

Nhân viên y tế và bệnh nhân, người nhà bệnh nhân có cần phải hiểu nhau?
Tác giả: Trang sach .
Nhiều người hiểu không đúng các từ, ngữ thường dùng trong khám chữa bệnh, ngay cả một số nhân viên y tế. Mình hiểu không đúng dẫn đến xử trí, ứng xử với nhau không hợp lý, đưa đến hiệu quả điều trị không như ý.. vv.. và vv.
Gọi là bệnh sốt, bệnh đau đầu, bệnh đau bụng, bệnh ngứa.. là không đúng. Từ đó cho thuốc trị sốt, trị đau đầu, trị đau bụng.. là sai và có khi có hại, rất có hại, nhưng lại thường gặp trong cuộc sống.
Nếu chẩn đoán được bệnh và cho thuốc đúng là bệnh sẽ lành.
Còn chưa tìm ra bệnh mà cho thuốc là sai và đôi khi có hại dẫn đến biến chứng hoặc tử vong.
Có trường hợp bệnh nhân trước khi mổ người chồng được bác sĩ báo là cô vợ bị viêm ruột thừa, nhưng sau mổ lại được báo là bệnh thai ngoài tử cung vỡ. Vậy là bệnh nhân, thân nhân không biết là mình bệnh gì, chẩn đoán trước sau mổ khác nhau như vậy chắc là cuộc mổ không như mong muốn.. Từ đó mất niềm tin, cái gì cũng nghi ngờ nên sẽ khó hợp tác tốt với bệnh viện..
Ví dụ:
1-Đau đầu: Cho thuốc giảm đau đầu. Bệnh nhân giảm đau đầu, tưởng là hết bệnh. Đau lần nữa cho thuốc, có khi tăng liều dần, bệnh nhân dễ chịu, cứ thế..
Trong khi đó bệnh nhân bị bệnh cao huyết áp không được điều trị thuốc huyết áp nên có những biến chứng: Suy tim, suy thận.. Nặng là tai biến mạch máu não gây yếu liệt.. và có thể tử vong.
2-Đau bụng: Cho thuốc giảm đau bụng, kháng sinh.. Bệnh nhân giảm đau. Hai ngày sau đau dữ dội, sốt.. uống thuốc không giảm phải đến bệnh viện. Lúc này ruột thừa viêm đã vỡ gây viêm phúc mạc, nhiễm trùng, nhiễm độc..
Do uống thuốc làm che mất dấu hiệu của bệnh viêm ruột thừa nên bệnh nhân đến bệnh viện trễ.
Và rất nhiều ví dụ khác..
Mình hiểu về y học phổ thông và thực tế để khi thầy thuốc xử trí mình hiểu và nếu cần thảo luận với họ cũng dễ dàng và hiệu quả hơn, tránh hiểu lầm và đưa đến hậu quả không như ý.
*Ví dụ thường gặp ở bệnh viện:
Khi đưa người nhà đau bụng quằn quại vào khoa cấp cứu hơn cả tiếng rồi mà bác sĩ chỉ khám chẳng có một viên thuốc, ống thuốc nào cả. (Ở đây tôi chưa bàn đến việc một vài nơi tắc trách. Chủ đề này sẽ đề cập trong bài khác)
Nhiều gia đình bức xúc cho thân nhân của mình không được điều trị, cộng với mất niềm tin sẵn có về bệnh viện từ dư luận nên phản ứng dữ dội. Nếu mình hiểu là chưa chẩn đoán bệnh được nên bác sĩ không thể cho thuốc giảm đau được, vì sợ mất dấu hiệu cơ năng. Dĩ nhiên là bác sĩ sẽ cho thuốc vào lúc nào là hợp lý nhất, đó là nhận định, khả năng của bác sĩ và sự hợp tác tốt giữa nhân viên y tế, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân.
1. Triệu chứng cơ năng: bệnh nhân khai: Đau đầu, đau cơ, đau bụng, mệt, khó thở..
Các triệu chứng này khai thác được đầy đủ rất quan trọng, tuỳ thuộc vào khả năng và sự kiên nhẫn, khéo léo của thầy thuốc. Đặc biệt là những cas bệnh khó. (Ngày nay nhiều người bỏ qua điều này do bệnh nhân đông + chủ yếu dựa vào cận lâm sàng: Xét nghiệm, siêu âm, ct)
Triệu chứng cơ năng phần lớn phụ thuộc vào cảm nhận của người bệnh và khả năng khai thác, đánh giá của thầy thuốc.
2. Triệu chứng thực thể: Có được qua thăm khám của thầy thuốc trên bệnh nhân thực tế. Thăm khám càng kỹ lưỡng càng phát hiện được những triệu chứng giá trị. Điều này phụ thuộc vào khả năng và cảm quan của mỗi thầy thuốc. Khám nhanh, chậm cũng tuỳ người. Thời hiện đại cũng bị cắt ngắn thời gian khám lâm sàng này nên có thể bỏ sót những triệu chứng thực thể.
Triệu chứng thực thể không phụ thuộc vào bệnh nhân nên khách quan, chỉ phụ thuộc vào khả năng khám xét của thầy thuốc.
Nếu chẩn đoán được bệnh và cho thuốc đúng là bệnh sẽ lành.
Còn chưa tìm ra bệnh mà cho thuốc là sai và đôi khi có hại dẫn đến biến chứng hoặc tử vong.
Có trường hợp bệnh nhân trước khi mổ người chồng được bác sĩ báo là cô vợ bị viêm ruột thừa, nhưng sau mổ lại được báo là bệnh thai ngoài tử cung vỡ. Vậy là bệnh nhân, thân nhân không biết là mình bệnh gì, chẩn đoán trước sau mổ khác nhau như vậy chắc là cuộc mổ không như mong muốn.. Từ đó mất niềm tin, cái gì cũng nghi ngờ nên sẽ khó hợp tác tốt với bệnh viện..
Ví dụ:
1-Đau đầu: Cho thuốc giảm đau đầu. Bệnh nhân giảm đau đầu, tưởng là hết bệnh. Đau lần nữa cho thuốc, có khi tăng liều dần, bệnh nhân dễ chịu, cứ thế..
Trong khi đó bệnh nhân bị bệnh cao huyết áp không được điều trị thuốc huyết áp nên có những biến chứng: Suy tim, suy thận.. Nặng là tai biến mạch máu não gây yếu liệt.. và có thể tử vong.
2-Đau bụng: Cho thuốc giảm đau bụng, kháng sinh.. Bệnh nhân giảm đau. Hai ngày sau đau dữ dội, sốt.. uống thuốc không giảm phải đến bệnh viện. Lúc này ruột thừa viêm đã vỡ gây viêm phúc mạc, nhiễm trùng, nhiễm độc..
Do uống thuốc làm che mất dấu hiệu của bệnh viêm ruột thừa nên bệnh nhân đến bệnh viện trễ.
Và rất nhiều ví dụ khác..
Mình hiểu về y học phổ thông và thực tế để khi thầy thuốc xử trí mình hiểu và nếu cần thảo luận với họ cũng dễ dàng và hiệu quả hơn, tránh hiểu lầm và đưa đến hậu quả không như ý.
*Ví dụ thường gặp ở bệnh viện:
Khi đưa người nhà đau bụng quằn quại vào khoa cấp cứu hơn cả tiếng rồi mà bác sĩ chỉ khám chẳng có một viên thuốc, ống thuốc nào cả. (Ở đây tôi chưa bàn đến việc một vài nơi tắc trách. Chủ đề này sẽ đề cập trong bài khác)
Nhiều gia đình bức xúc cho thân nhân của mình không được điều trị, cộng với mất niềm tin sẵn có về bệnh viện từ dư luận nên phản ứng dữ dội. Nếu mình hiểu là chưa chẩn đoán bệnh được nên bác sĩ không thể cho thuốc giảm đau được, vì sợ mất dấu hiệu cơ năng. Dĩ nhiên là bác sĩ sẽ cho thuốc vào lúc nào là hợp lý nhất, đó là nhận định, khả năng của bác sĩ và sự hợp tác tốt giữa nhân viên y tế, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân.
- Tôi xin phép đưa ra những khái niệm, từ ngữ hay dùng trong thực tế:
1. Triệu chứng cơ năng: bệnh nhân khai: Đau đầu, đau cơ, đau bụng, mệt, khó thở..
Các triệu chứng này khai thác được đầy đủ rất quan trọng, tuỳ thuộc vào khả năng và sự kiên nhẫn, khéo léo của thầy thuốc. Đặc biệt là những cas bệnh khó. (Ngày nay nhiều người bỏ qua điều này do bệnh nhân đông + chủ yếu dựa vào cận lâm sàng: Xét nghiệm, siêu âm, ct)
Triệu chứng cơ năng phần lớn phụ thuộc vào cảm nhận của người bệnh và khả năng khai thác, đánh giá của thầy thuốc.
2. Triệu chứng thực thể: Có được qua thăm khám của thầy thuốc trên bệnh nhân thực tế. Thăm khám càng kỹ lưỡng càng phát hiện được những triệu chứng giá trị. Điều này phụ thuộc vào khả năng và cảm quan của mỗi thầy thuốc. Khám nhanh, chậm cũng tuỳ người. Thời hiện đại cũng bị cắt ngắn thời gian khám lâm sàng này nên có thể bỏ sót những triệu chứng thực thể.
Triệu chứng thực thể không phụ thuộc vào bệnh nhân nên khách quan, chỉ phụ thuộc vào khả năng khám xét của thầy thuốc.
(Còn nữa)
Link thảo luân: [Thảo Luận - Góp Ý] Các Tác Phẩm Sáng Tác Của TRANG SACH
Chỉnh sửa cuối: