[Tôn Nữ]

Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - Nguyễn Đình Chiểu

(Trích Truyện Lục Vân Tiên)​

I. Tìm Hiểu Chung:

​

1. Tác giả:

a) Quê quán:

- Nguyễn Đình Chiểu (1822 - 1888)

- Quê mẹ: Gia Định.

- Quê cha: Phong Điền, Huế.

- Xuất thân từ gia đình phong kiến lớp dưới.

- > Thầy dạy Nhân - Lễ - Nghĩa - Khí - Tiết.

- > Ảnh hưởng giáo dục từ thầy và mẹ.

b) Cuộc đời và nghị lực:

- 12 tuổi: Loạn Gia Định, cha bị mất chức, lén gửi Nguyễn Đình Chiểu về Huế.

- 18 tuổi: Quay lại Gia Định.

- 21 tuổi: Đổ tú tài, được nhà họ Võ hứa gả con gái cho.

- 1847 (25 tuổi) : Ra Huế đi thi, mẹ mất, khóc đến mù mắt và bị từ hôn.

- > Số phận bi thương, học vấn dang dở.

- Trở thành: Thầy giáo, thầy thuốc, nhà thơ.

- > Ý chí kiên cường vượt lên số phận hoàn cảnh.

c) Lòng yêu nước:

- Tích cực tham gia kháng chiến với vai trò quân sư.

- Sáng tác thơ văn khích lệ tinh thần chiến đấu.

- Không đầu hàng.

d) Sự nghiệp sáng tác:

- Truyện Lục Vân Tiên.

- Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.

- Ngư Tiều y thuật vấn đáp.

2. Truyện Lục Vân Tiên:

​

a) Hoàn cảnh: Năm 50 của TK XIX, khủng hoảng chế độ phong kiến.

b) Tóm tắt: 4 phần:

- Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga.

- Lục Vân Tiên gặp nạn được thần, dân cứu.

- Kiều Nguyệt Nga được phật bà và nhân dân cứu.

- Hai người sum vầy.

c) Giá trị nội dung:

- Đề cao đạo lý làm người, nhân nghĩa.

- Coi trọng tình nghĩa: Mẫu tử, đôi lứa, bạn bè.

- Khát vọng công bằng hạnh phúc.

d) Đặc điểm:

- Thể loại: Truyện thơ.

- Dung lượng: 2082 câu, kết cấu chương hồi.

- Tập trung vào hành động và lời nói.

II. Đọc Hiểu Văn Bản:

1. Nhân vật Lục Vân Tiên.

a) Hoàn cảnh: Về thăm cha mẹ, gặp bọn cướp đang hoành hành.

- Vũ khí: Bẻ cây ven đường -> Không có sự chuẩn bị.

- Kết quả: Bốn phía vỡ tan, phong lai bị chết.

- So sánh với Triệu Tử

- > Nghĩa hiệp, can đảm, không sợ nguy hiểm.

b) Thái độ với Kiều Nguyệt Nga.

- Hỏi han, ân cần.

- Cư xử đúng mực, lễ giáo, phân biệt nam nữ.

- Từ chối trả ơn. "Làm ơn há dễ trông người trả ơn".

* Quan niệm về người anh hùng:

Nhớ câu kiến nghĩa bất vi

Làm người thế ấy cũng ghi anh hùng.​

- > Thấy việc nghĩa mà không làm thì không phải anh hùng.

- "Kiến nghĩa bất vi vô dụng dã" -> Câu của Mạnh Tử.

- > Lục Vân Tiên là khát vọng, là ước mơ của Nguyễn Đình Chiểu.

2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga.

- Xưng hô: Tiện thiếp, chút tôi, quân tử -> Xưng hô khiếm tốn, khuê các.

- Áy náy, đòi trả ơn.

- > Cô gái có phẩm chất tốt, có học thức.

III. Tổng Kết:

1. Nghệ thuật.

- Tả nhân vật thông qua lời nói, hành động.

- Ngôn ngữ mang màu sắc địa phương.

2. Nội dung:

- Khắc họa vẻ đẹp của Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.

- Khát vọng hành đạo giúp đời.

Bài tiếp theo: HOT - Soạn Bài Đồng Chí - Chính Hữu (Ngữ Văn 9, tập 1 trang 128 - 131)

Tạm biệt, hẹn gặp lại nhé!

Tôn Nữ​