Tổng Tập Thơ Cầm Giang Trên Việt Nam Overninght

35. GIAO THÔNG KA – TĂM



Hang sâu mùi rêu ẩm

Rừng vắng, lũng Ka – Tăm

Mươi chiếc túi âm thầm

Nhưng gan góc của một đoàn em nhỏ

Bốn năm trời gối cây thay nhà cửa

Nối bàn chân làm mạch máu tuần hoàn

*

Địch chặn đường Tu Nang

Em vòng eo núi Khán

Địch đóng ngăn chiềng bản

Em đi tắt Phiêng Lôi

Sông lũ em cũng bơi

Gặp vách núi níu rễ cây leo ngược

Lạc đường tìm lối ra bằng mạch nước

Sờ lưng cây đoán hướng mặt trời

Trong gian nan vẫn cười

Giữa rừng sâu vẫn tìm ra cách nghịch

Đem trứng le le đặt vào ổ bìm bịp

Để rình xem đôi chim mẹ chọi nhau

*

Quần áo vá nhiều màu

Mỏng manh qua mùa rét

Nhiều lần gạo, muối hết

Khoai môn, thịt rắn thay cơm

Vẫn xung phong "Hỏa tốc" đi đêm

Nhảy tót lên cây mỗi khi gặp cọp

Dù bão mưa công văn không thể ướt

Địch phục đường thư vẫn đến đầu dây

Các em từ đâu đến đây?

Quê tận Chiềng Đi, Mường Pồn, Nặm Khúa

Nơi có rừng đào, đồi cam, ruộng lúa.

Nơi hai mùa bí quấn quýt nương ngô

Bố mẹ cho đi theo tiếng Bác Hồ

Đi giữ nước, góp công đánh giặc

*

Khi nào độc lập

Đưa các anh bộ đội đến ăn đào

Trường điện đài mái ngói rợp cờ sao

Các em sẽ vào trường làm sinh viên Tây Bắc

Gặp bộ đội, xin bài hát

Anh cho miếng vải dù

Em biếu tảng ong mật

Tình ngọt như mùa thu

Chuyển thư xong em lại đi

Rụng trên mũ một cành hoa tai "Thỏ"

In vào chiến công những bàn chân nhỏ

Khắc lên núi rừng tên chiến sĩ Ka – Tăm.

*

Ba Háng tháng 8/1951

Cầm Giang.​

 

36. HAI LẦN



Lần trước tiến quân vào Tây Bắc

Chân người rung lá rừng xanh

Lần này hành quân lên Tây Bắc

Bon bon xe lượn nối hàng

Lần trước tiến quân về Tây Bắc

Nhìn trong mường bản tan hoang.

*

Mó nước đường mòn sẫm vết máu loang

Bóng tối vây quanh những mắt tròn ngơ ngác

Núi vắng tiếng người, rừng úa vàng sơ sác

Những cột rung trơ trọi giục trả thù

Lần này hành quân lên Tây Bắc

Ngạc nhiên nhìn những bản chưa quen.

*

San sát mái nhà dưới chân núi bình yên

Xây dựng tưởng chừng nhanh quá

Những câu hỏi reo vui những tiếng cười vồn vã

Rừng áo lam uống những trận cười

Bộ đội mạnh thêm, dân ấm no rồi

Họ nói chuyện ngày mai nhiều hơn hiện tại.

*

Lần trước tiến quân vào Tây Tiến

Đem máu xương nhổ hàng loạt đồn thù

Giải phóng bản mường, xây dựng chiến khu

Vun thắng lợi mọc thành rừng thắng lợi

Lần này hành quân lên Tây Bắc

Đem mồ hôi tưới nhão đất đồi.

*

Xây đắp quê hương mầu mỡ tốt tươi

Cho tiếng hát nông trường loang dần toàn miền Bắc

Hai lần tuy khác

Nhưng bàn tay đôi mắt một con người

Phấn đấu dẻo dai xây dựng cuộc đời

Phấn đấu cuộc đời thành bản tình ca.

*

Tây Bắc đêm 28/04/1958

Cầm Giang​

 

37. LÒNG BẢN TÔI





Mẩu tin ngắn ngủi

Reo thương xót băn khoăn

Tám bản Ba Na của Tây Nguyên

Bị mất mùa năm nay đói kém

Ba Na – Tây Nguyên bản tôi chưa ai đến

Nhưng cùng dân tộc núi cao

Dẽ gợi thương yêu, dẽ cảm thông nhau.

*

Chắc cũng suối, cũng rừng, cũng rừng cây, bếp lửa

Cũng phát cây thành đồi ngô, nương lúa

Có không tiếng khèn quyện guồng sa

Dưới ánh trăng soi đất nước chung nhà

Soa không được giúp nhau khi đói kém

Chính phủ ta đã bao lần lên tiếng

Quân thù đã ngậm chám làm ngơ.

*

Năm xưa thời Tây cũng mất mùa liên tiếp

Bắp, mài đằng đẵng thay cơm

Teo tóp mặt già, héo hắt trẻ con

Chân bước run run buồn tênh bản nhỏ

Khổ gì bằng đói khó

Càng sợ ngày xưa càng lo bạn ngày nay

Ước gì có cánh vút bay

Chở lúa dư đem vào trong ấy

Chở cả tấm lòng bản tôi người Thái.

*

San sẻ cùng buôn rẫy Ba Na

Để đừng teo tóp những mặt già

Đừng teo tóp những bé em bụ bẫm

Mĩ Diệm lòng hùm ngăn cấm

Mặc dân đói khổ mỏi mòn

Cả bản tôi đỏ mắt căm hờn.

*

Nhìn đồng lúa góp rồi nhưng nghĩ lối

Nhắc lại bao lần tiếng "đói"

Âm thanh xoáy nhọn trong tim

Lòng bản tôi đã đến tận Tây Nguyên

Giới tuyến nào ngăn nổi.

*

Mùa hè 1958.

Cầm Giang.​

 

38. MÍA

Tặng: Chắt



Phải chăng yêu mía Vĩnh Tường

Mà anh về, ấm mái trường nơi đây

Sông hồng ngọt nước, ngọt cây

Bãi dài xanh mướt, đất dày phù sa.

*

Yêu rồi, đất hóa quê ta

Đọt xanh mía nhọn thành hoa trắng trời

Khi em vun luống mồ hôi

Tưởng em tưới mật cho đời, cho anh.

*

Mía xanh tít tắp mía xanh

Lá vung gươm giữ yên lành quê ta

Sông dâng, mía ngấm phù sa

Em chăm bóc lá phơi da mía hồng

*

Có em, mía lịm mật ong

Cốc đường thắng trận ngọt lòng quê xa.

Nhìn em chất mía lên phà

Tưởng em xếp súng gửi ra chiến trường.

*

Khách Nhi, Vĩnh Thịnh 1972

*

Cầm Giang.​

 

39. MỘT PHÚT



Kèn xung phong

Chân người rầm rầm ào ào lửa đạn

Vọt qua cửa mở

Tôi liếc nhìn người bạn

Bị tụt giày chân quằn quại góc chanh

Theo lệnh thoắt nhanh

Bạn tôi vẫn tiến

Chân băng băng như tiếng xe đang nghiến

Nhưng bánh xe bằng thịt bằng da

Cắn nghiến răng ghìm đau đớn lao qua

Sao bọn tôi không xin dừng một phút

Một phát thôi tọt giày rồi lại tiếp

Có hề chi một phút ở thao trường

Cho da khỏi sứt, cho máu khỏi chảy

Không! Bạn tôi đã vào sâu phía trước

Tuyến một, tuyến hai, tuyến ba

Xung phong liên tiếp

Tôi hiểu rồi! Bọn tôi đã hiểu

Vì trước mặt chúng tôi là hào lũy

Chúng tôi đã vượt qua và chiến thắng.

Tháng 2/1957

Cầm Giang​

 

40. MÙA CHUỐI NỞ



Muốn ăn chuối lấy chuối về trồng

Muốn nuôi con phải đừng có giặc

Ta trồng chuối lúc rẫy chưa tốt

Rễ chuối uống nước suối này

Lá chuối nó hát hơn ta

Cây chuối vui nó nở hoa

Nó làm cho ta đẹp con mắt

Khi có gió lá chuối nó hát

*

Nó hát ù ù

Nước suối chảy ầm ầm

Cây chuối nó vui nó đẻ ra cái bắp

Cái bắp nó vui nó đẻ ra cái buồng

Con mắt quan thêm lửa còn mòn đá

Mắt quan liếc lá lá chiết khô

Khi chuối chín phải chặt về

Con dao dính nước mắt

*

Cái tay nó buồn không muốn cầm dao

Cái dao nó như là muốn cùn lại

Cái mồm của con gái nó thèm muốn ăn

Cái mắt của con trai

Nó nhìn định trộm

Cái mắt mẹ muốn ăn, cái mắt mẹ muốn ăn

Tay con hàng xóm chỉ sang

Mắt nó khóc cũng đòi ăn

*

Mắt con tôi nó cũng chảy nước

Lòng tôi nó cũng như lánh nước ngang

Nhưng chưa bằng cái chuồng ngựa nhà quan

Chưa bằng cái ngày bị phạt

Đi phạt làm cho quan cỏ nương cỏ rậm

Đi phạt làm cho quan con khỉ nó ăn ngô

Đi phạt làm cho quan bẫy con chuột chết thôi

*

Đi phạt làm cho quan con gái, con trai nó khóc thầm

Ô ố ô! Đi phạt làm cho quan

Ố ô muốn ăn chuối lấy chuối về trồng

Muốn nuôi con phải đừng có giặc

Ta chồng chuối lúc rẫy chưa tốt

Nay chuối chín ta đem nộp quan

Xin quan ba bốn quả không cho

*

Con trai con gái nó khóc

Nó bỏ xa không kéo vải

Nó bỏ nỏ không đi săn

Cái lòng bố muốn cho ăn

Cái tay bố đem lên cho quan

Cái mồm quan nói muốn cho con

Cái lòng quan lại muốn ăn hết

Con khóc bố cũng muốn khóc theo

*

Con khóc mẹ cũng khóc theo

Con hàng xóm cũng khóc theo

Bố mang về cho con nắm vỏ

Vỏ chuối vàng mà lòng bố đỏ

Vỏ chuối mềm mà lòng bố muốn cứng ra

Ố ồ ô muốn ăn chuối lấy chuối về trồng

Muốn nuôi con phải đừng có giặc

*

Châu Mai Sơn tháng 10/1957

Cầm Giang.​

 

41. MƯỜI TAY



Bồng bồng, con ngủ con ơi!

Dưới sông cá lội, trên trời chim bay

Ước gì mẹ có mười tay

Tay kia bắt cá, tay này bắn chim

Một tay chuốt chỉ luồn kim

Một tay làm ruộng, tay tìm hái rau

Một tay ôm ấp con đau

Một tay vay gạo, tay vào cúng ma

Một tay khung vải guồng sa

Một tay bếp nước cửa nhà nắng mưa

Một tay chẻ củi, muối dưa

Còn tay van lạy, bẩm thưa đỡ đòn

Tay nào để giữ lấy con?

Tay lau nước mắt, mẹ còn thiếu tay

Bồng bồng, con ngủ cho say

Dưới sông cá lội, chim bay trên trời..

Tháng 12/1952

Cầm Giang​

 

42. MƯỜNG BẢN CHƯA YÊN



Em khoe tóc em xanh

Chưa xanh bằng rêu suối

Em khoe mắt em đẹp

Chưa đẹp bằng hoa lim

Em khoe má em đỏ

Chưa đỏ bằng mặt trời

Em khoe môi em tươi

Chưa tươi bằng nương sắn

Em khoe da em trắng

Chưa trắng bằng búp bông

Em khoe em yêu chồng

Chưa yêu bằng mường bản

Em khoe em can đảm

Chưa bằng đời cha ông.

*

Anh yêu em cạn lòng

Chưa bằng yêu rừng núi

Anh không quen nói dối

Nhiều khi yêu em hơn

Nhưng mường bản chưa yên

Nhà ta còn sợ cháy

Giặc muốn giết ân ái

Muốn cướp lợn, cướp trâu

Em đẹp có yêu đâu

Em tươi không thắng giặc

Tai muốn nghe em hát

Nhưng còn phải tuần tra

Để giữ yên bản mường.

*

Châu Mai Sơn tháng 02/1957.

Cầm Giang​

 

43. NGƯỜI MẸO





Ngắm trên trời cao

Thấy nhiều ông sao

Trông xuống dưới núi

Thấy nhiều bản Thái

*

Trông về phía dưới

Thấy cái đồng bằng

Dưa mắt trông ngang

Thấy nhiều nương lúa

*

Nhìn con công múa

Ngô đã trổ hoa

Trông thấy đàn gà

Lo thằng Tây đến

*

Hái bông lúa miến

Chăm con lợn to

Cái bụng cứ lo

Thằng quan, thằng ngụy

*

Cái người Mèo quý

Nó muốn cướp không

Đi chặt cây cong

Về đặt cái bẫy

*

Đi chặt cây sậy

Về làm cái lao

Đi tìm đá cao

Về pha thuốc súng

*

Người Mẹo còn sống

Còn lợn, còn gà

Còn nương, còn lúa

Còn bản, còn làng

*

Thằng giặc còn đó

Người Mẹo còn đây

Sẽ có một ngày

Thằng giặc chết hết

*

Tây Bắc 1957.

*

Cầm Giang.​

 

44. NGƯỜI PUỘC



Ai bảo người Puộc ngu

Ai chê người Puộc nhác

Ai nói láo rằng ta sợ giặc

*

Người Puộc chỉ nghèo, chỉ đói vì quan

Người Puộc chỉ khổ vì thiếu dao thiếu vải

Người Puộc có nhiều con trai con gái

*

Có cái tay giỏi bắn, giỏi đan

Bao nhiêu người đến mua đến đổi

Cái mồm không giỏi nói

Nhưng có nhiều con suối nói hộ ta

Váy con gái Puộc không có hoa

Nhưng có hoa trên môi trên mắt

*

Có cái hoa mọc ở tay ở ngực

Ai muốn thăm mời đến tận đây

Nghe tiếng đàn bằng cật nứa bằng dây

Cái nhà hẹp nhưng rừng rất rộng

Cái bát cái mâm có bẩn

Nhưng ép cơm vừa trắng vừa thơm

Thịt con chuột con nai đầy sàn

Cái lũng đấu tranh ở kín

*

Thằng Tây đào nát núi cũng chẳng ra

Chặt hết cây rừng không thấy một nhà

Nhưng khi về là gặp ngay du kích

Nuôi bộ đội người Puộc nhiều gạo nhất

Có cụ Hồ người Puộc giỏi từ đây

*

Từ khi nào người puộc giỏi thế này

Giỏi bằng người Mẹo, giỏi như người Tày

Người Puộc yêu mường ghét giặc

Tay chăm làm lòng yêu cháu thương con

Cúi đau lưng rồi nay phải ngẩng lên

Và ngửng mãi không bao giờ cúi nữa.

*

Châu Mai Sơn tháng 11/1957

*

Cầm Giang.​