Phân tích 7 câu đầu của bài thơ Tây Tiến - Quang Dũng

Bài thơ Tây Tiến là một trong những tác phẩm nổi tiếng của nhà thơ Quang Dũng, được sáng tác vào năm 1948 khi ông tham gia đoàn quân Tây Tiến hành quân lên Tây Bắc để bảo vệ biên giới Việt Lào. Bài thơ gồm 21 câu thơ mới bảy chữ, miêu tả những cảnh đẹp, những kỉ niệm, những cảm xúc và những tâm tư của người lính khi xa quê hương, xa bạn bè, xa người yêu. Bài thơ được phổ nhạc thành bài hát cùng tên bởi nhạc sĩ Phạm Duy và được trình bày bởi nhiều ca sĩ nổi tiếng. Bài thơ cũng được sử dụng trong chương trình sách giáo khoa Ngữ văn 12.

Để phân tích hoàn chỉnh 7 câu đầu của bài thơ, bạn có thể tham khảo các ý sau:

- Câu 1: Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

+Ý nghĩa: Câu thơ mở đầu bằng một lời gọi thanh âm trầm buồn, gợi lên sự xa cách về không gian và thời gian giữa người lính và quê hương. Sông Mã là biểu tượng cho miền Tây Bắc, nơi người lính đã từng chiến đấu và sinh sống. Tây Tiến là cái tên của đơn vị quân sự mà người lính đã từng thuộc về. Lời gọi cũng thể hiện sự gắn bó với đất nước và đồng đội của người lính.

+Phương pháp biểu đạt: Câu thơ sử dụng phép tu từ nhân hóa khi gọi tên Sông Mã và Tây Tiến như hai người bạn thân. Câu thơ cũng dùng phép liên tưởng để kết nối hai khái niệm Sông Mã và Tây Tiến với nhau.

- Câu 2: Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi.

+Ý nghĩa: Câu thơ tiếp tục diễn tả sự nhớ nhung của người lính về quê hương. Rừng núi là hình ảnh của thiên nhiên hoang sơ, đẹp đẽ và hùng vĩ của miền Tây Bắc. Nhớ chơi vơi là cảm giác cô đơn, lẻ loi và thiếu vắng của người lính khi xa xứ.

+Phương pháp biểu đạt: Câu thơ dùng phép lặp từ "nhớ" để nhấn mạnh sự da diết và khắc khoải của người lính. Câu thơ cũng dùng phép so sánh để tạo ra một sự tương phản giữa rừng núi (đại diện cho quê hương) và chơi vơi (đại diện cho người lính).

- Câu 3: Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi,

+ Ý nghĩa: Câu thơ miêu tả một cảnh hành quân của đoàn quân Tây Tiến trên đường lên Tây Bắc. Sài Khao là một địa danh ở Thanh Hóa, nơi có địa hình hiểm trở và khí hậu lạnh giá. Sương lấp là hiện tượng sương mù bao phủ, gây khó khăn cho việc di chuyển và quan sát. Đoàn quân mỏi là tình trạng kiệt sức, mệt mỏi và thiếu thốn của người lính khi phải vượt qua những khó nhọc và gian khổ.

+Phương pháp biểu đạt: Câu thơ dùng phép tu từ nhân hóa khi cho rằng sương lấp có khả năng che khuất đoàn quân. Câu thơ cũng dùng phép liên tưởng để gợi lên sự nguy hiểm và vất vả của cuộc hành quân.

- Câu 4: Mường Lát hoa về trong đêm hơi.

+Ý nghĩa: Câu thơ tiếp tục miêu tả một cảnh hành quân của đoàn quân Tây Tiến. Mường Lát là một địa danh ở Thanh Hóa, nơi có nhiều hoa đẹp và thơm. Hoa về là hiện tượng hoa nở rộ vào buổi chiều tối, tạo ra một không khí lãng mạn và yên bình. Đêm hơi là hiện tượng đêm lạnh, ẩm ướt và u ám, gây ra cảm giác buồn bã và cô độc.

+Phương pháp biểu đạt: Câu thơ dùng phép so sánh để tạo ra một sự tương phản giữa hoa về (đại diện cho sự sống) và đêm hơi (đại diện cho cái chết). Câu thơ cũng dùng phép liên tưởng để gợi lên sự cô lập và chịu đựng của người lính trong bóng tối.

- Câu 5: Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,

+Ý nghĩa: Câu thơ miêu tả một cảnh hành quân của đoàn quân Tây Tiến trên những con dốc dựng đứng và uốn lượn. Dốc lên khúc khuỷu là hình ảnh của những con dốc cao, cong queo và nguy hiểm. Dốc thăm thẳm là hình ảnh của những con dốc sâu, hiểm trở và khó khăn. Cả hai hình ảnh đều thể hiện sự gian nan và vất vả của cuộc hành quân.

+Phương pháp biểu đạt: Câu thơ dùng phép lặp từ "dốc" để nhấn mạnh sự liên tục và dai dẳng của cuộc hành quân. Câu thơ cũng dùng phép tu từ nhân hóa khi cho rằng dốc có khả năng uốn cong và sâu chìm.

- Câu 6: Heo hút cồn mây, súng ngửi trời.

+Ý nghĩa: Câu thơ miêu tả một cảnh hành quân của đoàn quân Tây Tiến trong điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt. Câu thơ bộc lộ tâm trạng của tác giả là một chiến sĩ trong đoàn quân Tây Tiến, là sự tự hào, kính trọng và ngưỡng mộ đối với những người anh em đã hy sinh vì tổ quốc. Câu thơ cũng thể hiện tinh thần chiến đấu kiên cường, không khuất phục của đoàn quân Tây Tiến, là một biểu tượng của lòng yêu nước và ý chí tự do của dân tộc Việt Nam.

+Phương pháp biểu đạt: Câu thơ sử dụng phép tu từ nhân hóa khi cho rằng heo hút cồn mây và súng ngửi trời. Đây là cách dùng hình ảnh sinh động, gợi cảm để miêu tả sự khó khăn, gian khổ của đoàn quân Tây Tiến khi hành quân trên những địa hình hiểm trở, thiếu thốn vật chất. Câu thơ cũng sử dụng phép tu từ so sánh khi so sánh heo với cồn mây và súng với trời. Đây là cách dùng hình ảnh tương phản, gợi tưởng để nói lên sự cao quý, anh dũng của đoàn quân Tây Tiến khi không ngại ngần đối mặt với những thử thách khắc nghiệt của thiên nhiên và kẻ thù.

- Câu 7: Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống,

+Ý nghĩa: Câu thơ miêu tả một cảnh hành quân của đoàn quân Tây Tiến trên những đường đèo dài và dốc. Ngàn thước lên cao là hình ảnh của những đường đèo leo lên đỉnh núi. Ngàn thước xuống là hình ảnh của những đường đèo dẫn xuống thung lũng. Cả hai hình ảnh đều thể hiện sự mệt mỏi và kiệt quệ của người lính khi phải vượt qua những chông gai và thử thách.

+Phương pháp biểu đạt: Câu thơ dùng phép lặp từ "ngàn thước" để nhấn mạnh sự xa xôi và khổ sở của cuộc hành quân. Câu thơ cũng dùng phép so sánh để tạo ra một sự tương phản giữa lên cao và xuống, biểu hiện cho sự thăng trầm và vô vọng của người lính.