Đọc hiểu văn bản là một trong số những kĩ năng quan trọng cần được rèn luyện thường xuyên của người học sinh. Để đọc hiểu được văn bản, không chỉ là văn bản được hướng dẫn dưới sự định hướng của giáo viên mà còn là văn bản ngoài sách giáo khoa, người học phải vận dụng tất cả các kiến thức của ba phân môn: Văn học, tiếng Việt, làm văn trên nhiều phương diện như: Thể loại văn học, thể thơ, các yếu tố thuộc về hình thức, nội dung văn bản; phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ, phép liên kết, biện pháp tu từ.. Sau đây là một số bài đọc hiểu về đoạn trích trích trong bài thơ Anh hát em nghe khúc hát đồng quê của tác giả Chử Văn Long nhằm luyện tập kĩ năng đọc hiểu cho các bạn học sinh: Đọc hiểu: Anh hát em nghe khúc hát đồng quê – Chử Văn Long ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1 Anh hát em nghe khúc hát đồng quê Cho lắng lại vui buồn muôn thuở Cho mẹ thương con, cho chồng thương vợ, Người không thương nhau có rất ít ở trên đời! Anh hát em nghe về những con người Sống với đất chết lẫn vào cùng đất Chỉ để lại nụ cười chân thật Như hoa đồng cỏ nội nở rồi quên. Những câu hát nhắc anh, những câu hát nhắc em Ăn hạt gạo không quên người cày cuốc.. Bao vất vả gian lao đã có gì được hưởng, Ai quên ai khuya sớm nhọc nhằn? (Trích Khúc hát đồng quê – Chử Văn Long) Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích trên. Câu 2. Theo đoạn trích, anh hát em nghe về những con người như thế nào? Câu 3. Nêu nội dung của những dòng thơ sau: Những câu hát nhắc anh, những câu hát nhắc em Ăn hạt gạo không quên người cày cuốc.. Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong các dòng thơ: Anh hát em nghe khúc hát đồng quê Cho lắng lại vui buồn muôn thuở Cho mẹ thương con, cho chồng thương vợ, Người không thương nhau có rất ít ở trên đời! Câu 5. Từ nội dung đoạn trích, hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của tình yêu thương trong cuộc sống con người. (Các câu hỏi trong đề ôn tập số 1 dẫn từ đề thi tuyển sinh THPT tỉnh Hà Tĩnh năm 2022. Phần định hướng trả lời chỉ mang ý nghĩa tham khảo, chưa phải đáp án chính thức). Định hướng làm bài Câu 1. T hể thơ của đoạn trích trên: Thể thơ tự do (các câu có số tiếng không giống nhau) ; Câu 2. Theo đoạn trích, anh hát em nghe về những con người: Sống với đất chết lẫn vào cùng đất Chỉ để lại nụ cười chân thật Như hoa đồng cỏ nội nở rồi quên. Đó là những con người của đồng quê, sống gắn bó với đồng ruộng và khi chết cũng hóa thân vào đất đai đồng ruộng – những con người sống bình dị, giản đơn, chân thật.. Câu 3. Nội dung của những dòng thơ: Những câu hát nhắc anh, những câu hát nhắc em Ăn hạt gạo không quên người cày cuốc.. Hai câu thơ là bài học làm người gửi gắm trong lời hát: Bài học về lòng biết ơn người làm ruộng đã làm ra hạt gạo cho chúng ta ăn. Sâu xa hơn, đó còn là bài học về sự trân trọng những thành quả lao động vất vả, nhọc nhằn mà các thế hệ đi trước đã để lại. Như vậy, hai câu thơ thể hiện truyền thống quý báu của dân tộc: Uống nước nhớ nguồn, an quả nhớ kẻ trồng cây. Câu 4. - Trong các dòng thơ: Anh hát em nghe khúc hát đồng quê Cho lắng lại vui buồn muôn thuở Cho mẹ thương con, cho chồng thương vợ, Người không thương nhau có rất ít ở trên đời! Sử dụng biện pháp tu từ: Điệp từ ngữ "cho", "thương" - Tác dụng: + Nhấn mạnh ý nghĩa nhân văn của những khúc hát đồng quê: Khơi gợi tình yêu thương giữa mẹ con, chồng vợ, giữa người với người; + Làm tăng tính nhạc cho lời thơ. Câu 5. Từ nội dung đoạn trích, hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của tình yêu thương trong cuộc sống con người. Món trang sức lấp lánh tô điểm cho diện mạo con người là vàng bạc, kim cương, đá quý. "Món trang sức" quan trọng tô điểm cho tâm hồn con người là tình yêu thương, lòng nhân ái. Tình yêu thương có ý nghĩa rất lớn lao, nó góp phần tạo nên phẩm cách, giá trị con người, giúp mỗi người sống đẹp hơn, được người người yêu mến, cảm tình hơn. Người giàu tình yêu thương sẽ có cuộc sống hạnh phúc, nhiều sắc màu hơn. Tình yêu thương còn có sức mạnh đặc biệt khác. Nó nối gần sợi dây khoảng cách giữa người với người. Thế giới sẽ không còn lạnh giá khi mọi người dùng tình yêu thương để sưởi ấm. Có tình yêu thương, mọi hận thù, hiểu lầm sẽ được hóa giải. Khi sống trong tình yêu thương, con người sẽ có thêm động lực để vượt lên trên hoàn cảnh éo le, để sống vui vẻ. Tình yêu thương còn giúp con người biết dừng lại trước tội ác, sa ngã, trở về chính đạo. Chẳng phải Chí Phèo nhờ tình yêu, tình người của Thị Nở mà thức tỉnh lương tri đó sao? Tình yêu thương giúp lan tỏa đến xã hội những hiệu ứng nhân văn, tạo nên một xã hội chứa chan tình nhân ái. Mỗi khi lũ lụt, dịch bệnh bủa vây, những đoàn xe cứu trợ nối nhau vào vùng lũ, vùng dịch mang theo tình yêu, tình đồng bào ấm áp, thắp sáng khắp Việt Nam ngọn lửa của truyền thống thương người như thể thương thân. Làm sao đếm đo hết những giá trị tốt đẹp của tình yêu thương. Vậy nhưng không ít người chưa kịp nói lời yêu thương với những người thân khi họ còn sống; có những người lại sống với tâm hồn băng giá, vô cảm, lướt qua nỗi đau đồng loại một cách lạnh lùng. Thật đáng buồn thay? "Nơi lạnh nhất không phải là Bắc cực mà là nơi không có tình thương". Vậy nên, hãy sống yêu thương nhau khi còn có thể. Như nhà thơ Tố Hữu đã viết: Nội dung HOT bị ẩn: Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem Xem tiếp bên dưới: Đề ôn tập số 2
Đọc hiểu: Anh hát em nghe khúc hát đồng quê – Chử Văn Long ĐỀ ÔN TẬP SỐ 2 Đọc đoạn trích sau: Anh hát em nghe khúc hát đồng quê Cho lắng lại vui buồn muôn thuở Cho mẹ thương con, cho chồng thương vợ, Người không thương nhau có rất ít ở trên đời! Anh hát em nghe về những con người Sống với đất chết lẫn vào cùng đất Chỉ để lại nụ cười chân thật Như hoa đồng cỏ nội nở rồi quên. Những câu hát nhắc anh, những câu hát nhắc em Ăn hạt gạo không quên người cày cuốc.. Bao vất vả gian lao đã có gì được hưởng, Ai quên ai khuya sớm nhọc nhằn? (Trích Khúc hát đồng quê – Chử Văn Long) Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. Xác định phong cách ngôn ngữ của đoạn trích trên. Câu 2. Theo đoạn trích, những câu hát đồng quê nhắc anh và nhắc em điều gì? Câu 3. Nêu ý nghĩa nhân văn của khúc hát đồng quê trong những câu thơ sau: Anh hát em nghe khúc hát đồng quê Cho lắng lại vui buồn muôn thuở Cho mẹ thương con, cho chồng thương vợ, Người không thương nhau có rất ít ở trên đời! Câu 4. Nội dung câu thơ sau có ý nghĩa với anh/chị như thế nào: Ăn hạt gạo không quên người cày cuốc. Câu 5. Từ nội dung đoạn trích, hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết của lòng biết ơn. Định hướng làm bài Câu 1. Phong cách ngôn ngữ của đoạn trích trên: Phong cách nghệ thuật. Câu 2. Theo đoạn trích, những câu hát đồng quê nhắc anh và nhắc em: Ăn hạt gạo không quên người cày cuốc. Câu 3. Những câu thơ: Anh hát em nghe khúc hát đồng quê Cho lắng lại vui buồn muôn thuở Cho mẹ thương con, cho chồng thương vợ, Người không thương nhau có rất ít ở trên đời! Thể hiện ý nghĩa nhân văn cao cả của những khúc hát đồng quê: Những khúc hát đồng quê có khả năng khơi gợi những tình cảm, những giá trị đạo lí truyền thống trong đời sống tâm hồn người Việt: Mẹ thương con, chồng thương vợ, người với người thương yêu nhau. Đó chính là sức mạnh của âm nhạc, âm nhạc có thể hướng con người đến cái chân, thiện mĩ. Câu 4. Nội dung câu thơ sau Ăn hạt gạo không quên người cày cuốc nhắc nhở ta phải biết ơn những người nông dân đã vất vả làm ra hạt gạo để nuôi sống ta. Sâu xa hơn, câu thơ nhắc nhở ta phải biết ơn những thế hệ đi trước đã tạo ra các giá trị vật chất, tinh thần để con cháu được tận hưởng, nhắc nhở ta ghi nhớ đạo lí truyền thống của dân tộc: Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Câu 5. Đoạn văn khoảng 200 chữ: Về sự cần thiết của lòng biết ơn Marcel Proust từng nói: "Hãy biết ơn những người làm chúng ta hạnh phúc vì họ là những người làm vườn đầy duyên dáng khiến tâm hồn chúng ta nở hoa." Khi được giúp đỡ, khi được đón nhận thành quả mà người khác tạo ra.. chúng ta phải ghi nhớ và biết ơn. Vì lòng biết ơn thể hiện thái độ trân trọng của ta đối với những gì ta được nhận từ người khác. Lòng biết ơn giúp con người hoàn thiện nhân cách, biết sống có trước có sau, biết coi trọng tình nghĩa, biết yêu thương, san sẻ.. Lòng biết ơn giúp gắn kết người với người, gây dựng những mối quan hệ tốt đẹp. Khi ta coi trọng ân nghĩa, ta sẽ được mọi người yêu mến. Có ai lại muốn gần những kẻ vô ơn? Khi ta coi trọng ân nghĩa, tâm hồn ta cũng trở nên thanh thản, an yên. Lòng biết ơn giúp phát huy những truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc: Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây.. và lan tỏa những vẻ đẹp truyền thống ấy bền vững trong văn hóa cộng đồng. Như vậy, lòng biết ơn là một trong những biểu hiện tốt đẹp của lối sống thủy chung và là lẽ sống cao đẹp cần được phát huy, vun đắp hơn nữa trong cuộc sống hiện nay.
