[Thùy Minh]

Đọc hiểu văn bản: Bức tranh - Nguyễn Minh Châu​

Xem thêm: [COLOR=rgb(0, 0, 179) ]Phân Tích, Đánh Giá Nhân Vật Người Chiến Sĩ Thồ Tranh Trong Truyện Ngắn Bức Tranh - Nguyễn Minh Châu[/COLOR]​

Đọc văn bản sau:

Khi nhận được lệnh trở ra miền bắc để cùng các họa sĩ ngoài Hà Nội chuẩn bị một cái triển lãm ở nước ngoài, thì tất cả tranh và ký họa của tôi vẽ trong mấy năm đã chất lên đầy một cái sạp lán giữa rừng căn cứ. Tôi lọc lấy chỉ độ một phần ba, vậy mà trên đường tôi đi ra, các đồng chí phụ trách các trạm giao liên trên từng chặng từng chặng một, phải thay phiên nhau cử một chiến sĩ của trạm đi theo "thồ" tranh cho tôi.

Hôm đó, đoàn chúng tôi đi qua một vùng trên đất bạn nổi tiếng nhiều biệt kích, lại rất đói, cũng là cái "rốn" của bệnh sốt rét. Chúng tôi được nghỉ lại một ngày để dưỡng sức, lán của nhóm khách đi đường chúng tôi dựng ngay trên đầu một cái lán khác của anh em chiến sĩ trong trạm. Buổi trưa, tôi đang ngồi vẩn vơ ghi mấy cái dáng hòn đá, thân cây trước lán nghỉ của mình, thì trông thấy một người chiến sĩ nước da xam xám và cặp môi thâm sì đang leo mấy bậc dốc từ lán dưới đi lên. Người chiến sĩ đi thẳng đến trước mặt tôi ngồi xuống xem tôi vẽ. Rồi sau mấy câu chuyện làm quen, người chiến sĩ tha thiết thỉnh cầu tôi vẽ cho anh một bức chân dung (*).

Tôi bỗng thấy tự ái. Tôi là một họa sĩ, chứ đâu phải một anh thợ vẽ truyền thần () Tôi từ chối khéo bằng cái mặt lạnh lùng. Người chiến sĩ tỏ vẻ phật ý, anh nhìn vào cái mặt lạnh lùng của tôi một thoáng rồi lẳng lặng quay lưng lại tôi, chậm rãi đi xuống dưới những cái bậc dốc.

Sáng hôm sau, chúng tôi lại lên đường. Thật một điều không ngờ, chẳng biết ai xui khiến thế nào mà chính người chiến sĩ trưa hôm qua lại "thồ" tranh cho tôi, chính lại là anh chứ không phải một người nào khác.

Thật là phiền cho tôi quá!

Vừa ra khỏi trạm, người dẫn đường đã báo cho khách biết trên dọc đường phải vượt thật nhanh khi leo một con dốc, sau đó là một con suối rất trống trải, đã có một vài đoàn bị bọn biệt kích bắn lén hoặc máy bay thám thính phát hiện. Cái nghề đi đường rừng nó là như vậy, nói một chữ chung chung là đèo, dốc, suối.. nhưng ở thực địa mặt mũi chúng chẳng chỗ nào giống chỗ nào cả. Đi đến quá trưa, chúng tôi gập lưng lại, lội qua một quả núi đất không dốc lắm, mọc đầy cỏ tranh đang trổ bông rất đẹp và lác đác có những hòn đá tai mèo. Những vỉa đá tai mèo mọc lởm chởm giữa cỏ tranh mỗi lúc một dày, và khi quả núi đổ sang sườn dốc bên kia thì chỉ có rặt đá tai mèo đen kịt, chúng tôi vừa thở dốc ra cả bằng mũi, bằng tai, năm ngón tay bịt chặt lấy chỏm đầu từng hòn đá một mà lần xuống.

Ác thay cái bãi đá tai mèo nằm giữa khúc suối dưới chân núi. Có lẽ nó rộng đến năm trăm thước. Con suối chảy đến đấy thì phình rộng ra chảy lênh láng và réo lên ầm ầm trên một cái nền đá lởm chởm. Tuy đã được nghỉ một ngày nhưng sau khi leo qua được quả núi thì tôi đã thấm mệt. Tôi dò dẫm đi giữa khúc suối một cách vất vả quá, cứ dần dần bị tụt lại sau. Rồi chân tôi tự nhiên bị sỉa xuống một hẻm đá ngầm dưới nước. Tôi giơ hai tay lên trời chới với..

Người chiến sĩ "thồ" tranh cho tôi đang đi phía trước, cách một quãng khá xa, vội vã quay lộn lại. Nếu anh không đến kịp có lẽ là tôi bị dòng suối cuốn đi. Anh cởi chiếc ba lô sau lưng cho tôi, khoác vào trước ngực mình. Anh đỡ lấy tôi, giúp tôi rút cái chân lên. Rồi dìu tôi đi. Tôi thở dốc. Mồ hôi vã ra như tắm. Hai mắt đổ đom đóm. "Đồng chí cố gắng lên - Người chiến sĩ vừa đi vừa động viên tôi - Tôi dìu đồng chí đi nhanh qua bên kia suối sẽ nghỉ. Nếu thằng L. 19 đến, chúng mình cứ ngồi xuống. Nó chẳng thấy gì cả đâu!".

Tôi không đủ sức theo kịp đoàn được nữa. Qua bên kia suối, người chiến sĩ lấy dầu con hổ bóp chân cho tôi, lúc ngồi nghỉ. Rồi bắt đầu từ đó, chỉ có hai người, anh và tôi, đi trong rừng. Tôi chỉ có thể đi người không. Người chiến sĩ vừa phải "thồ" đống tranh của tôi sau lưng (to và nặng gấp đôi một cái ba lô bình thường của khách đi đường) lại vừa phải mang thêm chiếc ba lô riêng của tôi trước ngực. Có lẽ tất cả đến sáu bảy chục cân. Mà người chiến sĩ có khỏe mạnh gì cho cam!

Tôi không nói thì chắc các bạn cũng biết, ngay từ lúc người chiến sĩ đến gặp tôi để nhận mang cái bó tranh, tôi đã khó xử đến thế nào? Thế mà bây giờ, trên dọc đường, không những riêng cái đống tài sản của tôi mà cả chính tôi cũng đã trở thành một gánh nặng cho anh. Xưa nay tôi vẫn cho mình là một kẻ cũng biết tự trọng, và cũng biết suy nghĩ. Giá người chiến sĩ tỏ thái độ lạnh nhạt hoặc mặc xác tôi nằm lại một mình, tập tễnh đi một mình giữa rừng, thì tôi cũng thấy là cái lẽ phải. Xưa nay tôi vẫn quan niệm rằng: Sống ở đời, cho thế nào thì nhận thế ấy. Cái cách cư xử của người chiến sĩ đối với tôi chỉ có thể giải thích bằng lòng độ lượng. Độ lượng? Thế nhưng tôi nhiều tuổi hơn? Tôi lại là một họa sĩ có tên tuổi? Xưa nay tôi chỉ mới thấy lòng độ lượng của kẻ trên đối với người dưới. Bây giờ đây thì chính tôi, một kẻ bề trên, đang được một người dưới tỏ ra độ lượng với mình.

Tối ngày hôm đó, hai chúng tôi phải ngủ lại nửa đêm giữa rừng. Người chiến sĩ mắc võng cho tôi nằm rồi ôm súng ngồi gác bên cạnh. Nhưng làm sao mà ngủ được? Tôi đến ngồi bên anh, trên một phiến đá. Rừng đêm tối mò và đầy hăm dọa. "Tôi xin lỗi đồng chí về cái việc hôm qua.. - tôi nói khẽ bên tai anh - Đến mai, thế nào tôi cũng phải vẽ đồng chí. Một bức, thật đẹp!".

(Trích truyện ngắn Bức tranh, Nguyễn Minh Châu, Văn học trong nhà trường, NXB Văn học, 2010, tr 40-43)

Chú thích: (*) Gia định người chiến sĩ ngoài bắc không hiểu vì sao lại nghe tin anh đã hi sinh. Không tiện đường gửi thư cũng như không có hiệu chụp ảnh, anh muốn nhờ người họa sĩ vẽ cho mình một bức chân dung để gửi về quê nhà báo tin cho gia đình biết mình vẫn còn sống.

Trắc nghiệm: Chọn 01 đáp án đúng:

Câu 1 . Xác định thể loại của văn bản:

A. Truyện ngắn

B. Tiểu thuyết

C. Truyện ngụ ngôn

D. Hồi kí

Câu 2. Truyện được kể theo ngôi kể:

A. Ngôi kể thứ nhất - điểm nhìn toàn tri

B. Ngôi kể thứ nhất - điểm nhìn hạn tri

C. Ngôi kể thứ ba - điểm nhìn toàn tri

B. Ngôi kể thứ ba - điểm nhìn hạn tri

Câu 3. Điểm nhìn trần thuật của truyện là:

A. Từ các họa sĩ ngoài Hà Nội

B. Từ nhân vật tôi

C. Từ đồng chí phụ trách các trạm giao liên

D. Từ người chiến sĩ "thồ" tranh.

Câu 4. Tình huống chính được kể trong đoạn trích là tình huống gì?

A. Nhân vật tôi chuẩn bị cho cuộc triển lãm tranh ở nước ngoài

B. Người chiến sĩ thồ tranh tha thiết thỉnh cầu tôi vẽ cho anh một bức chân dung

C. Người chiến sĩ thồ tranh hết lòng giúp đỡ nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân

D. Nhân vật tôi đã vẽ cho người chiến sĩ một bức tranh thật đẹp.

Câu 5 . Trình tự sắp xếp các sự kiện trong đoạn trích là:

A. Người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> nhân vật tôi từ chối -> nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ -> người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân.

B. Người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> nhân vật tôi từ chối -> người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân -> nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ.

C. Người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân -> nhân vật tôi từ chối ->nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ.

D. Người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân -> nhân vật tôi từ chối -> người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ.

Câu 6 . Khi người chiến sĩ nhờ vẽ một bức chân dung, thái độ của nhân vật tôi ra sao?

A. Thẳng thừng từ chối

B. Lập tức nhận lời

C. Nhận lời cho có

D. Tự ái, tỏ vẻ mặt lạnh lùng

Câu 7. Vì sao nhân vật tôi lại từ chối vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ?

A. Vì "tôi" không biết vẽ tranh chân dung

B. Vì "tôi" chưa từng vẽ tranh chân dung

C. Vì suy nghĩ "Tôi là một họa sĩ, chứ đâu phải một anh thợ vẽ truyền thần"

D. Cả A, B, C

Câu 8. Câu văn nào sau đây không sử dụng biện pháp tu từ chêm xen?

A. Rồi bắt đầu từ đó, chỉ có hai người, anh và tôi, đi trong rừng.

B. Người chiến sĩ vừa phải "thồ" đống tranh của tôi sau lưng (to và nặng gấp đôi một cái ba lô bình thường của khách đi đường) lại vừa phải mang thêm chiếc ba lô riêng của tôi trước ngực.

C. Tối ngày hôm đó, hai chúng tôi phải ngủ lại nửa đêm giữa rừng.

D. Bây giờ đây thì chính tôi, một kẻ bề trên, đang được một người dưới tỏ ra độ lượng với mình.

Câu 9. Thái độ của nhân vật tôi sau khi được anh chiến sĩ thồ tranh giúp đỡ là:

A. Cảm phục

B. Biết ơn

C. Tự ái

D. Xấu hổ

Câu 10. Theo em, nhan đề "Bức tranh" là nói về bức tranh nào?

A. Bức tranh nhân vật tôi vẽ chân dung người chiến sĩ

B. Bức tranh nhân vật tôi tặng cho người chiến sĩ.

C. Bức tranh nhân vật tôi tâm đắc nhất

D. Bức tranh người chiến sĩ thích nhất

Tự luận: Trả lời câu hỏi:

Câu 11. Đoạn trích sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt nào? Nêu tác dụng của sự kết hợp ấy.

Câu 12. Nhận xét về nhân vật người chiến sĩ thồ tranh được miêu tả trong đoạn trích.

Câu 13. Qua cách cư xử của người chiến sĩ với nhân vật tôi trong đoạn trích, em rút ra bài học gì cho bản thân về cách ứng xử với những người xung quanh?

Câu 14. Nêu những nét đặc sắc tiêu biểu trong nghệ thuật kể chuyện.

Gợi ý đọc hiểu​

Câu 1. A. Truyện ngắn

Câu 2. B. Ngôi kể thứ nhất - điểm nhìn hạn tri

Câu 3. B. Từ nhân vật tôi

Câu 4. C. Người chiến sĩ thồ tranh hết lòng giúp đỡ nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân

Câu 5. B. Người chiến sĩ nhờ nhân vật tôi vẽ cho mình một bức chân dung -> nhân vật tôi từ chối -> người chiến sĩ giúp đỡ cho nhân vật tôi khi nhân vật tôi bị thương ở chân -> nhân vật tôi hứa sẽ vẽ tranh chân dung cho người chiến sĩ.

Câu 6. D. Tự ái, tỏ vẻ mặt lạnh lùng

Câu 7. C. Vì suy nghĩ "Tôi là một họa sĩ, chứ đâu phải một anh thợ vẽ truyền thần"

Câu 8. C. Tối ngày hôm đó, hai chúng tôi phải ngủ lại nửa đêm giữa rừng.

Câu 9. D. Xấu hổ

Câu 10. A. Bức tranh nhân vật tôi vẽ chân dung người chiến sĩ

Câu 11.

- Đoạn trích sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm

- Tác dụng của sự kết hợp các phương thức biểu đạt: Phương thức tự sự kể lại diễn biến sự kiện, giúp người đọc hình dung được cốt truyện; Phương thức miêu tả giúp người đọc dễ hình dung khung cảnh địa hình, làm nổi bật những đặc điểm về ngoại hình, hành động của người chiến sĩ và nhân vật tôi, làm cho đoạn trích trở lên sinh động, hấp dẫn; Phương thức biểu cảm giúp thể hiện rõ diễn biến tâm trạng của nhân vật tôi – người họa sĩ.

Câu 12.

Nếu bạn chưa có tài khoản, hãy đăng kí miễn phí tại đây và like bài để đọc tiếp nội dung ẩn nha: LINK

Xem nội dung ẩn

[HIDETHANKS=1]Nhận xét về nhân vật người chiến sĩ thồ tranh được miêu tả trong đoạn trích:

Dù bị từ chối vẽ tranh, nhưng người chiến sĩ vẫn tận tình thồ tranh giúp nhân vật tôi. Trên đường đi, vị họa sĩ bị thương, không còn mang vác nặng được nữa, người họa sĩ đã tận tình giúp đỡ, vừa trị vết thương, vừa mang vác thay tất cả đống đồ đạc và những bức tranh của vị họa sĩ trên mình. Tất cả chỗ hành lí lên tới sáu bảy chục cân, mà anh chiến sĩ cũng chẳng khoẻ mạnh gì. Không chỉ nhanh chân ứng cứu, mang thay hành lí nặng, người chiến sĩ ấy còn động viên vị họa sĩ kia cùng những cử chỉ chăm sóc ân cần, chu đáo.. Qua đó, ta thấy, người chiến sĩ là người tốt bụng, độ lượng, đầy trách nhiệm..

Câu 13. Qua cách cư xử của người chiến sĩ với nhân vật tôi trong đoạn trích, em rút ra bài học cho bản thân về cách ứng xử với những người xung quanh: Sống phải có lòng độ lượng; phải biết giúp đỡ người khác..[/HIDETHANKS]

Câu 14. Những nét đặc sắc tiêu biểu trong nghệ thuật kể chuyện:

- Cách kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn;

- Sử dụng kết hợp phương thức tự sự với phương thức miêu tả, biểu cảm;

- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, độc đáo;

- Ngôi kể thứ nhất, người chiến sĩ được hiện lên qua lời kể trực tiếp của nhân vật tôi nên khá chân thực, khách quan;

- Nhân vật được khắc họa sắc nét, linh hoạt: Nhân vật tôi - miêu tả qua suy nghĩ nội tâm; nhân vật người chiến sĩ thồ tranh được miêu tả chủ yếu qua hành động, lời nói.

 

[Thùy Minh]

* Vẻ đẹp trong tính cách của người chiến sĩ thồ tranh:

+ Là một chiến sĩ có tinh thần, trách nhiệm cao với công việc: Dù người mà anh nhận nhiệm vụ thồ tranh là người họa sĩ đã từ chối vẽ tranh chân dung cho mình nhưng anh không từ chối mệnh lệnh của cấp trên giao và trong quá trình thồ tranh, anh đã làm việc một cách nghiêm túc, tận tình.

+ Là người bao dung, độ lượng: Dù trước đó, anh nhận được lời từ chối và vẻ mặt lạnh lùng, có phần kiêu ngạo của người họa sĩ nhưng anh đã không tận dụng cơ hội để "trả thù", cũng không lộ vẻ hả hê, vui mừng khi người họa sĩ bị thương. Ngược lại, biết người họa sĩ không còn mang vác nặng được nữa, anh đã tận tình giúp đỡ, vừa trị vết thương, vừa mang vác thay tất cả đống đồ đạc và những bức tranh của vị họa sĩ trên mình. Tất cả chỗ hành lí lên tới sáu bảy chục cân, mà anh chiến sĩ cũng chẳng khoẻ mạnh gì. Không chỉ nhanh chân ứng cứu, mang thay hành lí nặng, người chiến sĩ ấy còn động viên vị họa sĩ kia cùng những cử chỉ chăm sóc ân cần, chu đáo: "Đồng chí cố gắng lên.. Tôi dìu đồng chí đi nhanh qua bên kia suối sẽ nghỉ", mắc võng cho vị họa sĩ nằm rồi ôm súng ngồi gác bên cạnh.

*Nhận xét, đánh giá về nhân vật và nghệ thuật xây dựng nhân vật:

- Nhà văn đã khéo léo xây dựng tình huống truyện bất ngờ, độc đáo để giúp làm nổi bật tính cách nhân vật.

- Nhân vật được hiện lên qua ngoại hình, hành động, cử chỉ.

- Chọn ngôi kể là ngôi thứ nhất, người chiến sĩ được hiện lên qua lời kể trực tiếp của nhân vật tôi nên khá chân thực, khách quan.

=> Đoạn trích ngắn phần nào đã giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của nhân vật người chiến sĩ mang những phẩm chất của người lính cụ Hồ - dũng cảm, kiên cường, trách nhiệm cao và có lòng độ lượng, bao dung sâu sắc.

 

[Gia Hào]

Đọc hiểu văn bản: Bức tranh - Nguyễn Minh Châu​

Đọc văn bản sau:

* Vẻ đẹp trong tính cách của người chiến sĩ thồ tranh:

+ Là một chiến sĩ có tinh thần, trách nhiệm cao với công việc: Dù người mà anh nhận nhiệm vụ thồ tranh là người họa sĩ đã từ chối vẽ tranh chân dung cho mình nhưng anh không từ chối mệnh lệnh của cấp trên giao và trong quá trình thồ tranh, anh đã làm việc một cách nghiêm túc, tận tình.

+ Là người bao dung, độ lượng: Dù trước đó, anh nhận được lời từ chối và vẻ mặt lạnh lùng, có phần kiêu ngạo của người họa sĩ nhưng anh đã không tận dụng cơ hội để "trả thù", cũng không lộ vẻ hả hê, vui mừng khi người họa sĩ bị thương. Ngược lại, biết người họa sĩ không còn mang vác nặng được nữa, anh đã tận tình giúp đỡ, vừa trị vết thương, vừa mang vác thay tất cả đống đồ đạc và những bức tranh của vị họa sĩ trên mình. Tất cả chỗ hành lí lên tới sáu bảy chục cân, mà anh chiến sĩ cũng chẳng khoẻ mạnh gì. Không chỉ nhanh chân ứng cứu, mang thay hành lí nặng, người chiến sĩ ấy còn động viên vị họa sĩ kia cùng những cử chỉ chăm sóc ân cần, chu đáo: "Đồng chí cố gắng lên.. Tôi dìu đồng chí đi nhanh qua bên kia suối sẽ nghỉ", mắc võng cho vị họa sĩ nằm rồi ôm súng ngồi gác bên cạnh.

*Nhận xét, đánh giá về nhân vật và nghệ thuật xây dựng nhân vật:

- Nhà văn đã khéo léo xây dựng tình huống truyện bất ngờ, độc đáo để giúp làm nổi bật tính cách nhân vật.

- Nhân vật được hiện lên qua ngoại hình, hành động, cử chỉ.

- Chọn ngôi kể là ngôi thứ nhất, người chiến sĩ được hiện lên qua lời kể trực tiếp của nhân vật tôi nên khá chân thực, khách quan.

=> Đoạn trích ngắn phần nào đã giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của nhân vật người chiến sĩ mang những phẩm chất của người lính cụ Hồ - dũng cảm, kiên cường, trách nhiệm cao và có lòng độ lượng, bao dung sâu sắc.

Làm sao xem được gợi ý câu 12 và 13 cô Thùy Minh

 

[Thùy Minh]

Làm sao xem được gợi ý câu 12 và 13 cô Thùy Minh

Bạn đăng kí tài khoản tại LINK sau đó like bài thôi nhé, không mất phí gì cả.

 

[heung]

D. Bây giờ đây thì chính tôi, một kẻ bề trên, đang được một người dưới tỏ ra độ lượng với mình.

Xác định thành phần chêm xen làm sao ạ!

 

[Thùy Minh]

Trong câu trên "một kẻ bề trên" là thành phần chêm xen nhé!

Tác dụng: Bổ sung thông tin cho chủ ngữ "tôi", nhấn mạnh sự đối lập giữa "tôi" - một người tài giỏi hơn, nhiều tuổi hơn, hiểu biết hơn lại nhận sự độ lượng của anh lính trẻ..