65. TRÊN TRỜI SAO VẪN SÁNG Nụ cười tan trong tối Tay run vịn vai chồng Lách lên nhìn bối rối Gió thổi mái tranh rung Trăng mờ soi sườn núi Lướt nhanh mấy bóng người * Có lẽ phỉ lại tới Nước mắt chị muốn rơi Như trăng sao đã tắt Núi heo hút mênh mông Nhớ lại mấy tháng trước Vội ôm chặt vai chồng * Phên tre nom mỏng mảnh Lo âu xé nát lòng Tiếng chim khuya lanh lảnh Lạy ma trời, thoát không? Thấy chồng như chiếc lá Giữa xuối lũ ngập tràn * Tay chị mền yếu quá Đơn lẻ vẫn dăng dăng Chó sủa ran đầu bản Năm cái mũ mến yêu Trăng sao như rực sáng Mắt chị sáng hơn nhiều * Rừng ơi đừng quạt gió Ông trời đừng reo sương Lạnh lắm – bộ đội đó Mồm đậu mãi tiếng thương Cửa vườn hé chị gọi "Vào sưởi bộ đội ơi Nước lam uống đỡ đói" * Bừng ấm áp từng lời Chân không rừng nửa bước Câu từ chối ngọt ngào Chạy theo đưa ống nước Vòm trời lấp lánh sao Chị nhìn theo lặng lẽ Ống nước vẫn ấm tay Năm bóng ngoặt đường rẽ Quên trời sương vẫn bay * "Bộ đội đi tuần đấy" Hoa ngàn nở trên môi Ngon lành tiếng chồng gáy Mộng đẹp suối êm trôi. * Châu Mai Sơn tháng 01/1957 Cầm Giang
65. TRỞ VỀ SÔNG ÂM Tôi đến sông âm giữa chiều đông buốt thịt Đội quân ít ỏi luồn rừng Bến lạnh, rêu phong nước đục thác gầm Những mũi tên chĩa vào đồn địch Báng súng kíp mòn tay du kích Giòng sông Âm ôm lũy chống càn Vắng bóng trâu bò bãi cỏ úa vàng Rừng xác xơ xóa sông Âm thơ mộng Mỏm đá nghẹn ngào, nước xanh gợn sóng Vỗ mạn thuyền độc mộc lướt con thoi Khăn trắng, áo chàm in bóng bao đời Khúc ruột Châu Lang người dân Mường ôm ấp Giặc về ngăn sông cắm đất Nhưng sông chảy giữa lòng người Mang bóng sông lên lưng núi eo đồi Đeo bến nước vào lũng sâu hang lạnh Đêm đêm những chân người lẳng lặng Vượt sông Âm gió núi thì thào Tiễn đoàn quân đi sông đựng trời sao Giòng nước lần chần như thầm nhắc nhủ Tôi trở về sông Âm bước trên bờ cũ Ngắm hoa ngâu đón cánh họa mi Hoa ngâu ơi mầm đất ướp những gì Mà tôi say hương trời ngào ngạt. Sông lượn hiền lành, bóng thuyền ngân mát Loang loáng váy thêu lướt áo chàm Cành tai chua reo hát quả chín vàng Bến lát sỏi ấm tiếng cười đập vải Sông Âm chào người trở lại Bằng nương cao tiếng hát đổi công Cô gái năm xưa vẫn đọc chưa thông Hôm nay đứng giữa trường giảng toán Sông Âm đón những đoàn chiếu bóng Như chàng trai đón người yêu Anh du kích ngày nào thành cán bộ cung tiêu Con gái ông mo tung tăng túi thuốc Sông Âm đang sống của những ngày ao ước Mà năm xưa tưởng tượng quá xa xôi Dòng sông Âm thơ mộng uốn mình trôi Đài liệt sĩ nghiêm trang soi bóng nước Rung ánh trăng tre sà cành lả lướt Đôi bờ chiêng vọng hội mùa nương. Tây Bắc đầu tháng 6/1958 Cầm Giang
66. ƯỚC GÌ Ước gì cho cái núi cứ cao vời vợi Cho cái thuyền độc mộc cứ chèo nhanh Cho súng kíp bắn thằng tây thêm giỏi Cho bản làng học chữ thêm chăm Cho lúa ngô hơn hẳn mọi năm Cho cái chân đi dân công thêm dẻo Tiếng hát chúng ta ngân khắp nẻo núi rừng Anh nói nghe muốn lọt lỗ tai Thấy vui vui êm êm trong bụng Đường còn xa từ đây vào lũng Cách tám cái rừng qua bốn con sông. Sợ anh đi có mỏi chân không Sợ anh hát lại khàn cả cổ Đường có dài nhưng anh vẫn cố Sông có rộng anh cũng cứ bơi qua Kháng chiến trăm nghìn gian khổ Anh còn theo được nữa là Nhưng kháng chiến có ngày thắng lợi Anh theo em sợ lại uổng công Về vợ anh lại được mắng chồng Con anh đêm nay nhớ bố Đừng theo em chịu nhiều cái khổ Người như anh em kén chả nên đâu Lội suối có sợ gì sâu Lên rừng có lo gì dậm Đã mưa thì phải nghe cái sấm Đã làm nương thì phải đốt cái cây Kháng chiến có ngày thắng lợi Thì gặp em ta cũng hát từ đây Khi nào em kiếm được măng lay Bóc sạch bẹ thì biết măng trắng đỏ Anh thổi khèn tiếng ngân loang trong gió Anh nghe rồi tiếng em hát thật hay Đời em như những cánh hoa mai Bên dòng suối trong cơn rông bão Ngày mai trời quang nắng ráo Hoa trắng ngần hoa lại đẹp hơn nay Anh nhớ về để lại gặp ở đây. Tây Bắc tháng 11/1957 Cầm Giang
67. VỀ THĂM NÚI HỨA SÔNG CÔNG Tôi rời công trường gỗ Vào Núi Hứa qua cầu Nước Sông Công nhịp thở Rung loáng ánh mây mầu Nhớ đêm trăng xoáy sông sâu Em người núi hứa lần đầu tiễn anh Nước long lanh Mắt long lanh Loáng màu cặp tóc Em gượng cười, đưa lưới mũ tặng anh Giọng ấm nhẹ: "Chiếc này đan hơi xấu" Mũ lưới căng tròn giục lòng tôi chiến đấu Khoác ba lô, tay quấn bàn tay "Em rất mong được có mẹ, có thầy Mau trở lại đón em về anh nhé" Anh gật đầu – biết em không bố mẹ Từ ngày mới đến xóm đóng quân Em lớn lên với người chị tảo tần Nhưng tình yêu gọi chị rời núi Hứa Anh lại đến giữa đêm cấm lửa Nhìn đồn thù em chỉ lối giúp anh Mỗi bận đi về đêm sắp tàn canh Nắp hầm lại đạy Nhưng tình yêu của một đôi trai gái Trong chiến tranh không cần nói nhiều lời Anh lại đi, một đêm nước tràn trời Tròn nhiệm vụ, em dẫn đường băng núi Hứa Sắp vượt Sông Công, em nhắc anh lần nữa "Khi nào yên nhớ đón em về Có mẹ, có thầy chung một làng quê Mau đón em về anh nhé!" Anh lại gật đầu, sông khuya, nước rẽ Tiếng sóng ngân như tiếng ước thề Em lớn lên với đoàn du kích Cắm chông, mài mác giữ Sông Công Yêu quê hương như mong đợi quê chồng Địch càn quét, em gài mìn bắn đón Lời địch vận truyền đơn trong lá nón Buổi đánh đồn máu thấm núi quê Khi sỏi vàng bến cũ Anh đến đón em về Em không còn về nữa Vẫn màu tím thủy chung của hoa găng núi Hứa Vẫn êm đềm thủ thỉ nước sông Công Trên mộ vừng sao chiếu hướng quê chồng Nơi ấy có thầy, có mẹ Có tình người không còn riêng lẻ Khắp quê hương đã đón em về * * * Tôi qua cầu lòng đọng lại trên đê Công trường gỗ đang cốn bè, xẻ ván Núi Hứa, Sông Công xanh màu duyên dáng Làm gỗ đóng tàu cho muôn vạn lứa đôi Đón nhau về quê mẹ xa xôi. Thái Nguyên 1962. Cầm Giang
68. VỀ THỤC Hàng tào ta tưởng yên thân Như lời họ nói trắng ngần mây bay Thấm sâu nghĩa nặng ơn dày Xá chi da ngựa bọc thây chiến trường * Khi xó núi, lúc đầu nương Ngày măng qua bữa, đêm sương qua thời Vo tròn tuổi trẻ nửa đời Ném vào non nước theo lời nước non * Đến nay tỏ mặt quân vương Hiềm nghi dằng dăc nẻo đường ta đi Hiềm nghi trói buộc hiềm nghi Bắc cân đếm lẻ từng li bước đời * Công quê, tội nhớ rạch ròi Đói đau vẫn sẵn, ngọt bùi nào đâu Chém cha tấm áo rách nhàu Miếng cơm gai góc, mớ rau đắng nồng * Quê người gió tím chiều đông Ruột cây sùi nhựa, lòng sông bọt ngàu Đã tình lừa lọc ngờ nhau Quỵt công nắm cỏ con trâu kéo cày * Thôi thì trăm lạy đất này Ta về quê mẹ, quê thầy quê ta Quay về xứ thục non xa Dẫu không thân thuộc, không nhà, không cơm * Nhưng đầy quả ngọt hoa thơm Đầy thương, đầy mến, đầy ơn, đầy tình Lòng người quây ấm gia đình Êm chân mạnh bước, đường mình mình đi * Không eo óc, chẳng hiềm nghi Đường về xứ Thục còn gì vui hơn Chót theo tào Tháo nhiều năm Thôi thì gọi trả bao lăm cho đành * Đau thay người phản quê mình Vạn công nghìn sức mà tình vẫn đau Vẫn ngờ, vẫn ghét bỏ nhau Tiên sư đất Ngụy từ sau xin chừa * Cúi đầu tưởng trách được mưa Nào ngờ càng ướt, lún dưa muối dầm Dẫu đời vớt vát mươi năm Cũng về về với tình dân quê mình * (Sau khi đọc Tam Quốc ) Cầm Giang