Chào bác sĩ, cháu có một số vấn đề về mắt mong được bác giải đáp giúp ạ!
Nhà cháu bên ngoại, bao gồm bà ngoại và bảy người con của bà (trong đó có mẹ cháu), đều đã từng xảy ra bệnh lý về mắt và phải trải qua phẫu thuật. Cháu cảm thấy có chút lo lắng sự việc này liên quan đến di truyền, trong khi từ nhỏ mắt cháu đã yếu và hiện tại còn đang bị cận khá nặng. Cháu muốn hỏi bác sĩ: Có phải khả năng mắc bệnh của cháu cũng khá cao không ạ?
Vấn đề thứ hai là cháu bị cận nặng, tần suất sử dụng thiết bị điện tử tương đối nhiều, mà đối với việc bảo vệ và chăm sóc mắt lại có phần chủ quan, chỉ khi cần thiết mới đi đo và cắt kính lại. Do cận nặng nên cháu được tư vấn nên đeo loại kính độ thấp hơn một chút để giúp giảm độ. Cháu muốn hỏi bác sĩ là: Nếu không có vấn đề về tầm nhìn, cháu lâu ngày không đi đo và thay mắt kính có ảnh hưởng nghiêm trọng gì không; và độ cận của mắt có phải chỉ tăng đến một mức độ nào đó rồi dừng lại không ạ?
Cuối cùng mong bác sĩ tư vấn một số biện pháp chăm sóc mắt, đặc biệt là cách hạn chế tăng độ đối với bệnh cận thị ạ!
Cháu xin chân thành cảm ơn.
Chào cháu Hạnh Hảo, Bác xin trả lời những vấn đề cháu hỏi.
1. Cháu nói là bà ngoại và cả bảy người con đều có bệnh về mắt đã phẫu thuật nhưng bác không rõ là bệnh gì và phẫu thuật mắt vì bệnh gì. Bác chỉ đưa ra giải thích có thể để cháu tham khảo:
Trong các bệnh về mắt có bệnh có di truyền, có bệnh có thể có yếu tố di truyền, có bệnh là do trong cuộc sống mắc phải.
Bệnh di truyền là bệnh liên quan đến gen. Nếu con cái nhận gen bệnh từ bố mẹ thì chắc chắn sẽ bị bệnh đó liên quan đến gen lặn gen trội trong bộ nhiễm sắc thể của mình. Thông thường những bệnh di truyền xuất hiện khi còn trẻ. Ví dụ bệnh tiểu đường di truyền thường xuất hiện trước tuổi 40, gọi là tiểu đường típ 1, còn bệnh tiểu đường mắc phải thường xuất hiện sau tuổi 40, gọi là tiểu đường típ 2.
Bệnh cận thị cũng có hai dạng: Cận thị có tính di truyền và cận thị mắc phải do môi trường sống.
Gia đình ngoại của cháu nếu cả tám người đều mắc cùng một bệnh về mắt và phải phẫu thuật thì có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Vấn đề này cháu có thể cung cấp cho bác rõ hơn bệnh gì của mỗi người, điều trị như thế nào bác sẽ giải thích rõ ràng cụ thể hơn, và cháu có đáng lo ngại về mắt của mình hay không.
2. Vấn đề thứ hai và cuối cùng cháu hỏi là cận thị và việc đeo kính như thế nào.
Vấn đề tăng độ cận liên quan đến việc sử dụng mắt nhìn gần quá nhiều mà không nhìn xa, môi trường làm việc, học tập, ánh sáng, chứ không phải việc đeo kính thường xuyên hay không. Nên tập nhìn xa, tập thể dục mắt hằng ngày (liếc, đảo mắt, massage mắt), cho mắt nghỉ ngơi, phòng phải đủ ánh sáng (ánh sáng tự nhiên càng tốt), tránh sử dụng màn hình quá nhiều, ăn các loại thực phẩm bổ sung các vitamin sẽ hạn chế các bệnh, tật khúc xạ của mắt, mắt sẽ khỏe hơn.
Việc đeo kính thế nào, bao nhiêu độ tùy thuộc vào bác sĩ lúc khám và đo kính làm sao cho bệnh nhân lúc đeo kính nhìn rõ, không chóng mặt nhức đầu là được.
Nếu chỉ cận độ nhỏ dưới 2D thì việc đeo kính không có gì khó chịu lắm cho mắt.
Vấn đề hay gặp khó chịu ở người mới đeo kính hoặc những người hai mắt có độ không giống nhau (bất đồng khúc xạ), hoặc có độ loạn nặng, hoặc cận quá lớn trên 4D thì bác sĩ sẽ hướng dẫn cho người bệnh tập đeo kính từ từ. Thường thì ở những trường hợp cá biệt này, tập đeo kính độ nhỏ tăng dần sau một thời gian đến mức độ nào mà bệnh nhân thấy rõ nhất và nhất là không chóng mặt, nhức đầu.
* Về việc đeo kính của cháu: Nếu không ảnh hưởng tầm nhìn, mắt cháu cũng cảm thấy bình thường thì cháu không cần thay kính cũng không ảnh hưởng gì nghiêm trọng đến mắt.
Việc độ cận của cháu quá nặng bác sĩ cho cháu giảm độ để dễ chịu khi đeo kính, không chóng mặt, nhức đầu chứ không phải là không tăng độ. Việc tăng độ như bác đã giải thích ở trên.
Thông thường độ cận của mắt sẽ dừng lại ở tuổi 20. Có một số người lúc đi học không bị cận nhưng khi ra đi làm suốt ngày trong phòng và ôm máy vì tính, điện thoại và rồi bị cận.
Những trao đổi trên mong là giải đáp được những thắc mắc của cháu.
Chúc cháu luôn vui vẻ, khỏe và bình an!
Chào cháu và hẹn gặp lại!
Bs. TS