Thực hành tiếng Việt: Lỗi về liên kết và mạch lạc trong đoạn văn, văn bản - Ngữ văn 10

Thực hành tiếng Việt

Lỗi về liên kết và mạch lạc trong đoạn văn, văn bản: Dấu hiệu nhận biết và cách sửa

(Ngữ văn 10 - Kết nối tri thức với cuộc sống) ​

Tri thức ngữ văn

​

Mạch lạc và liên kết trong văn bản, đoạn văn:

Trong một văn bản, các đoạn văn đều phải hướng về chủ đề hoặc luận đề chung, được sắp xếp theo một trình tự hợp lí, nhằm giải quyết từng mục tiêu cụ thể như: Triển khai, mở rộng, khái quát lại vấn đề, ...

Trong một đoạn văn, các câu đều phải phục vụ chủ đề của đoạn văn và liên kết với nhau bằng phép lặp, phép thế, phép nối,...

​

Hướng dẫn học bài trang 86, 87

​

Câu 1. Nêu nhận xét khái quát về liên kết và mạch lạc trong văn bản Hiền tài là nguyên khí của quốc gia.

Gợi ý:

Hiền tài là nguyên khí của quốc gia là một văn bản có kết cấu chặt chẽ, lập luận khúc chiết, giàu sức thuyết phục: Phần 1 thể hiện quan niêm và thái độ với người hiền tài; Phần 2: Những việc nhà nước làm để tôn vinh người hiền tài; việc cần làm tiếp là khắc bia tiến sĩ vì việc này mang lại nhiều ý nghĩa.

Câu 2. Đọc các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

Đoạn 1

Nói cách khác, con người ta vốn là nghệ thuật, vốn giàu lòng đồng cảm. Chỉ vì lớn lên bị cách nghĩ của người đời dồn ép, nên tấm lòng ấy mới bị cản trở hoặc hao mòn. Chỉ có kẻ thông minh mới không bị khuất phục, dù bên ngoài chịu đủ thứ áp bức thì bên trong vẫn giữ được lòng đồng cảm đáng quý nọ. Những người ấy chính là nghệ sĩ.

(Phong Từ Khải, Sống vốn đơn thuần )

a, Tại sao nó được coi là một đoạn văn?

b, Hãy chỉ ra mạch lạc giữa các câu trong đoạn văn trên.

c, Dấu hiệu nào cho thấy mạch lạc giữa đoạn văn này và đoạn văn khác của văn bản Yêu và đồng cảm ?

d, Trong đoạn văn, những từ ngữ nào được lặp lại nhiều lần? Cách dùng từ ngữ như vậy có tác dụng gì?

Gợi ý:

a, Đoạn trên được coi là đoạn văn vì:

- Về nội dung: Đoạn tập trung bàn về lòng đồng cảm của con người.

- Về hình thức: Có dấu hiệu mở đầu viết hoa lùi đầu dòng, kết thúc bằng dấu chấm câu. Các câu có sự liên kết với nhau.

b, Sự mạch lạc giữa các câu trong đoạn văn trên:

Các câu đều tập trung bàn về lòng đồng cảm:

Câu 1: Khẳng định con người "vốn giàu lòng đồng cảm";

Câu 2: Tác động của người đời làm hao mòn lòng đồng cảm;

Câu 3: Người thông minh vẫn giữ được lòng đồng cảm;

Câu 4: Khẳng định người giữ được lòng đồng cảm là nghệ sĩ.

c, Dấu hiệu cho thấy mạch lạc giữa đoạn văn này và đoạn văn khác của văn bản Yêu và đồng cảm: Các đoạn văn cùng tập trung vào việc thể hiện chủ đề chung: Yêu và đồng cảm.

d, Trong đoạn văn, những từ ngữ nào được lặp lại nhiều lần: Lòng đồng cảm; người

Cách dùng từ ngữ như vậy có tác dụng liên kết các câu trong đoạn với nhau.

Đoạn 2

Nhà nước ta rất coi trọng hiền tài. Người hiền tài có những năng lực vượt trội so với người bình thường và có thể làm được nhiều việc lớn. Hiền tài trong lịch sử thời nào cũng có. Tên của những người hiền tài và sự nghiệp của họ luôn được nhân dân ghi nhớ.

a, Vì sao phép lặp từ đã được sử dụng ở các câu kề nhau mà đoạn văn vẫn rời rạc?

b, Đoạn văn đã mắc lỗi liên kết như thế nào?

Gợi ý:

a, Phép lặp từ đã được sử dụng ở các câu kề nhau mà đoạn văn vẫn rời rạc vì: Các câu không cùng tập trung thể hiện một chủ đề nhất định; không có sự liên kết.

b, Đoạn văn đã mắc lỗi liên kết:

Câu 1: Nói về chính sách coi trọng người hiền tài của nhà nước.

Câu 2: Bàn về phẩm chất của người hiền tài

Câu 3: Bàn về sự tồn tại của người hiền tài trong lịch sử.

Câu 4: Bàn về vị trí của người hiền tài trong tình cảm, nhận thức của nhân dân.

Như vậy, mỗi câu bàn về một khía cạnh, phương diện riêng, dù có phép lặp từ "người hiền tài" nhưng vẫn rời rạc.

Đoạn 3:

Thay vì cầm một cuốn sách để đọc, nhiều người bây giờ chỉ biết lăm lăm trong tay một chiếc điện thoại thông minh. Mặc dù không thấy được ích lợi của sách trong việc bồi dưỡng tâm hồn, phát huy trí tưởng tượng và rèn luyện cách suy nghĩ nên không ít người hầu như đã vứt bỏ thói quen đọc sách. Nó tuy rất tiện lợi trong việc đáp ứng nhiều nhu cầu của con người trong cuộc sống hiện đại, nhưng lại khó giúp ta tìm được sự yên tĩnh, lắng sâu trong tâm hồn.

a, Dấu hiệu nổi bật giúp nhận ra lỗi về mạch lạc trong đoạn văn trên là gì?

b, Chỉ ra các dấu hiệu của lỗi liên kết trong đoạn văn.

c, Đề xuất cách sửa để đảm bảo đoạn văn có mạch lạc.

Gợi ý:

a, Dấu hiệu nổi bật giúp nhận ra lỗi về mạch lạc trong đoạn văn trên là các câu rời rạc, không có sự liên kết, không tập trung bàn về một chủ đề nhất định. Đặc biệt là ý nghĩa không rõ ràng của câu thứ hai khi dùng quan hệ từ mặc dù – nên.

b, Các dấu hiệu của lỗi liên kết trong đoạn văn:

Câu 1: Bàn về hiện tượng nhiều người không đọc sách mà lăm lăm dùng điện thoại thông minh.

Câu 2: Bàn về việc nhiều người không thấy được lợi ích của việc đọc sách nên vứt bỏ thói quen này.

Câu 3: Bàn về tác hại của điện thoại thông minh.

Các câu trên không logic, mỗi câu bàn về một khía cạnh riêng, ít hoặc không liên quan đến nhau.

c, Đề xuất cách sửa:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem