Soạn bài Ôn tập bài 10 - Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo

​

Kiến thức Văn học

*Bài: Thiên nhiên - Mẹ của muôn loài

- Tác giả: Trịnh Xuân Thuận.

- Xuất xứ bài viết: Trích từ bài Nguồn gốc - nỗi hoài niệm về những thuở ban đầu, xuất bản năm 2006.

- Thể loại: Văn bản thông tin.

- Tóm tắt văn bản: Trái Đất là một hành tinh trong Hệ Mặt Trời là nơi sự sống đã được đánh thức. Trên trái đất, các hoạt động địa chất xảy ra không ngừng, khiến các sinh vật thích nghi để sống sót và thúc đẩy phát triển, tiến hóa. Bên cạnh đó, Trái Đất còn là một người mẹ nuôi dưỡng sự sống của con người và muôn loài. Lịch sử sự sống trên trái đất vô cùng dài, càng ngày càng tăng tốc, tiến hóa nhanh chóng. Trái Đất- mẹ thiên nhiên nuôi dưỡng sự sống với sự bao dung và lòng kiên nhẫn.

- Bố cục:

+Phần 1: Đoạn 1 (Trình bày sự sống đa dạng, phong phú trên Trái Đất)

+ Phần 2: Đoạn 2 (Trình bày tiến trình hình thành và phát triển của Trái Đất)

- Nội dung: Từ các thông tin khoa học, lịch sử, địa lý về thiên nhiên, tác giả cho thấy trái đất là hành tinh duy nhất trong vũ trụ có sự sống của con người và các loài động thực vật nên bảo vệ mẹ thiên nhiên chính là bảo vệ sự sống của chính loài người chúng ta.

- Nghệ thuật: Cung cấp tri thức khách quan, tiêu biểu, hữu ích; đề mục, sapo rõ ràng giúp cho bài viết thêm chân thực hơn.

- Thông điệp: Bảo vệ thiên nhiên chính là bảo vệ sự sống của muôn loài, bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta.

* Bài: Động Phong Nha - quà tặng của thiên nhiên

-Xuất xứ văn bản: Theo Trần Hoàng, sổ tay địa danh du lịch các tỉnh Trung Trung Bộ.

- Kiểu văn bản: Nhật dụng.

- Đặc điểm văn bản nhật dụng: Đề cập những vấn đề gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống hằng ngày của con người và xã hội hiện tại như thiên nhiên, môi trường, dân số, sức khoẻ, quyền trẻ em, hiểm họa ma tuý, chiến tranh, AIDS, bệnh dịch)

- Thể loại: Văn bản thông tin

+ Dấu hiệu nhận biết văn bản thông tin: Văn bản đưa ra các con số, số liệu tiêu biểu, chính xác; ý kiến trích dẫn cụ thể, nội dungtrong mỗi đoạn thể hiện rõ bằng tiêu đề.

- Động Phong Nha là di sản thiên nhiên thuộc địa phận Sơn Trạch, huyện Bố trạch, tỉnh Quảng Bình ở nước ta.

- Động Phong Nha được mệnh danh là Đệ nhất kì quan Phong Nha.

- Tóm tắt nội dung văn bản: Động Phong Nha nằm trong quần thể hang động thuộc khối núi đá vôi Kẻ Bàng ở tỉnh Quảng Bình. Động gồm hai bộ phận: Động khô và động nước. Động khô là những vòm đá trắng vân nhũ, vô số cột đá màu xanh ngọc bích óng ánh với vô số hình thù lớn, kì lạ, lung linh. Động nước là một con sông ngầm dài, đẹp, tráng lệ. Động chính gồm đến mười bốn buồng. Nơi đây là một cảnh đẹp, một điểm du lịch, thám hiểm và nghiên cứu khoa học lý thú. Động được Hiệp hội Hoàng gia Anh xếp hạng đây là hang động có bảy cái nhất.

- Bố cục :3 phần:

+Phần 1: Từ đầu đến"những xóm làng, nương ngô, bãi mía nằm rải rác" ( Giới thiệu vị trí địa lí và lối vào động Phong Nha).

+Phần 2: Từ "Phong Nha gồm hai bộ phận" đến"tiếng chuông nơi cảnh chù, đất Bụt" ( Giới thiệu cảnh đẹp trong động Phong Nha).

+Phần 3: Từ "Với một vẻ đẹp đặc sắc" đến hết (Những giá trị và tiềm năng của động Phong Nha trong việc khai thác du lịch, thám hiểm và nghiên cứu khoa học).

- Giá trị nội dung: Bài viết miêu tả cảnh đẹp của động Phong Nha vừa lộng lẫy, kì ảo; vừa hoang sơ, bí hiểm; vừa thanh thoát và giàu chất thơ. Nơi đây thật xứng với danh cho danh hiệu kỳ "Đệ nhất kì quan". Động Phong Nha đã và đang thu hút khách tham quan trong và ngoài nước.

- Giá trị nghệ thuật

+ Văn bản viết theo trình tự nơi chốn, từ tổng quát tới những chi tiết chính.

+Lời văn trong sáng, dễ hiểu, ngôn ngữ có sức tạo hình cao khiến cho người đọc như đang được tận mắt nhìn khung cảnh thật trước mắt mình.

+ Sử dụng sapô, tiêu mục, số liệu khoa học tiêu biểu, chính xác, thuyết phục.

*Đặc điểm của văn bản thông tin:

- Dấu hiệu nhận biết: Đây là loại văn bản thông cung cấp thông tin, kiến thức tiêu biểu, phổ biến, hữu dụng, khách quan trong đời sống.

- Đặc điểm chính:

+Loại văn bản này luôn cung cấp tri thức rõ ràng, khách quan, trung thực về nhiều vấn đề, sự vật, sự việc trong đời sống thực.

+Nó có phạm vi sử dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực của đời sống.

+ Cách trình bày luôn rõ ràng, ngôn ngữ chính xác, cô đọng, chặt chẽ và sinh động, đơn nghĩa.

+ Một văn bản thông tin thường bao gồm các yếu tố như: Nhan đề, tiêu mục, tiểu mục, loại chữ đậm, các kí hiệu gạch đầu dòng và số thứ tự, các công cụ hỗ trợ đồ họa, như biểu đồ, đồ thị, hình minh họa và ảnh.. Các yếu tố này giúp người đọc nắm bắt được thông tin chính của văn bản thông tin nhanh, dễ dàng, hiệu quả.

Hướng dẫn Soạn bài Ôn tập trang 96 - Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo

Câu 1. Hãy tóm tắt nội dung chính của hai văn bản sau:

- Thiên nhiên – Mẹ của muôn loài

- Động Phong Nha – Quà tặng của thiên nhiên

Trả lời:

*Văn bản: Thiên nhiên – Mẹ của muôn loài

- Tóm tắt nội dung chính: Trái đất là một hàng tinh xanh được mẹ thiên nhiên kiến tạo và nuôi dưỡng trong hàng trăm triệu năm, tạo ra muôn loài sinh vật kể cả con người chúng ta. Bởi thế, bảo vệ mẹ thiên nhiên chính là bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta.

*Văn bản: Động Phong Nha – Quà tặng của thiên nhiên

- Tóm tắt nội dung chính: Bài viết miêu tả cảnh đẹp của động Phong Nha vừa lộng lẫy, kì ảo; vừa hoang sơ, bí hiểm; vừa thanh thoát và giàu chất thơ. Nơi đây thật xứng với danh cho danh hiệu kỳ "Đệ nhất kì quan".

Câu 2 trang 96

Theo em, khi viết văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện cần lưu ý những điều gì?

Trả lời:

Khi viết văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện, người viết cần lưu ý 5 điểm sau:

- Thông tin, kiến thức cung cấp phải tiêu biểu, phổ biến, hữu ích, khách quan trong đời sống.

- Cần chú ý mốc thời gian địa điểm, những hoạt động chính của thông tin cung cấp

- Cần có cảm nhận, nhận xét, đánh giá về thông tin, sự kiện đó.

- Các yếu tố như: Nhan đề, tiêu mục, tiểu mục, loại chữ đậm, các kí hiệu gạch đầu dòng và số thứ tự, các công cụ hỗ trợ đồ họa, như biểu đồ, đồ thị, hình minh họa và ảnh.. cần trình bày chính xác, rõ ràng, phù hợp để giúp người đọc nắm bắt được thông tin chính của văn bản thông tin nhanh, dễ dàng, hiệu quả.

- Ngôn ngữ chính xác, dễ hiểu, cô đọng, chặt chẽ và sinh động, đơn nghĩa.

Câu 3 trang 96

Giữ gìn những báu vật mà mẹ thiên nhiên ban tặng có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi chúng ta?

Trả lời:

- Người Mẹ Thiên Nhiên ấy đã kiến tạo và nuôi dưỡng sự sống trong hàng triệu năm, trong đó có cả sự sống của loài người. Bởi thế, Mẹ Thiên Nhiên đã ban tặng những báu vật tự nhiên vô giá là: Sự sống, đất, nước, không khí, núi rừng, đại dương..

- >Vì vậy, giữ gìn những báu vật mà mẹ thiên nhiên ban tặng có 4 ý nghĩa quan trọng đối với nhân loại. Đó là:

+ Giúp loài người giữ gìn, bảo vệ cuộc sống của chính mình

+ Con người sẽ biết khai thác, sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú (như đất, nước, thủy, thổ, lâm hải sản, động thực vật) phù hợp, hiệu quả để duy trì và phát triển đời sống vật chất và tinh thần, vui chơi, giải trí phong phú.

+ Sẽ biết bảo vệ, cân bằng hệ sinh thái.

+ Giúp con người biết đối xử với thiên nhiên như người bạn tốt, người mẹ hiền; biết yêu quý và trân trọng những gì mình được có.