Mưa.
Sài Gòn có mưa không phải là hiện tượng lạ. Mưa rã rích từ trưa tới chiều cũng không phải là hiện tượng lạ. Đúng năm giờ ba phút chiều, cô chủ quán che một cây dù màu đen đi ra trước cổng để treo mảnh gỗ nhỏ lên hàng rào báo hiệu quán cà phê chính thức mở cửa, đối với người trong hẻm cũng không phải là hiện tượng lạ, họ đã quá quen với sự đúng giờ và quy tắc mở cửa bất di bất dịch của cô từ lâu. Hiện tượng lạ là quán Chiều, vào một ngày mưa rào trắng xóa đất trời, lại đặc biệt đông khách. Có tổng cộng năm người đã cùng ngồi trong quán ngày hôm nay. Bạn phải biết rằng với diện tích cực kỳ nhỏ hẹp và số lượng bàn ghế cực kỳ giới hạn thì Chiều không thể tiếp quá chín người cùng một lúc. Kỷ lục của quán là có sáu vị khách đã lặng lẽ ngồi bên nhau, chia sẻ giây phút cô độc vào ngày lễ tình nhân cách đây năm năm, ngày thứ bảy 14/2/2004. Nhưng hôm nay lại là thứ ba, không phải dịp cuối tuần. Kỳ lạ hơn nữa là có đến bốn vị khách từ trước tới nay chưa bao giờ ghé Chiều vào thứ ba cả.
Cô chủ vừa quay lưng vào nhà và đang cầm chiếc dù lắc mạnh cho nước mưa rủ xuống thì vị khách đầu tiên xuất hiện, cô bé Cà-phê-kem. Cô bé chạy xông xông vào nhà, ướt sũng từ đầu tới chân, chiếc áo dài trắng bị thấm nước nên ép sát vào người tạo hiệu ứng trong suốt đến phát hoảng. Cô bé ôm cứng một cái bọc màu đen trước ngực và đang run lập cập vì lạnh nhưng vẫn cố nhe răng ra cười.
- Em đứng trú mưa ngoài đầu hẻm và cứ ba phút là phải chạy vô xem chị mở cửa chưa.. grừ.. mới chạy có ba vòng mà em ướt nhem rồi. Chị cho em mượn..
Cô chủ không để cô bé nói hết câu đã lẹ miệng thúc giục.
- Vào trong dội vài gáo nước rồi lau người cho khô, nhanh. Chị chạy lên lầu lấy cho em bộ quần áo khác để thay liền, không lại cảm lạnh bây giờ.
Cô bé dạ ran rồi lật đật chạy đi. Cô chủ nhăn mặt gọi giựt lại.
- Khoan đã, đặt cái gói em đang ôm trên người xuống trước đi. Không lẽ em định mang nó vào phòng tắm luôn à! Mà đó là cái gì vậy?
Mắt cô bé sáng lên.
- Dạ là truyện em mới mua ở tiệm sách ngay đầu hẻm nè. Em xin đến ba cái bọc ny-long để gói chúng lận đó vì sợ làm ướt.
- Vậy còn cặp đi học của em đâu?
Cô bé sững người.
- Chết! Chắc em để quên ngoài tiệm sách. Để em..
Cô chủ trợn mắt nạt ngang:
- Thôi cô nương, ướt như thế này còn chưa đủ cảm lạnh à. Để đó tôi đi lấy về cho. Chiếc cặp màu xanh đậm phải không?
- Dạ đúng rồi chị _ cô bé bẽn lẽn trả lời.
Sau khi đưa cho cô bé bộ quần áo khô ráo, cô chủ xách cây dù định đi ra đầu hẻm thì đụng ngay người khách thứ hai bước vào. Anh chàng Cà-phê-sữa-đá. Cô chủ ngẩn ngơ đứng như trời trồng nhìn cậu ta loay hoay cởi chiếc áo mưa khỏi người.
- Chào chị! _ cậu ta lên tiếng, sau khi đã rủ sạch nước và mắc chiếc áo lên hàng rào phía bên trong vườn hoa.
Nghe giọng nói, cô chủ mới giật mình tĩnh lại và mĩm cười đáp lễ.
- Em làm chị hết hồn.
- Sao vậy?
- Bởi vì hôm nay không phải thứ bảy.
- Người ta không nhất thiết chỉ uống cà phê vào thứ bảy mà chị.
- Nhưng hôm nay em lại đi chỉ có một mình.
Cậu ta lúng túng cúi đầu. Cô chủ bật cười nói tiếp.
- Mà cũng đúng là người ta không nhất thiết phải vào quán cà phê với hai mình. Em vào nhà đi. Chị chạy ra đầu hẻm một chút sẽ về ngay.
Lúc cô chủ trở về đã thấy cô bé Cà-phê-kem và anh chàng Cà-phê-sữa-đá đang đứng trò chuyện trước bức tranh trong phòng kế bên. Câu chuyện xem ra rất hào hứng. Cô chủ lặng lẽ đi xuống quầy bar để đun nước sôi pha cà phê cho họ. Trong khi chờ đợi, cô với tay lấy tờ Phụ Nữ Thành Phố để đọc tiếp mục Hôn nhân-Gia đình mà lúc nãy cô đang xem dở. Tiếng xe máy nổ to lạch bạch như bị ghẹt bô, một âm thanh rất quen thuộc, khiến cô ngẩn đầu lên nhìn và cô thấy vị khách thứ ba bước vào, Cà-phê-không-đường. Cô ngạc nhiên hỏi.
- Sao bữa nay em lại tới?
- Chủ nhật vừa rồi khi sử dụng cây đàn em phát hiện ra vài nốt bị lỗi nên sẵn hôm nay được nghỉ học, em ghé qua chỉnh lại luôn.
Nước sôi. Cô chủ pha ba tách cà phê. Cô mang hai ly sang phòng kế bên thì thấy Cà-phê-kem và Cà-phê-sữa-đá đã chuyển lên ngồi ở cái bàn ngay cửa sổ. Câu chuyện giữa họ vẫn say sưa không dứt. Cô chủ khéo léo rút lui, chỉ dặn lại một câu:
- Cặp của em nằm trên quầy, khi nào về thì em tự lấy nha.
Cô quay trở ra phòng khách và đặt ly cà phê không đường lên mặt chiếc đàn dương cầm. Cà-phê-không-đường đang lụi cụi ở bên dưới để sửa chữa cái gì đó. Chừng năm phút sau, cô nàng lồm cồm bò dậy, cười tươi rói.
- Xong, giờ phải thử xem âm thanh có tốt không.
- Để mình đánh thử được không?
Theo sau tiếng nói nhỏ nhẹ ấy là sự xuất hiện của hai vị khách quen thuộc khác, Cà-phê-sữa-nóng và Cà-phê-loãng.
- Em cũng biết đánh đàn à? _ Cô chủ hỏi.
- Chút chút thôi chị _ Cà-phê-sữa-nóng mĩm cười đáp lại.
- Nhưng từ trước tới nay, chị chưa lần nào thấy em sử dụng cây đàn khi đến đây hết.
- Vì những lúc ấy em không có lý do để đánh đàn.
- Còn hôm nay?
- Hôm nay thì.. chú út của em – cô nàng chỉ sang Cà-phê-loãng – có điều cần nói với chị, mà em thì không thể chịu nỗi viễn cảnh phải ngồi uống cà phê một mình nên đành chạy sang kết bạn với cây đàn vậy.
Cô chủ khẽ liếc Cà-phê-loãng. Anh ta không dám nhìn thẳng mà lãng lãng ánh mắt đi nơi khác, có vẻ hồi hộp hơn mọi ngày.
- Ừ được, em cứ tự nhiên. Chị đi pha cà phê cho hai người _ cô chủ nói xong liền quay gót. Anh chàng Cà-phê-loãng nhanh nhẹn bước theo sau.
Ở phòng bên cạnh, Cà-phê-kem và Cà-phê-sữa-đá vẫn miệt mài tranh cãi về bố cục bức tranh trên giá gỗ.
- Em nói chuyện với nhiều người về bức tranh đó rồi, nhưng anh là người đầu tiên nói bức tranh sau khi hoàn thành sẽ thể hiện tình yêu đôi lứa. Ai cũng thấy rõ ràng đó là tranh phong cảnh mà.
- Bức họa chưa hoàn thành nên không có gì "rõ ràng" hay "chắc chắn" được. Anh chỉ nói theo cảm nhận của bản thân thôi.
- Từ chi tiết nào mà anh cảm nhận rằng bức tranh sẽ thể hiện tình yêu đôi lứa?
- Bức tranh hiện nay có một mảng màu vàng lớn, có thể đoán là cánh đồng cỏ, nhưng ngay phía ngoài là hình hai thân cây dù chưa hoàn chỉnh. Trên thân cây thấp thoáng dáng hai chú chim. Thậm chí đám mây trên trời cũng được vẽ tụ lại thành hai quầng lớn. Sự bắt cặp này khiến anh nghĩ tới chuyện lứa đôi. Vậy thôi.
Cà-phê-kem nghiêng đầu suy nghĩ.
- Có lẽ anh đúng. Có lần, em nghe chị chủ tâm sự rằng bức tranh là do một người bạn định vẽ tặng chị ấy trước khi đi xa. Qua giọng nói thì hình như đó là người yêu của chị ấy hay sao đó.
Đôi mắt cô bé sáng lên.
- Anh có nghĩ là chị chủ ở đây để chờ người đó không?
- Người nào?
- Thì người vẽ bức tranh.
- Anh không biết. Mà nếu thật như vậy thì.. hẳn chuyện tình của hai người phải đẹp lắm.
Cà-phê-kem mơ màng.
- Chắc là hai người rơi vào cảnh ngang trái, kiểu như chàng vì lý do bất khả kháng, đành phải rời xa, còn nàng thì hứa sẽ ở lại chờ đợi đến khi chàng trở về. Ôi, lãng mạn quá!
Cà-phê-sữa-đá ôm bụng cười.
- Em làm như tiểu thuyết không bằng.
Cà-phê-kem nhe răng cười hì hì.
- Em nghĩ là tình yêu thì nên lãng mạn một chút. Sự lãng mạn giống như năng lượng nuôi sống tình yêu vậy. Chứ thực tế quá, tình yêu dễ bị bào mòn và chết yểu lắm.
- Giọng em giống triết gia quá cô bé ạ.
Cà-phê-kem đỏ mặt cười thẹn thùa.
- Thiệt ra mấy lời đó toàn là em trích trong sách thôi, chứ em còn nhỏ xíu, chưa biết yêu là gì cả.
- Vậy để anh nói em nghe, tình yêu ở đời thực khiến người ta đau khổ nhiều hơn là những lời lãng mạn mà sách vở vẫn tả.
- Nghe giọng anh thì cứ như anh đang hứng chịu những đau khổ dằn vặt rất ghê gớm trong tình yêu.
- À cái này..
Vừa lúc đó có tiếng đàn vọng qua từ phòng khách. Từng giọt âm thanh run rẩy vang lên. Ban đầu nghe réo rắc vui tươi, nhưng bất ngờ chậm lại, âm thanh nhỏ như lời thì thầm, rồi bỗng chốc đã dồn dập từng hồi, cuối cùng trở về với tiếng réo rắc từng nốt, từng nốt như tiếng chuông ngân.
Hòa theo chuỗi âm thanh du dương đó, Cà-phê-sữa-đá ngạc nhiên thấy mình bắt đầu mở miệng kể cho cô bé nghe câu chuyện tình yêu của mình. Cô bé mới mười bảy tuổi và hai người chỉ vừa gặp nhau lần đầu tiên nhưng sao cảm giác thoải mái lạ.
Anh kể về người ta, một cô gái xinh đẹp và giỏi giang. Họ quen biết nhau từ thời trung học, yêu nhau lúc ở trường phổ thông và bắt đầu hoạch định tương lai khi vừa bước chân vào ngưỡng cửa đại học. À, chính xác là cô ấy hoạch định tất cả, anh chỉ việc làm theo. Người ta toàn mỹ quá và người ta cũng muốn anh trở nên hoàn hảo như vậy. Điều này đôi lúc khiến anh thấy mệt mỏi vì lúc nào anh cũng phải gồng mình cố gắng để xứng đáng với ước vọng của người ta.
- Anh nói thi vào Kinh tế cũng là ý của chị ấy?
- Phải. Cô ấy muốn anh sau này sẽ đi sâu vào ngành ngân hàng và tiền tệ. Cô ấy nói đó sẽ là hai ngành chủ chốt khi đất nước chuyển mình.
- Nhưng nếu không thích kinh tế, vậy anh thích làm gì?
- Ờ.. chuyện này hả.. anh thích.. lắp ráp hình.
- Lắp ráp hình là sao ạ?
- Nghĩa là tạo các mô hình nhỏ nhỏ ấy.
- Ồ, như các kiến trúc sư vậy đó à.
- Không phải kiến trúc.. chà, nói sao ta.. một nửa thì nó giống mỹ thuật vì mình sẽ phác thảo bản vẽ trên mặt giấy trước, nhưng một nửa thì nó giống kiến trúc vì mình phải ghép nối các vật liệu để tạo thành một mô hình. Em có thấy mấy món quà lưu niệm nhỏ nhỏ hình xe đạp, xe xích lô bằng gỗ bán ngoài đường hông?
- Dạ mấy thứ ở ngoài Sài Gòn bán quá trời phải không ạ?
- Ừ, lắp ráp hình của anh cũng tương tự vậy, có điều anh không chỉ sử dụng gỗ. Anh có thể lắp ráp từ giấy cạc-tông, kẽm, thiết, ván hoặc thậm chí là vỏ sò.
Cà-phê-kem mở to mắt thích thú.
- Chà, có một công việc hay ho đến vậy sao?
Cà-phê-sữa-đá lúng túng.
- Thiệt ra cái này nghiên về sở thích hơn là công việc.
- Người ta lựa chọn nghề nghiệp bắt đầu cũng từ sở thích mà anh.
Cà-phê-kem nói xong thì nhe răng cười. Nụ cười khiến anh chàng ngồi trước mặt thoáng ngẩn ngơ.
Cà-phê-sữa-đá không ngờ mình lại có thể nói ra nỗi lòng một cách dễ dàng như vậy. Kỳ lạ hơn nữa, anh không cảm thấy sở thích của mình là một chuyện điên rồ hay dở hơi, như lời người yêu anh từng nhận xét. Anh cảm thấy chúng thực sự rất hay ho như lời cô bé đã nói. Và như vậy, anh thấy mình thực ra cũng hay ho đó chứ.
Hôm nay, vị khách đầu tiên của Chiều là cô bé Cà-phê-kem và vị khách ra về cuối cùng cũng là cô bé. Sau khi mọi người tụ lại ăn tô cháo gà do cô chủ đãi thì ai nấy đều đứng dậy cáo biệt ra về. Chỉ có Cà-phê-kem là cố tình nán lại với lý do muốn đợi áo quần khô. Trong lúc cô chủ loay hoay rửa ly trong quầy nước, Cà-phê-kem đứng ngay góc nhà cắm điện ủi đồ.
- Chị nè, cái anh hồi nãy có phải cũng là khách quen của quán mình không?
- Em hỏi anh nào? Hôm nay mình có đến hai anh.
- À, dĩ nhiên là anh trẻ tuổi hơn.
- Ý em là anh chàng Cà-phê-sữa-đá à?
- Ủa, sao lại gọi anh ấy là cà phê sữa đá? Vì ảnh hay uống món này hả chị?
- Không hẳn vậy. Có lúc cậu ta cũng uống cà phê đen đá.
- Vậy tại sao chị lại gọi anh ấy là cà phê sữa đá?
- Vì chị thấy cậu ta rất giống một ly cà-phê-sữa-đá.
- Nghĩa là sao ạ?
Cô chủ đang lau mấy cái ly bèn dừng tay, ngẩng đầu cắn môi suy nghĩ rồi mới trả lời.
- Nói một cách hình tượng là như vầy. Hãy ví thử cà phê chính là bản chất thật của cậu ta. Sữa là hình ảnh ngọt ngào dễ thương mà cậu ta đang cố khoác lên người hiện giờ, vì lý do gì thì chị không rõ. Đá là hoàn cảnh và môi trường tác động xung quanh. Khi uống một ly cà phê sữa đá, sau khi đá tan hết, em còn lại thứ gì?
- Còn lại cà phê sữa? – cô bé nói xong thì mím môi rồi không nhịn được phải bật cười giòn tan.
Cô chủ cũng bật cười theo.
- Ngốc ạ, em còn lại một chất nước loãng, không phải cà phê cũng không phải sữa. Nhưng nếm vào vẫn có vị ngọt.
- Em chưa hiểu ý chị lắm..
- Nghĩa là chị tin rằng dù trong hoàn cảnh hay môi trường nào, dù cậu ta có biến đổi thế nào thì vẫn không thể trở thành người xấu được.
- Chị tin anh ấy là người tốt?
- Ừ.
- Em cũng tin như vậy mặc dù chỉ mới gặp anh ấy lần đầu tiên. Anh ấy thật là một người.. hoàn hảo.
Cô bé nói xong lại thẹn thùa quay mặt đi. Cô chủ cúi xuống tiếp tục lau khô mấy cái ly. Sau khi ủi khô áo quần, Cà-phê-kem đứng tần ngần nửa muốn đi thay đồ nửa không. Cuối cùng cô bé cũng lên tiếng.
- Chị nè, chị có tin vào tình yêu ngay cái nhìn đầu tiên không?
Cô chủ ngẩng lên lần nữa, nheo mắt nhìn cô bé vẻ thắc mắc.
- Người ta nói có, chị thì chưa từng gặp, nhưng trên đời này thiếu gì chuyện không thể tin nổi mà chúng vẫn xảy ra như thường.
- Vậy là chị tin hay không tin?
- Dù nó không xảy ra với chị, nhưng chị tin là nó có thể xảy ra với bất cứ ai.
- Nó đã xảy ra với em.
- Em?
- Dạ phải. Chị tin không, hồi chiều, khi từ phía sau đi lên kiếm chị, em gặp anh ấy đứng ngắm bức tranh ở phòng bên kia. Vị trí đó em xem như chốn riêng của mình khi đến đây. Trước tới giờ em luôn ngồi đó chỉ một mình. Thỉnh thoảng có vài người khách bước tới xem tranh và trò chuyện với em, nhưng là em ngồi đó trước và họ thì tiến lại sau. Còn hôm nay.. anh ấy xuất hiện ngay đó, vào đúng lúc mà em cho rằng không gian ấy chỉ là của mình. Kỳ lạ là nhìn thấy anh ấy, em lại cảm giác thư thái sao sao đó, giống như.. em không còn chỉ một mình nữa.
Cô bé quay sang nhìn cô chủ hỏi khẽ.
- Chị nghĩ đó có phải là tình yêu không?
- Chị không biết. Tình cảm trong lòng em phải do em tự xác định.
Cô bé gật đầu vẻ quyết tâm.
- Nhất định em sẽ nhanh chóng xác định được chuyện này. Em chấm anh ấy là mục tiêu của mình rồi.
Cô chủ nhìn dáng vẻ hăng hái của cô bé liền mĩm cười, tự nhủ, đúng là tuổi trẻ, thật nhiệt tình và chân thành.
Cà-phê-kem vào trong thay lại áo dài của mình và chuẩn bị ra về, trước lúc lên xe còn không quên quay đầu vào hỏi thêm một câu.
- Lúc nãy chị nói anh ấy giống một ly cà phê sữa đá. Vậy còn em thì sao?
- Em là Cà-phê-kem.
- Vì em hay uống cà phê kem à?
- Không. Trước đó em uống cà phê đen mà.
- Ờ ha. Mà cà phê kem cũng cho ý nghĩa tương tự cà phê sữa đá hả chị? Vì em thấy hai thức uống ấy giống nhau.
- Hoàn toàn khác.
- Khác á?
- Ừ. Cà phê sữa đá thì mình phải pha thành cà phê sữa trước rồi mới bỏ đá vào sau. Nghĩa là tính cách của cậu ấy là do cậu ấy quyết định, không hoàn toàn thay đổi bởi hoàn cảnh. Cà phê kem là một ly cà phê đen đá, thêm kem vào sau.
- Nghĩa là?
- Nghĩa là thông qua môi trường và hoàn cảnh, em học cách tự điều chỉnh mình để hoàn thiện hơn.
- Nhưng sau khi đá tan thì cà phê kem cũng chỉ còn lại một chất nước loãng.
- Không. Còn thêm một lớp bọt bám trên thành ly nữa.
- Điều đó nghĩa là gì?
- Dù đi đến đâu, em cũng để lại dấu ấn khó quên trong lòng người khác.
Cà-phê-kem cười sáng rỡ.
- Vì lời khen của chị, tối nay em sẽ ngủ rất ngon.
Nhưng cuối cùng thì cô bé đã không ngủ được. Cô mãi lo nghĩ tới anh chàng Cà-phê-sữa-đá. Vào lúc 12 giờ 37 phút sáng, cô bé quyết định cầm máy điện thoại và gửi đi một tin nhắn trước khi mĩm cười hài lòng chìm sâu vào giấc ngủ. Nội dung tin nhắn như sau.
"Anh da bao gio nghi den chuyen rap mo hinh ngoi nha trong mo cua minh chua? Em nghi la anh co the bat dau tu bay gio duoc do. Thoi diem nay rat tot."
(Dịch: Anh đã bao giờ nghĩ đến chuyện ráp mô hình ngôi nhà trong mơ của mình chưa? Em nghĩ là anh có thể bắt đầu từ bây giờ được đó. Thời điểm này rất tốt)
Vào lúc 12 giờ 38 phút sáng, Cà-phê-sữa-đá đang bâng khuâng dán mắt vào màn ảnh truyền hình dù tâm trí chẳng chú tâm đến cái chương trình trò chuyện đêm khuya ấy là bao, thì anh nhận được một tin nhắn. Anh đọc tin nhắn, mĩm cười và tắt tivi đi ngủ.
Hôm nay, không phải chỉ có cô bé Cà-phê-kem và anh chàng Cà-phê-sữa-đá rơi vào tâm trạng trằn trọc đêm khuya.
Cô chủ cũng có một ngày đầy phiền toái. Cô mơ màng nhớ lại chuyện ngày xưa và phân vân không biết nên quyết định ra sao với chuyện trong hiện tại.
Cà-phê-loãng ôm đầu ngồi trong phòng đọc sách làm việc tới sáng. Anh không biết giải quyết nổi lo lắng của mình bằng cách nào khác ngoài cách lao vào biên soạn các giáo trình mới.
Cà-phê-sữa-nóng thì lo âu không thể yên giấc. Trong đầu cô cứ vang lên câu nói.
- Hãy nghĩ đến bản thân mình trước. Nếu chính bạn không thấy hạnh phúc thì cũng không thể đem hạnh phúc trọn vẹn cho người khác được.
Và cô thấy thực sự rất băn khoăn.
Cà-phê-không-đường trăn trở vì một cảm giác lạ.