Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Dã cảnh
Ngã lai chi thì hòa thượng thanh,
Hiện tại thu thu bán di thành;
Xứ xứ nông dân nhan đới tiếu,
Điền gian sung mãn xướng ca thanh.
Dịch thơ
Cảnh đồng nội
Lúc ta đến lúa còn xanh,
Nay vụ gặt đã xong một nửa;
Nơi...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Tự miễn
Một hữu đông tàn tiều tụy cảnh,
Tương vô xuân noãn đích huy hoàng;
Tai ương bả ngã lai đoàn luyện,
Sử ngã tinh thần cánh khẩn trương.
Dịch nghĩa
Tự khuyên mình
Không có cảnh mùa đông tiêu điều rét mướt,
Sẽ...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Các báo: Hoan nghênh UY-KY đại hội
Đồng thị Trung Quốc hữu,
Đồng thị yếu phó Du;
Quân vi tọa thượng khách,
Ngã vi giai hạ tù;
Đồng thị đại biểu dã,
Đãi ngộ hồ huyền thù?
Nhân tình phân lãnh nhiệt,
Tự cổ thủy đông lưu...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Nạn hữu chi thê thám giam
Quân tại thiết song lý,
Thiếp tại thiết song tiền;
Tương cận tại chỉ xích,
Tương cách tự thiên uyên;
Khẩu bất năng thuyết đích,
Chỉ lại nhãn truyền nghiên (ngôn) ;
Vị ngôn lệ dĩ mãn,
Tình cảnh...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Sơ đáo Thiên Bảo Ngục
Nhật hành ngũ thập tam công lý,
Thấp tận y quan, phá tận hài;
Triệt dạ hựu vô an thụy xứ,
Xí khanh thượng tọa đãi triêu lai.
Dịch nghĩa:
Mới đến nhà lao Thiên Bảo1
Ngày đi năm mươi ba cây số,
Ướt...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Điền Đông
Mỗi xan nhất uyển công gia chúc,
Đỗ tử thì thì tại thán hu;
Bạch phạn tam nguyên bất câu bão,
Tân như quế dã mễ như châu.
Dịch nghĩa:
Điền Đông 1
Mỗi bữa được một bát cháo của nhà nước,
Cái bụng luôn luôn...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Phân Thủy
Mỗi nhân phân đắc thủy bán bồn,
Tẩy diện, phanh trà các tùy tiện;
Thùy yếu, tẩy diện, vật phanh trà,
Thùy yếu phanh trà, vật tẩy diện.
Dịch nghĩa
Chia nước
Mỗi người được chia nửa chậu nước,
Rửa mặt đun trà...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Vọng nguyệt
Ngục trung vô tửu diệc vô hoa,
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
Dịch nghĩa
Ngắm trăng
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Trước...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Học dịch kỳ
Bế tọa vô liêu học dịch kỳ
Thiên binh vạn mã cộng khu trì;
Tấn công thoái thủ ưng thần tốc,
Cao tài tật túc tiên đắc chi.
Nhãn quang ưng đại tâm ưng tế
Kiên quyết thì thì yếu tấn công
Thác lộ, song xa dã một...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Cướp áp
I
Tranh ninh ngã khẩu tự hung thần,
Vãn vãn trương khai bả cước thôn;
Các nhân bị thôn liễu hữu cước,
Chỉ thặng tả cước năng khuất thân.
II
Thế gian gian cánh hữu ly kỳ sự,
Nhân mẫn tranh tiên thượng cước...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Tù lương
Mỗi xan nhất uyển hồng mễ phạn,
Vô diêm, vô thái, hựu vô thang;
Hữu nhân tống phạn, ngật đắc bão,
Một nhân tống phạn, hán gia lương.
Dịch nghĩa
Cơm tù
Mỗi bữa một bát cơm gạo đỏ,
Không muối, không rau cũng...
Vãn
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Vãn
Vãn xan ngật liễu, nhật tây trầm,
Xứ xứ sơn ca, dữ nhạc âm;
U ám Tĩnh Tây cấm bế thất,
Hốt thành mỹ thuật tiểu hàn lâm.
Dịch nghĩa
Chiều hôm
Cơm chiều xong, mặt trời lặn về tây,
Khắp nơi, rộn tiến ca dân dã và tiếng nhạc;
Nhà ngục u ám...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Ngọ hậu
Trích trong Nhật ký trong tù
Nhị điểm khai lung hoán không khí
Nhân nhân ngưỡng khán tự do thiên
Tự do thiên thượng thần tiên khách
Tri phủ lung trung dã hữu tiên.
Dịch nghĩa
Hai giờ chiều, nhà lao mở cửa đổi...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Vấn thoại
Xã hội đích lưỡng cực,
Pháp quan dữ phạm nhân.
Quan viết: Nhĩ hữu tội,
Phạm viết: Ngã lương dân.
Quan viết: Nhĩ thuyết giả,
Phạm viết: Ngã ngôn chân.
Pháp quan tính bản thiện,
Giả trang ác ngân ngân.
Yếu...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Ngọ
Ngục trung ngọ thụy chân như phục,
Nhất thụy hôn hôn kỷ cú chung.
Mộng kiến thừa long thiên thượng khứ,
Tỉnh thời tài giác ngọa lung trung.
Dịch nghĩa
Trong nhà lao, giấc ngủ trưa thật khoan khoái,
Một giấc say sưa...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Tảo
Thái dương mỗi tảo tòng tường thướng,
Chiếu trước lung môn môn vị khai.
Lung lý hiện thời hoàn hắc ám,
Quang minh khước dĩ diện tiền lai.
Tảo khởi nhân nhân tranh liệp sắt,
Bát chung hưởng liễu tảo xan khai.
Khuyến...
Tác giả: HỒ CHÍ MINH
Thể loại: Thơ ca
Trích trong Nhật ký trong tù
Thế lộ nan
Tẩu biến cao sơn dữ tuấn nham,
Na tri bình lộ cánh nan kham.
Cao sơn lộ hổ chung vô dạng,
Bình lộ phùng nhân khước bị giam.
Dư nguyên đại biểu Việt Nam dân,
Nghĩ đáo Trung Hoa kiến yếu nhân.
Vô nại phong ba...
NHẬP TĨNH TÂY HUYỆN NGỤC
Ngục trung cựu phạm nghênh tân phạm
Thiên thượng tình vân trục vũ vân
Tình vũ phù vân phi khứ liễu
Ngục trung lưu trú tự do nhân
Dịch thơ:
VÀO NHÀ NGỤC HUYỆN TĨNH TÂY
Trong lao tù cũ đón tù mới,
Trên trời mây tạnh đuổi mây mưa;
Tạnh, mưa, mây nổi bay đi hết...
Tại Túc Vinh nhai bị khấu lưu
Túc Vinh khước sử dư mông nhục,
Cố ý trì diên ngã khứ trình.
Gián điệp hiềm nghi không niết tạo,
Bả nhân danh dự bạch hy sinh.
Dịch nghĩa
Phố tên Túc Vinh mà khiến ta mang nhục,
Cố ý làm chậm trễ hành trình của ta.
Bày đặt ra trò tình nghi gián điệp,
Không...
KHAI QUYỂN
Lão phu nguyên bất ái ngâm thi,
Nhân vị tù trung vô sở vi.
Liêu tá ngâm thi tiêu vĩnh nhật,
Thả ngâm thả đãi tự do thì.
Dịch xuôi:
Già này vốn không ham thích ngâm thơ,
Nhân vì trong tù chẳng có gì làm.
Hãy mượn việc ngâm thơ cho qua ngày dài,
Vừa ngâm vừa đợi ngày tự do...
NGỤC TRUNG NHẬT KÝ
Thân thể tại ngục trung,
Tinh thần tại ngục ngoại.
Dục thành đại sự nghiệp,
Tinh thần cánh yếu đại
Dịch xuôi
NHẬT KÝ TRONG TÙ
Thân ở trong ngục,
Tinh thần ở ngoài ngục.
Muốn thành sự nghiệp lớn,
Tinh thần càng phải lớn
Dịch thơ
Thân thể ở trong lao,
Tinh thần ở...
Tảo Giải
(Giải đi sớm)
Phiên âm
Nhất thứ kê đề dạ vị lan,
Quần tinh ủng nguyệt thướng thu san.
Chinh nhân dĩ tại chinh đồ thượng,
Nghênh diện thu phong trận trận hàn.
Đông phương bạch sắc dĩ thành hồng,
U ám tàn dư tảo nhất không.
Noãn khí bao la toàn vũ trụ,
Hành nhân thi hứng hốt gia nồng...
Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Tháng 2 năm 1941.
Hồ Chí Minh
Nguồn: Thơ Hồ Chí Minh, NXB Nghệ An, 2005
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
Năm 1947
Hồ Chí Minh
Nguồn:
1. Hồ Chí Minh - Thơ, NXB Văn học, Hà Nội, 1970
2. Hồ Chí Minh toàn tập (tập 5), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000
Tổ ong lủng lẳng trên cành,
Trong đầy mật nhộng, ngon lành lắm thay!
Cáo già nhè nhẹ lên cây,
Định rằng lấy được ăn ngay cho dòn.
Ong thấy cáo muốn cướp con,
Kéo nhau xúm lại vây tròn cáo ta.
Châm đầu, châm mắt cáo già,
Cáo già đau quá phải sa xuống rồi.
Ong kia yêu giống, yêu...