài người chỉ mới biết đẵn gỗ hoặc tre nứa làm chỗ tránh mưa, tránh nắng tạm thời. Bà già đã tìm cách hướng dẫn loài người làm cưa, để cưa gỗ cho nhanh chóng hơn. Nhưng cách truyền nghề của bà cụ độc đáo. Không bao giờ bà nói thẳng cách thức làm mà chỉ hướng dẫn một cách gián tiếp. Chẳng hạn, bà đưa mọi người ra bờ suối, bên những bụi dứa dại đầy gai. Bà bứt lấy một chiếc lá và cứa vào chân của từng người. Ai tinh ý thì nghĩ ra cách làm chiếc cưa, tương tự như chiếc lá dứa.

Trong số những người đi theo bà, có hai anh em nhà nọ tên là Lỗ Ban, Lỗ Bốc tinh ý hơn cả. Họ suy nghĩ cách hướng dẫn của bà và rèn được một lưỡi cưa. Có lưỡi cưa, mọi người xẻ gỗ nhanh hơn. Từ đó anh em Lỗ Ban trở thành những người thầy đầu tiên của nghề mộc.

Nữ thần còn dạy cho mọi người cách làm nhà, làm thuyền bằng gỗ. Cách làm nhà được bà hướng dẫn như sau: Bà đứng thẳng trước mọi người, hai tay chống vào hai bên hông, để từ đó Lỗ Ban, Lỗ Bốc suy diễn. Lỗ Ban cho rằng nữ thần dạy làm kiểu nhà có một cột chính ở giữa, giao múi với hai đầu kèo, còn Lỗ Bốc thì lại cho rằng có thể làm kiểu hai cột đâm lên vào khoảng giữa hai kèo, v. V.. Hai anh em tranh luận và mỗi người làm một kiểu, kiểu nhà nào trông cũng chắc chắn, vững chãi. Dân chung quanh từ hai kiểu nhổ nào biến chế được rất nhiều kiểu khác nữa.

Nữ thần lại còn dạy cho dân cách làm thuyền để đi trên mặt nước. Bà nằm ngửa, hơi co người, để cho tay và chân gấp lại. Anh em Lỗ Ban, Lỗ Bốc bắt chước kiểu đó nghĩ ngay với việc lấy một khúc gỗ, đục rỗng lòng và đặt những mái chèo ngắn ở hai đầu.

Sau này họ còn tìm cách trang trí những hình chạm trổ chim, hoa, cá.. vào những công trình bằng gỗ của mình cho thêm đẹp. Nghề làm mộc phát triển từ đấy nhưng nguồn gốc ban sơ chính là nhờ nữ thần nghề mộc truyền cho từ thuở xưa.

(Thần thoại Việt Nam)​

​

ĐỀ 1​

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1: Về phương diện thể loại, truyện Nữ thần nghề mộc không giống truyện nào đã học trong bài 1?

A. Hê-ra-clet đi tìm táo vàng;

B. Thần trụ trời;

C. Ra-ma buộc tội;

D. Nữ Oa.

Câu 2: Nữ thần nghề mộc đã hướng dẫn loại người làm những gì?

A. Làm nhà cửa và các vật dụng sinh hoạt;

B. Trồng cây, lấy gỗ làm nhà;

C. Lựa chọn những loại gỗ quý để dựng cột, làm nhà;

D. Trang trí những hình chạm trổ chim, hoa, cá.. vào những công trình bằng gỗ.

Câu 3: Cách truyền nghề của Nữ thần nghề mộc độc đáo như thế nào?

A. Nữ thần truyền dạy cho những người thông minh, tinh ý như Lỗ Ban, Lỗ Bốc để họ phổ biến cho nhân dân;

B. Không bao giờ bà nói thẳng cách thức làm mà chỉ hướng dẫn một cách gián tiếp;

C. Nữ thần sống trong dân gian, cùng làm cùng ăn với mọi người và dạy họ biết cách làm các vật dụng bằng gỗ.

D. Nữ thần sai hai anh em Lỗ Ban, Lỗ Bốc tự nghĩ ra cách làm các vật dụng rồi hướng dẫn mọi người.

Câu 4: Chi tiết nào không được kể trong truyện:

A. Nữ thần nghề mộc xuống trần dưới dạng một người đàn bà đã già với mái tóc trắng như cước và vẻ mặt bí hiểm.

B. Nữ thần sống lẫn lộn trong dân gian, cùng làm cùng ăn với mọi người và ngày càng có uy tín với nhân dân.

B. Nữ thần dạy loại người làm cưa, làm nhà, làm thuyền..

D. Nữ thần phái hai học trò Lỗ Ban, Lỗ Bốc xuống trần dạy nghề mộc cho con người.

Câu 5: Truyện Nữ thần nghề mộc thể hiện điều gì:

A. Cách lí giải của người xưa về nguồn gốc nghề mộc;

B. Cách lí giải của người xưa về sự xuất hiện các ông tổ của nghề mộc;

C. Cách lí giải của người xưa về nguồn gốc của chiếc cưa;

D. Cách lí giải của người xưa về nguồn gốc của chiếc thuyền.

Câu 6: Cách Nữ thần dạy con người làm cưa, làm nhà, làm thuyền cho thấy bà là người:

A. Khéo léo, thạo nghề

B. Hóm hỉnh, hài hước

C. Sâu sắc, thông minh

D. Tỉ mỉ, cẩn thận

Câu 7: Thái độ của tác giả dân gian thể hiện trong truyện Nữ thần nghề mộc:

A. Lòng biết ơn đối với Ngọc Hoàng

B. Tôn vinh giá trị của nghề mộc

C. Biết ơn đối với những người thông minh, tài giỏi: Lỗ Ban, Lỗ Bốc.

D. Lòng biết ơn đối với Nữ thần nghề mộc.

Trả lời câu hỏi:

Câu 8: Qua nhân vật Nữ thần nghề mộc, em hãy nêu 02 đặc điểm của kiểu nhân vật thần thoại.

Câu 9: Em hãy rút ra bài học mà bản thân thấy tâm đắc từ câu chuyện trên.

Câu 10: Khi dạy nghề, nữ thần không bao giờ nói thẳng cách thức làm mà chỉ hướng dẫn một cách gián tiếp. Từ đó mới có sự sáng tạo của con người trong việc làm ra các vật dụng. Các chi tiết này khiến em có suy nghĩ như thế nào về mối quan hệ giữa vai trò của người thầy và sự sáng tạo của người học?

Gợi ý đọc hiểu​

Câu 1. C (Ra-ma buộc tội - là thể loại sử thi, các truyện còn lại là thần thoại, Nữ thần nghề mộc cũng là truyện thần thoại)

Câu 2. A (Nữ thần nghề mộc đã hướng dẫn loại người làm nhà cửa và các vật dụng sinh hoạt như cưa, thuyền)

Câu 3. B (Không bao giờ bà nói thẳng cách thức làm mà chỉ hướng dẫn một cách gián tiếp)

Câu 4. D (Nữ thần không sai phái hai Lỗ Ban, Lỗ Bốc xuống trần dạy nghề mộc cho con người, mà dạy nghề cho họ bằng cách độc đáo)

Câu 5. A (Truyện Nữ thần nghề mộc thể hiện cách lí giải của người xưa về nguồn gốc nghề mộc)

Câu 6. C (Cách Nữ thần dạy con người làm cưa, làm nhà, làm thuyền cho thấy bà là người hiểu biết, thông minh - khơi được trí sáng tạo cho con người)

Câu 7. D (Truyện thể hiện lòng biết ơn đối với Nữ thần nghề mộc)

Câu 8. Hai đặc điểm của kiểu nhân vật thần trong truyện trên là:

- Nhân vật có nguồn gốc thần;

- Nhân vật được xây dựng gắn liền với nguồn gốc của nghề mộc - nhân vật sáng tạo văn hóa.

Câu 9. Bài học:

Bạn đăng kí tài khoản tại LINK để đọc nội dung ẩn nha!

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

Câu 10. Mối quan hệ giữa vai trò của người thầy và sự sáng tạo của người học

- Người thầy có vai trò quan trọng trong việc kích thích trí tưởng tượng, sáng tạo của người học: Nếu người thầy có phương pháp phù hợp, học trò sẽ phát huy được sự sáng tạo trong quá trình học.

- Học trò không nên giới hạn bản thân trong những kiến thức thầy truyền dạy, mà phải không ngừng sáng tạo dựa trên những kiến thức được học.

Xem thêm bên dưới: ĐỀ 2

 

ĐỀ 2​

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1: Văn bản trên mang những đặc điểm nổi bật của thể loại nào:

A. Thần thoại

B. Ngụ ngôn

C. Truyện cười

D. Cổ tích

Câu 2: Thời gian, không gian được miêu tả trong truyện là:

A. Thời gian xa xưa, từ khi chưa có loài người

B. Thời gian xa xưa, không gian tối tăm, lạnh lẽo

C. Thời gian xa xưa, không gian hỗn độn chưa phân ranh giới trời đất

D. Thời gian xa xưa, không gian mênh mông chỉ toàn bóng cây, ngọn cỏ.

Câu 3: Nữ Thần nghề mộc mang đặc điểm gì của nhân vật thần thoại:

A. Kiểu nhân vật thần

B. Xuất thân kì ảo

C. Sáng tạo ra văn hóa loài người

D. Cả A, B, C

Câu 4: Sự kiện nào không được kể trong đoạn trích Nữ thần nghề mộc ?

A. Nữ thần xuống trần, sinh sống với con người.

B. Nữ thần dạy họ làm cưa,

C. Nữ thần xuống trần, dạy họ làm thuyền, làm nhà.. giúp nghề mộc phát triển

D. Nữ thần sau khi dạy xong nghề mộc liền bay về trời

Câu 5: Điểm khác biệt về vai trò của các yếu tố kì ảo trong truyện Nữ thần nghề mộc so với truyện Nữ Oa là:

A. Yếu tố hoang đường kỳ ảo trong truyện Nữ thần nghề mộc không tham gia vào hành động, việc làm của nhân vật chính như truyện Nữ Oa

B. Yếu tố hoang đường kỳ ảo trong truyện Nữ thần nghề mộc góp phần thúc đẩy sự phát triển của cốt truyện, còn truyện Nữ Oa thì không

C. Yếu tố hoang đường kỳ ảo trong truyện Nữ thần nghề mộc giúp cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, còn truyện Nữ Oa thì không

D. Yếu tố hoang đường kỳ ảo trong truyện Nữ thần nghề mộc giúp tô đậm vẻ đẹp của nhân vật, còn truyện Nữ Oa thì không.

Câu 6: Các chi tiết Bà bứt lấy một chiếc lá và cứa vào chân của từng người. Ai tinh ý thì nghĩ ra cách làm chiếc cưa, tương tự như chiếc lá dứa; bà đứng thẳng trước mọi người, hai tay chống vào hai bên hông, để từ đó Lỗ Ban, Lỗ Bốc suy diễn (cách làm nhà) ; bà nằm ngửa, hơi co người, để cho tay và chân gấp lại" cho thấy cách truyền dạy nghề mộc của bà là:

A. Độc đáo, không bao giờ bà nói thẳng cách thức làm mà chỉ hướng dẫn một cách gián tiếp.

B. Khó hiểu, ai thông minh mới đoán biết được ý định của bà

C. Hài hước, giúp mọi người vui vẻ khi làm việc

D. Vụng về, không biết cách truyền đạt cho rõ ràng.

Câu 7: Dòng nào không liên quan đến thông điệp của câu chuyện trên:

A. Giải thích nguồn gốc của nghề mộc theo quan niệm của tác giả dân gian

B. Các vị thần linh đã có công tạo ra nghề mộc. Chính vì vậy, mọi người hãy biết ơn, bảo vệ, giữ gìn để nó xứng đáng với công lao của các vị thần linh.

C. Con người cần phải có ý chí, nghị lực vượt qua thử thách

D. Con người cần phải linh hoạt, sáng tạo trong công việc.

Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:

Câu 8: Hãy nêu 02 nét đặc trưng thể loại của văn bản trên?

Gợi ý: 02 nét đặc trưng thể loại của văn bản trên:

- Kiểu nhân vật thần, có nguồn gốc thần linh

- Thời gian xa xưa, không gian tối tăm, lạnh lẽo

- Nhân vật được xây dựng nhằm giải thích nguồn gốc của một nghề truyền thống.

Câu 9: Văn bản được kể nhằm giải thích điều gì? Theo em, sự giải thích đó có còn phù hợp với suy nghĩ của con người hiện đại không?

Gợi ý:

Văn bản được kể nhằm giải thích nguồn gốc của một nghề truyền thống: Nghề mộc. Đây là cách lí giải này khá ngây thơ, mang tính tưởng tượng siêu thực. Vì thế nó không còn phù hợp với cách nghĩ của con người ngày nay, khi khoa học, kĩ thuật và nhận thức của con người đã thay đổi.

Câu 10: Hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) chia sẻ về điều mà em thấy thú vị khi đọc câu chuyện trên.

Gợi ý:

Điều em thấy thú vị nhất khi đọc câu chuyện trên chính là cách nữ thần nghề mộc truyền dạy nghề cho nhân dân: Không bao giờ bà nói thẳng cách thức làm mà chỉ hướng dẫn một cách gián tiếp. Đó là cách truyền dạy độc đáo, khiến ta hình dung bà chỉ cho loài người cái cần, còn loài người phải tự câu lấy cá. Chính cách truyền dạy này đã kích thích trí tưởng tượng, sự sáng tạo không ngừng của con người trong công việc làm mộc cũng như trong cuộc sống. Nếu mọi sự đều có được một cách dễ dàng, con người dễ sinh tâm lí thỏa mãn, không chịu phấn đấu thêm, sáng tạo thêm. Nữ thần dường như rất hiểu điều đó, nên bà đã dạy bằng ngôn ngữ hình thể, bằng các gợi ý trực quan.

Và nhờ cách truyền dạy ấy, biết bao nhiêu dàng hình ngôi nhà đã được tạo nên tùy vào trí tưởng tượng của mỗi người. Cách truyền dạy của bà đến bây giờ vẫn còn nguyên giá trị trong giáo dục, bởi nếu người thầy không kích thích được trí tưởng tượng của học sinh thì học trò không thể phát triển toàn diện được.