Đọc hiểu: Con chó xấu xí - Kim Lân - Đề thi Ngữ văn tham khảo 10, 11 chương trình mới

Đề kiểm tra đọc hiểu truyện ngắn Con chó xấu xí - Kim Lân bao gồm hệ thống các câu hỏi phân bố theo 4 cấp độ nhận biết, thông hiểu, vận dụng, vận dụng cao giúp các bạn học sinh củng cố lại phần kiến thức đã học và kỹ năng làm bài đọc hiểu. Các kĩ năng cơ bản đó là: Nhận diện đề tài, chủ đề chính, chủ đề phụ, tư tưởng, giá trị văn hóa, triết lí nhân sinh, sự kiện, nhân vật, chi tiết quan trọng, không gian, thời gian, người kể chuyện toàn tri, hạn tri, sự thay đổi điểm nhìn.. của các văn bản truyện; so sánh được hai văn bản văn học viết cùng đề tài.

Đọc hiểu: Con chó xấu xí - Kim Lân​

Đọc đoạn trích sau:

(Lược: Con chó mua về xấu xí, nên sau khi nuôi một thời gian, nhân vật "tôi" định bụng sẽ giết thịt nó để làm một chầu nhậu. Sau đó, gia đình anh phải sơ tán do chạy giặc, anh bỏ lại con chó, nhờ cụ bếp Móm nuôi hộ. Con chó bị xích thấy nhà chủ gồng gánh lên đường thì kêu ăng ẳng, gọi chủ, như muốn theo đi).

Tiếng con chó da diết, nhọn hoắt xói vào ruột gan tôi. "Thôi để chuyến này về tao nuôi. Tao sẽ nuôi mày, tao không bỏ mày đâu..".

Tôi nhủ thầm với tôi một lần nữa như vậy.

(Lược: Sau khi giặc rút, gia đình nhân vật "tôi" về lại làng, nhưng nhân vật "tôi" đã quên bẵng con chó).

Một hôm tôi chợt thấy cặp kính trắng lấp loáng của Đặng "cồn" từ đầu ngõ đi vào, bấy giờ tôi mới giật mình, sực nhớ đến con chó. Tôi quay lại hỏi nhà tôi:

– À, mình này! Con chó nhà ta đâu nhỉ? Mình chưa vào trong cụ bếp dắt nó về à?

Nhà tôi đứng ngẩn ra một lúc. Có lẽ nhà tôi cũng không ngờ rằng tôi đã về bằng ấy ngày giời rồi vẫn không nói chuyện con chó ấy với tôi.

– Nó chết rồi!.. – Nhà tôi nói khe khẽ.

– Chết rồi? Làm sao mà chết được?

Tôi trố mắt lên hỏi lại. Nhà tôi cúi mặt xuống, thở dài:

– Nó chết thương lắm cơ mình ạ. Không phải nó chết trong cụ bếp Móm đâu. Nó về nhà ta nó chết đấy.

Nhà tôi ngừng lại, cắn môi chớp chớp hai mắt nhìn ra ngoài sân. Lát sau, nhà tôi đứng dậy mời Đặng vào trong nhà, rót nước mời anh rồi mới tiếp tục câu chuyện.

Chao ôi! Con chó xấu xí ấy của tôi! Con chó từ lúc mua, đến lúc chết không được một lần vuốt ve! Nó đã chết một cách thảm thương và trung hậu quá. Từ hôm vợ chồng tôi gửi lại nó cho ông cụ bếp Móm, con chó không chịu ăn uống gì. Nó chỉ kêu. Nó kêu suốt ngày, suốt đêm. Một đêm, ông cụ bếp không thấy con chó kêu nữa, thì ra nó đã xổng xích đi đâu mất rồi.

Hôm nghe tin giặc rút, ở trong khe đồn Khau Vắt dọn về, nhà tôi tạt vào nhà cụ bếp Móm định đem con chó về nhân thể, nhưng vào đến nơi thì nó không còn đấy nữa. Lúc ấy nhà tôi cũng yên trí là con chó mất rồi. Chắc chắn nó sẽ lạc vào một trại ấp nào đấy và người ta làm thịt nó.

Nhưng khi nhà tôi về đến nhà, bà con xóm giềng vừa chạy sang láo nháo thăm hỏi thì, ở ngoài vườn sau, có mấy tiếng chó hú lên thảm thương và ghê rợn.

Từ sau bụi dứa rậm rạp, con chó khốn khổ ấy lảo đảo đi ra. Người nó run lên bần bật. Nó gầy quá, chỉ còn một dúm xương da xộc xệch, rụng hết lông. Nó đói quá, đi không vững nữa. Nó đi ngã dụi bên này, dụi bên kia. Rồi nó không còn đủ sức mà đi nữa. Nó nằm bệt trên đất, rúm người lại, lết lết về phía nhà tôi. Lúc ấy cả người nó chỉ còn có cái đuôi là còn ngó ngoáy được để mừng chủ và cái lưỡi liếm liếm vào tay chủ. Khốn nạn con chó! Được gặp chủ nó mừng quá. Từ trong hai con mắt đờ đẫn của nó mấy giọt nước chảy ra. Lát sau thì nó không liếm được nữa, cái đuôi ngoáy yếu dần, yếu dần rồi im hẳn. Nó chết.

Tôi tối sầm mặt lại, vừa thương xót con chó, vừa thấy xấu hổ. Quả thật tôi chỉ là một thằng tồi. Một thằng ích kỷ. Tôi chỉ nghĩ đến mình và vợ con mình. Đến như con chó mình nuôi, mình đối xử với nó có được như cái tình nghĩa của nó đối xử với mình đâu?

[..]

(Trích Con chó xấu xí, Kim Lân, in trong Tuyển tập Kim Lân, Nxb Văn học)

​

Trả lời câu hỏi:

Câu 1. Xác định thể loại của văn bản.

Câu 2. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy? Theo điểm nhìn của nhân vật nào là chủ yếu?

Câu 3. Nhân vật chính trong đoạn trích là con chó hay nhân vật "tôi"?

Câu 4. Tìm những chi tiết kể về sự trung thành của con chó đối với chủ.

Câu 5. Theo em, chi tiết: Tiếng con chó da diết, nhọn hoắt xói vào ruột gan tôi. "Thôi để chuyến này về tao nuôi. Tao sẽ nuôi mày, tao không bỏ mày đâu.." thể hiện điều gì? Có nên bỏ chi tiết này đi không?

Câu 6. Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con chó xấu xí là gì?

Câu 7. Xác định chủ đề của truyện trên.

Câu 8. Những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của Kim Lân là gì?

Gợi ý trả lời câu hỏi:

Câu 1. Thể loại của văn bản: Truyện ngắn

Câu 2.

- Đoạn trích được kể theo ngôi thứ nhất (người kể chuyện xưng "tôi") ;

- Kể theo điểm nhìn của nhân vật "tôi" - người chủ của con chó là chủ yếu.

Câu 3. Nhân vật chính trong đoạn trích không phải là con chó, con chó chỉ là nhân vật biểu tượng. Nhân vật "tôi" là nhân vật chính - nhân vật có lối sống thờ ơ, vô cảm - tập trung thể hiện ý nghĩa phê phán của truyện.

Câu 4. Những chi tiết kể về sự trung thành của con chó đối với chủ:

- Khi nhà chủ chuyển đi, con chó kêu "da diết", "xói vào gan ruột tôi", khiến "tôi" phải động lòng có suy nghĩ khi về sẽ nuôi nó.

- Vì nhớ chủ, con chó không chịu ăn uống gì. Nó chỉ kêu. Nó kêu suốt ngày, suốt đêm.

- Con chó bỏ nhà cụ bếp Móm, trở về nhà chờ chủ. Khi chủ về, từ sau bụi dứa rậm rạp, con chó khốn khổ ấy lảo đảo đi ra.. đi không vững, chỉ còn cái đuôi ngó ngoáy mừng chủ, mừng chủ về rồi lăn ra chết.

Câu 5.

- Chi tiết: Tiếng con chó da diết, nhọn hoắt xói vào ruột gan tôi. "Thôi để chuyến này về tao nuôi. Tao sẽ nuôi mày, tao không bỏ mày đâu.." có ý nghĩa:

+ Thể hiện lòng trung thành của con chó;

+ Sự cảm động, áy náy của nhân vật "tôi" cùng quyết tâm "sẽ nuôi" con chó khi trở về.

- Không nên bỏ chi tiết này, vì:

+ Chi tiết này góp phần thể hiện lòng trung thành của con chó từ đầu đến cuối truyện.

+ Chi tiết này giống như một lời hứa, lời thề của trong thâm tâm của nhân vật "tôi", bỏ đi sẽ không thấy rõ được sự vô tâm của nhân vật "tôi" khi hứa mà không làm.

+ Bỏ chi tiết này đi câu chuyện sẽ bớt hấp dẫn.

Câu 6. Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con chó xấu xí:

Bạn đăng kí tài khoản miễn phí tại LINK và like bài viết để đọc tiếp nha!

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

Câu 8. Những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của Kim Lân:

- Nghệ thuật trần thuật lôi cuốn, hấp dẫn; cốt truyện đặc sắc được xây dựng dựa trên sự kiện chính là cuộc đời và cái chết của con chó xấu xí, một cốt truyện tương đối đơn giản nhưng lại có chiều sâu, đa nghĩa và có sức ám ảnh lớn, gây xúc động mạnh cho người đọc.

- Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo: Tình huống chủ đạo của truyện chính là việc con chó xấu xí, dù bị bỏ lại nhưng vẫn lết về nhà chủ, cố gắng vẫy đuôi tỏ sự vui mừng khi gặp lại chủ rồi mới chết. Tình huống đó đã làm toát lên tất cả tư tưởng chủ đạo của câu chuyện: Sự vô tình của con người, sự trung thành tình nghĩa của con chó, từ đó con người soi lại chính mình, để nhận ra sự ích kỉ, sự vô tình của chính mình.

- Nhiều chi tiết đặc sắc, xúc động, gây ám ảnh: Chi tiết nghe tiếng kêu da diết của con chó khiến "tôi" động lòng, tự hứa sẽ nuôi nó khi trở về; chi tiết con chó chạy ra từ bụi dứa mừng chủ rồi mới chết..

- Trần thuật từ điểm nhìn của nhân vật "tôi" giúp câu chuyện trở nên chân thực; đồng thời thể hiện sâu sắc hơn cảm xúc, suy nghĩ, sự dằn vặt trong nội tâm của nhân vật "tôi".

- Ngôn ngữ kể mộc mạc, tự nhiên, giàu cảm xúc, phù hợp với đối tượng người nông dân.