[Tháp Nhân]

Những câu ca dao mở đầu bằng cụm từ Thân em

Mở bài:

Trong kho tàng văn học cổ Việt Nam có rất nhiều bài thơ nói lên thân phận của người phụ nữ phong kiến xưa. Đó là những người phụ nữ chịu sự ràng buộc của lễ giáo phong kiến "Tam tòng, tứ đức" tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử và công dung ngôn hạnh. Họ hầu như không có quyền quyết định cuộc đời mình, chỉ biết sống cam chịu và phục tùng, những bài ca dao than thân thường mang hình ảnh của người phụ nữ và họ thường tự so sánh mình với những sự vật, con vật gần gũi làm hình ảnh biểu tượng, ẩn dụ, so sánh để diễn tả tâm trạng, số phận mà họ phải chịu đựng.

Ca dao thân em

Thân em như cánh hoa hồng

Lấy phải thằng chồng như đống cỏ khô

-

Thân em như những trái chanh

Nhìn chảy nuớc miếng nhưng ăn là cò

-

Thân em như đóa hoa rơi

Phải chăng chàng thật là người yêu hoa?
-
Thân em như quả dưa tây

Lâu lâu anh bóp cho lây nỗi buồn

-

Thân em đi lấy chồng chung

Khác nào như cái bung xung chui đầu

-

Thân em như cá trong lờ

Hết phương vùng vẫy biết nhờ nơi đâu

-

Thân em như thể cánh bèo

Ngược xuôi xuôi ngược theo chiều nước trôi

-

Thân em như mấy củ khoai

Sáng sáng anh đói, anh nhai đỡ lòng.

-

Thân em như cỏ ngoài đồng

Buồn thì anh nhổ, anh trồng rau răm.

-

Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ trước gió, biết vào tay ai.

Dị bản:

Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ, biết vào tay ai?

-

Thân em như cánh chuồn chuồn

Khi vui nó đậu khi buồn nó bay.

-

Thân em như cái cột đường

Anh như xe tải mất phương đâm vào.

-

Thân em như con cá rô thia

Ra sông mắc lưới, vào đìa mắc câu.

-

Thân em như hạt mưa rào

Hạt rơi xuống giếng hạt vào vườn hoa

-

Thân em như cột đình trung

Tay dơ cũng quẹt, tay phung cũng chùi

-

Thân em như ớt chín cây

Càng tươi ngoài vỏ, càng cay trong lòng

-

Thân em như giọt nắng Xuân

Mơ vào cửa phủ thấm vần thơ anh

-

Thân em như giếng giữa đàng

Người khôn rửa mặt, người phàm rửa chân

-

Thân em như cột đình trung

Tay dơ cũng quẹt, tay phung cũng chùi.

-

Thân em như cúc bờ rào

Kẻ qua ngắt nhụy, người vào bẻ bông

-

Thân em như cúc mọc bờ rào

Kẻ qua ngắt nhụy, người vào bẻ bông

-

Thân em như trái sầu riêng

Kẻ thì nói dở người thì khen ngon

-

Thân em như củ ấu gai

Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen.

Ai ơi! Nếm thử mà xem

Nếm ra mới biết rằng em ngọt bùi

-

Thân em như chẽn lúa đòng đòng

Phất phơ dưới ngọn nắng hồng buổi mại

-

Thân em như miếng bánh xèo,

Nằm trên chạn bếp.. biết mèo nào tha

-

Thân em như miếng bánh xèo

Nằm trong chạn bếp... biết mèo nào tha

-

Thân em tựa một cánh hồng.

Nổi trôi giữa cảnh mênh mông đất trời

-

Thân em như trái xoài trên cây

Gió đông, gió tây, gió nam, gió bắc

Nó đánh lúc la lúc lắc trên cành

Một mai rơi xuống biết đành vào tay ai?

-

Thân em như ớt chín cây

Càng tươi ngoài vỏ càng cay trong lòng

-

Thân em như miếng cau khô

Người thanh tham mỏng, kẻ thô tham dày

-

Thân em như rau muống dưới hồ

Nay chìm mai nổi biết ngày mô cho thành?

-

Thân em như phận con rùa

Lên đình đội hạc xuống chua đồi bia

-

Thân em như hạc đầu đình

Muốn bay chẳng cất nổi mình mà bay

-

Thân em như hạt mưa sa

Hạt rơi xuống giếng, hạt ra ruộng cày

-

Thân em như cá giữa rào

Kẻ chài, người lưới biết vào tay ai?
-

Thân em như trái bần trôi

Gió dập sóng dồi biết tát về đâu

-

Thân em vất vả trăm bề

Sớm đi ruộng lúa, tối về ruộng dâu

Có lược chẳng kịp chải đầu

Có cau chẳng kịp têm trầu mà ăn

-

Thân em như cái cối xây

Cái cối sần sùi xây nếp anh

Sầu đâu trĩu nhánh bên sông

Phận em con gái chờ anh trở về

-

Thân em như quả dâu tây

Lâu lâu anh bóp cho lây nỗi buồn

-

Thân em như giếng giữa đình

Người ngoan rửa mặt người phàm rửa chân.


Sưu tầm.