[Cute pikachu]

Tre xanh

Xanh tự bao giờ?​

Chuyện ngày xưa.. đã có bờ tre xanh

**

Thân gầy guộc, lá mong manh​

Mà sao nên lũy nên thành tre ơi?​

Ở đâu tre cũng xanh tươi​

Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu

**

Có gì đâu, có gì đâu​

Mỡ màu ít chắt dồn lâu hóa nhiều​

Rễ siêng không ngại đất nghèo​

Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù​

Vươn mình trong gió tre đu​

Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành​

Yêu nhiều nắng nỏ trời xanh​

Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm..​

(Trích Tre Việt Nam – Nguyễn Duy)​

Câu hỏi

(Đề kiểm tra: Đọc hiểu, phần tác phẩm văn học, môn Ngữ Văn)

Câu 1. Đoạn thơ được viết theo thể thơ nào? Xác định phương thức biểu đạt chính sử dụng trong đoạn thơ.

Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn trích?

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của từ láy trong câu

Thân gầy guộc, lá mong manh

Mà sao nên lũy nên thành tre ơi "?

Câu 4. Câu thơ mở đầu được ngắt thành hai dòng Tre xanh/ Xanh tự bao giờ có tác dụng gì?

Câu 5: Theo em tác giả diễn tả điều gì trong những câu thơ:

Vươn mình trong gió tre đu

Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành"?

Câu 6: Em hãy nhận xét cách tác giả sử dụng hình ảnh, từ ngữ trong đoạn thơ trên.

Câu 7: Trình bày ngắn gọn hiệu quả biểu đạt của phép tu từ trong 4 câu thơ sau:

Thân gầy guộc, lá mong manh

Mà sao nên lũy nên thành tre ơi?

Ở đâu tre cũng xanh tươi

Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu.

Câu 8 . Theo em, hình ảnh cây tre trong đoạn thơ đã gợi lên những phẩm chất cao quý nào của dân tộc Việt Nam ta?

Câu 9. Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, hãy viết 1 đoạn văn (khoảng 200 chữ) về một phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam.

Trả lời

(Đề kiểm tra: Đọc hiểu, phần tác phẩm văn học, môn Ngữ Văn)

Câu 1. Đoạn thơ được viết theo thể thơ nào? Xác định phương thức biểu đạt chính sử dụng trong đoạn thơ.

- Đoạn thơ được viết theo thể thơ lục bát biến thể.

- Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ là biểu cảm.

Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn trích?

- Tác giả ca ngợi những phẩm chất cao quý của cây tre, tiêu biểu cho đức tính của con người Việt Nam.

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của từ láy trong câu "thân gầy guộc, lá mong manh / Mà sao nên lũy nên thành tre ơi"?

- Từ láy: Gầy guộc, mong manh.

– Tác dụng: Miêu tả đặc điểm của cây tre mộc mạc có dáng gầy guộc, mong manh, nhưng lại luôn đoàn kết, đùm bọc, đứng thẳng trước bão tố. Từ đó làm nổi bật lên sức sống bền bỉ, mạnh mẽ của loài cây này.

Câu 4. Câu thơ mở đầu được ngắt thành hai dòng Tre xanh/ Xanh tự bao giờ có tác dụng gì?

Câu thơ mở đầu được ngắt thành hai dòng nhằm nhấn mạnh màu xanh của tre Việt Nam đã có từ xa xưa và tạo ấn tượng mạnh cho người đọc.

Câu 5: Theo em tác giả diễn tả điều gì trong những câu thơ:

Vươn mình trong gió tre đu

Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành "?

- Những câu thơ thể hiện:

+ Dù kham khổ, vất vả, khó khăn, mệt nhọc nhưng tre vẫn luôn lạc quan, kiên cường vươn lên, không gục ngã trước nghịch cảnh, vẫn lạc quan, yêu đời. Phép tu từ từ vựng nhân hóa" đu, vươn mình, ru"đã làm nổi bật phẩm chất của tre.

+Phẩm chất của tre ẩn dụ cho phẩn chất của người Việt Nam: Dù khó khăn, vất vả, gian nan nhưng chúng ta vẫn kiên cường, bền lòng, mạnh mẽ, bản lĩnh; vẫn vui vẻ yêu đời.

Câu 6: Em hãy nhận xét cách tác giả sử dụng hình ảnh, từ ngữ trong đoạn thơ trên.

[HIDETHANKS=1]-Tác giả đã sử dụng hình ảnh, từ ngữ gần gũi, mộc mạc, bình dị nhưng rất sinh động, tiêu biểu, có giá trị gợi hình, gợi cảm cao.

+ Kết hợp các biện pháp tu từ ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ đặc sắc

+ Qua đó gợi người đọc liên tưởng tới những phẩm chất đáng quý của con người Việt Nam; khơi gợi tình cảm tự hào về truyền thống của dân tộc; ngợi ca cây tre – loài cây quý, quốc mộc Việt Nam.

Câu 7: Trình bày ngắn gọn hiệu quả biểu đạt của phép tu từ trong 4 câu thơ sau:

Thân gầy guộc, lá mong manh

Mà sao nên lũy nên thành tre ơi?

Ở đâu tre cũng xanh tươi

Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu.

* Phép tu từ:

- Tương phản: Thân gầy, lá nhỏ nhưng lại dễ sống, dễ trồng, ở đâu cũng xanh tươi

- Liệt kê: Đất sỏi đất vôi bạc màu.

- Câu hỏi tu từ: Mà sao nên lũy nên thành tre ơi?

- > Hiệu quả: Tăng sức gợi hình gợi tả, gợi cảm cho sự diễn đạt, tạo vần nhịp, dư âm cho bài thơ; khiến cây tre trở nên sinh động, có hồn giống như con người

+Đồng thời nhấn mạnh đặc tính rất nổi bật của tre: Dù ở trên bất cứ loại đất nào, ngay cả đó là những vùng đất cằn khô sỏi đá, đất vôi hóa bạn màu, tre vẫn vươn mình đứng thẳng, xanh tươi tốt, kết khóm kết lũy.

+ Nhằm ca ngợi phẩm chất cao quý của tre: Cần cù, siêng năng, nghị lực vượt lên nghịch cảnh của cây tre; ca ngợi vẻ đẹp của sự đoàn kết, nhấn mạnh sức mạnh bền bỉ của dân tộc Việt Nam ta.

Câu 8. Theo em, hình ảnh cây tre trong đoạn thơ đã gợi lên những phẩm chất cao quý nào của dân tộc Việt Nam ta?

Hình ảnh tre ẩn dụ cho nhiều đức tính đẹp của nhân dân ta:

– Tinh thần đoàn kết, yêu thương đùm bọc lẫn nhau

- Tinh thần lạc quan

- Lòng dũng cảm, kiên cường, bất khuất trong chiến đấu chống ngoại xâm, quyết tâm giữ vững chủ quyền biển đảo, quyết tâm khẳng định vị thế của dân tộc trong thời kì hội nhập..

- Đức tính cần cù, siêng năng

- Tinh thần vượt khó

– Sức sống tiềm tàng

Câu 9. Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, hãy viết 1 đoạn văn (khoảng 200 chữ) về một phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam.

*Định hướng:

- Hình thức: Viết đoạn văn, độ dài khoảng 200 chữ

- Thể loại: Nghị luận xã hội

- Nội dung: Các em chọn 1 trong 6 chủ đề trên để viết đoạn

*Dàn ý:

-Nếu bàn về tinh thần đoàn kết:

+ Đoàn kết có nghĩa là hội tụ lại, họp lại nhiều cá nhân, nhiều lực lượng khác nhau thành một khối thống nhất, cùng hoạt động vì một mục đích chung để đi đến thành công.

+Tinh thần đoàn kết là đức tính tốt, rất cần thiết cho con người.

+Sự đoàn kết chính là tập thể vững mạnh, khối thống nhất sẽ tạo nên sức mạnh to lớn.

+Đoàn kết sẽ tạo nên một sức mạnh lớn lao, vĩ đại, là yếu tố đi đầu dẫn đến mọi thành công trong công việc, giúp chúng ta chiến thắng bao thiên tai, dịch bệnh..

+Dẫn chứng: Trong lịch sử dựng nước và giữ nước, trong hiện tại..

+Phê phán, lên án những con người đoàn kết lại để làm việc xấu, gây phương hại đến những người khác; hoặc những người chỉ vì lợi ích cá nhân bàn ra tán vào gây ảnh hưởng nặng nề đến tinh thần đoàn kết của cả lớp..

+Bài học: Lớp trẻ cần phát huy truyền thống, tinh thần kiên cường, bất khuất của ông cha. Cần đoàn kết, đồng lòng trước những thử thách mới; khẳng định vị thế của dân tộc trong thời kì hội nhập..

-Nếu bàn về lòng yêu nước của dân tộc:

+Lòng yêu nước là tình yêu đối với nơi mình sinh ra, lớn lên, là yêu đồng bào, yêu Tổ Quốc.

+ Đây là một truyền thống quý báu của dân tộc ta được gìn giữ và phát triển.

+ +Lòng yêu nước sẽ tạo nguồn sức mạnh kì diệu đem lại chiến thắng oanh liệt của dân tộc ta trước kẻ thù tàn bạo với vũ khí hiện đại.

+Góp phần xây dựng đất nước ngày càng phồn thịnh, phát triển.

+Dẫn chứng: Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì lòng yêu nước đã tạo sức mạnh nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.

+Bài học: Yêu những người thân thương, mến trẻ, kính già, biết ơn thầy cô, hiếu thảo với cha mẹ. Lòng yêu nước còn khiến ta thương cả những cảnh đời cơ nhỡ, bất hạnh, giúp đỡ những anh hùng liệt sĩ có công với cách mạng, những bệnh nhân hiểm nghèo..[/HIDETHANKS]