- Xu
- 13,793,966
Bài viết: 2022 
52301
11,685
Đọc hiểu văn bản: Hạt gửi mùa sau - Nguyễn Ngọc Tư
Đọc văn bản sau:
Ông già như lật tung cái nhà lên. Ông chui xuống gầm giường, ông thò đầu vào lục lọi trong tủ chén. Đầu vướng đầy mạng nhện, ông cằn nhằn cử nhử, rõ ràng, mình cất ở đây, sao bây giờ nó mất biệt rồi, kỳ quá, kỳ quá. Tụi nhỏ cũng chạy lại, nghiêng chỗ này, ngó chỗ kia, cũng nói lạ quá trời, tự nhiên mất vậy cà. Nói, mà sợ tím ruột bầm gan, vì cái vật mà ông già muốn tìm tụi nhỏ đã cương quyết giấu biệt rồi.
Ai mà biết ông già coi trọng mớ bông vạn thọ, mồng gà khô đó dữ vậy, tụi nhỏ chống chế. Nhưng rõ ràng, tụi nhỏ biết. Sống chung một nhà, làm gì mà không rõ mỗi lần chim én bay hấp háy, đậu trên đám chà dưới mé sông, ông già lại đi lật lịch thăm chừng. Một tháng trước tết, ông vác cuốc ra sân, tụi nhỏ dù muốn dù không cũng phải vác cuốc đi theo, xới nhừ mảnh sân trước nhà, lụi hụi tưới nước cho mềm xốp lại. Ông già đi lục lọi mớ bông để giống từ tết năm ngoái, rải hạt. Kế Tết, lúc ông già đứng tỉa lại hàng bông bụp, bông lồng đèn thì bông vạn thọ, mồng gà, sao nhái đã nở rực cả vạt sân. Bông móng tay thấy thân phận nhợt nhạt của mình, nép thành một hàng dài dọc đường đi. Nghỉ tay, ông đứng chống nạnh, khoan khoái đứng ngắm bông, hết đứng gần rồi lại lùi ra, cười khà khà khà, khoái trá.
Với ông, Tết mà không trồng bông thì mất vui đi. Dù cực, dù ngày mấy lượt khệ nệ xách thùng đi tưới. Có cho đi, thì mới nhận lại, thử hỏi, ba ngày Tết, ngồi khề khà mấy ly trà, ngó ra cái sân vàng rực mênh mông, bông chật ních con mắt, có sướng không? Sướng! Vì vậy mà khi trời bắt đầu trở chướng, ông già thì trở.. chứng, không chịu ở trong nhà. Suốt ngày tha thẩn ngoài sân, sửa sang, uốn lại mấy bụi chùm rụm, tỉa hai cây sộp, chăm sóc đám bông.. Ông gọi là bông thì tụi nhỏ không được gọi hoa, ông nói hoa là hoa hồng hoa huệ gì đó, còn mồng gà, vạn thọ hay sao nhái thì phải kêu bằng bông, cũng như núm mối mà cứ học đòi nấm mối, cái thứ dân dã, mọc vườn hoang phải kêu sao cho dân dã, dễ nghe (ông mà đọc được bài này, hẳn ông giãy nảy lên, cái gì mà gửi, gì mà hạt, sao không nói "gởi hột..").
Đám trẻ tịt ngòi. Tụi nó thấy đám bông đúng là mang rắc rối tới cho tụi nó. Mấy bữa ông đi đám giỗ xa, về nhà, thấy bông héo, ông rầy tụi nó cả buổi. Mà, tụi nhỏ thấy bông cũng có ích lợi gì lắm đâu, ừ, có bông thì nhà sẽ đẹp mấy ngày Tết, nhưng mắc công. Sau tết, bông tàn, lại phải chọn những bông lớn nhất, đẹp nhất, già nhất đem phơi khô, lại phải nhổ bỏ đám cây rụi lá, dọn dẹp cho sạch, chuẩn bị sân phơi lúa. Tụi nhỏ nghĩ, đẹp, mà không ăn được, thì cũng phí.
Một phần, tụi nhỏ thương ông già, cứ lụi hụi cho cực thân. Ba năm rồi, đất nhiễm mặn, tan hoang, trồng bông cũng không nước tưới. Ngày xưa còn bờ dừa còn liếp chuối, bông trên sân phối hợp với cảnh chung quanh, giờ cây cỏ đìu hiu, cái màu vàng rực lên của sao nhái, vạn thọ càng làm khó chịu, chói gắt con mắt. Một bữa dọn dẹp ổ mối trong tủ, tụi nhỏ lén đem cái gói bông khô giấu trên giàn củi. Và ông già tìm kiếm trong tuyệt vọng.
Không thể tưởng tượng được, tết này lại không có bông, ông già rầu rĩ, nằm gác tay lên trán. Ngày dài, nằm chán, ông già ra đằng trước, nhìn cái sân chang chang nắng, thở dài ứ hự, mắt hoang vắng, thất thần. Tụi nhỏ đã dự tính trước, ông già sẽ buồn, nhưng nghĩ nỗi buồn qua mau, mai mốt ông quên tuốt. Nhưng ngó bộ dạng ông vẫn long đong tìm kiếm, tụi nó hoảng hồn, Tết sau, sau nữa, ông cũng sẽ nhớ hoài mùa bông cũ. Tụi nhỏ nhận ra, ông già trồng bông không hẳn vì chúng đẹp (bởi thật ra chúng đâu có đẹp, thậm chí, bông vạn thọ hôi rình), trồng để thấy tuổi xế bóng còn làm được việc thần kỳ, còn có thể vun đắp sự sống từ bàn tay cứng quèo, gân guốc, trồng bông để nhớ cái thời sạ lúa trên đồng, và bông như một món quà Tết duy nhất ông có thể làm cho con cháu.
Bữa sau, ông tìm được gói bông khô trên cái gióng cá khô treo đầu bếp. Ông mừng quýnh, nói kỳ quá, kỳ quá, tao kiếm ở đây nát hết mà không thấy, vậy mà bây giờ tự nhiên nằm chình ình, y như ma giấu. Tụi nhỏ ngó nhau cười cười, mếu mếu.
Lại phải phụ ông già cuốc đất, lại gieo, lại đeo cây nước bơm từng thùng đem tưới. Bông lại nở rực trước sân nhà. Và tết tàn, ông già lại nâng niu đi hái từng bông hoa héo khô, rũ cánh, giữ hạt cho mùa sau. Nghe như một người tàn và bông hoa tàn đang hát thầm bài ca cuộc sống.
Tụi nhỏ ngậm ngùi, ông già dường như làm điều gì lớn lao hơn là giữ hạt. Giữ cho tụi nhỏ không xuề xòa, lười biếng (bệnh này đang lan nhanh dữ dội từ hồi chuyển sang làm vuông nuôi tôm). Giữ một nếp nhà, giữ phong tục cũ..
Giữ cho cái sân bông rực rỡ, lung linh trong ký ức của những đứa trẻ xa nhà..
Trắc nghiệm - Chọn đáp án đúng:
Câu 1. Xác định thể loại của văn bản:
A. Truyện ngắn
B. Tiểu thuyết
C. Nhật kí
D. Hồi kí
Câu 2. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản:
A. Miêu tả
B. Tự sự
C. Biểu cảm
D. Nghị luận
Câu 3. Truyện được kể bằng ngôi kể nào?
A. Ngôi kể thứ nhất - điểm nhìn toàn tri
B. Ngôi kể thứ nhất - điểm nhìn hạn tri
C. Ngôi kể thứ ba - điểm nhìn toàn tri
B. Ngôi kể thứ ba - điểm nhìn hạn tri.
Câu 4. Ông già trong truyện có thói quen gì?
A. Thói quen cằn nhằn
B. Thói quen vứt đồ bừa bài rồi đi tìm
C. Thói quen giữ hạt, trồng bông vào dịp Tết
D. Thói quen bắt lũ trẻ phụ mình làm việc vườn tược.
Câu 5. Cảm xúc của ông già như thế nào khi không tìm thấy gói hạt?
A. Hoang mang, lo sợ
B. Rầu rĩ, thất thần
C. Giận dữ, than trách
D. Thất vọng, buồn chán
Câu 6. Lí do quan trọng nhất khiến ông già luôn giữ hạt để gieo bông vào dịp Tết là gì?
A. Vì hoa đẹp
B. Vì ông thích hoa
C. Vì lũ trẻ thích hoa
D. Vì muốn cho tụi nhỏ không xuề xòa, lười biếng, muốn giữ nếp nhà, phong tục.
Câu 7. Lí do khiến bọn trẻ giấu gói hạt là gì?
A. Vì bông không đẹp
B. Vì phải vất vả tưới bông
C. Vì sở thích giấu đồ trêu đùa người khác
D. Vì thương ông ụi cụi vất vả
Câu 8. Tác dụng của biện pháp nghệ thuật chêm xen trong câu sau là: Giữ cho tụi nhỏ không xuề xòa, lười biếng (bệnh này đang lan nhanh dữ dội từ hồi chuyển sang làm vuông nuôi tôm).
A. Giúp bổ sung thêm thông tin về tình trạng căn bệnh "xuề xòa, lười biếng" đang có xu hướng lây lan nhanh chóng.
B. Giúp cho câu văn tăng thêm tính nhạc.
C. Tạo sự cân xứng, hài hòa cho lời văn
D. Giúp bổ sung thêm thông tin về sở thích giữ hạt, trồng bông của ông già.
Câu 9. Tác dụng của biện pháp nghệ thuật so sánh trong câu: Nghe như một người tàn và bông hoa tàn đang hát thầm bài ca cuộc sống.
A. Nhấn mạnh sự tàn tạ của hoa
B. Nhấn mạnh sự tàn tạ của tuổi già
C. Nhấn mạnh giai điệu du dương của bài ca cuộc sống
D. Nhấn mạnh ý nghĩa nhân văn của hành động giữ hạt.
Câu 10. Dòng nào không biểu đạt ý nghĩa nhân văn của câu chuyện?
A. Cốt truyện đơn giản, gần gũi, đời thường
B. Trân trọng, ngợi ca nét đẹp giản dị trong cuộc sống đời thường
C. Trân trọng ý thức giữ gìn nếp nhà, giữ gìn phong tục cũ.
D. Truyện để lại lời nhắn nhủ sâu sắc đối với thế hệ trẻ: Không xuề xòa, lười biếng, cần biết yêu quý, lưu giữ cái đẹp
Tự luận - Trả lời câu hỏi:
Câu 11. Nhận xét về cách tác giả mở đầu câu chuyện:
Ông già như lật tung cái nhà lên. Ông chui xuống gầm giường, ông thò đầu vào lục lọi trong tủ chén. Đầu vướng đầy mạng nhện, ông cằn nhằn cử nhử, rõ ràng, mình cất ở đây, sao bây giờ nó mất biệt rồi, kỳ quá, kỳ quá. Tụi nhỏ cũng chạy lại, nghiêng chỗ này, ngó chỗ kia, cũng nói lạ quá trời, tự nhiên mất vậy cà. Nói, mà sợ tím ruột bầm gan, vì cái vật mà ông già muốn tìm tụi nhỏ đã cương quyết giấu biệt rồi.
Câu 12. Em hiểu như thế nào về nhan đề của truyện: Hạt gửi mùa sau ?
Câu 13. Nêu nhận xét về thói quen giữ hạt, trồng bông của ông già?
Câu 14. Từ câu chuyện trên, em có suy nghĩ gì về ý nghĩa của việc giữ gìn những vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống con người?
Gợi ý đọc hiểu
Câu 1. A. Truyện ngắn
Câu 2. B. Tự sự
Câu 3. C. Ngôi kể thứ ba - điểm nhìn toàn tri
Câu 4. C. Thói quen giữ hạt, trồng bông vào dịp Tết
Câu 5. D. Thất vọng, buồn chán
Câu 6. D. Vì muốn cho tụi nhỏ không xuề xòa, lười biếng, muốn giữ nếp nhà, phong tục.
Câu 7. D. Vì thương ông lụi cụi vất vả
Câu 8. A. Giúp bổ sung thêm thông tin về tình trạng căn bệnh "xuề xòa, lười biếng" đang có xu hướng lây lan nhanh chóng.
Câu 9. D. Nhấn mạnh ý nghĩa nhân văn của hành động giữ hạt.
Câu 10. A. Cốt truyện đơn giản, gần gũi, đời thường
Câu 11. Tác giả mở đầu câu chuyện bằng tình huống ông già lật tung đồ đạc trong nhà, chui cả vào gầm giường, tủ chén để tìm "cái vật" - chưa biết vật gì mà lũ trẻ đã giấu. Cách mở đầu cau chuyện tự nhiên, gợi sự tò mò trong lòng người đọc: Vật đó là vật gì lại khiến ông già phải vất vả tìm như thế? Vật đó là vật gì mà dù biết ông già yêu quý lắm nhưng lũ trẻ lại giấu chúng đi?
Câu 12. Nhan đề của truyện: Hạt gửi mùa sau:
Nghĩa đen: Gom hạt, giữ hạt từ mùa trước để dành cho mùa sau gieo trồng.
Nghĩa tượng trưng: Giữ gìn những điều tốt đẹp cho thế hệ sau: Cái đẹp của hoa, cái đẹp của thói quen tốt, của nếp nhà, phong tục.. Đồng thời giáo dục thế hệ saucũng phải có ý thức gìn giữ và phát triển những giá trị tốt đẹp mà thế hệ trước để lại.
Nếu bạn chưa có tài khoản, hãy đăng kí miễn phí tại đây để like bài, đọc tiếp nội dung ẩn nha: LINK
[HIDETHANKS=1]
Câu 13.
Nhận xét về thói quen giữ hạt, trồng bông của ông già:
- Đó là thói quen tốt, mang lại nét đẹp riêng cho ngày Tết;
- Đó là thói quen mang tính nhân văn: Giúp con người thấy được tuổi già không hề thừa thãi, vẫn có thể mang đến những điều tốt đẹp cho cuộc sống; giúp giữ gìn, để lại những điều đẹp đẽ, nhân văn cho thế hệ sau; giúp thế hệ trẻ nhận thức được trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn, nuôi dưỡng những điều đẹp đẽ ấy.
Câu 14. Suy nghĩ gì về ý nghĩa của việc giữ gìn những vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống con người:
Vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống là những việc làm, những thói quen nhỏ bé, không đáng kể nhưng tốt đẹp, nhân văn. Việc giữ gìn vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống sẽ giúp con người tìm thấy sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn; giúp chúng ta cân bằng cảm xúc giữa những bon chen, xô bồ của cuộc đời; giúp con người biết trân trọng cuộc sống, biết sống chậm lại để tận hưởng niềm vui bình dị, nhỏ bé thường ngày; giúp chúng ta thêm yêu mến, gắn bó với mỗi vật, mỗi người xung quanh chúng ta; giúp cho cảm xúc tâm hồn được thăng hoa, hạnh phúc..
Nhận xét về thói quen giữ hạt, trồng bông của ông già:
- Đó là thói quen tốt, mang lại nét đẹp riêng cho ngày Tết;
- Đó là thói quen mang tính nhân văn: Giúp con người thấy được tuổi già không hề thừa thãi, vẫn có thể mang đến những điều tốt đẹp cho cuộc sống; giúp giữ gìn, để lại những điều đẹp đẽ, nhân văn cho thế hệ sau; giúp thế hệ trẻ nhận thức được trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn, nuôi dưỡng những điều đẹp đẽ ấy.
Câu 14. Suy nghĩ gì về ý nghĩa của việc giữ gìn những vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống con người:
Vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống là những việc làm, những thói quen nhỏ bé, không đáng kể nhưng tốt đẹp, nhân văn. Việc giữ gìn vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống sẽ giúp con người tìm thấy sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn; giúp chúng ta cân bằng cảm xúc giữa những bon chen, xô bồ của cuộc đời; giúp con người biết trân trọng cuộc sống, biết sống chậm lại để tận hưởng niềm vui bình dị, nhỏ bé thường ngày; giúp chúng ta thêm yêu mến, gắn bó với mỗi vật, mỗi người xung quanh chúng ta; giúp cho cảm xúc tâm hồn được thăng hoa, hạnh phúc..
Xem tiếp bên dưới
Chỉnh sửa cuối:
