Đọc đoạn thơ sau: Đầu lòng hai ả tố nga, Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân. Mai cốt cách, tuyết tinh thần, Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười. Vân xem trang trọng khác vời, Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang. Hoa cười ngọc thốt đoan trang, Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da. Kiều càng sắc sảo, mặn mà, So bề tài, sắc, lại là phần hơn. Làn thu thủy, nét xuân sơn, Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh. Một hai nghiêng nước nghiêng thành, Sắc đành đòi một, tài đành họa hai. Thông minh vốn sẵn tính trời, Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm. Cung thương làu bậc ngũ âm, Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương. Khúc nhà tay lựa nên chương, Một thiên Bạc mệnh, lại càng não nhân. Phong lưu rất mực hồng quần, Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê Êm đềm trướng rủ màn che, Tường đông ong bướm đi về mặc ai. Trả lời câu hỏi: Câu 1: Em hiểu thế nào về hình tượng "thu thủy", "xuân sơn". Cách nói "Làn thu thủy, nét xuân sơn" sử dụng nghệ thuật gì? Câu 2: Dụng ý của tác giả trong câu "Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh"? Theo em, có nên thay thế từ "hờn" bằng từ "buồn" được không? Vì sao? Câu 3: Qua cung đàn của Thúy Kiều (ở cuối đoạn), em hiểu thêm gì về nhân vật này? Câu 4: Qua đoạn trích, đại thi hào Nguyễn Du bày tỏ tình cảm gì đối với nhân vật Thúy Kiều? Câu 5: Chép chính xác một câu thơ trong bài thơ em đã học trong chương trình Ngữ văn trung học cơ sở nói về vẻ đẹp của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Câu 6: Hai nhân vật Thúy Vân và Thúy Kiều có những điểm giống và khác nhau nào? Câu 7: Vì sao ở câu thơ "Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân", Thúy Kiều được nhắc đến trước Thúy Vân nhưng tác giả lại miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân trước Thúy Kiều (những câu thơ tiếp) Gợi ý trả lời: Câu 1: Em hiểu thế nào về hình tượng "thu thủy", "xuân sơn". Cách nói "Làn thu thủy, nét xuân sơn" sử dụng nghệ thuật gì? "Thu thủy" là làn nước mùa thu; "xuân sơn" là nét núi mùa xuân. Đại thi hào dân tộc đã đặc tả đôi mắt nàng Kiều qua hai từ này, đôi mắt nàng long lanh tựa làn nước mùa thu, lông mày cong thanh tú như nét núi mùa xuân. Câu thơ "Làn thu thủy, nét xuân sơn" sử dụng biện pháp ẩn dụ và bút pháp ước lệ tượng trưng quen thuộc trong thơ ca trung đại. Câu 2: Dụng ý của tác giả trong câu "Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh"? Theo em, có nên thay thế từ "hờn" bằng từ "buồn" được không? Vì sao? Câu thơ "Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh" làm nổi bật vẻ đẹp của nàng Kiều khiến thiên nhiên hờn ghen, đố kị. Và điều đó cũng báo hiệu cuộc đời đầy tai ương, trắc trở của nàng thiếu nữ. Theo em, không thể thay thế từ "hờn bằng" buồn "vì" hờn "thể hiện sự đố kị, ghen ghét của thiên nhiên trước vẻ đẹp của nàng Kiều, từ đó cho thấy vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, hoa thường nguyệt thẹn của nàng. Còn từ" buồn "thể hiện sự không vui, và với từ này, thiên nhiên dường như đã khuất phục trước vẻ đẹp của người con gái, không còn căm hờn trước vẻ đẹp vượt trội của giai nhân tuyệt sắc ấy. Câu 3: Qua cung đàn của Thúy Kiều (ở cuối đoạn), em hiểu thêm gì về nhân vật này? Qua cung đàn của Thúy Kiều, ta thấy nàng là người tài sắc vẹn toàn, tinh thông cầm kỳ thi họa. Nhà thơ đã đặc tả tài năng chơi đàn của nàng qua các từ" làu "," nghề riêng "," ăn đứt ". Cùng với đó, nàng còn biết sáng tác nhạc: Cung đàn bạc mệnh của Kiều chính là tiếng lòng của một tâm hồn đa sầu đa cảm. Qua đó, cung đàn của Thúy Kiều vừa thể hiện tài năng hơn người của nàng, vừa cho thấy vẻ đẹp tâm hồn nàng. Câu 4: Qua đoạn trích, đại thi hào Nguyễn Du bày tỏ tình cảm gì đối với nhân vật Thúy Kiều? Đó là sự ca ngợi, trân trọng tài sắc của nàng Kiều. Câu 5: Chép chính xác một câu thơ trong bài thơ em đã học trong chương trình Ngữ văn trung học cơ sở nói về vẻ đẹp của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đó là câu thơ" Thân em vừa trắng lại vừa tròn "trong bài thơ" Bánh trôi nước "của Hồ Xuân Hương. Câu 6: Hai nhân vật Thúy Vân và Thúy Kiều có những điểm giống và khác nhau nào? * Giống nhau: Cả hai đều là con gái nhà họ Vương, tài sắc vẹn toàn, xinh đẹp, giỏi giang. Vẻ đẹp của hai nàng đều được làm nổi bật qua bút pháp ước lệ. * Khác nhau: Thúy Kiều: - Vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành của nàng khiến thiên nhiên ghen ghét, đố kị. Điều đó dự báo một cuộc đời truân chuyên, trắc trở. - Tâm hồn đa sầu đa cảm Thúy Vân: - Vẻ đẹp đoan trang, cao sang, quý phái, phúc hậu của nàng khiến thiên nhiên phải nhún nhường, chấp nhận nhường bước, hơn hẳn những gì mĩ lệ nhất của thiên nhiên. - Tâm hồn ung dung, điềm đạm. Câu 7: Vì sao ở câu thơ" Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân", Thúy Kiều được nhắc đến trước Thúy Vân nhưng tác giả lại miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân trước Thúy Kiều (những câu thơ tiếp) Thúy Kiều được giới thiệu trước vì theo quan niệm của lễ giáo phong kiến chị trước em sau. Còn khi miêu tả, tác giả miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân trước để là đòn bẩy miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều. Vẻ đẹp của Thúy Kiều càng được làm nổi bật hơn.
