Bạn được Linh6868 mời tham gia diễn đàn viết bài kiếm tiền VNO, bấm vào đây để đăng ký.
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Tự thuật 9

Ở thế nhiều phen thấy khóc cười,
Năm nay tuổi đã ngoại tư mươi.
Lòng người một sự yêm chưng một,
Đèn khách mười thu lạnh hết mười.
Phượng những tiếc cao diều hãy liệng,
Hoa thì hay héo cỏ thường tươi.
Ai ai đều có hai con mắt,
Xanh bạc dầu chưng mặt chúng ngươi.

Cước chú:
ở thế: ở trên đời
phen: lần, chuyện
ngoại tư mươi: ngoài bốn mươi tuổi
yêm: (yếm) chán, ngán.
một sự yêm chưng một: mỗi việc (nhìn thấy) đều đáng chán, ghét
khách: đại từ phiếm chỉ, trỏ người nào đó (nhiều khi trỏ chính tác giả)
phượng: điểu vương trong truyền thuyết cổ, chim đực là phượng, chim mái là hoàng.
diều: diều hâu
ai ai: người người.
xanh bạc: dịch chữ thanh bạch nhãn, là cách nói gộp của thanh nhãn(trọng thị) và bạch nhãn (khinh thị). Bình thường nhìn thẳng thì mắt thấy con ngươi đen, không thèm nhìn mà ngó lên trời thì chỉ thấy lòng trắng, cho nên nói gộp là thanh bạch nhãn. Sách Tấn Bách Quan Danh viết: "Kê Hỉ tự là Công Mục, trải chức dương châu thứ sử, anh của Kê Khang. Khi nhà Nguyễn Tịch có việc hiếu, hỉ đến điếu. Tịch vốn có thể làm mắt xanh mắt trắng, khi gặp kẻ phàm tục thì nhìn bằng lòng trắng. Khi hỉ đến viếng, tịch không thèm khóc, nhìn hỉ mắt trắng dã, hỉ chán mà bỏ về. Khang nghe thấy chuyện ấy bèn cắp rượu ôm đàn đến chơi, rồi cùng nhau say khướt."
dầu chưng: dịch chữ tuỳ ư (tùy ở)
mặt chúng ngươi: mặt các ngươi, mặt các người
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Tự thuật 10

Danh chăng chác, lộc chăng cầu,
Được ắt chẳng mừng, trật chẳng âu.
Có nước nhiễu song, non nhiễu cửa,
Còn thơ đầy túi, rượu đầy bầu.
Người tri âm ít, cầm nên lặng,
Lòng hiếu sinh nhiều, cá ngại câu.
Mấy kẻ công danh nhàn lững đững,
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đâu.

Cước chú:
Câu 1, 2: danh không thể đổi, lộc không thể cầu, (nên) được không mừng, mất không lo
nhiễu: vây quanh, song: song cửa
người tri âm: người có thể nghe mà hiểu tiếng đàn;
cầm: đàn; cầm nên lặng: tiếng đàn (cây đàn) trở nên lặng im, lặng lẽ
lòng hiếu sinh: lòng quý trọng sinh mạng của các sinh linh
lững đững: "dùng dằng nấn ná"; 2 câu cuối có nghĩa: mấy kẻ công danh thôi đừng nấn ná dùng dằng ở chốn quan trường làm gì nữa; "mấy kẻ công danh quen thói nấn ná ở chốn cửa quyền kia. [rồi mai kia cũng chỉ còn lại] một nấm mồ hoang xanh cỏ, có ai còn biết là ai nữa đâu".

 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Tự thuật 11

Hoạn nạn nhiều thu tổn khí hào,
Lâm tuyền chưa khứng dứt chiêm bao.
Nước càng tuôn đến bể càng cả,
Đất một chồng thêm núi một cao.
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc,
Hiên mai đeo nguyệt quản tiêu hao.
Vũ truyền thiên hạ Nhan Uyên ngặt,
Đổi đất xong thì có khác nao.

Cước chú:
khí hào: hào khí
lâm tuyền: rừng và suối, nơi ở ẩn.
khứng (khẳng): có thể, biểu thị sự đồng ý, thuận ứng, vui lòng, sẵn lòng làm gì.
sự thế: việc đời
chưng: đối với
quản: mặc kệ
tiêu hao: hao tổn và mất mát.
Vũ: tức Tỉ Văn Mệnh, con của cổn thường được gọi là đại Vũ (2205 - 2198 tcn), vị vua đầu tiên của nhà Hạ trong lịch sử Trung Quốc. Ông là người đầu tiên xác lập chế độ cha truyền con nối, có công trong việc trị thuỷ.
Nhan Uyên: Nhan Hồi (521 - 481 tcn), họ nhan, tên hồi, tự là Tử Uyên, nên cũng gọi là Nhan Uyên, là con của ông nhan do, người nước Lỗ. Nhan Hồi theo học với đức Khổng Tử, kém Khổng Tử 30 tuổi, thiên tư thông minh, nhanh nhẹn, hiếu học, chuộng lễ, làm việc gì cũng không lầm lỗi đến hai lần,
truyền: trao cho
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Tức sự 1

Chạnh yên hà, chái một gian đình,
Quét đất thiêu hương giảng ngũ canh.
Chim đỗ tổ dìn còn biết mặt,
Hoa nen rừng thấy hoà hay danh.
Đai lân bùa hổ lòng chăng ước,
Bến trúc đường thông cảnh cực thanh.
Có khuở giang lâu ngày đã tối,
Thuyền hoà còn dỏi tiếng tranh tranh.

Cước chú:
chạnh: <từ cổ> rung động, vui thích, "chạnh: cảm động. chạnh nhớ: cảm nhớ. chạnh lòng: động lòng.
chái: dùng tre củi dựng nơi ở xuềnh xoàng (nơi ấy gọi là cái chái).
giảng: đem sách vở nghĩa lý ra dạy cho học trò
dìn: nhìn
nen: ken dày, mọc đặc
hòa: cả, tất cả, thảy
hay danh: biết tên
đai lân: loại đai của các quan có thêu hình con lân.
bùa hổ nghĩa là binh phù hình con hổ do tướng soái giữ để điều binh, trỏ tướng võ, rộng hơn nữa trỏ quyền lực.
chăng: chẳng
khuở: thuở
giang: sông; lâu: lầu cao
hòa: cả, tất cả, thảy
dỏi: vang, kêu
tranh tranh: đanh đanh, chan chát, (tiếng mái chèo đập vào mạn thuyền, dùng để xua cá hoặc để làm nhịp hát)
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Tức sự 2

Lấy biêu phú quý đổi biêu hèn,
Có kẻ thì chê có kẻ khen.
Chốn ở, chái căn lều lá,
Mùa qua, chằm bức áo sen.
Hoa còn để rụng lem đất,
Cửa một dường cài sệt then.
Ai thấy rằng cười là thế thái,
Ghê thay biến bạc làm đen.

Cước chú:
biêu: cái, sự
chái: nhà, lều dựng lên một cách tạm bợ, thô sơ
chằm: xâu, khâu các lớp mỏng lại với nhau cho dày dặn; chằm: may kết bằng chỉ to, bằng kim đục.
lem đất: lấm đất
sệt then: (then cái cửa) trệt, kéo lết trên mặt đất
thế thái: thói đời
biến bạc làm đen: đổi trắng thay đen
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Tức sự 3

Thư trai vắng vẻ cảnh ngày trường,
Một quyển Hy Kinh một triện hương.
Léo chân nằm vườn Độc Lạc,
Chặm lều ở đất Nam Dương.
Hoa chăng thay rụng, bày chi phấn,
Thông sá bù trì, mộng cột rường.
Mựa trách thế gian lòng đạm bạc,
Thế gian đạm bạc đấy lòng thường.

Cước chú:
thư trai: phòng sách
Hy Kinh: kinh do Phục Hy soạn, trỏ Kinh Dịch, hay Hy Dịch.
triện hương: là nấu sắt thành khuôn, chạm khắc nét chữ triện, nén mạt hương theo nét chữ, đốt lửa ở nét đầu của chữ triện, khiến cho hương cứ theo nét chữ mà cháy.
Độc Lạc: vườn Độc Lạc của Tư Mã Quang (còn gọi Tư Mã Ôn công) nhà sử học lỗi lạc đời Tống. Theo Lạc Dương danh viên ký thì trong khu vườn này của ông có một phòng đọc sách chứa đến hơn vạn cuốn.
chặm: kết, đan
Nam Dương: địa danh ở tỉnh hồ bắc, Trung Quốc ngày nay, là nơi Khổng minh Gia Cát Lượng dựng lều ở ẩn.
chăng: chẳng; bày: phô ra;
chi phấn: son phấn. chi: mỡ, phấn: bột. chi phấn: đồ trang điểm của phụ nữ, sau trỏ những thứ đẹp đẽ.
sá: nên; bù trì: chăm sóc
mựa: chớ
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Tức sự 4

Tráu sưa sưa hai cụm trúc,
Chường tấp tấp một nồi hương.
Vượn chim kết bạn nước non quạnh,
Cầm sách cùng nhau ngày tháng trường.
Hài cỏ đẹp chân đi đủng đỉnh,
Áo bô quen cật vận xênh xang.
Bốn dân, nghiệp có cao cùng thấp,
Đều hết làm tôi thánh thượng hoàng.

Cước chú:
tráu: bờ dậu, rào giậu bằng tre nứa
sưa sưa: sơ sơ, lưa thưa
chường: bàn thờ
quạnh: vắng vẻ
trường: dài
hài cỏ: hài (dép) kết bằng cỏ
áo bô: áo may bằng vài thô
cật: lưng
bốn dân: bốn loại cư dân theo quan niệm thời xưa, dịch chữ tứ dân, gồm: sĩ , nông , công , thương
đều hết: tất cả đều
làm tôi: làm bề tôi
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
自戒 Tự giới

Làm người thì chử đạo Trung Dung,
Khắn khắn răn dỗ thửa lòng.
Hết kính hết thìn bề tiến thoái,
Mựa tham mựa dại nết anh hùng.
Hùm oai muông mạnh còn nằm cũi,
Khiếu hót chim khôn phải ở lồng.
Nén lấy hung hăng bề huyết khí,
Tai nàn chẳng phải, lại thung dung.

Cước chú:
chử: sống theo đạo lý nào đó. "chử: sửa mình, hối hận".
Trung Dung: Trung Dung ghi: "Vui, giận, buồn , mừng khi chưa phát ra thì gọi là trung, phát ra rồi mà đúng dịp thì gọi là hoà. Trung ấy là nguồn gốc lớn của trời đất; hoà ấy là sự đạt đạo của thiên hạ. Đến cựng cực của trung hoà thì muôn vật được đúng ngôi vị của nó, mà vạn vật được nuôi dưỡng."
khắn khắn: khẩn khẩn
răn dỗ: răn dạy
thửa: đứng trước danh từ (thửa lòng: tấc lòng, tấm lòng)
kính, thìn: kính trọng, gìn giữ
bề tiến thoái: việc tiến và lui, chỉ việc xuất và xử, hành và tàng, ra làm quan hay về ở ẩn.
mựa: chớ
muông mạnh: thú dữ
nén: ghìm lại, kìm lại
tai nàn: tai nạn
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 1

Đạo đức hiền lành được mọi phương,
Tự nhiên cả muốn chúng suy nhường.
Lợi tham hết lấy nhiều thì cạnh,
Nghĩa phải đam cho ít chẳng phường.
Sự thế sá phòng khi được trật,
Lòng người tua đoán khuở mừng thương.
"Chẳng nhàn" xưa chép lời truyền bảo,
Khiến chử cho qua một đạo thường.

Cước chú:
chúng: mọi người, trong quần chúng
cả muốn: rất muốn (rất, ở mức độ cao)
suy nhường: suy tôn và kính nhường;
cạnh: tranh, ganh đua
đam: đem
phường: phương, <từ cổ> phương hại, trở ngại.
sá: đâu có
phòng: dự tính trước mà chuẩn bị cách ứng phó.
được trật: được mất
tua: nên
đoán: nhận định, xử đoán, phán đoán
khiến: sai bảo
chử: sống theo đạo lý nào đó
qua: bỏ qua, vuột đi mất
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 2

Bền đạo trung dung chẳng khuở tàng,
Màng chi phú quý nhọc khoe khoang.
Đông về tuyết muộn mai nhiều bạc,
Thu nẻo tin truyền cúc có vàng.
Kết bạn mựa quên người cố cựu,
Yên nhà nỡ phụ vợ tao khang.
Nước đào giếng, cơm cày ruộng,
Thảy thảy dường bằng nguyệt cửu giang.

Cước chú:
Trung Dung: Trung Dung ghi: "Vui, giận, buồn , mừng khi chưa phát ra thì gọi là trung, phát ra rồi mà đúng dịp thì gọi là hoà. Trung ấy là nguồn gốc lớn của trời đất; hoà ấy là sự đạt đạo của thiên hạ. Đến cựng cực của trung hoà thì muôn vật được đúng ngôi vị của nó, mà vạn vật được nuôi dưỡng."
tàng: che lấp, che khuất.
chẳng khuở tàng: chẳng bao giờ bị che lấp; ý nói: đạo lí tốt đẹp không bao giờ bị che khuất
nhọc: nhọc nhằn, mỏi mệt
khoe khoang: khoe mẽ
bạc: Việt hoá của bạch (trắng)
nẻo: khi, lúc
tin truyền: tin tức truyền đi (nghe nói, nghe truyền)
mựa: chớ
cố cựu: vốn đã chơi với nhau từ
yên hà: khói và ráng (thường trong buổi chiều)
vợ tao khang: chỉ người vợ cùng trải qua khó khăn; nỡ phụ: hiểu là không nỡ phụ
thảy thảy: tất thảy
nguyệt cửu giang: trăng in trên chín con sông, dù ở sông nào thì cái bản thể của nó vẫn không thay đổi.
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 3

Có của hằng cho lại có thông,
Tích nhiều con cháu nõ trông.
Nghiệp Lưu Quý thịnh, đâu truyền báu,
Bia Nguỵ Trưng cao, há nối tông.
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc,
Hoạ người thìn được thói cha ông.
Còn nhiều sá họp toan ăn uống,
Tám chín mươi thì vạn sự không.

Cước chú:
của hằng: dịch từ chữ hằng sản, sản hằng
thông: đủ hết, đủ cả.
tích: tích trữ
nõ: chẳng; nõ trông: chẳng trông mong, chẳng hề trông
Lưu Quý: tức Hán Cao Tổ Lưu Bang (256 - 195) là vị hoàng đế sáng lập nhà Hán trong lịch sử Trung Quốc
đâu: không
Nguỵ Trưng: (580- 643), tự Huyền Thành, người Cự Lộc, nay là huyện Cự Lộc thành phố Hình Đài tỉnh Hà Bắc. Ông là nhà chính trị, nhà tư tưởng gia, nhà sử học đời Đường
há: nào có
tông: tổ tông
hiềm: e sợ
họa: may ra
thìn: gìn giữ
câu 7, 8: ý nói nhiều kẻ chỉ tụ họp ăn uống chơi bời, đến khi chết thì cũng chẳng còn lại gì.
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 4

Nhân nghĩa trung cần chử tích ninh,
Khó thì hay kháo, khốn hay hanh.
Đời Thương thánh biết cầu Y Doãn,
Nhà Hán ai ngờ được Tử Khanh.
Khi bão mới hay là cỏ cứng,
Khuở nghèo thì biết có tôi lành.
Kìa ai cây cả nhàn ngồi tựa,
Nẻo có công nhiều lọ phải tranh.

Cước chú:
chử: sống theo đạo lý nào đó. "chử: sửa mình, hối hận".
tích ninh: sự an lành từ xưa còn truyền lại. Ý câu này nói: ta hãy cứ giữ gìn bốn cái đức nhân - nghĩa - trung - cần, vì đó là những nết tốt lành từ đời xưa truyền lại. Bởi theo quy luật cuộc đời, lúc khó sẽ ló cái khôn, lúc khốn cùng rồi sẽ lại hanh thông, như việc Y Doãn đời Thương, Tử Khanh đời Hán được trọng dụng.
kháo: khéo léo
khốn: khốn cùng, quẫn
hanh: hanh thông, thuận lợi, suôn sẻ.
thánh: những bậc trí tuệ và đạo đức cao viễn theo tiêu chuẩn của nho gia.
cầu: tìm, muốn, mong, muốn nhờ
Y Doãn: Đại thần thời đầu nhà Thương. Y Doãn là nguyên lão phụ chính 4 triều vua dạy dỗ các vị vua trẻ rất cẩn thận. (Ý câu: đời nhà Thương, các bậc minh quân biết trọng dụng người tài giỏi là Y Doãn)
Tử Khanh: tức Tô Tử Khanh, hay Tô Vũ (140 -87 tcn), làm trung lang tướng đời Hán Vũ Đế, đi sứ Hung Nô, cứng cỏi không chịu khuất phục, nên bị đày đi chăn dê, sau mười chín năm mới được thả về nước.
khuở nghèo: thuở nghèo khó
tôi: bề tôi; tôi lành: bề tôi tốt
cây cả: cây cao, to lớn
nẻo: nếu; công: công sức
lọ: đâu cần (phải tranh giành)
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 5

Phúc của chung, thì hoạ của chung,
Nắm thì hoạ khỏi phúc về cùng.
Văn chương chép lấy đòi câu thánh,
Sự nghiệp tua thìn phải đạo trung.
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược,
Có nhân có trí có anh hùng.
Chiềng cho biết nay dường ấy,
Chẳng thấp thì cao ắt được dùng.

Cước chú:
phúc - họa: may mắn >< tai họa
nắm thì: nắm được thời thế
họa khỏi phúc về: hết tai họa, phúc đến
đòi: nhiều;
câu thánh: câu văn, thơ, lời răn dạy của bậc thánh hiền
tua thìn: nên giữ gìn
phải: cần, không thể không làm, không thể khác (phải giữ, phải nắm lấy đạo trung)
chiềng cho biết: tâu lên cho biết
nay: hiện giờ, tại thời điểm nói.
dường ấy: như thế, như vậy
thấp cao: chỉ những đối lập về địa vị hay thân phận trong cuộc sống nói chung, như sang hèn, giàu nghèo
ắt:
sẽ
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 6

Lấy khi phú quý đắp cơ hàn,
Vần chuyển chăng dừng sự thế gian.
Nẻo khỏi tiểu nhân quân tử nhọc,
Dầu chăng quân tử tiểu nhân loàn.
Của nhiều, sơn dã đam nhau đến,
Khó ở, kinh thành thiếu kẻ han.
Hằng lấy đạo trung làm nghĩa cả,
Qua ngày qua tháng được an nhàn.

Cước chú:
đắp: đổi
vần chuyển: xoay chuyển, đổi thay
chăng dừng: chẳng thể dừng. Ý cả hai câu: khi phú quý, khi cơ hàn - là sự thường của thế gian, không thể can thiệp (chăng dừng)
nẻo: nếu
khỏi: thoát
tiểu nhân: nhân dân nói chung; Ý cả câu: nếu như không có người dân quê, thì người quân tử sẽ phải nhọc nhằn (chẳng ai nuôi người quân tử).
loàn: loạn; Ý cả câu: Nếu không có người quân tử thì nhân dân cũng loạn lạc; Hai câu thực nói lên mối quan hệ giữa nhân dân và người quân tử.
(dịch từ câu: vô dã nhân mạc dưỡng quân tử, vô quân tử mạc trị dã nhân của Khổng Tử)
sơn dã: đồng nội, rừng núi.
đam: đem
han: hỏi han
Hai câu luận dịch từ câu bần cư náo thị vô nhân vấn, phú tại thâm sơn hữu khách tầm ý là: "nghèo ở chợ đông không ai hỏi, giàu ở non sâu có kẻ tìm"
hằng: thường, luôn, mãi
nghĩa cả: nghĩa lớn
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 7

Cắp nắp làm chi hỡi thế gian,
Có thì ăn mặc chớ lo toan.
Đông hiềm giá lạnh chằm mền kép,
Hạ lệ mồ hôi kết áo đơn.
Nằm có chiếu chăn cho ấm áp,
Ăn thì canh cá chớ khô khan.
Phúc dầu hay đến trăm tuổi,
Mình thác thì nên mọi của tan.

Cước chú:
cắp nắp: nhặt nhạnh; tiền tài là số của lưu thông, cắp nắp làm chi cho nhọc lòng?
hiềm: e, ngại, sợ
chằm: xâu, khâu các lớp mỏng lại với nhau cho dày dặn. "chằm: may kết bằng chỉ to, bằng kim đục.
lệ: e, ngại
hay đến: có thể đến
thác: chết
mọi của tan: của cải, mọi thứ (khi chết) đều tiêu tan, không có nghĩa lí gì.
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 8

Vinh hoa nhiều thấy khách đăm chiêu,
Bần tiện ai là kẻ chuộng yêu?
Của đến nước xa nên quý giá,
Người lìa quê cũ lấy làm phiêu.
Nuôi con mới biết lòng cha mẹ,
Thấy loạn thì hay đời Thuấn Nghiêu.
Phúc gặp ngần nào, ấy mệnh,
Làm chi đua nhọc tốn công nhiều.

Cước chú:
đăm: bên phải; chiêu: bên trái; Ý nói khi có vinh hoa phú quý thì bên phải bên trái đều có khách cầu cạnh.
Ý câu 2: bần hàn, nghèo khổ lấy ai (làm gì có ai) yêu mến, quý trọng
của: đồ, thứ
nước: chốn, chỗ, không gian sinh tồn của cư dân nông nghiệp vốn chủ yếu là sông nước.
quý giá: đáng được trọng và có giá trị.
phiêu: trôi, dạt
Thuấn Nghiêu: 2 vị vua anh minh bên TQ.
ngần nào: có bao nhiêu, có ngần
mệnh: vận số

 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 9

Trần trần mựa cậy những ta lành,
Phúc hoạ tình cờ xảy chửa đành.
Miệng thế nhọn hơn chông mác nhọn,
Lòng người quanh nữa nước non quanh.
Chẳng ngừa nhỏ, âu nên lớn,
Nẻo có sâu, thì bỏ canh.
Ở thế ươn hèn chăng có sự,
Nghìn muôn tốn nhượng chớ đua tranh.

Cước chú:
trần trần: khư khư, khăng khăng, nhất định không chịu thay đổi.
mựa: chớ, không
cậy: nhờ
xảy: bỗng, chợt
chửa đành: chưa thông tỏ
quanh: quanh co, khó lường
ngừa: phòng ngừa
âu nên: sao nên
sâu: loài trùng chuyên ăn thảo mộc
canh: món rau nấu nhiều nước; Ý: có sâu bỏ bát canh, nồi canh
ươn hèn: nhún mình, chịu nhún, chịu nhường, chịu nhịn
chăng có sự: chẳng có sự việc gì xảy đến
tốn nhượng: nhường nhịn
 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 10

Muốn ăn trái, dưỡng nên cây,
Ai học thì hay mựa lệ chầy.
Dợ đứt khôn cầm bà ngựa dữ,
Quan cao nào đến dạng người ngây.
Trị dân sơ lập lòng cho chính,
Có nước thường in nguyệt khá rây.
Có chẳng có tài dùng chẳng đến,
Mựa rằng thánh đức có nơi khuây.

Cước chú:
dưỡng: trồng, chăm bón
học thì hay: học thì sẽ hiểu biết
mựa lệ chầy: chớ ngại lâu dài (mựa: chớ; lệ: e ngại; chầy: lâu, muộn)
dợ: dây thừng
khôn cầm: không thể, khó có thể cầm giữ
ngựa dữ: con ngựa ương bướng, dữ dằn
người ngây: người ngốc nghếch
sơ: hơi, mới bắt đầu, ban đầu
lập: dựng, rắp; sơ lập: bắt đầu xây dựng
chính: đúng, không tà vạy, không lỗi đạo, khiến cho lòng quay trở về với đạo chính.
in: phản chiếu hình ảnh
rây: chiếu qua các khe hở
mựa: chớ, không
thánh: những bậc trí tuệ và đạo đức cao viễn theo tiêu chuẩn của nho gia
khuây: quên, biến âm trong quên khuấy.


 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 11

Cưu một lòng ngay khác chúng ngươi,
Ở chưng trần thế mấy phen cười.
Phúc nhiều xưa bởi nơi ta tích,
Xuân đến tự nhiên mọi vật tươi.
Có của bo bo hằng chực của,
Oán người nớp nớp những âu người.
Làm chi pháo phúc lòng nhau bấy,
Rốt nhân sinh bảy tám mươi.


Cước chú:
cưu: mang
lòng ngay: lòng ngay thẳng
chúng ngươi: cách Nguyễn Trãi gọi số đông kẻ xấu
chưng: từ đệm, không có nghĩa
tích: tích cóp, tích trữ
bo bo: giữ khư khư, không chia sẻ
chực: giữ
nớp nớp: nơm nớp
âu: lo
pháo phúc: trở đi trở lại nhiều lần, nghĩa bóng là làm phiền
bấy: <từ cổ> cảm thán từ.
rốt: rốt cục; nhân sinh: cuộc đời; Ý 2 câu cuối: rốt cục, cuộc đời cũng chỉ có bảy tám mươi năm, việc chi phải làm phiền não lòng nhau.

 
33,934 ❤︎ Bài viết: 2031 Tìm chủ đề
Bảo kính cảnh giới 12

Chàu người họp, khó người tan,
Hai ấy hằng lề sự thế gian.
Những kẻ ân cần khi phú quý,
Hoạ ai bồ bặc khuở gian nan.
Lều không, con cái hằng tình phụ,
Bếp lạnh, anh tam biếng hỏi han.
Lòng thế bạc đen dầu nó biến,
Ta thìn nhân nghĩa chớ loàn đan.

Cước chú:
chàu: giàu
hai ấy: chỉ hai sự giàu nghèo
hằng lề: thói thường. lệ thường
bồ bặc: hết sức giúp đỡ
tình phụ: tình cảm nhạt nhòa
anh tam: bạn bè
lòng thế: lòng người
bạc đen: đen trắng
dầu nó biến: dù có biến đổi khó lường
thìn: giữ gìn
loàn: sai trái;
đan: đỏ, son, từ chữ đan tâm (lòng son);
chớ loàn đan: chớ đánh mất lòng son.
 
Chia sẻ bài viết
Từ khóa: Sửa

Những người đang xem chủ đề này

Xu hướng nội dung

Back