Bài viết: 1903 
10954
2,535
Đề bài: Đọc bài thơ và trả lời các câu hỏi bên dưới:
Tôi yêu truyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì gặp người tiên độ trì
Mang theo truyện cổ tôi đi
**
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi
Đời cha ông với đời tôi
Như con sông với chân trời đã xa
Chỉ còn truyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình
Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang.
Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì.
**
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
**
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi.
Nhưng bao truyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm.
(1789, Lâm Thị Mỹ Dạ, Truyện Cổ Nước Mình)
Câu hỏi:
(Bộ đề bài đề đọc hiểu tác phẩm văn học, môn ngữ văn + Đoạn văn nghị luận về vai trò của văn học dân gian)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ trên là gì?
Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn thơ.
Câu 3: A. Bài thơ gợi cho em nhớ đến chuyện cổ tích nào?
B. Tìm thêm những truyện cổ khác thể hiện lòng nhân hậu của người Việt Nam ta?
Câu 4. Phân biệt 2 từ độ trì và độ lượng.
Câu 5. Hãy liệt kê ít nhất hai câu tục ngữ, ca dao được gợi ra trong bài thơ trên.
Câu 6: Nhà thơ đã khẳng định những giá trị, ý nghĩa gì của truyện cổ?
Câu 7: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ:
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Câu 8. Vì sao tác giả yêu truyện cổ nước mình?
Câu 9. Những thông điệp mà nhà thơ muốn gửi gắm qua bốn câu thơ bên dưới là gì?
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Câu 10. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của văn học dân gian trong việc bồi đắp nhân cách, tâm hồn con người.
Trả lời:
(Đề đọc hiểu bài thơ: Tôi yêu truyện cổ nước tôi – Đoạn văn Nghị luận về Vai trò của văn học dân gian)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ trên là gì?
- Phương thức biểu đạt chính của bài thơ: Biểu cảm
Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn thơ.
- Bài thơ ca ngợi kho tàng truyện cổ dân gian nước mình với tình cảm yêu mến, tự hào cùng cảm nhận thấm thía về bài học làm người ẩn chứa trong những truyện cổ dân gian mà cha ông ta đã đúc rút, răn dạy.
Câu 3: A. Bài thơ gợi cho em nhớ đến chuyện cổ tích nào?
Là các truyện cổ:
- Sự tích trầu cau,
- Cây tre trăm đốt,
- Duyên nợ ba sinh,
- Tấm cám (Thị thơm thì giấu người thơm/Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà),
- Đẽo cày giữa đường (Đẽo cày theo ý người ta/Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì).
b. Tìm thêm những truyện cổ khác thể hiện lòng nhân hậu của người Việt Nam ta?
Những truyện cổ khác thể hiện sự nhân hậu của người Việt Nam ta:
Sự tích hồ Ba Bể, Nàng tiên Ốc, Sọ Dừa, Sự tích dưa hấu, Trầu Cau, Thạch Sanh..
Câu 4. Phân biệt 2 từ độ trì và độ lượng.
- Độ trì :(phật, tiên) cứu giúp và che chở cho người khác.
- Độ lượng: Rộng rãi, dễ tha thứ cho người khác.
Câu 5. Hãy liệt kê ít nhất hai câu tục ngữ, ca dao được gợi ra trong bài thơ trên.
- Ở hiền gặp lành.
- Nhiễu điều phủ lấy giá gương,
Người trong một nước phải thương nhau cùng.
- Thương người như thể thương thân.
- Lá lành đùm lá rách.
- Dẫu xây chín bật phù đồ,
Chẳng bằng làm phúc cứu cho một người.
Câu 6: Nhà thơ đã khẳng định những giá trị, ý nghĩa gì của truyện cổ?
Tác giả khẳng định các giá trị, ý nghĩa của truyện cổ là:
- Truyện cổ ca ngợi truyền thống sống ân nghĩa, ân tình, thủy chung và vẻ đẹp tâm hồn của người Việt Nam.
- Chứa đựng những lời khuyên, lời răn dạy của ông cha, những bài học nhân sinh (bài học làm người, đối nhân xử thế) sâu sắc.
- Là một nguồn tư liệu quý báu để thế hệ sau hiểu về truyền thống, về ông cha mình.
Câu 7: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ:
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
- Điệp ngữ: Thương
- Đối lập (giữa khoảng cách địa lí "cách xa" với tình yêu bền chặt 'cũng tìm")
=>Tác dụng:
- Gây ấn tượng. Tạo tính nhạc cho lời thơ.
- Nhấn mạnh, khẳng định truyền thống tương thân, tương ái, giàu lòng yêu thương cũng như sự thủy chung của con người Việt Nam từ ngàn xưa.
Câu 8. Vì sao tác giả yêu truyện cổ nước mình?
Tác giả yêu truyện cổ nước mình vì:
- Vì truyện cổ nước mình có nội dung hay, vừa nhân hậu, vừa chứa đựng nhiều bài học ý nghĩa, sâu sắc.
- Vì truyện cổ giúp ta hiểu được những phẩm chất quý báu của cha ông: Công bằng, thông minh, độ lượng, biết đấu tranh vì lẽ phải, công bằng.
- Vì truyện cổ truyền cho đời sau nhiều lời dăn dạy quý báu của cha ông: Nhân hậu, ở hiền gặp lành, chăm làm, sống có chính kiến..
Câu 9. Những thông điệp mà nhà thơ muốn gửi gắm qua bốn câu thơ bên dưới là gì?
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Tác giả muốn nói:
[HIDE-THANKS]-Cần hiểu được ý nghĩa các câu chuyện cổ mà cha ông gửi gắm.
- Cần biết rút ra bài học đằng sau mỗi truyện cổ đã đọc.
- Cần trân trọng kho tàng truyện cổ dân gian.
- Cần biết giữ gìn và phát huy những giá trị mà truyện cổ để lại.
- Thế hệ sau cần trân trọng, lắng nghe lời dạy của cha ông, đó là vốn trí tuệ quý báu của dân tộc.
- Cần giữ gìn truyền thống ân tình, thủy chung của người Việt, phát huy truyền thống đó trong thời kì hội nhập.
Câu 10. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của văn học dân gian trong việc bồi đắp nhân cách, tâm hồn con người.
Định hướng:
- Dẫn dắt, khẳng định vấn đề: Nói về chức năng của văn học dân gian, không thể không nhắc tới chức năng bồi đắp tâm hồn và nhân cách mỗi người.
- Giải thích: Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ sáng tác trong thời kì chưa có chữ viết, có tính truyền miệng, được tập thể sáng tạo, nhằm mục đích phục vụ trực tiếp cho những sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng.
- Chứng minh: Các vai trò của văn học dân gian
+ Các tác phẩm văn học dân gian là nguồn sữa trong lành nuôi dưỡng bao thế hệ trẻ lớn lên trong chiếc nôi tre Việt Nam, bên tiếng ru ầu ơ của ông bà, cha mẹ.
+ Văn học dân gian chứa đụng những kiến thức bổ ích, giúp ta hiểu hơn đời sống lao động và tâm hồn đẹp, bình dị, cần lao của con người Việt Nam.
+Văn học dân gian còn giúp tâm hồn ta rộng mở; bồi đắp cho ta những tình cảm lớn của dân tộc như tình yêu đất nước, quê hương, gia đình, người thân, thầy cô, bạn bè, sống nhân ái, vị tha.
+Còn nâng đỡ nhân cách đẹp trong ta. Từ những câu chuyện ấy, ta có thể tự rút ra cho mình những bài học quý giá sau đó vận dụng vào cuộc sống, biết đối nhân xử thế, biết sống đẹp, biết đấu tranh chống cái ác, cái xấu.
+Giúp ta biết trân trọng cuộc sống, yêu hơn cuộc sống bình dị quanh mình.
+Vun đắp cho ta những khát vọng, hoài bão lớn.
+Là những tác phẩm văn học vô giá, là cơ sở của văn học viết
Dẫn chứng: Sự tích trầu cau, Sọ Dừa, Sự tích dưa hấu, Trầu Cau, Thạch Sanh.. phân tích dẫn chứng..
- Bài học:
+Chúng ta cần tìm đọc các tác phẩm văn học dân gian.
+ Cần hiểu, cảm được tâm hồn, hình cảm đẹp mà cha ông gửi gắm trong các tác phẩm.
+Trân trọng, bảo tồn, giữ gìn văn học, văn hóa dân gian.
+Cần vận dụng những điều đã học được trong mỗi tác phẩm văn học để ứng xử, để sống tốt.
- Khẳng định lại vấn đề. Liên hệ.[/HIDE-THANKS]
Tôi yêu truyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì gặp người tiên độ trì
Mang theo truyện cổ tôi đi
**
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi
Đời cha ông với đời tôi
Như con sông với chân trời đã xa
Chỉ còn truyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình
Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang.
Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì.
**
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
**
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi.
Nhưng bao truyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm.
(1789, Lâm Thị Mỹ Dạ, Truyện Cổ Nước Mình)
Câu hỏi:
(Bộ đề bài đề đọc hiểu tác phẩm văn học, môn ngữ văn + Đoạn văn nghị luận về vai trò của văn học dân gian)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ trên là gì?
Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn thơ.
Câu 3: A. Bài thơ gợi cho em nhớ đến chuyện cổ tích nào?
B. Tìm thêm những truyện cổ khác thể hiện lòng nhân hậu của người Việt Nam ta?
Câu 4. Phân biệt 2 từ độ trì và độ lượng.
Câu 5. Hãy liệt kê ít nhất hai câu tục ngữ, ca dao được gợi ra trong bài thơ trên.
Câu 6: Nhà thơ đã khẳng định những giá trị, ý nghĩa gì của truyện cổ?
Câu 7: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ:
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Câu 8. Vì sao tác giả yêu truyện cổ nước mình?
Câu 9. Những thông điệp mà nhà thơ muốn gửi gắm qua bốn câu thơ bên dưới là gì?
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Câu 10. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của văn học dân gian trong việc bồi đắp nhân cách, tâm hồn con người.
Trả lời:
(Đề đọc hiểu bài thơ: Tôi yêu truyện cổ nước tôi – Đoạn văn Nghị luận về Vai trò của văn học dân gian)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ trên là gì?
- Phương thức biểu đạt chính của bài thơ: Biểu cảm
Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn thơ.
- Bài thơ ca ngợi kho tàng truyện cổ dân gian nước mình với tình cảm yêu mến, tự hào cùng cảm nhận thấm thía về bài học làm người ẩn chứa trong những truyện cổ dân gian mà cha ông ta đã đúc rút, răn dạy.
Câu 3: A. Bài thơ gợi cho em nhớ đến chuyện cổ tích nào?
Là các truyện cổ:
- Sự tích trầu cau,
- Cây tre trăm đốt,
- Duyên nợ ba sinh,
- Tấm cám (Thị thơm thì giấu người thơm/Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà),
- Đẽo cày giữa đường (Đẽo cày theo ý người ta/Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì).
b. Tìm thêm những truyện cổ khác thể hiện lòng nhân hậu của người Việt Nam ta?
Những truyện cổ khác thể hiện sự nhân hậu của người Việt Nam ta:
Sự tích hồ Ba Bể, Nàng tiên Ốc, Sọ Dừa, Sự tích dưa hấu, Trầu Cau, Thạch Sanh..
Câu 4. Phân biệt 2 từ độ trì và độ lượng.
- Độ trì :(phật, tiên) cứu giúp và che chở cho người khác.
- Độ lượng: Rộng rãi, dễ tha thứ cho người khác.
Câu 5. Hãy liệt kê ít nhất hai câu tục ngữ, ca dao được gợi ra trong bài thơ trên.
- Ở hiền gặp lành.
- Nhiễu điều phủ lấy giá gương,
Người trong một nước phải thương nhau cùng.
- Thương người như thể thương thân.
- Lá lành đùm lá rách.
- Dẫu xây chín bật phù đồ,
Chẳng bằng làm phúc cứu cho một người.
Câu 6: Nhà thơ đã khẳng định những giá trị, ý nghĩa gì của truyện cổ?
Tác giả khẳng định các giá trị, ý nghĩa của truyện cổ là:
- Truyện cổ ca ngợi truyền thống sống ân nghĩa, ân tình, thủy chung và vẻ đẹp tâm hồn của người Việt Nam.
- Chứa đựng những lời khuyên, lời răn dạy của ông cha, những bài học nhân sinh (bài học làm người, đối nhân xử thế) sâu sắc.
- Là một nguồn tư liệu quý báu để thế hệ sau hiểu về truyền thống, về ông cha mình.
Câu 7: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ:
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
- Điệp ngữ: Thương
- Đối lập (giữa khoảng cách địa lí "cách xa" với tình yêu bền chặt 'cũng tìm")
=>Tác dụng:
- Gây ấn tượng. Tạo tính nhạc cho lời thơ.
- Nhấn mạnh, khẳng định truyền thống tương thân, tương ái, giàu lòng yêu thương cũng như sự thủy chung của con người Việt Nam từ ngàn xưa.
Câu 8. Vì sao tác giả yêu truyện cổ nước mình?
Tác giả yêu truyện cổ nước mình vì:
- Vì truyện cổ nước mình có nội dung hay, vừa nhân hậu, vừa chứa đựng nhiều bài học ý nghĩa, sâu sắc.
- Vì truyện cổ giúp ta hiểu được những phẩm chất quý báu của cha ông: Công bằng, thông minh, độ lượng, biết đấu tranh vì lẽ phải, công bằng.
- Vì truyện cổ truyền cho đời sau nhiều lời dăn dạy quý báu của cha ông: Nhân hậu, ở hiền gặp lành, chăm làm, sống có chính kiến..
Câu 9. Những thông điệp mà nhà thơ muốn gửi gắm qua bốn câu thơ bên dưới là gì?
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Tác giả muốn nói:
[HIDE-THANKS]-Cần hiểu được ý nghĩa các câu chuyện cổ mà cha ông gửi gắm.
- Cần biết rút ra bài học đằng sau mỗi truyện cổ đã đọc.
- Cần trân trọng kho tàng truyện cổ dân gian.
- Cần biết giữ gìn và phát huy những giá trị mà truyện cổ để lại.
- Thế hệ sau cần trân trọng, lắng nghe lời dạy của cha ông, đó là vốn trí tuệ quý báu của dân tộc.
- Cần giữ gìn truyền thống ân tình, thủy chung của người Việt, phát huy truyền thống đó trong thời kì hội nhập.
Câu 10. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của văn học dân gian trong việc bồi đắp nhân cách, tâm hồn con người.
Định hướng:
- Dẫn dắt, khẳng định vấn đề: Nói về chức năng của văn học dân gian, không thể không nhắc tới chức năng bồi đắp tâm hồn và nhân cách mỗi người.
- Giải thích: Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ sáng tác trong thời kì chưa có chữ viết, có tính truyền miệng, được tập thể sáng tạo, nhằm mục đích phục vụ trực tiếp cho những sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng.
- Chứng minh: Các vai trò của văn học dân gian
+ Các tác phẩm văn học dân gian là nguồn sữa trong lành nuôi dưỡng bao thế hệ trẻ lớn lên trong chiếc nôi tre Việt Nam, bên tiếng ru ầu ơ của ông bà, cha mẹ.
+ Văn học dân gian chứa đụng những kiến thức bổ ích, giúp ta hiểu hơn đời sống lao động và tâm hồn đẹp, bình dị, cần lao của con người Việt Nam.
+Văn học dân gian còn giúp tâm hồn ta rộng mở; bồi đắp cho ta những tình cảm lớn của dân tộc như tình yêu đất nước, quê hương, gia đình, người thân, thầy cô, bạn bè, sống nhân ái, vị tha.
+Còn nâng đỡ nhân cách đẹp trong ta. Từ những câu chuyện ấy, ta có thể tự rút ra cho mình những bài học quý giá sau đó vận dụng vào cuộc sống, biết đối nhân xử thế, biết sống đẹp, biết đấu tranh chống cái ác, cái xấu.
+Giúp ta biết trân trọng cuộc sống, yêu hơn cuộc sống bình dị quanh mình.
+Vun đắp cho ta những khát vọng, hoài bão lớn.
+Là những tác phẩm văn học vô giá, là cơ sở của văn học viết
Dẫn chứng: Sự tích trầu cau, Sọ Dừa, Sự tích dưa hấu, Trầu Cau, Thạch Sanh.. phân tích dẫn chứng..
- Bài học:
+Chúng ta cần tìm đọc các tác phẩm văn học dân gian.
+ Cần hiểu, cảm được tâm hồn, hình cảm đẹp mà cha ông gửi gắm trong các tác phẩm.
+Trân trọng, bảo tồn, giữ gìn văn học, văn hóa dân gian.
+Cần vận dụng những điều đã học được trong mỗi tác phẩm văn học để ứng xử, để sống tốt.
- Khẳng định lại vấn đề. Liên hệ.[/HIDE-THANKS]
Chỉnh sửa cuối:
