Bạn được Clionadh mời tham gia diễn đàn viết bài kiếm tiền VNO, bấm vào đây để đăng ký.
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 3; Sợ nhất là bạn một đời tay trắng nhưng vẫn tự an ủi rằng bạn bình dị đáng quý (7)



Thất bại của bạn, mong rằng gia đình sinh ra bạn không phải chịu tội này

* * *

Tôi từng nghe một câu chuyện cười chẳng giống truyện cười.

A không có nhà, không có xe.

Có người hỏi anh ta: 'Vì sao không mua?'

Anh ta đáp: 'Vì gia đình không có tiền.'

"Anh cũng đã 40 tuổi rồi, sao không có khoản tiền dành dụm nào?"

"Vì cha mẹ tôi quá tệ.."

"Cha mẹ anh thì liên quan gì đến anh?"

"Anh không biết sinh ra trong gia đình có hoàn cảnh thế nào sẽ ảnh hưởng đến cuộc cả cuộc đời sao?"

B đã 35 tuổi, vẫn chưa kết hôn.

Có người hỏi cô ta: 'Vì sao không kết hôn?'

Cô ta đáp: 'Vì cha mẹ ngày ngày cãi nhau, ông ăn chả bà ăn nem, hôn nhân quá thất bại, bóng ma tâm lý trong tôi quá lớn, vô cùng sợ hãi những mối quan hệ thân thiết lâu dài..'

"Nhưng cô đã trưởng thành rồi mà!"

"Đúng vậy nhưng nội tâm của tôi vẫn là một đứa trẻ.."

C thì sao?

Ngày ngày mơ giấc mộng làm giàu, khả năng không đủ, nguồn tài nguyên cũng không có, kết quả bị lừa vào ổ bán hàng đa cấp, sau khi bị tẩy não liền lừa gạt hết tất cả các bà con thân thích..

Qua bao phen trắc trở, sau khi được cứu ra ngoài, có người hỏi anh ta: 'Vì sao lại đi bán hàng đa cấp vậy?'

Anh ta đáp: Vì cha mẹ tôi đều monh con thành tài.'

"Nhưng cha mẹ anh đã qua đời hết rồi, hơn nữa họ đâu có bảo anh đi bán hàng đa cấp?"

"Tuy họ đã qua đời, nhưng sự khống chế của họ vẫn còn sống mà!"

Những câu chuyện này hình như không buồn cười chút nào, vì nó quá chân thật, cũng không bị phóng đại hay bóp méo.

Nhưng không hiểu vì sao, khi tôi nghe được lại cười không dức được, cười xong nên cảm thấy:

Có quá nhiều đứa trẻ lớn xác, con cưng của mẹ đâu đâu cũng có, khi đối mặt với những khó khăn trong đời, tuy đã là người trưởng thành nhưng lại không học cách đứng lên mà nói với người khác rằng: 'Tôi làm được, tôi chịu trách nhiệm!'

Mà lại nằm trong gian khó, cố trốn tránh trách nhiệm, nũng nịu ăn vạ với thế giới: 'Đều tại anh ta, đều tại cô ta, đều tại họ..'

Làm vậy thật sự quá ấu trĩ.

Những người đem cuộc đời kí sinh vào gia đình sinh ra mình, đều không phải người lớn thật sự.

Chỉ khi bắt đầu hiểu ra rằng phải thoát ly gia đình, thì cuộc sống mới không còn là cuộc đời của người khác nữa, khó khăn là của chính mình, niềm vui là của chính mình, vinh quang là của chính mình, bóng đêm là của chính mình.. tất cả đều do chúng ta chủ động tạo ra, không thể oán trách bất kỳ ai.

Có như vậy, mới có thể từ từ trưởng thành.

Yôi từng viết rất nhiều bài viết về gia đình sinh ra mình.

Tôi thừa nhận, ảnh hưởng của nó đối với một đứa trẻ vô cùng lớn.

Nhưng tôi cũng phải nói, chúng ta không phải người cả đời đều sống trong những tháng năm tuổi thơ, chúng ta sẽ bước vào giai đoạn thanh niên, thành niên, trung niên, tuổi già..

Mà trong những giai đoạn này, sức ảnh hưởng của cha mẹ sẽ ngày một suy yếu, ngày một nhỏ bé.

Lấy tôi làm ví dụ.

Xuất thân từ tầng lớp thấp, tuổi thơ đều trải qua trong sự nghèo khó và bạo lực, tất nhiên, từ nhỏ đến lớn tôi đều cực kỳ tự ti, thiếu thốn tình thương, quá nhạy cảm, vẻ ngoài kiên cường, nội tâm yếu đuối..

Những vấn đề đều bắt nguồn từ hoàn cảnh gia đình mà ra.

Thế nên trong tình yêu, tôi thường quen yêu đơn phương, yêu thầm, điên cuồng theo đuổi một tình yêu đau khổ khi chờ đợi một người chứ không phải dũng theo cảm theo đuổi người ta;

Trong quan hệ với người khác, tôi sẽ bất giác rút lui, không thể xử lý những mối quan hệ quá phức tạp giữa người với người;

Trong tự nhận thức bản thân, tôi sẽ bất giác tự xem thường mình, thế nên khi bị người khác làm tổn thương sẽ dễ dàng khiến tôi đắm chìm trong đau khổ. Việc này chứng tỏ cho việc tôi xem thường chính mình..

Có cứu được không?

Đương nhiên.

Con người đáng quý ở chỗ có năng lực tự học hỏi.

Con người vĩ đại cũng nằm ở chỗ chúng ta có thể nhớ tự học hỏi mà chầm chậm, dần dần, nới lỏng lời nguyền hoàn cảnh gia đình mang đến cho ta từng chút một, phục hồi cái tôi khỏe mạnh, và mang cho người khác tình yêu thật sự.

Sau đó tôi bắt đầu đọc sách, bắt đầu viết chữ, bắt đầu học cách lý giải..

Trong quá trình nỗ lực, quan hệ với mẹ cuối cùng cũng hòa hoãn lại.

Những vấn đề trong tính cách trông có vẻ nan giải cũng trở nên tốt đẹp từng ngày.

Dấu ấn từ hoàn cảnh gia đình không phải khối u ác tính, cùng lắm chỉ là một loại viêm nhiễm mãn tính mà thôi, chỉ cần cứu chữa kịp thời là có thể ngăn chặn sự lây lan của tế bào hoại tử, thậm chí có thể từng bước giảm thiểu nó.

Người bạn thân nhất Khả Nhị của tôi sinh ra trong một gia đình tan đàn xẻ nghé.

Lúc cậu ấy 10 tuổi, trong một đêm hè, chú của cậu ấy - chú ruột - đã đem thuốc nổ chôn xuống chân tường nhà cậu ấy, châm ngòi, nổ tan nhà cậu. Lúc bấy giờ cả nhà đang say giấc, cha, mẹ, cậu ấy, em trai..

Không ai ngờ được, một đêm yên lành là vậy, bỗng nhiên một vụ nổ đã phá hủy cuộc sống an ổn của họ.

May mắn là người không sao, mọi người bò ra từ trong đống đổ nát, ngoài ít vết thương ngoài da thì không ai bị thiếu tay hay thiếu chân.

Nhưng, người chú đã tự sát.

Cha cậu ấy cũng bị điên từ đó.

Sau khi Khả Nhị tốt nghiệp đại học thì em trai cậu ấy mất tích, suốt mười năm không chút tin tức.

Lớn lên trong một gia đình như vậy, gặp phải chuyện đen đủi như thế, tổn thương tinh thần là điều cậu ấy không thể tránh khỏi.

Nhưng Khả Nhị là người thông minh nhất, uyên bác nhất, thú vị nhất, trong sáng nhất, có linh khí và dễ gần nhất mà tôi từng gặp.. không có người thứ hai.

Tôi tin tưởng cậu ấy, yêu cậu ấy.. và sùng bái cậu ấy.

Tôi từng nói với người khác, cho dù cả thế giới đều đối xử tàn nhẫn với tôi, chỉ cần cậu ấy nói một câu: 'Cô ngốc, cậu đã tốt lắm rồi!', tôi liền có thể buông bỏ mọi oán niệm.

Làm sao cậu ấy làm được?

Đọc sách, đọc vô số sách, thấu hiểu chính mình, sau đó chung sống hòa bình với chứng rối loạn xúc động lưỡng cực của mình, khi tình trạng tốt thì tìm kiếm cơ hội làm việc, thay đổi..

Tôi quen biết Khả Nhị gần mười năm.

Trong mười năm này, tôi chưa từng nghe cậu ấy nói dù chỉ một lời oán trách gia đình mình.

Tôi chưa từng nghe cậu ấy trách cứ người cha điên loạn của mình lấy một chữ.

Ngược lại, tôi chỉ nghe cậu ấy nói: 'Họ không thể hoàn hảo được, mình trách cứ thì có ích gì..'

Đầu thai, chúng ta không có sự lựa chọn.

Đây là số phận không thể khống chế.

Nhưng có một cuộc sống như thế nào, chúng ta có thể tạo ra.

Đây là vận mệnh có thể khống chế.

Giả sử bây giờ bạn chưa thành niên, cần gia đình nuôi dưỡng, vậy oán trách cha mẹ, chúng ta không nói được gì.

Giả sử bạn đã bắt đầu tự lập, vậy thì xin hãy ghi nhớ: Từ nay về sau, người có thể chịu trách nhiệm về cuộc đời bạn chỉ có chính bạn.

Nếu thất bại, hãy tìm nguyên nhân từ chính mình, đừng bắt gia đình sinh ra mình phải gánh tội này;

Nếu trầm cảm, hãy đi khám bác sĩ tâm thần, đừng nằm trên giường oán cha trách mẹ;

Nếu không vui, hãy kết giao bạn bè, hoặc đọc những quyển sách liên quan đến tâm lý học, cố gắng chữa trị cho bản thân.

Đời người không phải mối quan hệ nhân quả tuyến tính, nó là phi tuyến tính, bạn có thể dựa vào lý trí, tính tự giác cao độ của mình, bỏ ra cái giá thật lớn để sáng tạo câu chuyện thuộc về chính bạn.

Tác giả của câu chuyện ấy không ai khác ngoài bạn.

Cuối cùng, tôi muốn nói đôi điều về Ann Dunham.

Bà của mẹ là Obama.

18 tuổi, bà gặp Barack Obama Sr. Và sinh ra Obama, người giữ chức vụ Tổng thống Hoa Kỳ 2 nhiệm kỳ liên tiếp, đến năm thứ hai thì hai người chia tay.

Bà một mình dẫn theo Obama, quay trở lại trường học.

Sau này, bà gặp được Lolo Soetoro đến từ Indonesia và kết hôn với ông.

Vài năm sau, họ lại ly hôn.

Hôn nhân rối loạn, cuộc sống nghèo khó, cả đời phiêu bạt.

Thế nhưng, Obama sau khi trưởng thành không hề oán hận mẹ mình, trong tự truyện 'Những giấc mơ từ cha tôi' ông đã viết:

"Trong đời tôi, bà (mẹ) là sự vĩnh hằng có một không hai.

Trên người bà tôi thấy được sự nhân từ nhất, tinh thần cao thượng nhất.

Tất cả những ưu điểm trên người tôi đều đến từ mẹ tôi."

Ngày 20 tháng 1 năm 2009, Obama chính thức nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ, trở thành vị Tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ.

Tôi nghĩ, sở dĩ ông có thể thành công có rất nhiều nguyên nhân, nguyên nhân bên ngoài, nguyên nhân thời thế, nguyên nhân nguồn lực.. Nhưng suy cho cùng, vẫn là do ông đã vượt qua được xuất thân của mình, không những không lún sâu vào mà còn mượn sức mạnh từ trong nó để trở nên mạnh mẽ, tự kiềm chế, lí trí, thông minh và có trái tim đồng cảm.

Tất cả những thứ này đều là nguồn gốc chủ yếu cho sức hút lãnh đạo của ông.

Hoàn cảnh gia đình sẽ ảnh hưởng đến tính cách.

Tính cách ảnh hưởng đến số phận.

Thế nhưng ý chí và lý trí thực sự lại có thể nhờ vào việc thay đổi nhận thức, thay đổi hành động để xoay chuyển hướng đi của số phận.

Nếu ngay lúc này đây, bạn đang sống trong nỗi ám ảnh của hoàn cảnh gia đình, không trèo ra được, không thoát ra được, không gột rửa được..

Vậy xin hãy ghi nhớ, tính cách của chúng ta không chỉ đến từ cha mẹ, còn đến từ giáo dục, hoàn cảnh, bạn bè, thầy cô, các cuộc gặp gỡ quen biết.. Quan trọng nhất là đến từ việc tự mình học hỏi.

Thế nên, hãy rèn luyện cho thật tốt, học tập cho thật tốt, dần dần trở nên mạnh mẽ.

Mạnh mẽ, không phải là nói về việc bạn giỏi giang bao nhiêu, mà là nói về việc bạn có năng lực để chọn lựa.

Có chọn lựa, sẽ có tự do.

Có tự do, sẽ không oán giận.

Không oán giận, sẽ không buồn bực..

Sau đó, tại một nơi rộng lớn hơn, bạn sẽ hiểu rõ một điều: Cha mẹ không thể cho bạn tất cả, nhưng bạn có thể cho mình mọi thứ mình muốn.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 3; Sợ nhất là bạn một đời tay trắng nhưng vẫn tự an ủi rằng bạn bình dị đáng quý (8)

Chén cơm bằng sắt thật sự không phải biên chế, mà là bản lĩnh của bạn

* * *

Có người hỏi: 'Tốt nghiệp đại học rồi tôi nên ở lại Bắc Kinh xông pha, hay về quê xin vào biên chế đây, cái nào tốt hơn nhỉ?'

Tôi tôn trọng cả hai sự lựa chọn.

Nhưng nếu bạn hỏi ý kiến của tôi, tôi sẽ nói: Đến thành phố lớn, đến nơi cạnh tranh khốc liệt nhất, đến nơi thị trường hóa mạnh nhất. Vì ở đó nhiều lựa chọn, nhiều cơ hội.

Lúc còn ở trường trung học huyện, lương tháng của tôi hơn 3.000 nhân dân tệ, mãi không lên được, nhưng cũng không thể hạ xuống. Một thầy giáo già đã dạy học cả đời, tiền lương cũng chỉ cao hơn gấp đôi là cùng.

Nói cách khác, bạn có ra sức làm việc hay không, có xuất sắc hay không, cũng chẳng khác nào là bao.

Cả đời đều bị đóng khung trong bốn con số, nhưng bạn phải dùng đam mê, lý trí và khả năng của nửa đời để đổi lấy, ngẫm nghĩ cũng thiệt thòi lắm.

Nhưng một khi bạn ra khỏi biên chế, lấy tiền theo đúng sức lao động của mình, theo đúng giá trị của mình bên ngoài thị trường, tình hình sẽ có gì khác?

Lấy vài người bạn làm ví dụ.

A ra khỏi biên chế, làm IT tiền lương cao gấp mấy lần mức lương ban đầu.

B ra khỏi biên chế, đi đứng lớp ngoại khóa, tiền lương cao gấp mười mấy lần mức lương ban đầu.

C ra khỏi biên chế, làm truyền thông, tiền lương cao gấp trăm lần mức lương ban đầu.

Trong số những người tôi quen biết, không một ai có cuộc sống kém hơn lúc còn ở trong biên chế cả.

Có lẽ sẽ có người nói, những ví dụ cô đưa ra đều là những người có bản lĩnh, tôi không có bản lĩnh gì, lấy đâu ra cơ hội?

Việc này, tôi muốn nói: 1. Không có bản lĩnh thì ở trong biên chế cũng làm không tốt được; 2. Trong tình huống bản lĩnh ngang nhau, đương nhiên ở thành phố lớn sẽ có nhiều cơ hội hơn.

Địa phương nhỏ xem trọng nhân tình.

Thành phố lớn xem trọng thị trường.

Xem trọng thị trường, thành phần quyền lực sẽ bị suy yếu, trọng lượng của các mối quan hệ và con sẽ bị giảm nhẹ, bạn sẽ ít bị kiểm soát, được nhiều tự do.

Tự do, tất nhiên sẽ mang đến cơ hội.

Cơ hội, tất nhiên sẽ mang đến nguồn vốn.

Nguồn vốn, sẽ quay ngược lại sinh ra tự do và cơ hội.

Thế là vòng tuần hoàn lành tính bắt đầu.

Ở nơi này, bạn có thể tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ theo điều khoản hợp đồng và quy tắc chung để kiếm tiền của mình.

Đồng thời, tự do sẽ mang đến cạnh tranh. Nó sẽ thúc đẩy bạn tiến lên, không ngừng nâng cao dịch vụ, sáng tạo ra sản phẩm tốt hơn, trả lại thị trường. Nói cách khác, nó buộc bạn phải trưởng thành chứ không dung túng bạn sa đọa.

Có người nói, công việc an nhàn chẳng phải vừa khéo có thể nhân đó để nạp năng lượng sao?

Thật ra không khả thi lắm đâu.

Trong hoàn cảnh không áp lực, không cạnh tranh, không kích thích, bạn sẽ nghĩ không học tập cũng bình thường, dù sao cũng có cơm để ăn; không cố gắng cũng bình thường, dù sao cũng có tiền để lấy; không suy nghĩ cũng bình thường, dù sao cũng có việc để làm.. Vì thế, biếng nhác trở thành chuyện đương nhiên.

Bạn cứ lãng phí thời gian như thế, lơ là một chút thôi đã bước qua tuổi trung niên, sau đó lại đem quan niệm này truyền lại cho con cháu.

Có một lần tôi tham dự buổi tiệc rượu, một vị lãnh đạo ngồi ở ghế chủ trì, dùng giọng điệu 'lời ông đây chính là chân lý' nói: 'Con gái tôi sắp tốt nghiệp đại học rồi, con bé bảo muốn đi Thâm Quyến, nói gì mà ở đó có nhiều cơ hội, tôi mới nói, con muốn đi Thâm Quyến thì đừng có nhận người cha này nữa, về đây ngay, con gái chạy xa như thế, vất vả như thế để làm gì, phải ở bên cạnh cha mẹ mới phải, hơn nữa, cũng đâu phải không có cơm ăn, không có nhà ở..'

Đám đông vâng vâng dạ dạ.

Họ liên tục nói: 'Lãnh đạo đúng là nhìn xa trông rộng, lãnh đạo thật sáng suốt..'

Có lúc cảm thấy may mắn thay, tôi chỉ mất vài năm đã có thể kiên quyết rời đi.

Sau khi rời đi, cuộc sống của tôi được lật sang trang mới, tiền bạc, cơ hội và tự do đều bắt đầu tìm đến, về mặt cảm giác tồn tại và hạnh phúc, tôi cũng có lòng biết ơn rõ ràng hơn vì 'tôi đang sống, tôi không ân hận'.

Trước đó, đến nghĩ tôi cũng không dám nghĩ.

Song, khi bạn thật sự làm được rồi mới biết, điều này có thể có!

Đang ở thời đại công nghệ thông tin phát triển, khái niệm về chén cơm bằng sắt đã ngày càng nhạt nhòa.

Vào biên chế không có nghĩa là an ổn suốt đời, an nhàn mà sống qua ngày.

Nó cũng có rắc rối riêng, cũng có rủi ro riêng của nó.

Rủi ro đang diễn ra chính là bạn tiêu hao quá nhiều thời gian ở trong biên chế, năng lực xử lý rủi ro cũng đang bắt đầu yếu dần đi.

Cuộc sống an ổn thật sự đến từ năng lực của một người có khả năng tự gánh vác trách nhiệm.

Tôi có một người bạn hành nghề luật sư, cũng là người trong biên chế, nhưng vẫn luôn không có ý định rời khỏi. Nhiều năm liên tục, anh ấy cực khổ tự học pháp luật, thi lấy bằng cấp, mở văn phòng riêng, cho đến hôm nay, thành tích và sức ảnh hưởng đến rất lớn.

Mấy ngày trước anh ấy nói với tôi: 'Năm nay tôi sẽ ra đi!'

Tôi hỏi: 'Không cần chén cơm bằng sắt này nữa à?'

Anh ấy đã nói một câu rất đắt giá: 'Chén cơm bằng sắt xưa nay đều không phải là biên chế, mà là bản lĩnh của con người.'

Một người bạn khác, là một nhiếp ảnh gia tài giỏi.

Cô ấy ra khỏi biên chế, thành lập công ty truyền thông và cộng đồng của riêng mình, sống rất tự do, vừa giàu có, vừa tự tại.

Vâng, khi bạn có được một kỹ năng xuất sắc, có đi khắp trời nam đất bắc cũng không cần lo lắng chuyện ăn và mặc.

Bất luận thời thế thay đổi ra sao, bạn cũng có thể tìm được cách để làm giàu cho mình.

Quay lại vấn đề ban đầu, nếu bạn còn trẻ, muốn vào biên chế và về quê thì hãy cẩn thận.

Bởi vì một khi bước vào thì rất khó quay đầu, cả đời có khả năng sẽ vẫn bị cố định như thế.

Ở thành phố tự do, người tài sẽ có khả năng không thể ngờ đến.

Bạn không biết sang năm số phận đem đến bất ngờ gì cho mình, không biết năm tới sẽ có vận may gì, mười năm sau sẽ xảy ra kỳ tích gì để đền đáp cho sự nỗ lực của bản thân.. Tình tiết biến hóa khôn lường, giống như một trò chơi mạo hiểm không bao giờ tiết lộ kịch bản, không bao giờ ngừng phát sóng, vượt qua cửa ải này, bạn lại thăng một cấp, vượt qua một ải nữa, lại được thăng thêm một cấp.. Đến một ngày nào đó, bạn giương kiếm nhìn quanh, chợt nhận ra mình đã khoác áo giáp vàng, võ công tuyệt thế, đã trở thành vị anh hùng mà khi xưa mình từng ngưỡng mộ.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 3; Sợ nhất là bạn một đời tay trắng nhưng vẫn tự an ủi rằng bạn bình dị đáng quý (9)

Khi bạn nhận ra mình đang đứng về phía số đông, bạn nên dừng lại và tự ngẫm về mình

* * *

Tâm trạng tôi liên tục bị kéo xuống, cần dùng rất nhiều cái đẹp để bù đắp.

Thế là tôi xem một lúc rất nhiều phim hoạt hình. Một trong số đó là 'Vệ binh Mặt Trăng'.

Phim vừa bắt đầu tôi đã bị cuốn vào trong ảo ảnh..

Ban đầu, thế giới của chúng ta không có ánh sáng, một người có sức mạnh phi thường đã kéo Mặt trời đến với tinh cầu nhỏ của chúng ta. Ông được gọi là Vệ binh Mặt trời.

Ông điều khiển thời tiết, trong lo cho đất đai của chúng ta..

Còn Mặt trăng, nó được Vệ binh Mặt trăng đầu tiên kéo từ thế giới mộng ảo đến. Trên thực tế, người ấy đã mang đến cho chúng ta những giấc mơ.

Sự cân bằng giữa ngày và đêm đã ra đời như thế.

Sau này, Mặt trăng và Mặt trời bị đánh cắp, hai vệ binh bắt đầu tìm kiếm và giải cứu, suốt quá trình đều là kỳ tích, đều có tình yêu và dũng khí theo cùng họ.

Câu chuyện cực kỳ cảm động, cũng cực kỳ lãng mạn.

Trong phim có một cảnh để lại ấn tượng rất sâu trong lòng tôi.

Vệ binh Mặt trời Sohone bị kẻ xấu hãm hại, bốn bề đều là những con rắn bạc đang ngọ nguậy, nhưng rắn không tấn công lên người cậu ta, chỉ dùng vô vàn lời nói để nhục mạ Sohone - chúng muốn Sohone biến thành ác ma.

Chúng cười điên cuồng, mỉa mai, dùng những lời cay nghiệt hòng hủy hoại Sohone:

"Đây chính là tên vô dụng đã làm mất Mặt trời sao? Đúng là ngu ngốc.."

"Đồ phế vật, ngươi đúng là Vệ binh Mặt trời tệ nhất trong lịch sử.."

"Buồn thật, thế mà người cũng có thể chịu được sao? Anh hùng?"

Sohone càng lúc càng phẫn nộ, càng lúc càng căm hận, cơ thể tỏa sáng và lực lưỡng của cậu ngày càng tối đi, đôi con ngươi ngày càng nhỏ lại, linh hồn của cậu đang bị dị hóa, dần dần biến thành kẻ hệt như kẻ thù của mình, khi đồng đội của cậu tìm đến, cậu không còn nhận ra nữa.

Cậu gào thét, gầm gừ với bạn bè mình, muốn xé nát họ - đây chính là mục đích của kẻ thù.

Cuối cùng, họ gọi cậu là: 'Ác ma!'

Anh hùng biến thành ác ma một cách dễ dàng như thế - chỉ cần âm thanh của đối phương đủ lớn, đủ đông, có đủ quyền lực và võ công để uy hiếp người khác là được.

Trong lịch sử Trung Quốc, có một giai đoạn mười năm, rất nhiều việc thay trắng đổi đen đã xảy ra vào lúc bấy giờ.

Có rất nhiều người trong đó, trước sự phê phán của dân chúng, sự kiên trì lúc ban đầu biến thành dao động, biến thành khuất phục, trở thành người giống hệt những kẻ đã áp bức mình.

Trong đám người ấy cũng có rất nhiều học giả xuất sắc và các chiến sĩ kiên cường.

Đã 40 năm trôi qua kể từ năm 1976.

Trong 40 năm qua, kinh tế đã phát triển vượt bậc, nhưng có những thứ vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.

Mộ Dung Tuyết Thôn từng viết một tác phẩm văn học tả thực - 'Trung Quốc, thiếu mất một vị thuốc', kể lại những gì anh nghe và thấy được trong khoảng thời gian nằm vùng trong ổ bán hàng đa cấp ở Thượng Nhiêu.

Trong thời gian bị tổ chức đa cấp tẩy não, thân là một học giả có ý chí kiên định, có học thức vững vàng, thế mà dần dần anh ta cũng hoài nghi chính mình, có khuynh hướng tin tưởng họ.

Anh nói, nếu mình không thoát ra khỏi đó sớm, không biết bây giờ đã trở thành người thế nào nữa.

Vì sao chúng ta lại dễ dàng tự phản bội mình như thế?

Bởi vì con người sẽ trốn tránh sự cô độc theo bản năng.

Loại cô độc này không chỉ có cô độc về môi trường, mà cô độc về tính cách.

Một người quanh năm suốt tháng sống trong cô độc sẽ rất khó chịu.

Một người quanh năm suốt tháng không có lấy một ai đồng tình với lời anh ta nói, cũng chẳng dễ chịu gì, thậm chí càng khó chịu hơn điều phía trên.

Borges từng viết trong tiểu thuyết: 'Liên tục nhiều ngày tôi vẫn chưa tìm ra nước, mặt trời gay gắt, cái khát và nỗi sợ khát thật khó mà chịu đựng được.'

Vì sao câu nói này lại khiến người ta cảm thán? Là vì sau 'cái khát', Borges đã nói cho chúng tôi biết, 'nỗi sợ khát' còn đáng sợ hơn.

Cô độc cũng giống như vậy.

Bản thân cô độc không hề đáng sợ, nó không giết chết chúng ta được, cái giết chết chúng ta là nỗi sợ cô độc.

Vì vậy, nếu ý chí không đủ kiên định, chúng ta rất dễ dàng gấp gáp chạy về phía 'số đông'.

Nghĩ thử xem, đứng chung một chỗ với đám đông, anh tung tôi hứng, người hát kẻ hò, tuy không sáng suốt lắm nhưng vẫn an toàn biết mấy, đảm bảo biết mấy, nhẹ nhàng biết mấy, ấm áp biết mấy..

Cái lồng lớn mang tên 'chúng ta' sẽ mang đến cho ta một loại ảo giác: Bạn không một mình, bạn có một nhóm đồng minh.

Cảm giác thân thuộc biết bao!

Tiếc là Mark Twain đã thẳng thừng nói: 'Khi bạn nhận ra mình đang đứng về phía số đông, bạn nên dừng lại và tự ngẫm về mình.'

Một khi lợi ích và tương lai cá nhân của chúng ta trông có vẻ chẳng đáng để chúng ta tiếp tục sống vì nó, chúng ta sẽ gấp gáp cần một vật khác để sống vì nó.

Thế nên, người thôn Vị Trang tham gia cách mạng, chính là A Q cực đoan đến cực điểm.

Những người hô hào đánh giiết lớn tiếng nhất luôn là người thất bại nhất. Giống như đám phụ nữ trong phim 'Mối tình đầu của tôi'.

Còn rất nhiều ví dụ khác ở quanh bạn và tôi.

Chúng có thể là những bài ép buộc quyên góp trên Weibo, cũng có thể là lần đánh ghen tập thể nào đó..

Trong các cuộc phản đối rầm rộ, chúng ta quên mất khi chúng ta hô hào nhân danh chính nghĩa nào đó, cướp đoạt những quyền của người khác, gây sức ép không có điểm dừng, làm vậy đã hình thành hành vi 'bạo lực tập thể'.

Giống như trong phim 'Thị trấn Dogville';

Giống như Sorcates bị công chúng đưa vào bản án tử hình.

Cách đây không lâu Hòa Thái Đầu có viết một đoạn văn tên là 'Ba khóa học về việc nghe lời'.

Trong đó viết:

Họ chiếu sáng nhau như chiếc đèn pin, thế nên mọi người đều có cuộc sống như nhau, sao chép cuộc đời của đối phương, họ gọi đó là 'tam quan đúng đắn'.

Bắt đầu từ một người nghe lời, sau đó yêu cầu tất cả mọi người đều nghe lời mình, cuối cùng sống cuộc đời ngay hàng thẳng lối như điệu múa tập thể ở quảng trường với bao người khác, sống như một đám người đang tập thể dục với quy mô lớn.

Đối với cá nhân mà nói, nếu vẫn còn tồn tại khái niệm 'cá nhân', vậy không nghe lời là một đức tính tốt đẹp.

Vâng, thế giới luôn có một số người không nghe lời lắm, không thích tập thể lắm.

Họ chống lại thành kiến để tiến lên, không ngừng dừng bước, cho dù Bruno bị dân chúng thiêu chết, cho dù Lão Xá bị ép gieo mình xuống hồ tự vẫn, cho dù con đường mà họ đi luôn là đơn thương độc mã, bị phục kích, bị hàng ngàn người chỉ trích là đại nghịch bất đạo, bị xem là châu chấu đá voi, mơ giữa ban ngày..

Nhưng Vương Tiểu ba đã nói: 'Con đường theo đuổi trí tuệ vẫn còn người đang đi, chỉ cần nghĩ đến điều này tôi đã rất vui rồi.'

Vâng, chính là những người không nghe lời, không khuất phục, chèo thuyền ngược dòng này mà hôm nay chúng ta mới có thể sống trong tự do và sung túc.

Sohone trong 'Vệ binh Mặt trời' vì không chống lại được những lời thóa mạ của rắn, không ngừng tự hủy hoại bản thân, trở thành kẻ thù của chính mình, đó là do trong sự tấn công như bão táp, cậu ta đã dần dần hoài nghi chính mình.

Song, nếu bạn cũng thật sự đang trải qua chuyện này, xin hãy ghi nhớ:

Để những lời nhục mạ lắng xuống, để lòng tin cho sáng bạn, sau đó dẫn lối chính mình bước trên con đường lý trí và tự do một cách vững vàng.

Giống Lưu Du nó, một cá nhân cũng giống một đội ngũ, chiêu binh mãi mã với đầu óc và tâm hồn của mình, không nản lòng, có tiếng nói, yêu tự do.

Đây có lẽ là cách duy nhất để tìm kiếm ý nghĩa từ trong hư vô.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 4: Vì sao bạn tốt lại dần xa cách (1)

Mối quan hệ liên kết yếu đem đến tiền tài, mối quan hệ liên kết mạnh đem đến tình yêu

* * *

Năm 2010, tôi còn ở quê, gánh vác kỳ vọng của cả dòng họ, phải mua một căn nhà trên huyện.

Nhưng lúc đó lương của tôi chỉ có vài ba đồng, nghèo rớt mồng tơi.

Các sổ tiết kiệm, các loại thẻ, chỉ cần có tiền nếu lấy hết ra, cộng thêm tiền mặt trong ống tiết kiệm, vẫn còn thiếu bảy tám chục nghìn nhân dân tệ mới đủ góp đợt đầu. Tôi không còn cách nào khác, đành gom hết can đảm, gọi điện thoại cho những người bình thường 'rất thân', 'hơi thân', 'xem như thân'.

Để làm gì? Vay tiền.

Thân là một nữ thanh niên văn nghệ sĩ, bình thường cao ngạo đã quen, mở miệng vay tiền thật khó biết mấy, tôi tin các bạn cũng từng nếm trải rồi.

Kết quả thế nào?

Không có lấy một người chịu cho tôi vay tiền.

Vâng. Không - có - lấy - một - người.

Cho dù quan hệ thân thiết đến mấy, cho dù là bà con hay là bạn bè, cho dù đối phương sống sung túc giàu sang thế nào, cũng không một ai cho tôi vay lấy một đồng.

Song, bà ngoại vẫn gọi điện thoại cho tôi và nói: 'Linh Lỵ (tên tục của tôi) à, con phải thương mẹ con chứ, bị cha con đánh thật đáng thương, đời này nó chẳng được hưởng phúc.. Nó chỉ muốn có ngôi nhà của mình thôi, con nghĩ cách đi..'


Còn ba tôi, mỗi lần gặp tôi đều hậm hực nói: 'Cho chúng mày ăn học bao nhiêu mà chẳng có chút tích sự gì, hôm qua tao gặp một bà chị dâu, mới hai mươi mấy tuổi, chẳng học hành gì, từ ngoài trở về, vung tay cái là mấy trăm nghìn tệ, mua đứt cả một căn nhà.'

Tôi dè dặt nói, trẻ như vậy, lại không học hành, kiếm được nhiều tiền thế kia e là không đàng hoàng gì.

Ba tôi nói: 'Mặc kệ cô ta lấy đâu ra, có tiền chính là có bản lĩnh, chúng mày có bản lĩnh thì cũng mua cho tao một căn nhà đi!'

Mẹ tôi thì sao?

Không hối thúc, chẳng yêu cầu, chỉ là dùng ánh mắt sầu não nhìn tôi, chẳng nói gì, nhưng tất cả đều đã được nói.

Là con gái trưởng trong nhà, gánh nặng mua nhà, không cần nói, toàn bộ đều đổ hết lên người tôi.

Tôi không thể không mua.

Nhưng tôi cũng mua không nổi.

Sau này giải quyết thế nào?

Có một người bạn tôi chỉ gặp qua một lần (đến nay cũng chỉ gặp qua một lần), theo cách nói ngày nay chính là kiểu quan hệ nhạt nhất trong tất cả các mối quan hệ, cô ấy nghe kể tình hình, không nói lời nào đã cho tôi vay tám trăm nghìn nhân dân tệ.

Tôi từng hỏi cô ấy vì sao.

Cô ấy nói: 'Vì tôi từng đọc qua văn cô viết, cũng từng gặp qua người ở bên ngoài, tôi chưa từng thấy ai có lòng kiên trì như cô, chỉ dựa vào điều này tôi đã vô cùng tin tưởng cô, cũng thấy nên giúp cô!'

Các bạn biết cái cảm giác bỗng nhiên được khẳng định, được giải cứu chứ?

Chính là đứng trước câu trả lời của cô ấy tôi không nói được câu nào, không đáp lại được chữ nào, nước mắt không ngừng tuôn rơi. Tôi âm thầm thề, không được phụ lòng cô ấy, không được quên. Không làm được người đứng trên người khác, ít nhất cũng phải làm một người tốt.

Cho đến hiện tại, tiền đã trả hết từ lâu.

Nhưng cảm giác biết ơn cô ấy vẫn chưa nguội lạnh chút nào.

Việc này đã gọi cho tôi suy nghĩ về những mối quan hệ.

Bởi vì, tôi còn gặp rất nhiều chuyện tương tự.

Năm 2014, tôi xuất bản sách.

Người đem đến cho tôi cơ hội này cũng là người quen của người quen của người tôi quen, phải qua mấy bước trung gian mới bắt chuyện được với nhau.

Có một hôm cậu ta nói với tôi: 'Tuần trước có nghe xx nhắc đến cô, mấy hôm nay tôi đã nghiên cứu qua, tôi nghĩ sách của cô có thể in được!'

Sau đó, mọi chuyện diễn ra thật tự nhiên.

Sau nhiều tháng chuẩn bị, cuốn sách đầu tiên ấy đã được xuất bản một cách thuận lợi.

Chồng tôi cũng nói, những mối làm ăn quan trọng nhất của anh ấy đều do người quen tạo cơ hội cho.

Chẳng hạn như gặp được một người bạn đang mời một người uống trà, và thế là quen biết thêm một người bạn mới.

Người bạn mới này trong lúc trò chuyện vu vơ, vô tình tiết lộ một tin tức. Tin tức quan trọng này đã trở thành mấy mối đơn hàng lớn của anh ấy.

Đại học Stanford từng làm một cuộc khảo sát, chúng ta tìm được việc làm có bao nhiêu người nhờ vào quan hệ, bao nhiêu người ứng tuyển theo các kênh chính thức như thấy quảng cáo, nộp hồ sơ..

Kết quả phát hiện ra, quá nửa đều là nhờ quan hệ cá nhân mà xin được việc làm.

Ví dụ như Đặng Văn Địch.

Ở trên máy bay trò chuyện với Murdoch một lúc đã có được công việc thực tập ở tổng bộ Star TV.

Nói cách khác, khi chúng ta đang đau đầu vắt óc nghĩ cách làm sao cho sơ yếu lý lịch của mình trông bắt mắt, hơn một nửa công việc đã bị những người có quan hệ lấy đi mất rồi.

Điều này nghe có vẻ không công bằng chút nào.

Nhưng thật ra lại rất công bằng.

Đối với đơn vị tuyển dụng mà nói, cơ hội có được công việc trao cho A hay cho B, trong trường hợp cả hai đều thích hợp, người nào xuống tay trước thì là người đó có được trước.

Nghiên cứu cũng cho thấy, một người có năng lực càng cao, càng giàu có, càng có danh vọng, vậy thì quan hệ xã hội của người đó sẽ càng rộng, quen biết càng nhiều người, tin tức cũng có được càng nhanh. Ngược lại cũng thế. Vậy nên đơn vị tuyển dụng hà cớ gì không dùng thử người đến trước nhờ vào quan hệ mà có được cơ hội chứ?

Mỗi một người, chỉ cần ở trong xã hội thì sẽ có những mối liên kết mạnh hoặc yếu.

Trong phòng có liên kết mạnh như bạn bè thân thiết, hàng xóm láng giềng, vì sở thích và giá trị quan tương tự nên tin tức qua lại cũng chỉ cùng tính chất.

Bạn và bà con thân thích trò chuyện nhiều hơn nữa cũng chỉ quanh quẩn trong truyện cha mẹ, gia đình.

Còn những mối liên kết yếu giữa vòng tròn này với vòng tròn khác, ví dụ như vòng tròn của A và B, vòng tròn của C và D, đều có những nguồn tài nguyên khác nhau, khi hai vòng giao nhau sẽ mang đến những tin tức mới mẻ và kèm theo những cơ hội mới.

Đây cũng chính là lý do những người giỏi giao tiếp như Đặng Văn Địch, Điền Phác Quân.. lại có thể đạt được mong ước của họ.

Đây cũng là lý do rất nhiều nhà môi giới thông tin có được khối tài sản cực lớn.

Năm 2015, có một bài viết tên là 'Không cùng vòng giao tiếp, không cần cố dung hòa' được lan truyền trên mạng, rất nhiều người đều xem nó như tri âm.

Tôi không thể nói quan niệm trong bài viết không đúng.

Chỉ có thể nói, cách nhìn nhận này vẫn có chút thiếu sót.

1. Tác giả là một người làm nghề gõ chữ.

Tính chất của người gọi chữ khắc với những công việc khác.

Nó là công việc làm một mình, thuộc phạm trù kỹ thuật chỉ cần làm tốt việc của mình, không cần quan tâm những thứ khác, thế nên vòng giao tiếp càng đơn lẻ càng làm việc chăm chú, thành quả sẽ càng lớn.

Vì vậy, tác giả cũng bất giác phản chiếu thái độ và lối sống của mình lên người khác, cho rằng tất cả mọi người đều không cần hòa mình vào vòng tròn giao tiếp.

Tất nhiên điều này là suy nghĩ phiến diện.

Xã hội ngày nay, còn có rất nhiều công việc làm tập thể, cần có mạng lưới quan hệ, cần có năng lực trao đổi và giao tiếp. Nếu ai cũng cảm thấy không cần để ý đến quan hệ, rất nhiều công việc sẽ không cách nào triển khai được, chỉ có thể buôn bán qua lại giữa người thân và bạn bè.

2. Nó chỉ thích hợp với nhân viên cấp thấp.

Công việc càng là cấp thấp, càng phân chia nhỏ lẻ.

Ví dụ như một số nhân viên cấp thấp của công ty quảng cáo, trong một năm đầu chỉ có vẽ tranh, thiết kế chút logo, chỉnh sửa ít tranh, nếu vậy, quan hệ giao tiếp của bạn ra sao cũng chẳng liên quan gì đến công việc.

Nhưng nếu làm ở cấp cao, nắm giữ vận mệnh của công ty, mỗi một quyết định đều ảnh hưởng đến cả nhóm người, lúc này vòng tròn giao tiếp của bạn vẫn nhỏ hẹp, tin tức trong ngành vẫn còn ít ỏi, như vậy sẽ chú ý trói buộc tư duy của bạn, dẫn đến việc đưa ra quyết định sai lầm.

Đây cũng là lý do mạng lưới quan hệ của người giàu có và giới tinh anh thường lớn và phức tạp.

3. Cô độc và khép kín, dễ dàng giữ cho bản thân trong sạch và có ảo giác cố gắng.

Điều này không có gì xấu.

Nhưng chúng ta phải ghi nhớ, bên trong vòng tròn giao tiếp chỉ có người quen; bên ngoài vòng tròn giao tiếp mới có cơ hội.

Chúng ta không khuyến khích dựa dẫm vào quan hệ, nhưng cũng không thể để mọi người đều cho rằng vứt bỏ quan hệ xã giao là một đức tính tốt đẹp, là một hành động thông minh.

Giáo sư La Gia Đức, chuyên gia mạng xã hội đã từng lấy một ví dụ.

Thành phố Boston ở Mỹ có hai khu tập thể.

Một là khu tập thể Ý, mối liên kết mạng đặc biệt nhiều, anh mời tôi ăn cơm, tôi đến nhà anh chơi, rất có tình người, cuối cùng hình thành từng vòng tròn giao tiếp nhỏ.

Cộng đồng còn lại là khu tập thể Đức, mọi người đều giữ chừng mực với nhau, không mạo phạm nhau, quan hệ khá mờ nhạt, chỉ gặp nhau trong các buổi hòa nhạc, nhóm thể thao, các cuộc họp phụ huynh.. chủ yếu là mối liên kết yếu.

Vì thế khu tập thể Đức đã hình thành một mảng những mối liên kết yếu nối với nhau, còn khu tập thể Ý hình thành rất nhiều mạng lưới riêng lẻ.

Có một ngày, chính phủ quyết định phải đổi mới đô thị, hai khu tập thể đều bị phá vỡ.

Cộng đồng người Ý rất tức giận, họ làm đủ mọi hình thức phản đối, kháng nghị, thậm chí tập hợp đội cảm tử để ngăn cản công nhân phá dỡ, nhưng cuối cùng vẫn bị phá dỡ.

Người dân sống trong khu tập thể Đức bình tĩnh hơn rất nhiều.

Họ tập hợp các nhóm tình nguyện, vận động các mối quan hệ, có người đi tìm truyền thông, có người đến thuyết phục chính phủ thành phố, có người vừa khéo quen biết với thị trường nên đã tìm cách đến giải trình trực tiếp, cuối cùng, khu tập thể Đức không bị phá dỡ.

Mhóm người trước sử dụng sức mạnh của bản thân.

Nhóm người sau phân tán sức mạnh, từ 1 biến thành 10, 10 biến thành 100, vậy là đã có đủ sức mạnh để phản kháng.

Thế nên, nếu chỉ có những liên kết mạnh, mạng giao tiếp xã hội sẽ bị cô lập thành một ốc đảo đông dân, có thể bị phá vỡ từng cái một.

Còn các mối liên kết yếu nối đuôi nhau, hình thành một mạng lớn, có thể cùng nhau tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh có nhiều chức năng khác nhau.

Người Trung Quốc thích sống theo tập thể vì cảm giác ấm áp.

"Tập thể" chính là vòng tròn giao tiếp.

Vòng tròn càng chặt, càng tạo cho người ta cảm giác an toàn.

Chẳng hạn như trong một nhóm, mối quan hệ liên kết mạnh, càng khăng khít, lại càng có sức chiến đấu cốt lõi.

Trong một gia đình, mối quan hệ liên kết mạnh, càng chặt thì càng có cảm giác thân thuộc.

Đây cũng chính là nguyên nhân sự gắn kết giữa chúng ta với người thân, bạn bè, người yêu càng nhiều, càng có nhiều tình cảm, càng thấy hạnh phúc.

Các mối quan hệ liên kết mạnh đem lại sự thân thiết, cũng đem lại tình yêu.

Người có mối quan hệ liên kết mạnh sẽ không cảm thấy cô độc.

Nhưng quan hệ liên kết yếu lại có thể cung cấp đường dẫn, lấy được tin tức, giành trước cơ hội trước, giới thiệu và kiểm soát lợi ích, nhờ đó mà mang đến cơ hội, cũng mang đến tiền tài.

Cuối cùng, tôi muốn nói với tất cả các bạn rằng, bài viết trên không phải để khuyến khích các bạn mở rộng mối quan hệ, cũng không xúi giục các bạn trở thành những người cuồng giao tiếp xã hội, tôi chỉ hi vọng các bạn có thể hiểu, những mối quan hệ khác nhau sẽ đem đến cho chúng ta những hướng đi khác nhau. Từ đó, chúng ta căn cứ theo các nhu cầu khác nhau để chọn đối tượng khác nhau.

Giống như chuyện hợp tác và làm việc, hãy xem xét đến những người bạn có liên kết quan hệ yếu, vì chúng có tỉ lệ thành công cao hơn; còn giải tỏa tâm tình và thư giãn, hãy ở bên người thân bạn bè có liên kết quan hệ mạnh, vì như vậy sẽ khiến bạn hạnh phúc hơn.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 4: Vì sao bạn tốt lại dần xa cách (2)

Vì sao bạn thân cứ dần xa cách

* * *

Năm 2015, tôi đã dự một buổi họp lớp điển hình. Mọi người tụ tập quanh bàn cơm, vừa nhớ về chuyện ngày xưa vừa khoe khoang hiện tại, bắt chuyện sẵn tiện thăm dò lẫn nhau. Một bạn nữ nói với tôi: 'Năm đó chúng ta chơi với nhau thân như thế, cậu còn nhớ không?'

Cô ấy ngồi đối diện, ngón tay mập mạp chỉ về phía tôi.

Tôi nhìn cô ấy một lúc, không có ấn tượng lắm, chỉ nhớ đã từng học chung lớp một năm, tình cảm sâu đậm thế nào, tôi thật sự đã quên mất, nhưng vẫn ngờ ngợ đáp phải.

Tôi nói: 'Ừm, đúng vậy.'

Cô ấy đã làm mẹ của hai đứa con, không có việc làm, suốt ngày chơi mạt chược trong thị trấn, khi nói chuyện với người khác lúc nào cũng chen vào n loại bộ phận sinh dục.

"Lúc đó, mình, cậu và xx chơi thân với nhau nhất, cùng ăn cùng ngủ.."

Lớp bụi trên quả cầu thủy tinh ký ức từ từ tản đi, tôi đã nhìn thấy chuyện cũ. Đêm mùa hạ, chúng tôi tan lớp tự học ban đêm, đi qua mười dặm đường núi, đến nhà cô ấy ở cuối thôn, lấy ít đồ, ăn ít khoai lang, rồi quay lại đường cũ. Ánh trăng sáng chiếu rọi mọi mặt đường, bốn bề hoang vắng, đom đóm chập chờn, chúng tôi chợt nghĩ đến cả đời.

"Cả đời đều làm bạn thân nhé!"

"Ừ, cả đời."

Kết thúc điểm của một đời thì ra chính là tốt nghiệp.

Từ đó, cô ấy lao vào thế giới phồn hoa, tôi bước chân vào hồng trần cuồn cuộn, cô ấy quan tâm chuyện củi gạo dầu muối của cô ấy, tôi lo chuyện vui buồn hờn giận của tôi. Không cùng chí hướng chẳng thể chung đường, xa cách bắt đầu từ đó.

Trong cuốn 'Dear Andreas', Long Ứng Đài đã nói với con trai mình:

Đời người thật ra giống một con đường đi từ nơi đồng bằng rộng lớn vào chốn rừng sâu.

Trên đồng bằng, bạn bè có thể đi thành nhóm, vui vẻ lôi kéo kéo, nương tựa vào nhau: Một khi bước vào rừng sâu, cỏ cây và chông gai cản đường, tình hình liền thay đổi, ai nấy đều chuyên tâm bước trên con đường của mình, tự tìm lối đi riêng.

Tình cảm lôi kéo kéo cùng nhau hát hò vui vẻ đó, tình cảm bạn bè vô ưu vô lo không chút đố kị đó, cả đời cũng chỉ có ở thời niên thiếu.

Sau khi con người trở nên chín chắn, tự giác, họ sẽ dần dần ý thức được mình là ai, muốn có được những gì trong đời, và cũng xác định được ở một mức độ nhất định rằng bạn bè nào đáng để toàn tâm theo dõi, bạn bè nào chỉ là tiêu hao tinh thần.

Quá trình chọn lọc này có một tên khoa học, gọi là Lý luận chọn lọc cảm xúc xã hội.

Bạn cho một người bạn vào danh sách đen, tất nhiên cũng sẽ 'chấp nhận lời mời kết bạn' của một người bạn khác.

Bạn bị một nhóm bạn bè cho 'đi vui vẻ, không tiễn', cũng đồng nghĩa với việc sẽ được một nhóm bạn đẹp khác 'hoan nghênh ghé đến'.

Cuộc sống khác nhau, hoàn cảnh khác nhau, quan niệm tư tưởng và thái độ sống khác biệt, đều khiến cho bạn bè tan đàn xẻ nghé.

Điểm này có vẻ tàn khốc, nhưng không thể tránh khỏi cũng không cần phải tránh.

Trương Ái Linh quen với Viêm Anh tại Đại học Hongkong, sau này thân thiết với nhau đến mức suýt bị nghi ngờ là đồng tính. Tranh minh họa trong sách của Trương Ái Linh, đa số đều là tác phẩm do Viêm Anh vẽ, chụp cho bà. Thời kỳ hòa bình, họ chỉ lo chuyện học hành, quần áo, ăn uống, tình cảm và những thứ linh tinh, khi chiến tranh ập đến, lại cùng nhau tránh khói lửa chiến tranh. Tháng 8 năm 1944, Hồ Nam Thành li hôn với người vợ thứ hai, kết hôn với Trương Ái Linh. Viêm Anh là người chứng hôn cho họ.

Đáng tiếc, sau khi đóa hoa thanh xuân nở rộ, thời gian thoi đưa, chỉ thấy người đi không trở lại.

Nhiều năm sau, họ dần dần xa cách, sau này cắt đứt, gần như không còn qua lại với nhau nữa. Một người ở nước Mỹ trải qua những tháng ngày cô độc, một người ở Nhật Bản sống cuộc đời vui vẻ.

Viêm Anh từng viết thư hỏi, vì sao đột nhiên không để ý đến mình nữa? Trương Ái Linh nói: 'Mình không thích một người lúc nào cũng nói chuyện mấy chục năm trước với mình, cứ như mình là một người đã chết vậy.'

Chuyện này khiến tôi nhớ đến một tác giả viết chuyên mục, anh ta nói, có một lần bị kéo vào nhóm trò chuyện của bạn học cấp hai, chợt nhận ra không thể nào thích ứng được, những người vừa thân thuộc vừa xa lạ, suốt ngày chia sẻ những tin đồn, cách dưỡng sinh, '10 cách khiến chàng hoàn toàn yêu bạn'.. vào trong nhóm.

Anh ta thử nói với mọi người, vì sao tin đồn chỉ là tin đồn, cách dưỡng sinh của Trung y không thể tin hết được, 10 cách khiến đàn ông yêu một người phụ nữ chỉ là những chiêu trò nực cười..

Vài ngày sau, anh ta nhận được thông báo: Bạn đã bị xóa khỏi nhóm.

Anh ta bất đắc dĩ, cảm thán nói, bạn bè thời niên thiếu chỉ thích hợp để hoài niệm.

Từ những điều trên suy ra, người quen biết nhau qua ân tình cũng chỉ thích hợp để báo ơn, người cùng uống rượu, ca hát, vui chơi, cũng chỉ thích hợp để cùng nhau vui chơi.

Bạn bè thật sự phải có nguồn lực, địa vị, kiến thức tương đương nhau. Tuy có một số tình bạn trông có vẻ đã vượt qua rào cản về giai cấp, nhưng chắc chắn phải có cách tư duy tương đồng. Bạn bè là người cùng chia sẻ những quan điểm chung, không chỉ là trao đổi tình cảm.

Sau này Trương Ái Linh chơi thân với Quảng Văn Mỹ. Quảng Văn Mỹ là một dịch giả, cũng là tác giả, vợ của nhà phê bình Tống Kỳ, học thức hơn người, đức hạnh cũng thế. Tống Mỹ Linh từng mời Quảng Văn Mỹ làm thư ký riêng của bà, nhưng Quảng Văn Mỹ đã từ chối. Trương Ái Linh nói: 'Hễ tôi gặp được cô gái nào có tài có đức đều thử so sánh người ấy với Mae, chẳng ai có điểm nào sánh bằng cô ấy.'

Năm 1995, Trương Ái Linh qua đời tại Los Angeles, trước khi lâm chung bà để lại lời trăn trối đơn giản, chỉ có 3 điều, điều đầu tiên chính là: Sau khi tôi qua đời, hãy đem tất cả những gì tôi có giao lại cho vợ chồng Tống Kỳ.

Tình nghĩa chân thành, tín nhiệm tuyệt đối, có thể nói là hình mẫu cho tình bạn.

Trở lại chủ đề chính.

Trên các phương tiện truyền thông xã hội, ở đâu cũng có thể bắt gặp những lời cầu cứu làm sao để níu giữ tình bạn, những lời than thở tình bạn ngày xưa đã không còn nữa, hết người này đến người khác, từng người từng người một, trải dài đến tận chân trời.

Tôi hiểu được cảm giác mất mát này, cũng từng nếm trải nỗi xót xa khi tình bạn kết thúc, và nghĩ sở dĩ mối quan hệ với người từng rất thân thiết kết thúc, căn bản là do chúng ta đều đã thấy rõ con kênh ngăn cách ngày trước rất nhỏ bé, nhưng sau này lại trở nên rộng và sâu. Con kênh của quan niệm.

Người chỉ xem chương trình truyền hình thực tế và những bộ phim kháng Nhật, và người thích đọc Arendt, Kafka, tất nhiên khó đi chung với nhau được;

Người thích chơi mạt chược, và người thích chu du khắp thế giới đương nhiên khó trở thành bạn bè;

* * *

Vậy nên, khi tình bạn đi đến hồi kết, đừng gượng ép, đừng cố tìm lại, đừng vớt trăng dưới nước, đ, ừng lấy tình cảm ngày xưa để níu kéo đừng buông lời cay đắng.

Chỉ cần thẳng thắng thừa nhận: Nó đã kết thúc rồi.

Sau đó, người thích mạt chược tiếp tục tìm kiếm bạn thích chơi bài, người mê sách làm bạn với người mê phim ảnh, người thích du lịch vòng quanh thế giới gặp gỡ du học sinh, MBA Harvard kết giao với thạc sĩ trường Yale, Bá Nha và Tử Kỳ trân trọng lẫn nhau, Sheldon và Leonard kẻ tung người hứng, Tiểu S và Phạm Vỹ Kỳ, A Nhã, Ngô Bội Từ và nhiều nữ minh tinh khác kết thành hội chị em.

Nếu bạn nói, tôi vẫn không có bạn, phải làm sao đây?

Trong cuốn 'Gào thét trong mưa bụi', Dư Hoa từng nói:

"Tôi không giả vờ như mình có rất nhiều bạn bè nữa, mà trở về với cô đơn, bắt đầu cuộc sống của riêng mình với cái tôi thật sự. Có lúc cũng bởi vì cô đơn mà tôi khó lòng chịu được sự giày vò của trống vắng, nhưng tôi thà dùng cách này để giữ lòng tự tôn của mình, chứ không muốn lấy sự khuất nhục để đổi lấy những người bạn ngoài mặt."

Những người càng không có điểm giới hạn, càng có nhiều 'bạn bè'.'Đây là bạn tôi, kia là bạn tôi, ồ, anh ta hả, tôi cũng quen, bạn tôi đấy.'

Người càng tự tôn trọng mình, càng cẩn thận trong việc kết giao bạn bè. Vì họ biết, một là hai bên đều phải nhận biết tình cảm này, hai là trí tuệ cùng đức hạnh có sự tương đồng nhất định.

Tri kỷ thật sự có thể gặp chứ không thể cầu, có lẽ đến hết đời này chúng ta cũng không thể gặp được Quảng Văn Mỹ, không gặp được Tử Kỳ, không gặp được Leonard. Nếu vậy, quả đúng là đáng tiếc.

Nhưng trước khi tiếc nuối, bạn nhất định phải tự hỏi mình một câu: Nếu gặp gỡ những người tỏa sáng, bạn có đủ khả năng đứng ngang hàng với họ không? Không chỉ trở thành một tín đồ mất giá (cũng trở thành kẻ phản đồ rẻ mạt), mà trở thành bạn tâm giao đến hết đời.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 4: Vì sao bạn tốt lại dần xa cách (3)



Trong danh sách bạn bè không có bạn bè

* * *

Khi bình quân mỗi người đều có một tài khoản WeChat, không ai không dùng, đây không còn là một phương thức để liên lạc, là phương tiện để tôi và bạn trò chuyện với nhau, mà nó là một kiểu xã giao, một vòng tròn giao tiếp, một phương tiện truyền thông nhỏ, nó đã trở thành sân khấu của tôi và họ.

Nói cách khác, trong WeChat đã không còn bao nhiêu người là bạn tốt thật sự.

Bạn sẽ không tâm sự với họ, sẽ không gặp họ, thậm chí suốt mấy năm trời cũng không nói với họ câu nào.

Các bạn không có bất kỳ mối quan hệ gì, chỉ là khán giả của nhau, là diễn viên của nhau trong một ứng dụng điện thoại nào đó, duy trì từ ngày này sang ngày khác.

Có lúc bạn sẽ cảm thấy thắc mắc: Mình đâu có quen biết mấy trăm người này, sao lại kết bạn với họ nhỉ?

Kỳ thực rất đơn giản, loài người đều hướng đến lợi ích.

Trong nhận thức của chúng ta, bạn bè trên WeChat cũng là một con đường có thể dẫn đến một lợi ích nào đó mà ta chưa rõ.

Vào năm 2015, tôi từng đăng một câu lên Không gian QQ: Một trong những phần thưởng lớn nhất của sự cố gắng chính là những người bạn từng thần tượng lần lượt trở thành bạn bè trên WeChat của bạn.

Đúng vậy, tôi đã kết bạn với rất nhiều thần tượng.

Khi khung đối thoại của người thường xuyên xuất hiện trên các bài viết cộng đồng nhảy ra trong WeChat của tôi: 'Tôi đã chấp nhận yêu cầu kết bạn của bạn, bây giờ chúng ta có thể bắt đầu trò chuyện rồi..'Sự kích động bất ngờ ấy có thể khiến bạn được đột nhiên thốt không nên lời.

Dường như cả thế giới đều đang từ từ đến gần.

Dường như đỉnh cao của cuộc sống chỉ cần xoạc chân một cái là có thể đến được ngay.

Nhưng sau này tôi nhận ra, điều đó có tác dụng gì đâu.

Tôi vẫn là con gà yếu ớt siêu cấp vô địch trong vũ trụ, vẫn là kẻ vô dụng xưng thứ hai không ai nhận thứ nhất, họ sẽ không nói với tôi dù chỉ nửa lời, sẽ không thích hay bình luận bài viết của tôi, không tặng tôi 3.888 nhân dân tệ làm phần thưởng cuối năm, blog cá nhân tăng thêm 38 người theo dõi, sang năm mới tăng thêm 3 cân 8 lạng.

Vốn không cùng cấp bậc sẽ không trò chuyện và trao đổi với nhau. Tình cảm tất nhiên cũng không tồn tại.

Tôi vẫn là tôi.

Thần tượng vẫn là thần tượng.

Có một lần tôi lấy hết can đảm để hỏi một người: 'Nam thần, tháng sau em đến Bắc Kinh, có thể đến gặp anh không?'

1 phút không để ý đến tôi.

2 phút không để ý đến tôi.

* * *

38 789 786 575 346 535 789 532 567 754 phút, vẫn không để ý đến tôi.

Tôi giống như một người tàng hình, bị ngó lơ rồi.

Thế nào gọi là gần trong gang tấc mà cách biệt chân trời, thế nào gọi là có thể gặp chứ không thể cầu, thế nào gọi là người lạ thân thuộc nhất, thế nào gọi là 'âm thầm hiểu ra bản thân nặng bao nhiêu', tôi đã hiểu hết rồi.

Nhưng tôi có chặn tài khoản người ấy không? Tất nhiên là không.

Bởi vì, 1. Có thể kết bạn với nam thần đã không dễ dàng rồi.

2. Tuy hôm nay cô đây đúng là đã xuống đến tầng thứ âm 18 của Kim Tự Tháp, nhưng tôi nghĩ, rồi sẽ có một ngày tôi nhảy lên mặt đất, không bò nữa mà sẽ đứng thẳng lưng bước đi như một con người, đến lúc ấy, có lẽ nam thần sẽ nhìn tôi một cái, sau đó cùng tôi hợp tác một hạng mục nào đó, đôi bên cùng có lợi.

Nếu vậy, giữ lại để sau này hợp tác thôi!

Nghĩ đến đây, tôi đành 'đại từ đại bi' bỏ qua chuyện này.

Tất nhiên, cho đến hôm nay tôi và anh ấy vẫn không có liên hệ gì với nhau. Nhưng bản chất của WeChat đã thấy hiện rõ: Nó không còn là vòng tròn người quen nữa, mà là vòng tròn hợp tác, vòng tròn của các mối quan hệ.

Tất cả đều dựa trên lợi ích tiềm năng có thể có trong tương lai mà tụ lại với nhau, xem thử có thể tìm kiếm đồng đội thích hợp để hợp tác hay không.

Tạm thời chưa có không có nghĩa là sau này không có, cứ để đó, có lẽ ngày mai sẽ có người liên hệ ngay thôi.

Lấy một ví dụ.

Một nhân viên bán hàng trên WeChat của ông chủ, ngoài mặt là muốn kết bạn, nhưng trên thực tế là hi vọng một ngày nào đó ông chủ sẽ mang đến đơn hàng lớn hoặc giúp anh ta giới thiệu khách hàng lớn.

Nếu không thì lúc tự mình lập nghiệp có thể nhờ ông ta mà có được một khoản vốn lập nghiệp.

Anh ta cũng thêm bạn một nhân viên bán hàng khác, trong tiềm thức cũng là muốn thăm dò lẫn nhau để có tin tức trong ngành, xem anh ta có thể kiếm được bao nhiêu tiền, làm ăn thế nào, người có đáng tin hay không, tương lai có cơ hội hợp tác hay không.

Anh ta thêm bạn WeChat của một cô gái, lúc đầu cứ nghĩ sẽ có cơ hội tiến xa trong quan hệ nam nữ, không phải lúc này, mà là trong tương lai. Sau này nhận ra không có khả năng nào thì anh ta cũng đành chấp nhận từ bỏ, bị gắn mác 'bạn bè'.

Những người chỉ có thể trò chuyện vu vơ, không có chút lợi ích nào để lấy, chỉ cần một câu không vừa lòng là lập tức cho vào danh sách đen ngay, thậm chí chẳng cần lời nào cũng cho vào danh sách đen.

Hiện tượng này chúng ta đều rất quen thuộc.

Thậm chí, những người đang đọc bài viết này như bạn cũng vì nguyên nhân tương tự mà kết bạn với vô số người trên mạng xã hội, với suy nghĩ là để mở rộng quan hệ, tương lai sẽ có một ngày có thể mở ra bất ngờ mới.

Bất ngờ có thể được mở ra hay không lại là một vấn đề khác.

Tạm thời không nói đến.

Chúng ta tiếp tục thảo luận bản chất của các mối quan hệ trên WeChat.

Lúc ban đầu, nó đích thực là công cụ giao lưu giữa người quen với nhau.

Nhưng sau này, khi chúng ta cần chỉ cần chạm nhẹ một cái là có thể thêm một người bạn, tâm trạng không tốt liền chặn vài người.. Danh sách bạn bè của nó đã không đủ để gọi là danh sách bạn bè nữa.

Bạn bè của nó cũng không đủ để gọi là bạn bè.

Ngưỡng cửa kết giao bạn bè hạ thấp xuống, tất sẽ làm cho quan hệ 'bạn tốt' nhạc đi.

Cái giá phải trả khi cắt đứt quan hệ là quá thấp, tất nhiên sẽ khiến cho tình cảm đôi bên bỏ ra ít đi.

Vì vậy, đại đa số mọi người chỉ có thể nói là quan hệ hợp tác hoặc chuẩn bị hợp tác nào đó chứ không phải quan hệ bạn thân.

Chúng ta ở trong không gian đó, mục đích lớn hơn là tìm kiếm khả năng kiếm lợi, chứ không phải khả năng tình cảm.

Hôm trước, có một cô bé hỏi tôi, vì sao cô bé thêm bạn WeChat nhiều người như vậy, nhưng chẳng bao giờ tìm được người để trò chuyện?

Nguyên nhân rất đơn giản.

Không có cơ sở lợi ích chung, không có giá trị hỗ trợ tương đồng, bạn bè trên WeChat chỉ có thể là 'bạn bè' trên WeChat, là số liệu hiển thị trên một ứng dụng điện thoại, là dấu hiệu sôi sục trong vòng kết nối bạn bè, chẳng thể đi sâu vào lòng.

Bạn bè thật sự sẽ luôn ở bên ngoài WeChat.

Họ là những người sống sờ sờ.

Khi bạn thoát WeChat, thoát QQ, thoát Weibo, họ vẫn ở đấy.

Họ không vì một sân chơi biến mất mà biến mất, cũng không vì một ứng dụng sôi nổi mà sôi nổi.

Họ vĩnh viễn là họ.

Trong đêm khuya cô đơn vắng lặng, họ là người thật, bạn có thể gọi điện cho họ, nói về những hiện thực mà ai cũng biết và những tâm sự không thể cho ai biết;

Khi tan đàn xẻ nghé, họ là người ở lại, không xa không rời, đứng bên cạnh và dùng hết khả năng để giúp đỡ bạn;

Lúc bạn phóng ngựa lao đi trong gió xuân đắc ý, họ là người chứng kiến, lấy rượu thay lời mừng, bầu bạn với thanh xuân, ngắm hết nét đẹp của thành Trường An trong một ngày.

Đây mới là bạn bè thật sự đáng trân trọng.

Bạn bè như vậy không chỉ giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống, mà còn là người tham dự vào cuộc sống của nhau.

Họ mang theo cùng một chi tiết, cùng một trải nghiệm thuộc về 'chúng ta', giống như xăm mình vậy, xâm nhập vào cuộc sống của chúng ta từng chút một, trở thành một phần của chúng ta.

Từ xưa đến nay, kết giao bạn bè không gì khác ngoài những điều này:

Đến với nhau vì lợi, hết lợi rồi thì tan;

Đến với nhau vì thế, mất thế rồi thì dã;

Đến với nhau vì quyền, mất quyền rồi thì buông;

Đến với nhau vì dân chơi, sân lạnh rồi thì xa cách;

Chỉ khi đến với nhau vì tấm lòng chân thành, mới có thể lâu dài, mới có thể xứng với hai chữ 'bạn bè'.

Cuối cùng, tôi muốn nói rằng trên WeChat cũng có bạn tốt, giống như Khả Nhị nhà chúng tôi đang ở ngay trên WeChat, nhưng tình bạn của mọi người bắt đầu từ trước khi tham gia sân chơi này, không phải bắt đầu nhờ vào WeChat. Nếu hình thức qua lại là theo vế sau, thì ý tưởng tìm một người bạn thân có lẽ sẽ không thành. Suy cho cùng, danh sách bạn bè đã không còn là danh sách bạn bè.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 4: Vì sao bạn tốt lại dần xa cách (4)



Có ai đó đang mắng bạn

* * *

Tôi luôn nghĩ, làm người thật sự nên giống người bạn Khả Nhị của tôi, cái nào làm được, cái nào không làm được đều biết rất rõ ràng.

Ví như nói, một người chúng tôi đều quen biết xảy ra chuyện không được hay cho lắm, tuy tôi rất có hứng thú, năn nỉ ỉ ôi cậu ấy kể, cậu ấy cũng không dễ dàng nói cho tôi biết. Trừ phi sự việc đó có thể ảnh hưởng đến tôi, nếu không nói ra có khả năng tôi sẽ mắc bẫy hoặc bị hại, để rồi bị hãm hại, bị đánh lén, vậy thì không hay rồi. Thế là cậu ấy sẽ nói đại khái cho tôi biết để đề phòng người này, cẩn thận trong vài việc nào đó.

Tương tự, một số lời đồn nhảm, nói xấu sau lưng, cậu ấy cũng không dễ dàng nói ra, trừ phi cậu ấy cảm thấy những lời phê bình này thật sự có giá trị.

Giờ không hiếm những sự mắng người không bỏ vốn, phỉ báng không mang tội, vu khống và sỉ nhục len lỏi đời sống.

Thế nên, không phải tất cả những lời không hay, chúng ta đều phải nghe hết;

Không phải tất cả những lời nói xấu, chúng ta đều phải chịu đựng.

Lòng người khó lường, sáng sủa có, tâm tối có, lương thiện có, tàn độc cũng có.

Chúng ta phải học cách yêu thương, cũng phải học cách phòng bị.

Chúng ta lương thiện với người, tin tưởng thế giới, không có nghĩa chúng ta phải như một kẻ ngốc, bất cứ lời nói xấu xa nào đổ xuống đầu ta đều phải gượng cười nuốt xuống, vừa nghe vừa phải nói: 'Ôi chao, không tệ nha, thuốc đắng dã tật, lời thật mất lòng mà!'

Cho tôi xin đi, đây chẳng phải tự chuốc lấy phiền muộn sao?

Từng có một người bạn trên WeChat của tôi rất thích làm việc này. Sự khẳng định của mọi người dành cho tôi anh ta đều xem như không thấy. Nhưng hễ ở đâu có người bêu xấu tôi, ở ngóc ngách nào có người mắng chửi tôi, anh ta lập tức gọi tôi vào. Không chỉ gửi hình ảnh, mà còn có khoanh đỏ, gạch chân những lời mắng khó nghe nhất rồi gửi cho tôi.

Nhưng tôi không cách nào đáp lại được.

Đối phương ở trong tối, tôi ở ngoài sáng, đối phương nặng danh, tôi quang minh chính đại. Huống hồ người khác cố ý bêu xấu bạn, cho dù bạn chẳng làm gì cả, chỉ sống thôi cũng là một tội lớn rồi. Bạn chỉ có thể một mình ấm ức, tức giận, hoài nghi bản thân trước những lời mắng nhiếc ấy, sau đó lại mất một khoảng thời gian hoặc ngắn hoặc dài để một mình tiêu hóa những cảm xúc tiêu cực này.

Tôi không phải quốc vương Khwarezm, chẳng phải không thể nghe lọt tai những tin tức xấu, chỉ là tôi thấy rất rõ: Trong những lời mắng nhiếc ấy chỉ có cảm xúc, không có nội dung. Hành động của anh ta không có thiện ý, chỉ là vui mừng khi người khác gặp họa.

Khi anh ta gửi lần thứ nhất, tôi nhịn.

Lần thứ hai, tôi nhịn.

Lần thứ ba, tôi cho anh ta vào danh sách chặn.

Bạn bè thật sự sẽ không bao giờ làm chuyện như thế. Nếu tình bạn giữa các bạn là thật, trân trọng và hiểu biết nhau thật, vậy thì người ấy sẽ không quan tất cả những mũi tên độc bắn lén lại, rồi bắn hết tất cả về phía bạn. Nếu người ấy đủ chân thành, đủ lý trí, khi nghe những lời sỉ nhục bạn sẽ có phân tích kỹ càng:

1. Truyền lại những lời mắng chửi này là có lợi hay có hại cho cậu ấy?

Những lời này có đáng tin không? Có bao nhiêu giá trị? Cậu - ấy - có - cần - thiết - phải - nghe - không? Nếu không cần, nói để làm gì!

2. Cậu ấy có năng lực để xử lý việc này không?

Có thời gian, năng lực và cần thiết phải đáp lại hay không, nếu không có, chỉ có mất chứ chẳng được gì. Việc này chỉ tăng thêm rắc rối chứ không có giá trị tham khảo.

Khi hiểu được những điều trên, bạn vẫn chọn nói lại cho người kia biết, vậy thì bạn nên xem xét lại chính mình: Có phải bạn đang đi đường vòng để bày tỏ sự bất mãn của bạn với 'cảm giác thua kém tương đối', hoặc để thỏa mãn tâm tình 'hóng chuyện' trong tiềm thức của mình?

3. Nếu không nói cho cậu ấy biết, có phải sinh rắc rối trong tương lai không?

Người xấu có khả năng tiếp tục tổn thương cậu ấy, hơn nữa, có khả năng tổn thương đến cậu ấy không?

Nếu có phải báo cho cậu ấy biết sớm để phòng bị cho tốt mấy thứ giáo, khiên, súng, tên gì gì đó, nên bày binh bố trận thì cùng nhau bày binh bố trận; nên đào chiến hào thì cùng nhau đào chiến hào; nên đặt bẫy thì cùng nhau đặt bẫy.. để khi tổn thương tập đến có thể tối thiểu hóa thương tổn với cậu ấy.

Nếu không, hãy im lặng đi.

4. Phải chăng cậu ấy đã tự xét lại mình, đã phát giác ra thiếu sót của bản thân?

Con người không ai hoàn hảo, chắc chắn có thiếu sót. Nếu cậu ấy biết khuyết điểm của bản thân, cũng đang cố gắng hoàn thiện, bạn nói nữa lại thành thừa. Con người đáng quý ở chỗ hiểu biết, cũng đáng quý ở chỗ có chừng mực.

5. Cậu ấy có thật sự cần phải thay đổi không?

Tất cả những lời phê bình của chúng ta chẳng qua vì muốn người khác trở nên hoàn mỹ hơn. Nhưng thế giới muôn hình vạn trạng, con người ai cũng có nét đặc sắc riêng, nếu chưa vượt quá giới hạn cuối cùng, hại người hại mình, có thật sự nên sống khác đi như những lời đồn kia không? Nếu không, đừng cho cậu ấy biết.

Mark Twain có một câu danh ngôn mà tôi vẫn luôn ghi nhớ: 'Khi kẻ thù bắt tay hợp tác với bạn của bạn, hắn mới có thể làm tổn thương đến trái tim bạn.'Kẻ thù mắng nhiếc bạn khắp nơi, bạn bè vội vàng chuyển lời đến cho bạn nghe. Bạn bè như vậy, không phải bạn bè thật sự.

Bạn bè thật sự sẽ làm hết khả năng của mình để dựng lên một rào chắn, giúp bạn chặn lại những thương tổn vô nghĩa.

Nếu làm không được cũng sẽ giữ im lặng. Ít ra sẽ không mở lớn cổng thành, khom lưng trước những thương tổn vốn có thể tránh được, giơ tay ra nói 'Xin chào, hoan nghênh đã đến!', rồi để mặc nó tấn công thẳng vào nội tâm của bạn không chút trở ngại nào.

Max trong bộ phim Sitcom '2 broke girl' đối mặt với những lời nói xấu Caroline của người khác đã đập bàn đứng dậy và nói: 'Cô ấy không giống như cậu nói..'

Trong 'Thất tình 33 ngày', Hoàng Tiểu Tiên thấy bạn thân cãi nhau với người khác đã nhấc bàn lên, xông đến đánh người, không khác gì một người đàn bà chanh chua..

Có lẽ chúng ta không thể làm hết sức mình như Max, Hoàng Tiểu Tiên, nhưng ít ra cũng nên làm rõ định nghĩa về bạn bè: Bạn bè chính là tranh đua nhau về trí tuệ, ủng hộ nhau về tình cảm, bảo vệ nhau trên đường đi, là người dùng sức mình để tránh cho đối phương bị tổn hại ở mức độ cao nhất. Trước mặt người ấy chúng ta không cần phải đề phòng, chúng ta có thể tháo hết áo giáp, lộ ra sự yếu đuối mà mình giấu ở nơi sâu nhất.

Yếu đuối đồng nghĩa với tin tưởng, cũng đồng nghĩa với không thể chịu nổi một đòn tấn công.

Thế nên bị bạn bè bỏ rơi là việc khiến người ta tổn thương nhất.

Tương tự như vậy, khi bạn để trở thành microphone chuyển tiếp những lời ác ý, trở thành máy phát những câu xỉ nhục mình, cũng là đòn đả kích khó lòng chịu được trong đời. Bởi lẽ người truyền đạt thương tổn cũng sẽ trở thành tổn thương.

Những lời không mang ý tốt, không có tính xây dựng, những lời nhục mạ, lời ác ý, cảm xúc hóa, thôi đừng nói lại cho bạn mình nghe. Chúng ta đều biết nặng lời với bạn là không tốt. Nhưng truyền đạt những lời ác ý của 'người khác' có sức sát thương mạnh gấp hàng vạn lần so với nặng lời.

Mấy hôm trước tôi có đọc lại '21 tiêu chuẩn giao tiếp của Vương Mông', một trong số những tiêu chuẩn đó là: Đừng tin tưởng những người động một chút là báo lại cho bạn biết có người nào đó đang mắng bạn.

Vì sao không tin tưởng?

Vì người đó không thật lòng.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 4: Vì sao bạn tốt lại dần xa cách (5)



Bạn rất có chiều sâu, nhưng không có độ ấm

* * *

Trước tiên hãy đặt ra một tình huống.

Bạn đi khiêu vũ hoặc đi ca hát về, rất vui vẻ, cảm thấy cơ thể tràn đầy sức sống, cuộc sống tràn đầy niềm vui.

Sau đó bạn gặp một người, anh ta hỏi bạn: 'Đi đâu đấy?'

Bạn nói: 'Đi khiêu vũ, thoải mái lắm đấy!'

Anh ta nghiêm mặt, ừm một tiếng thật dài rồi nói: 'Khiêu vũ có lợi cho sức khỏe, có thể rèn luyện gân cốt, làm chậm lão hóa, còn thúc đẩy tuần hoàn máu, làm tâm trạng thư thái, là hành vi đáng khen ngợi, sau này cậu hãy khiêu vũ nhiều một chút!'

Bạn có mất hứng ngay tức thì, bỗng thấy nhạt nhẽo vô vị không?

Nhưng rồi bạn lại nghĩ, chắc là mình nhỏ nhen quá nên mới thấy khó chịu. Dù sao thì người ta nói cũng đúng mà. Vừa chính xác vừa lý trí, mỗi một dấu chấm phẩy đều mang khí chất không thể chối cãi, bạn cảm thấy mình ghét anh ta, đúng thật là vô lý.

Nhưng không biết vì sao, bạn không muốn gần gũi với kiểu người này.

Rốt cuộc vấn đề nằm ở nơi nào?

Vâng, không nằm ở chỗ bạn.

Mà nằm ở cách giao tiếp kiểu này - quá lý trí là một dạng hành vi khiến người ta chán ghét.

Tôi có một người bạn có học thức rất uyên bác, rất uyên bác, rất uyên bác (bạn thật, một kỳ nhân khác ngoài Khả Nhị. Xin hãy chú ý, tôi nói đến ba lần từ 'uyên bác' còn dùng thêm từ 'rất', có thể thấy được cậu ấy đáng sợ biết mấy), bất luận gặp phải vấn đề gì, đi hỏi cậu ấy, cậu ấy đều có thể nói với bạn đúng ba tiếng đồng hồ, nếu bạn có thắc mắc, thôi xong, cậu ấy có thể nói tận ba ngày.. Bất luận vấn đề nhỏ cách mấy, cậu ta cũng có thể trích dẫn điển cố, lời lẽ sâu sắc, chèo lái từ xưa đến nay, từ trong ra ngoài, thơ từ ca phú, lịch sử nhân văn, triết học tôn giáo, nhân tình thế thái, truyền thuyết dân gian..

Bạn sẽ thấy rằng, bạn chỉ hỏi bừa một câu, cậu ta tùy tiện nói một chút thôi đã nói hết lịch sử văn minh thế giới rồi.

Thế nên đừng bao giờ cãi nhau với cậu ta, vì làm vậy chính là đối đầu với 'Bách khoa toàn thư Britannica' đấy.

Có đấu lại không? Không thể nào.

Người ta giơ ngón tay giữa lên là có một binh đoàn triết gia vĩ đại hùng hổ lao đến lót đường ngay, dùng đủ loại lý luận dập bạn tan tành.

Bạn sẽ nằm đơ tại chỗ, không nói được câu nào, mặt đỏ đến mang tai, lập tức sợ xám mặt bỏ của chạy lấy người!

Sau đó không muốn nói chuyện với cậu ta nữa.

Lúc đầu tôi cứ nghĩ cho mình quá vô tri - tuy đây là sự thật rành rành - không đủ tầm để nói chuyện với đại sư, sau này mới nhận ra, không đúng, cho dù trở mặt tôi cũng không muốn gần gũi với cậu ta mà.

Vậy, vì ghi thù sao?

Không đúng, không đúng.

Tin tôi đi, vì nhắc đến cậu ta tôi liền bất giác cảm thấy một cảm giác dịu dàng dâng lên trong lồng ngực ngay.

Vậy rốt cuộc là vì sao? Vì sao? Vì sao?

Cho đến một lần, nhóm người chúng tôi cùng đi leo núi.

Xe chạy lên vùng núi, hai bên đ, ường một màu xanh mướt chim trắng tung cánh bay, đẹp đến mức khiến người ta chỉ muốn thả mình vào không gian hoang dã ấy..

Mọi người gần như phát điên, hét lớn: 'Ôi mẹ ơi, đẹp quá!'

"Núi kìa, cao quá. Cây kìa, xanh quá. Tôi à, thích ghê!"

"Cao quá đi, cảm giác như chỉ cần giơ tay ra là có thể chạm đến Hằng Nga ấy!"

* * *

Bạn đại sư ngồi ở hàng ghế sau lạnh lùng buông một câu: 'Đỉnh ngọn núi này rất mực nước biển 1.583 mét, vị trí hiện tại của chúng ta cách mực nước biển khoảng 1.300 mét, so với một ngọn núi khác trong huyện, chính là ngọn Thần Nông Giá cách mực nước biển 3.100 mét, đây chỉ có thể nói là một ngọn núi cao bình thường, không thể nói là quá cao được.'

Không khí trong xe lập tức bị đóng băng.

Nhưng không ai dám cãi lại cậu ta.

Vì không ai nhặt ra được lỗi sai.

Chỉ có tôi nhờ vào sắc đẹp và tuổi trẻ (Vâng, bạn đoán đúng rồi, tôi nói dối đấy), liều mình bêu xấu cậu ta: 'Đại sư đúng là sâu sắc đến đáng ghét!'

Mọi người hào hứng trở lại, lại tiếp tục câu chuyện, cười ha hả nói: 'Chu Xung đúng là nghĩ sao nói vậy, ha ha ha ha..'

Sau khi cười xong, có người nói tiếp: 'Thật ra, đại sư có một nhân cách siêu lý trí!'

Đây là một khái niệm trong tâm lý học Satir.

Theo đó, người có đặc điểm này sẽ bỏ qua người khác và bản thân, chỉ để ý đến hoàn cảnh, vô cùng tuân theo nguyên tắc, cố chấp, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, khách quan và không bàn đến tình cảm.

Người có tính cách này sẽ khiến chúng ta rất kính phục, rất tán thưởng, rất muốn thắp cho người ấy một nén nhang, sớm tối hành lễ, ngày đêm khấn vái.

Nhưng bạn không cách nào yêu thương người này được.

Vì họ rất ít quan tâm đến cảm nhận của mình và người khác.

Họ không có hoặc có rất ít cảm xúc, trong ngôn ngữ của họ đa số đều là những lý luận và số liệu cứng nhắc, tuy rất có trí tuệ và quyền uy, nhưng thật sự khiến cho người bình thường thấy ngột ngạt.

Một người tạo dựng mối liên kết với một người khác cần phải: Để 'tôi' thật sự gặp gỡ 'bạn' thật sự, trong hoàn cảnh thật sự.

Trong quá trình này, để đạt được sự trao đổi nhất quán, chúng ta cần không phê phán, không đưa ra định nghĩa, không chỉ trích người khác, không tránh né vấn đề, không xổ đạo lý.

Trong sự trao đổi này, bạn, tôi, hoàn cảnh, sẽ nhận được sự quan tâm và tôn trọng nên có, chỉ có như vậy cảm xúc mới có thể tuôn trào, tình yêu mới có thể tự do.

Vì vậy tâm lý học Satir đặt bạn, tôi, tình huống là ba yếu tố của sự trao đổi, không thể thiếu cái nào.

Nếu chỉ có tôi, không có bạn, đó là chỉ trích;

Nếu chỉ có bạn, không có tôi, đó là lấy lòng;

Nếu chỉ có hoàn cảnh, không có tôi cũng không có bạn, đó là siêu lý trí.

Những gì vừa nêu trên đều dễ dàng khiến người khác thấy khó chịu, sẽ ngăn cản chúng ta tiến về phía đối phương.

Ví dụ như, người chỉ trích nói 'Sao bạn lúc nào cũng như vậy?', bạn sẽ rất dễ nảy sinh cảm giác chống đối.

Người lấy lòng nói 'Bạn thấy nên làm thế nào? Mình nghe theo bạn hết.', bạn sẽ thấy rất mệt mỏi.

Người siêu lý trí nói 'Tình huống giống thế này có thể có một vài nguyên nhân mới dẫn đến kết quả này, bạn nên làm sao làm sao đó mới có thể như thế này thế nọ, nếu không sẽ như thế này..', bạn sẽ rất muốn chạy trốn.

Trong một kỳ 'Tinh cầu trắng đen', có người nói người yêu cũ của mình rất kỳ lạ.

Kỳ lạ thế nào?

Anh ta nhắn tin cho đối phương để cằn nhằn một chuyện nhỏ nhặt trong cuộc sống, kết quả đối phương đáp lại một tràng đạo lý.

Anh ta chịu không nổi, có cảm giác như đang yêu đương với chủ nhiệm lớp cấp hai vậy.

Còn có một cô gái, cũng từng gặp một người nghiện thuyết dấu nặng thì ABCD, nhẹ thì 1234, tự cho mình cao thâm, nhưng cô ấy không thể chịu đựng nổi.

Rất nhiều bậc cha mẹ Trung Quốc cũng thích cách trao đổi siêu lý trí này.

Nghiêm mặt, chống nạnh, nguyên tắc, không chút cảm tình, chỉ quan tâm sự việc có hợp quy tắc hay không, không hề chú ý đến cảm giác của bản thân và con cái, lâu dần, rất dễ khiến con cái nảy sinh tâm lý mang tính cưỡng chế, rập khuôn cứng nhắc, né tránh xã hội và nhiều hiệu ứng tâm lý khác.

Người lấy cái đúng là tiêu chuẩn duy nhất luôn đánh mất niềm vui.

Vì không cho đi tình cảm, cũng không nhận với tình cảm, sống trong môi trường chân không tình yêu, tự nhiên sự trống vắng và ngăn cách sẽ đến, khiến cho cả thế giới của người đó càng đi càng xa, đến cuối cùng trở thành một cái xác không hồn thật sự.

Tất nhiên, bất cứ chuyện nào có lợi cũng sẽ có hại, người siêu lý trí cũng không phải chẳng có gì hay.

Một bộ phận nhỏ trong nhóm người này đã trở thành thiên tài được công nhận. Chẳng hạn như Albert Einstein, Franz Kafka, Hannah ARendt, còn có đại sư của nhà chúng ta - tuy đại sư thẳng tính đến đáng sợ, nhưng tôi không thể không thừa nhận, cậu ta là người đáng tin nhất, hiểu biết nhiều nhất, đơn thuần nhất trong số những người đàn ông tôi từng gặp.

Nhưng đa số mọi người đều không phải thiên tài lý trí, mà là đầu gỗ lý trí.

Thế nên, nếu bạn tự nhận mình là Albert Einstein thứ hai thì cứ bất chấp tất cả mà lý trí.

Nhưng nếu bạn chỉ là một người bình thường, sống một cuộc sống bình thường, khát vọng hạnh phúc bình thường, tôi nghĩ, bạn vẫn nên vụng về một chút, ngây ngô một chút. Khi học cách chung đụng với người khác, bạn nên ít dùng đầu óc để đánh giá, dùng nhiều tâm tư để cảm nhận, cảm nhận chính mình, cảm nhận người khác, sau đó bày tỏ cảm xúc thật sự của bạn ra ngoài, thay vì chi hồn giả dã, điều điều khoản khoản, hãy thay bằng 'Chu Xung, tôi rất thích bạn..'.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 4: Vì sao bạn tốt lại dần xa cách (6)



Chặn người phải quyết đoán, tuyệt giao phải nhanh gọn

* * *

H là một người rất thích kết giao bạn bè.

Cũng như đa số mọi người, cậu ta cũng nghĩ thêm một người bạn thêm một con đường, ít một người bạn ít đi một cây cầu. Thế là, cơ bản mà nói, cậu ta kết bạn không hề có chọn lọc. Danh sách bạn bè trên WeChat có hơn nghìn người, ngày nào cũng ăn uống, đêm nào cũng vui chơi, ồn ồn ào ào, trông rất oai phong.

Việc này tất nhiên chẳng có gì đáng nói. Nhưng vấn đề ở chỗ, cậu ta quá để tâm đến bạn bè, có cầu tất ứng, gọi là đến ngay, người nào cũng muốn chăm lo.

Cuối cùng sự quan tâm này đã đẩy chính cậu ta lún sâu vào vũng lầy.

Bắt đầu từ năm 2014, có vài người bạn ngày ngày rủ rê cậu ta đi đánh bài. Ban đầu cược rất nhỏ, sau này càng chơi càng lớn. Cậu ta sợ đắc tội với người khác, tổn thương đến tình cảm bạn bè, hết lần này đến lần khác tìm đến chỗ hẹn. Vài lần như thế, chẳng cần đám bạn kia gọi cậu ta cũng chủ động có mặt. Vì thua quá nhiều, cậu ta muốn lấy lại vốn, nhưng lại không nghĩ điều đó sẽ đẩy mình lún sâu vào vũng lầy hơn.

Năm đó, cậu ta thua hơn một triệu nhân dân tệ. Trong đó có vài trăm nghìn nhân dân tệ là vay lãi cao, hàng năm trả lãi thôi cũng khiến người ta thở không ra hơi rồi. Cứ thế cũng tạo thành mâu thuẫn trong nội bộ gia đình.

Sau này chúng tôi trò chuyện với nhau, cậu ta nói cho tôi biết: 'Xem như tôi đã hiểu, có một số người, một khi đã nhìn rõ thì phải tuyệt giao cho sớm, nếu không họ sẽ hại cô đấy.. Cô nhất định phải viết lại câu chuyện của tôi để cảnh tỉnh nhiều người hơn.'

Tôi đã nhận lời anh ta, đồng thời nói một câu, học cách tuyệt giao quan trọng hơn học cách kết giao nhiều.

Còn có một người, là một cô gái, kết cục càng bi thảm hơn.

Có một năm, cô tham gia một bữa tiệc xã giao, vì ở địa phương nhỏ, rất nhiều người ngẩng đầu không thấy cúi đầu cũng gặp, thế nên tất cả đều là bạn bè, hoặc bạn của bạn bè, trong lúc trò chuyện qua lại, đôi bên cũng có cảm giác thân thiết mơ hồ.

Sau đó, mọi người lập một nhóm trò chuyện trên WeChat, thi thoảng tụ tập một bữa, uống rượu, ca hát, đánh mạt chược.

Cứ như thế, cô quen với J.

Vừa quen biết, J đã lộ ra những tính cách khiến người ta chán ghét như lắm lời, thô lỗ, háo sắc. Anh ta tán tỉnh cô trong nhóm WeChat, gọi cô là bà xã, trong các bữa tiệc kể những chuyện cười khiếm nhã, đi hát karaoke ngồi bên cạnh cô động tay động chân, khoác vai, ôm eo, sờ mông..

Nhưng cô nghĩ, đều là bạn bè, có thể nhịn thì nhịn thôi, trở mặt với nhau chẳng tốt cho ai, dù sao mình đều ở trong cùng một nhóm bạn bè.

Có một lần, cô uống không ít rượu, anh ta tự xung phong đưa cô về, sau đó ngủ với cô ngay trên xe. Sau khi sự việc xảy ra, anh ta ra sức lấy lòng, không ngừng thề thốt, tuy cô cảm thấy tức giận và nhục nhã, nhưng lại nghĩ việc cũng đã rồi, thôi thì nhắm mắt đưa chân, tiếp tục lén lút lên giường với anh ta, có được sự an ủi mà người khác không thể mang đến cho cô. Mãi cho đến sau này, cô nghe nói anh ta đã có gia đình, vợ đang ở thành phố khác, cô trở thành người thứ ba.

Sau đó nữa, chính là tình tiết cẩu huyết mà chúng ta có thể nghĩ ra, mang thai, sảy thai, vạch trần, bị sỉ nhục trước đám đông, thất nghiệp, bị bỏ rơi, bạn bè người thân xa lánh, tự sát không thành, đau khổ tột cùng. Thế nhưng mọi chuyện không cách nào vẫn hồi được nữa.

Chúng ta vẫn luôn cho rằng, muốn duy trì tình bạn thì không thể thiếu sự nhún nhường và thoải hiệp, cho dù đó là loại tình bạn rẻ mạt, biến chất, có tín hiệu nguy hiểm, chúng ta cũng không muốn mất phong độ, tiếp tục nhẫn nhịn giữ lấy nó. Thế nhưng, có phong độ không phải không có mấu chốt, rộng lượng không phải vô nguyên tắc. Thân là một người thành niên chín chắn, phải biết phân biệt và chọn lọc chất lượng của tình bạn.

Tình bạn thật sự nên đối đãi với nhau một cách chân thành; tình bạn bại hoại, nên cắt đứt sớm, siêu sinh sớm.

Tuân Tử nói rất hay: 'Con người tuy có bản chất tốt đẹp và trái tim để nhận biết, nhưng phải tìm thầy hiền để dạy dỗ, chọn bạn tốt để làm bạn.'

Bạn xấu, bạn nịnh, bạn trục lợi, bạn rượu thịt thì sao?

Những thế này ngoài mặt lúc nào cũng thân thiết, phục tùng, kính nể, thường dùng những lời đường mật để khiến bạn buông lỏng cảnh giác. Song, thực tế là có ý đồ khác, hoặc là cho trước đoạt sau, hoặc là được voi đòi tiên, hoặc vì lợi quên thân. Nếu gặp khó khăn sẽ trở mặt bỏ đi, thậm chí là ném đá xuống giếng, chi bằng sớm say goodbye.

Tất nhiên, không phải tất cả mọi người đều giống H và cô gái kia, bị bạn bè hại đến nhà tan cửa nát, nhưng mỗi người trong chúng ta đều từng bị 'bạn bè' làm tổn thương, phỉ báng, lợi dụng, bán đứng và lừa gạt.

Khi chúng ta đứng trước kết cục đang được phơi bày, lửa giận không cách nào dập tắt, thì ta nên hiểu rõ một sự thật: Thật ra, cách đây rất lâu chúng ta đã nhận thấy có nguy hiểm rồi.

Chẳng hạn như một người bạn lừa lấy tiền bạc của bạn, ngay từ lúc ban đầu chúng ta đã từng chứng kiến hành vi thiếu trách nhiệm, vô đạo đức của anh ta;

Một người luôn nói xấu sau lưng bạn, cũng thường nói xấu người khác trước mặt bạn.

Nhưng chúng ta vẫn khoanh tay đứng nhìn, thậm chí là thuận theo, dùng cách im lặng để cổ vũ, dùng sự yếu đuối để bật tín hiệu đèn xanh, vậy, khi anh ta đẩy chúng ta vào đường cùng không thể trở mình, chúng ta cũng đừng ân hận.

Tình yêu thà không có còn hơn bị lợi dụng, bạn bè cũng vậy. Vì cả hai có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc đời chúng ta.

Gặp được người tốt, dùng tấm lòng kết giao;

Gặp phải kẻ xấu, cắt đứt cho thật sớm.

Đây không phải là không nể tình, mà là biết chừng mực, biết can đảm nắm bắt.

Đức Chúa Trời lòng đầy nhân ái, nhưng vẫn lập ra 10 điều răn; Phật Tổ bao dung độ lượng, nhưng vẫn lập ra thiên long bát bộ. Không có quy tắc không thể thành hình, không có chừng mực khó phân đúng sai, một mực tiếp nhận mà không có chút nguyên tắc nào chỉ là một kiểu ngu ngốc và nhu nhược.

Nhà tâm lý học từng thống kê, một đời người có thể kết giao được khoảng chừng 5, 8 người bạn thật sự. Vâng, 5, 8 người. Cái gì càng ít càng đáng quý. Bạn cứ nhẫn nhịn để cho kẻ xấu chiếm hết danh sách, để rồi những người bạn thật sự không có chốn dung thân sao?

Tôi tin rằng, câu trả lời của ai cũng sẽ là không. Nếu vậy, đã đến lúc dọn dẹp danh sách bạn bè của bạn rồi đấy.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 4: Vì sao bạn tốt lại dần xa cách (7)



Đối với người ngoài bạn trăm quy ngàn thuận, đối với người nhà bạn vô cùng tàn nhẫn

* * *

Tôi nhớ có một lần, vì quá suy sụp nên có một người bạn đến an ủi tôi. Ban đầu người ở quán trà, sau đó vẫn không thấy khá hơn, cô ấy đã nói: 'Cậu theo mình về nhà đi!'

Cô ấy được công nhận là người tốt, nói chuyện tạo cho người khác cảm giác như được tắm trong gió xuân, hành xử khéo léo. Trong giao tiếp cô ấy có được hảo cảm từ người khác. Trong công việc cô ấy có được sự tín nhiệm.

Sau đó tôi theo cô ấy về. Trái tim đang nguội lạnh, tự nhiên sẽ muốn ở bên người ấm áp thêm một lúc.

Đến nhà, mẹ cô ấy đang nấu cơm, cha cô ấy đang ngồi trên sofa xem tivi. Tôi chào hỏi họ và đi cùng cô ấy vào phòng, tiếp tục tâm tình chuyện con gái với nhau.

Một lúc sau, cô ấy ra ngoài, không biết làm sao, chỉ nghe tiếng cô ấy hét lớn: 'Đã bảo mẹ đừng có mua cà tím rồi mà vẫn mua, mẹ điếc sao..'Sự kích động không thể kiềm chế ấy đâm xuyên qua mấy bức tường mà lao đến.

Tôi giật nảy mình.

Trong nhận thức của tôi, cô ấy không hề có chút liên hệ với bất kỳ cảm xúc tiêu cực nào, nhân từ như Bồ Tát, chưa bao giờ có tính công kích đến mức này.

Nhưng khi cô ấy mở cửa bước vào, nhìn thấy tôi lại tiếp tục cười cười nói nói, nhẹ nhàng mềm mỏng an ủi.

Tối hôm đó gia đình họ lại xảy ra vài trận tranh cãi nhỏ, cha mẹ biện bạch vài câu cô ấy lại nổi nóng. Tôi biết cô ấy đã cố gắng nhưng không hiểu sao vẫn không kiềm chế được. Ăn cơm tối xong tôi liền ra về.

Tôi không chỉ trích được gì.

Vì trên đời có rất nhiều người đều như thế.

Thầy Bạch Miêu, bạn thân từ thuở nhỏ của Lộ Diêu, đã từng nói trong một bài giảng tại Học viện Văn học Lỗ Tấn:

Trong lòng Lộ Diêu luôn có một nguyện vọng mãnh liệt, chính là muốn cứu rỗi dân chúng, thay đổi số phận của những người nông dân Thiểm Bắc. Trong lòng ông có thiên hạ, lo nỗi lo đất trời, giống như người cha đối với con cái, như trời cao đối với chúng sinh. Cảm giác trách nhiệm và tình thương này được thể hiện rất rõ trong các tác phẩm của ông.

Nhưng ông lại là một người chồng, một người cha tàn nhẫn.

Có một lần vợ ông vác bình gas lên lầu năm, ông ngồi dưới lầu một, thản nhiên nhìn bà khó nhọc bước đi, đi vài bước phải dừng lại nghỉ, ông vẫn ngồi yên bất động.

Còn Khả Nhị, cũng từng kể lại chuyện của một nhân vật có tiếng. Nhân vật có tiếng ấy luôn lên tiếng và kêu gọi cho nhân quyền, mọi lời nói và hành động, đều rất có trọng lượng, được vô số người kính phục.

Nhưng ở trong nhà, ông lại mang một bộ mặt hoàn toàn khác, biến thành một bạo chúa, bạo hành gia đình vợ con.

Một mặt là vì nước vì dân, một mặt lạnh lùng tàn nhẫn.

Một mặt dân chủ tự do, một mặt độc tài chuyên chế.

Một mặt thánh mẫu thiên hạ, một mặt công kích người thân.

Tôi không nói được người như vậy là tốt hay xấu. Tôi chỉ có thể nói, người nhà của họ thật đáng thương.

Vì sao chúng ta lại phân tách thành ra như thế, trong ngoài bất nhất, vừa hiền lành vừa thô bạo như thế?

1. Xuất phát từ tâm lý an toàn.

Loài người sống hàng ngàn hàng vạn năm, đã hình thành một loại ý thức tiềm ẩn từ lâu.

Muôn vàn thiện ý cũng không giúp chúng ta tránh được tổn thương.

Nhưng chỉ cần một ác chút thôi cũng đủ khiến chúng ta cảm thấy bị đe dọa.

Xuất phát từ bản năng tránh hại tìm lợi, sau khi bước chân ra khỏi nhà, chúng ta sẽ cảnh giác với thế giới bên ngoài, làm người một cách thỏa đáng, làm cho bản thân trở nên hoàn hảo vô khuyết nhằm tránh những đòn đánh lén bất chợt.

Nhưng ở trong nhà, chúng ta không cần lo lắng nhiều như thế. Cha mẹ không bao giờ làm hại bạn, anh chị em không bao giờ tổn thương bạn. Thế nên bạn có thể buông thả theo ý mình.

2. Phát tiết lên người nhà, không cần vốn, không cần trả giá, không có rắc rối về sau.

Tình thân là chiếc ô che chắn tốt nhất, cũng là nơi trốn tội tốt nhất.

Chúng ta lớn tiếng la hét với cha mẹ, vĩnh viễn không bị trừng phạt thật sự.

Thế nên, một người không đủ chín chắn sẽ lựa chọn ngược đãi những người thương yêu mình nhất để trút bỏ những oán giận trong lòng.

3. Thái độ có ích gì, vật chất quan trọng nhất.

Có một quan niệm rất phổ biến: Tình yêu có là gì, tiền mới là sức mạnh.

Thế nên bạn cho rằng, cho tiền để cha mẹ mua đồ bổ, tẩm bổ cho họ là có thể san bằng những tổn thương từ lời nói ác ý của bạn trong lòng cha mẹ.

Vấn đề là, bạn có mua nhiều đồ bổ hơn nữa thì trái tim này cũng vẫn vỡ nát rồi

Có thể san bằng không? Không thể.

Suy cho cùng, dòng chảy của tình yêu không phải bắt nguồn từ tiền tài, mà bắt nguồn từ sự tương tác giữa 'bạn' và 'tôi'.

4. Đời còn dài, còn nhiều cơ hội để bù đắp.

Chúng ta cứ nghĩ bây giờ tàn nhẫn với cha mẹ, tương lai sẽ có cơ hội để chuộc tội.

Thật ra, đây cũng là một quan niệm giả tạo.

Một y tá tên là Bronnie Ware đã tổng kết năm điều khiến con người ân hận nhất khi cuộc sống đang trên bờ vực kết thúc.

Trong số đó, 'không có dũng khí để cuộc đời mà mình thật sự mong muốn' đứng đầu danh sách.

Và 'bỏ quá nhiều tinh thần vào công việc, bỏ lỡ niềm vui khi nhìn con cái trưởng thành, bỏ lỡ người bạn đời ấm áp, bỏ lỡ lời xin lỗi với người nhà' xếp ở vị trí thứ hai.

Một đời này, rất dài, cũng rất ngắn.

Nhiều lúc chúng ta cứ ngỡ còn nhiều thời gian lắm, đảo mắt một cái đã không bao giờ gặp lại.

Trân trọng thời gian, phân rõ trong ngoài, đừng xem người ngoài thành người nhà, đừng xem người nhà thành kẻ thù, đây mới là cách để 'dưỡng di chi phúc, khả đắc vĩnh niên'.

Nhiều năm trước, quan hệ giữa tôi và cha mẹ cũng rất căng thẳng. Cũng giống người bạn ở đâu bài viết, Lộ Diêu, nhân vật có tiếng, và rất nhiều người khác trong thiên hạ, cũng từng oán giận, cũng từng giương cung bạt kiếm, không thể dung thứ cho sai lầm và khuyết điểm của họ. Thế là tôi chiến tranh lạnh với cha, mẹ từng vì tôi mà còn thầm rơi nước mắt, em gái và tôi từng nhục mạ lẫn nhau.

Bây giờ nghĩ lại, vẫn canh cánh trong lòng.

Giống như câu nói: 'Người chúng ta luôn che chở, là người chẳng liên quan gì đến ta. Người chúng ta luôn làm tổn thương, là người yêu chúng ta sâu đậm.'

Sau này, càng trưởng thành tôi lại càng tự trách: Người liều mình tổn thương người nhà, rốt cuộc xấu xa đến mức nào, ngu ngốc đến mức nào, yếu đuối đến mức nào?

Nhưng phàm là người có chút tinh thần, linh tri và giáo dục sẽ không tồi tệ như thế.

Có lẽ sẽ có người nói, có lúc người nhà khiến cho chúng ta không thể chịu đựng được nữa, thật sự không thể chịu đựng nữa. Hiển nhiên, không phải mỗi một gia đình đều được theo ý mình, nhưng bạn có thể dùng hết sức mình để làm theo hai điểm sau:

Tránh thương tổn trong tương lai.

1. Vạch rõ giới hạn, nói rõ đạo lý.

Xóa đi tổn thương trong quá khứ.

2. Tha thứ, hòa giải với gia đình.

Gia đình là tử cung của mỗi người sau khi trưởng thành, là nguồn nước ối của tinh thần, là nguồn dinh dưỡng cho cơ thể phát triển. Bạn và nó, mãi mãi liên kết với nhau bởi một sợi dây rốn vô hình, không thể thoát ra, cũng không thể tách rời.

Nếu không chấp nhận nó, bản thân buộc phải phân tách ra thành một cái tôi khác, không hóa làm một thể, đâu ra đấy nữa, sẽ hình thành căn nguyên của rối loạn. Như vậy, cái tôi mới sẽ vì bài xích chính mình mà quay lại chống đối, trở mặt thành thù, lúc nào cũng đối đầu với bạn, càng thêm rối loạn hơn.

Phải làm sao?

Chỉ có cách tìm hiểu.

Bạn phải mở ra một con đường để 'hiểu' chúng. Hãy tôn trọng, lắng nghe, cảm thông từng chuyện xảy ra, di chuyển từ 'tôi' vào thế giới của 'họ', thấu hiểu nguyên nhân dẫn đến lời nói và hành động của người nhà, nhìn thấy nỗi lòng giấu sau sự lựa chọn, hiểu hết tất cả những gì đã xảy ra.

Sau khi tìm hiểu, tình yêu và khoan dung sẽ đến.

Có người hỏi Chúa Giê-su: 'Anh em con đắc tội với con, mỗi ngày con tha thứ cho lỗi lầm của hắn 7 lần, như vậy có đủ hay chưa ạ?'

Chúa Giê-su đáp: 'Không đủ, con phải tha thứ cho hắn 70 cái 7 lần.'
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 4: Vì sao bạn tốt lại dần xa cách (8)

Trải qua tan vỡ giá lạnh, người lạ vẫn có thể cho bạn hi vọng

* * *

Năm 2006, tôi đứng tại một trạm xe lửa nào đó, gọi điện thoại cho anh ấy.

Khóc rồi lại khóc.

Tôi nói ra rất nhiều lời tàn nhẫn, cũng nói ra rất nhiều nỗi tuyệt vọng, tôi nói, không còn hi vọng về cuộc sống, tôi nghĩ tôi có thể không cần sống tiếp nữa..

Anh ấy nói, đó là chuyện của cô, tôi không ép cô đâu đấy!

Tôi đau đến xé ruột xé gan, đau ngột ngạt, vận mệnh lâm li bi đát, bế tắc không một lối thoát.

Lúc bấy giờ, trời đang mưa rất lớn, một mình tôi theo ba lô, vừa đi vừa khóc.. Tôi từng nghĩ hay là đâm đầu vào chiếc xe hơi đang chạy đến, nhưng rốt cuộc vẫn không làm, cũng từng nghĩ đến cách quyết liệt hơn, nhưng vẫn không có dũng khí, chỉ thất thểu bước đi, lẳng lặng buông tiếng thở dài.

Cách đó không xa, có một hồ nước, trong cơn mưa bão nó trở nên thật hung ác, thật hỗn loạn, một vùng nước đầy ác ý. Tôi đi qua đó, đứng bên bờ rất lâu. Khi quá đau khổ, người ta trở nên rất nặng nề, nửa bước bạn cũng khó đi được, chỉ đứng yên tại một chỗ như đang chờ tuyết tan, đợi đau buồn từ từ tan chảy vậy.

Hơn mười phút sau, một chiếc ô từ phía sau xuất hiện che trên đầu tôi.

(Nhớ lại lần nữa, mắt vẫn cay, lòng vẫn đau.)

Cúi đầu nhìn, là một bé trai, khoảng mười tuổi, gầy gò, da ngăm đen, không giống như con nhà giàu, quần áo rất bình thường. Nó giơ thẳng cánh tay, đưa dù lên thật cao, giúp tôi che chắn cơn mưa, hơn ở người của thằng bé lại lộ ra giữa màn mưa.

Điều khiến tôi đau lòng nhất là đôi mắt của nó, can đảm là thế, lại sợ hãi đến vậy - Vâng, cha mẹ thằng bé không ở bên cạnh, nó cũng không biết tôi là ai, chỉ thấy có người đang đứng trước hồ khóc, dường như có ý định kết liễu cuộc sống, thế là dè dặt đưa ô qua..

Nước mắt tôi lại bắt đầu tuôn rơi, tôi nói: 'Dì không sao, con đừng để mình bị ướt, mau trở về đi..'

Thằng bé không lên tiếng, chỉ mở lớn đôi mắt, ra sức lắc đầu, dường như cũng muốn khóc đến nơi rồi..

Một đứa trẻ, khi thấy một người lớn đau khổ bật khóc, nó sẽ không giống như chúng ta nhẹ nhàng an ủi: 'Dì ơi, dì đừng khóc, con che ô cho dì..', mà nó sẽ hít thở không thông, sẽ tay chân lóng ngóng, sẽ đứng ở nơi đó, mở to đôi mắt sợ hãi, không ngừng lắc đầu.

Tôi đoán có lẽ nào muốn nói với tôi rằng: 'Dì ơi, đừng mà!'

Hoặc: 'Con sợ lắm!'

Sau đó tôi ngồi xổm xuống, đẩy chiếc ô về trên đầu nó, không ngừng nói với nó rằng, dì gặp phải một chuyện không vui, hơi buồn, con mau trở về đi, dì không sao, con đừng để mình bị ướt.. Khuyên rất lâu thằng bé mới từ từ rời đi.

Đi được một lúc, nó lại dừng lại, quay đầu lo lắng nhìn tôi.

Lúc ấy, tôi nói với chính mình: Chết gì mà chết? Chuyện xấu đương nhiên là có, nhưng chỉ cần có những điều tốt đẹp nhỏ bé như vậy, thế giới này cũng đáng cho mình tiếp tục sống bằng mọi giá rồi!

Cho đến hôm nay, tôi vẫn sẽ bị người khác mắng chửi sỉ nhục, vẫn trải qua đổ vỡ đau thương.

Cũng từng oán, cũng từng hận, cũng từng đau.

Nhưng chỉ cần tôi nhớ đến đôi mắt ấy liền có thể xoa dịu nỗi đau, tha thứ cho những điều không hay, bỏ qua những công kích trong tối lẫn ngoài sáng, tha thứ cho những tủi nhục và đau buồn.

Lòng tốt xa lạ này thật ra vẫn còn rất nhiều.

Năm 2013, ở Đại Lý, một mình tôi thuê một căn phòng nhỏ, bắt đầu sáng tác cả ngày lẫn đêm.

Không có tiền, sợ mình chết đói nơi đất khách, nên tôi cố hết sức hạn chế các khoản chi trong cuộc sống.

Rồi tôi mua một chiếc nồi cơm điện nhỏ và vài cân gạo, chuẩn bị ít trái cây và rau muối, ngày ngày ăn cháo, ăn táo để nhét kẽ răng. Tôi ra ngoài mua hai lạng thịt heo luộc, muốn ăn kèm với cơm, nhưng không nhịn được lại ăn hết sạch trên đường đi.

Lúc đó tôi cũng không thấy cực khổ, bởi trong đầu tôi đâu đâu cũng là cuốn tiểu thuyết chưa viết xong, những suy nghĩ chưa thành văn.

Ngày tết Trung Thu, sáng đọc sách, chiều viết văn, thi thoảng lướt điện thoại một chút, thấy bánh trung thu tràn ngập màn hình, tôi mới chợt nhớ ra Trung Thu đến rồi.

Tôi kéo cửa chớp ra, ngọn núi đã nhuốm màu hoàng hôn.

Mây đen tụ lại, ở giữa là một vầng trăng tròn, giống một bức tranh tuyệt đẹp, ngay giữa tử cung của bầu trời đang mang thai vầng trăng, một sinh mệnh tròn trịa.

Tôi nghĩ trung thu thì có liên quan gì đến mình nhỉ? Viết tiếp thôi..

Lúc này, có người gõ cửa.

Tôi mở cửa ra xem, thì ra là bác chủ nhà đến tặng tôi hai cái bánh trung thu nhà họ tự làm, vẫn còn nóng, to cỡ một chiếc đĩa, nhân ngũ cốc và đậu.

Bác đã nói những gì tôi không nhớ rõ nữa, chỉ nhớ đó là lần đầu tiên trong đời tôi được ăn bánh trung thu nóng.

Hương thơm và độ ấm đó đi từ răng, đến lưỡi, truyền thẳng vào tim, đến tận bây giờ vẫn chưa từng nguội lạnh trong tôi.

Còn có một lần, tôi đ, ón taxi ở một thành phố xa lạ để đi thăm một người ngồi trên xe trò chuyện với bác tài về người ấy. Khi xuống xe bác tài nói: 'Tôi cũng từng có một cô bạn gái giống như cô vậy, nhưng tôi đã đánh mất cô ấy rồi..'Anh ấy không lấy tiền xe của tôi, để lại số điện thoại, bảo rằng khi nào cần giúp đỡ thì có thể tìm anh ấy.

Trên đường đi, tôi quen được một người, biết tôi muốn đến Đôn Hoàng, anh ta nói, giúp tôi xem qua nhà cũ của Thường Thư Hồng nhé.

Tôi nói được.

Chuyến đi lần ấy, chỉ có đích đến là Hang Mạc Cao, nhà cũng không nằm trong lịch trình, nhưng tôi vẫn dành ra chút thời gian, tự đi đến đó một chuyến, từ trong ra ngoài, ngay cả cây bạch dương bên ngoài tường nhà và người gác cửa già nua cũng chụp hết lại rồi gửi cho anh ta: Tôi đã đến xem giúp anh rồi, nó còn tốt lắm, đừng lo!

Những điều tốt đẹp này không liên quan đến tiền bạc hay giới tính, chỉ là hai trái tim đối xử dịu dàng với nhau không mang theo mục đích gì.

Hôm qua, tôi vừa đọc xong 'Những chuyện nực cười ở Brooklyn' của Paul Auster, lại bị cảm động bởi một vài chi tiết nhỏ.

Tuy cuốn sách này khá là bình thường, có cuộc sống phức tạp, có cuộc tình sai trái, dễ khiến người ta cảm thấy không thích, nhưng trong cuốn sách cũng có tình cảm mềm mại ấm áp.

Chẳng hạn như, tác giả có nhắc đến một giai thoại về Kafka.

Đó là năm cuối cùng của cuộc đời Kafka, ông và Dora vừa chuyển đến Berlin.

Họ sẽ ra ngoài vào buổi chiều hàng ngày, đến công viên tản bộ.

Có một hôm, họ gặp một bé gái đang đứng khóc ven đường. Kafka hỏi cô bé làm sao vậy, cô bé nói búp bê không thấy đâu nữa. Ông đã bịa ra một câu chuyện:

"Búp bê của cháu đi du lịch rồi!" Kafka nói.

"Sao chú biết ạ?" Cô bé hỏi.

"Vì nó đã viết thư cho chú."

Cô bé không tin lắm.

"Chú có đem theo thư không?" Cô bé hỏi.

"Không có, xin lỗi cháu." Ông nói, 'Chú để lá thư ở nhà rồi, là chú không đúng, nhưng ngày mai chú sẽ đem đến.'

Đêm hôm đó, Kafka đi thẳng về nhà viết thư. Ô, ng nghiêm túc đến mức gần như căng thẳng không khác gì lúc sáng tác bình thường. Ông không phải đang lừa gạt một cô bé. Đây là một tác phẩm văn học thật sự, ông muốn viết ra một câu chuyện thật đẹp để bù đắp cho sự mất mát của cô bé.

Hôm sau, Kafka đem lá thư đến công viên.

Cô bé đang đợi ông.

Vì cô bé còn chưa biết chữ, nên ông đọc lớn cho cô bé nghe.

Trong thư nói, búp bê rất xin lỗi, vì tất cả thời gian đều chung sống cùng một người, nó cảm thấy mệt mỏi, nó muốn ra ngoài ngắm nhìn thế giới, kết giao thêm bạn mới. Không phải nó không yêu cô bé nữa, chỉ là muốn được thay đổi môi trường một chút, nên phải chia xa một thời gian.

Sau đó, búp bê hứa mỗi ngày sẽ viết cho cô bé một lá thư, kể cho cô bé những gì mình làm.

Từ đó, Kafka thân mang trọng bệnh mỗi ngày đều viết một lá thư - chẳng vì gì khác, chỉ vì muốn an ủi một cô bé, hai người vốn không biết nhau, chỉ vô tình gặp nhau trong một buổi chiều tại công viên. Ông viết liên tục ba tuần lễ liền.

Ba tuần lễ.

Ông là một trong những tác giả xuất sắc nhất, không bao giờ lãng phí thời gian trong cuộc sống - với ông mà nói, thời gian đã ngày càng ít đi, vì thế càng thêm đáng quý - vậy mà ông lại bỏ ra hàng tuần vì con búp bê bị mất của một cô bé.

Mỗi một câu viết ra ông đều suy nghĩ rất kĩ, lời văn mạch lạc, thú vị, thu hút người đọc.

Dần dà, từ trong thư cô bé biết được, búp bê đã lớn, đã đi học, đã quen với người khác. Nó vẫn yêu cô bé, nhưng cũng ám chỉ cuộc sống có nhiều nhân tố phức tạp khiến nó không thể trở về được.

Cứ thế, Kafka đã để cô bé chuẩn bị dần tâm lý từng chút một, để biết rằng búp bê không bao giờ quay về nữa.

Cuối cùng, Kafka nói với cô bé, búp bê hết yêu rồi.

Ông miêu tả chàng thanh niên mà búp bê đem lòng yêu, nó đã đính hôn, hôn lễ được cử hành tại một vùng quê, ngôi nhà mới của vợ chồng búp bê rất đẹp, sinh một đứa con, trông rất giống nó..

Dòng cuối cùng, búp bê đã nói lời từ biệt với người bạn cũ mà nó yêu mến:

"Tạm biệt bạn của tôi, xin hãy sống thật hạnh phúc, giống như chúng tôi vậy!"

Từ đó, cô bé không còn lo lắng nữa. Nhưng khi cô bé nhớ đến búp bê, trong lòng sẽ thấy ngọt ngào và vui vẻ chứ không phải sợ hãi và bi thương.

Kafka dùng thiện ý, tài hoa, trí tưởng tượng để tạo ra một câu chuyện cổ tích, sưởi ấm tuổi thơ, thậm chí là cả cuộc đời của một người lạ.

Rất nhiều người nói, cô bé này thật may mắn biết bao.

Có thể quên đi những đau buồn của thế giới, quên đi hết lần chia ly này đến lần chia ly khác, quên hết những lần bị bỏ rơi này đến lần bị bỏ rơi khác giữa những năm tháng dài đằng đẵng, ở trong câu chuyện mãi luôn hạnh phúc, mãi luôn yêu thương.

Nhưng thật ra, cái chúng ta có thể làm được, không phải là nhận về, mà là cho đi.

Vâng, cuộc sống luôn có rất nhiều nuối tiếc, bạn cũng không có cách nào để buông bỏ đồ đao, lập địa thành Phật được. Nhưng chúng ta có thể quay lại gột rửa sạch những ác niệm bên trong chính mình, khiến trái tim ta chan chứa tình yêu và lòng biết ơn, trở thành đứa trẻ đi qua đường che ô giúp cho một người lạ, trở thành ông lão tặng bánh ngay đêm Trung Thu, trở thành Kafka dùng câu chuyện cổ tích để cứu rỗi tuổi thơ.. Dùng sự nhân từ và tình thương để chữa trị mầm bệnh nghiêm trọng nhất của nhân loại: Ích kỷ, tham lam, lạnh lùng, tàn bạo, bóc lột.. Như vậy, Kolkata mới có thể trở thành thiên đường của tình yêu, nhân gian mới có thể trở thành miền đất dịu dàng hơn.

Mẹ Teresa nói: 'Ta thấy Giê-su trong mỗi một con người.'
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 5: Giáo dục thật sự 'ăn thua' ở cha mẹ (1)

Cha mẹ biến mình thành 'tai họa'

* * *

Sau khi con mình chào đời, Lưu Du đã viết cuốn 'Mong con từ từ khôn lớn' rất nổi tiếng, dịu dàng cuốn hút, rất cảm động, rất nhiều người đọc đã rơi nước mắt.

Còn tôi, sau khi đọc xong, ngoài cảm động ra thì cảm xúc lớn nhất chính là, một tình yêu thật ý chí được thể hiện bằng hành động, đó là bốn chữ: Cho con tự do.

Trong tình yêu nam nữ, nên như vậy;

Trong tình thân ruột thịt, lại càng nên như vậy.

Mẹ chấp nhận dáng vẻ của con, cũng chấp nhận dáng vẻ sau này của con.

Sẽ không bắt con phải trở thành rồng trong nhân loại, cũng không bắt con phải trở thành niềm kiêu hãnh, con chỉ cần nghe theo tiếng gọi con tim mình, tiến thẳng về phía trước, thử và sai, chiến đấu và trải nghiệm tất cả những gì số phận mang đến cho con, tạo nên bản sắc của mình, trở thành chính con.

Con bước đi trên con đường này, bất luận là lúc nào, con cũng là người mẹ yêu nhất.

Bất luận con có được vinh quang thế nào, hoặc gặp phải thất bại ra sao, con đều là con của mẹ, là báu vật mà đời này mẹ nâng niu nhất.

Mẹ yêu con, không phải vì con thông minh, xinh đẹp, đáng yêu.

Mẹ yêu con, vì đó là con.

Đây mới là tâm thái mà cha mẹ bình thường nên có.

Nhưng tiếc rằng nhiều bậc cha mẹ Trung Quốc đều không được bình thường đến vậy, họ quá kiêu ngạo, kiêu ngạo đến mức quên mất chính mình.

Với ý thức và quan niệm của quyền 'Tao là bố mày', các cặp cha mẹ không chút chần chừ mà tước đoạt đi tự do của con cái, phá hủy lòng tôn nghiêm của chúng.

Hơn nữa, họ còn đem hết tất cả những ước mơ dang dở, những tham vọng chưa đạt, những tâm nguyện chưa hoàn thành, đặt hết lên thân thể yếu ớt của đứa trẻ, bắt nó gánh vác mà bước đi, không ngừng leo lên, bản thân thì thúc giục, ép nó phải nở mày nở mặt.

Nở mày nở mặt cái phải gió!

Nở mày nở mặt cái quái quỷ!

Đây đúng là một kẻ vô dụng thật sự, bản thân không có bản lĩnh, nhăn nhó như quả táo tàu, yếu đuối như một con gà, cái gì cũng không làm, chỉ biết chào thua trước thời gian.

Nhưng không cam lòng.

Phải làm sao?

Nắm đầu con cái, bắt chúng làm giúp mình.

Nhưng con cái không phải công cụ để bạn theo đuổi ước mơ, cũng không phải pháp bảo để bạn phản công, nó chỉ là một đứa trẻ yếu ớt, nhỏ bé, vô tội, mang theo khát vọng tình yêu, khát vọng được bạn kề cạnh, nhưng bạn cứ ép ép ép, ép nó người chẳng ra người, ma chẳng ra ma, dần dần ủ thành xa cách và thù hận, đến khi nó có năng lực nói 'không', tất nhiên sẽ phản kháng và chống đối, bạn không đồng ý, thế là chạy ra hét lớn: 'Bọn trẻ thời nay thật không hiểu chuyện chút nào, không biết tôn trọng cha mẹ..'

Nhưng bạn có từng tôn trọng chúng chưa?

Bạn có từng dịu dàng, yêu thương, xem chúng như một cá nhân để đối đãi, khích lệ chúng chưa?

Bạn chưa từng.

Bạn áp đặt, bạn ra lệnh, bạn dọa nạt, bạn đánh đập, bạn thờ ơ, bạn kiểm soát, bạn gây áp lực, bạn nhục mạ, bạn nhìn trộm, bạn giám sát, bạn bêu xấu trước đám đông, bạn vẫn luôn nhấn mạnh sự hi sinh của chính mình để chúng cảm thấy tội lỗi, bạn không cho chúng ta cơ hội trao đổi, bạn là quyền lực tuyệt đối, bạn là bá vương, cũng là ma vương, bạn khiến chúng sống tự ti, buồn bã, cảm thấy bản thân chẳng ra gì, mất dần lòng tin vào cuộc sống, bạn làm hết những việc xấu xa này với con cái của mình, bạn làm cha mẹ kiểu gì vậy? Bạn còn có mặt mũi nói yêu thương sao?

Tất cả mọi nhân duyên trên thế gian đều là luân hồi của nhau.

Ngày trước cha mẹ đao nguội kiếm lạnh ép buộc con, mai này con sẽ trả lại cho tuổi già của cha mẹ cảnh mùa thu thay lá, gió rét tuyết lạnh, lạnh lùng xa cách.

Sau này khi con cái trưởng thành, sẽ trở thành một người u sầu, không vui, thất bại trong cuộc sống, rồi bắt đầu dùng cách y hệt để đối đãi với các bạn và con cái chúng.

Ví dụ như, chúng cho các bạn tiền bạc và vật chất, nhưng không bầu bạn, không giao lưu, không kính ngữ về mặt tinh thần, không vỗ về về mặt tình cảm.

Bởi vì năm xưa, các bạn cũng làm như thế: Cho ăn, cho mặc, cho tiền tiêu vặt, nhưng không cho sự dịu dàng và bầu bạn.

Làm vậy khiến cho lũ trẻ nghĩ rằng đây chính là cách để yêu thương: Yêu bằng với vật chất, yêu không bằng với bầu bạn và vỗ về. Thế nên chúng cũng dùng cách này để báo đáp cha mẹ.

Thêm một ví dụ nữa, chúng sẽ lớn lên tiếng la hét với các bạn, phàn nàn trách móc, thô lỗ kiêu ngạo.

Cũng là do cách mà các bạn đối xử với chúng năm xưa.

Khi thành tích không tốt, khi phạm lỗi, khi bị người khác bắt nạt rồi phản kích, đánh nhau với người khác, các bạn không hề an ủi và bảo vệ, thay vào đó, các bạn nổi giận và mắng chửi chúng, thậm chí không phân đúng sai phải trái mà đánh đập chúng.

Là chính các bạn đã dạy chúng, giữa người thân với nhau không có sự dịu dàng, không có hòa nhã, chỉ có cơn nóng giận mất kiểm soát và thương tổn.

Còn nữa, chúng không bao giờ nói 'con yêu cha mẹ' với các bạn, vì các bạn chưa từng nói với chúng.

Chúng không thích cầu tiến, cũng vì từ nhỏ các bạn đã nói với chúng: 'Con phải xuất sắc hơn người, đây chính là niềm an ủi lớn nhất của cha mẹ', cũng tức là nói, trong tiềm thức, ưu tú là để lấy lòng người khác, cố gắng là để làm vui lòng cha mẹ.

Sinh mệnh mất đi tự chủ và tự do, trở thành một dạng ký sinh, tất nhiên sẽ thiếu đi sáng kiến chủ quan để đột phá giới hạn của mình, giành lấy cuộc sống hạnh phúc hơn.

Một đứa trẻ bị vẽ thành hình dạng gì, đa phần là do cha mẹ.

Giáo dục sau này sẽ thay đổi một vài nhận thức.

Nhưng thứ này trong tiềm thức không cách nào lung lay. Mỗi lần kích động, khi đưa ra quyết định trọng đại, phản ứng của chúng ta đều bắt nguồn từ những gì gia đình đã dạy.

Đáng sợ hơn nữa là, chúng cũng sẽ đối xử với con cái chúng như thế, trở thành một vòng luẩn quẩn ác tính truyền lại qua từng thế hệ.

Những người nghiên cứu tâm lý học đều biết, bất cứ loại bệnh tâm lý nào, truy rõ nguồn gốc đều là do vết thương từ thuở nhỏ.

Thuở nhỏ thiếu tình thương, bị tổn thương, ngược đãi, không có cảm giác an toàn, không được tôn trọng.. Sau khi trưởng thành sẽ biến thành người khép kín, trầm cảm, tự sát, có khuynh hướng bạo lực, âu lo..

Thế nên, mỗi người chúng ta đều là bệnh nhân mang những chứng bệnh khác nhau.

Thần kỳ ở chỗ, rất nhiều bệnh nhân nữ sau khi sinh con, đặc biệt là sinh con gái, tình trạng tinh thần sẽ tốt hơn rất nhiều, vì cô ấy đã được phát tiếp qua việc dày vò đứa bé.

Đứa bé sẽ thay cô ấy điên.

Bi kịch cứ thế tiếp diễn.

Nó bao gồm tất cả, tôi và bạn, và họ, và những người đáng thương chúng ta từng nghe kể hoặc không bao giờ biết đến. Tất cả mọi người đều đang bất giác sống trong những tháng ngày như thế.

Chúng ta không cảm thấy mình sai.

Chúng ta không cảm thấy chỗ nào không đúng

Thậm chí còn nói thay cho bạo lực, 'Năm đó cha mẹ rất nghiêm khắc với tôi, nhưng khi tôi làm cha mẹ rồi tôi mới có thể hiểu cho họ!'

Những lời này, nghe có vẻ thấu tình đạt lý, nhưng bản chất thật của nó lại khiến người ta rợn tóc gáy.

Cái 'hiểu' của đại đa số người không xuất phát từ sự đồng tình, mà là sự cảm thông cho nỗi vất vả, không phải kiểu thương xót cho nỗi khổ của chúng sinh như Phật gia, mà để hợp lý hóa cho sự tàn bạo của chính mình.

Mình đánh con, mắng con, trút giận lên người chúng, nghĩ đến cha mẹ mình cũng làm như vậy, thế là an lòng.

Bạo lực đang xoay vòng, hành vi xấu đang được truyền lại.

Giờ này phút này đây, đúng, chính là giờ này phút này, tất cả chúng ta đều đang đứng trên quỹ đạo hình tròn này.

Nhìn về phía sau, là những lời mắng tiếng roi của cha mẹ;

Nhìn về phía trước, là những lời mắng tiếng roi của chính mình.

Ai có thể giúp ta thoát khỏi hoặc phá vỡ nó? Chỉ có bản thân chúng ta.

Bạn phải có năng lực tự xét lại mình thật mạnh, xem lại hành vi của chính mình, sai chỗ nào, thiếu sót chỗ nào, vấn đề nằm ở đâu, sau đó nhận sai, sửa lỗi như một đứa trẻ.

Đây là một quá trình thầm lặng, nhàm chán và kéo dài.

Quá trình này sẽ không có kỳ tích có thể nhìn thấy được cũng không cần lý luận đột ngột nảy ra trong đầu giúp bạn thấu hiểu, bạn phải có chút nghi ngờ, có chút lo sợ, khom người xuống, cùng con cái quay lại thời thơ ấu, trưởng thành lại từ đầu. Như vậy vòng luẩn quẩn mới bị cắt đứt, đá Sisyphus mới có khả năng không bị lăn trở xuống mãi.

Long Ứng Đài từng nói, con à, chầm chậm thôi!

Chúng ta, cũng chầm chậm thôi!
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 5: Giáo dục thật sự 'ăn thua' ở cha mẹ (2)



Giáo dục thật sự 'ăn thua' ở cha mẹ

* * *

Cách đây vài năm, tôi từng đọc được một bài viết.

Tác giả đến nhà một người bạn, thấy con của người bạn ấy rất thích đọc sách, không chỉ đọc truyện cổ tích và truyện kể, cả quyển sách tham khảo cũng đọc rất chăm chú.

Anh ấy rất kinh ngạc, bèn hỏi cặp cha mẹ kia đã dạy dỗ đứa bé như thế nào.

Dạy dỗ thế nào?

Vốn chẳng dạy dỗ gì cả, người cha là nhà trí thức, người mẹ là tác giả, hai người lại yêu thương nhau, sách trong nhà lại nhiều.

Phòng khách, phòng sách, phòng ngủ, phòng trẻ em, nhà vệ sinh, ở đâu cũng có sách triết học tôn giáo mà người cha thích, sách văn học nghệ thuật xã hội mà người mẹ yêu, sách tranh cổ tích ngụ ngôn mà đứa con say mê.. Chỉ cần bạn muốn, tiện tay là có thể lấy được quyển sách mà mình thích để đọc ngay.

Lúc không có việc gì làm, cả nhà sẽ tụ tập lại cùng nhau đọc sách.

Sắc đêm dịu dàng, dưới ánh đèn, cả nhà đều đắm chìm trong thế giới văn học của riêng mình, đọc đến chỗ mình thích thù cùng nhau trao đổi.

"Ha ha ha, Tôn Ngộ Không buồn cười ghê.."

"Buồn cười thế nào, nói ra nghe xem nào!"

Họ cũng chơi trò đóng vai các nhân vật trong sách, sửa lại kết cục, hoặc viết câu chuyện của riêng ba người, vui vẻ hấp dẫn, khiến người ta phải bật cười.

Những điều này đều không phải cố ý tạo ra, tình yêu của cha mẹ, sự yêu thích của đứa con, hoàn toàn thuận theo tự nhiên, diễn ra rất vui vẻ.

Đứa trẻ vừa chào đời đã lớn lên trong một không khí như thế, tự nhiên sẽ thấy đọc sách là một việc bình thường không khác gì ăn cơm, hít thở.

Câu chuyện này khiến tôi rất xúc động.

Nó làm tôi nhớ đến: Giáo dục thật sự xưa nay chẳng phải kỹ năng đẽo đá ra vàng, lập địa thành Phật gì đó, mà là một quá trình mưa dầm thấm đất, thuận theo tự nhiên.

Giống như một cái cây lay động một cái cây khác, một đám mây thúc đẩy một đám mây khác, một linh hồn đánh thức một linh hồn khác.

Nó không chút tiếng động, nó chỉ để cho người đi phía trước, làm việc mà mình thích, đi con đường mà mình chọn, sau đó, để cho sự thay đổi tự nhiên diễn ra.

Người đi trước thế nào, người đi sau cũng như vậy.

Thế hệ trước thế nào, thế hệ sau cũng như vậy.

Đây chính là 'ăn thua' ở cha mẹ.

Nhưng 'ăn thua' ở cha mẹ trong bối cảnh giáo dục, không phải là di truyền như Vương Tư Thông có người cha tên là Vương Kiện Lâm, cũng không phải thừa kế như Cát Ưu có người ta tên là Cát Tồn Tráng..

Sự di truyền về quyền lực, tiền bạc, nguồn tài nguyên, không liên quan gì đến cái mà tôi đang nói ở đây.

"Ăn thua" ở cha mẹ thật sự là ăn thua ở quan niệm, cách sống, cách tư duy, cách đối nhân xử thế của cha mẹ.

Trước khi ra khỏi biên chế, tôi đã theo công việc giáo dục nhiều năm.

Trò chuyện với học sinh và phụ huynh càng nhiều tôi càng nhận thấy: Con cái là bản sao thu nhỏ của gia đình, giáo dục 'ăn thua' ở cha ở mẹ.

Một đứa trẻ ưu tú, gia đình phía sau nó nhất định chứa đầy sự tôn trọng, yêu thích sách vở, cha mẹ có thể không tinh thông kim cổ, nhưng nhất định thấu tình đạt lý.

Ngược lại, một học sinh có vấn đề, gia đình nó đang sống chắc chắn cũng có rất nhiều vấn đề, ví như thiếu tình thương, bất bình đẳng, mất tự do, trình độ văn hóa của cha mẹ không cao, quan niệm lạc hậu, tầm nhìn hạn hẹp, và có nhiều hành vi bạo lực.

Tôi từng viết một bài gọi là 'Dương Chỉ, cô nàng xấu tính'. Hình mẫu của Dương Chỉ là một học sinh của tôi, theo đuổi giáo viên chủ nhiệm, chưa tròn 14 đã lên giường với 6 người đàn ông..

Tìm hiểu ra thì biết lúc nhỏ con bé đã bị cha bỏ rơi, mẹ thì rượu chè, hút thuốc, thất nghiệp, làm vợ bé người ta để sống qua ngày, con bé luôn sống chung với bà nội, không được yêu thương, câu nói thường được nghe nhất chính là: 'Sao mày không đi chết đi? Chỉ cần không chết trong nhà tao là được..'

Cha mẹ như vậy, không cần nghĩ cũng biết sẽ ảnh hưởng thế nào đến đứa trẻ.

Năm 2015, tôi về quê, có lần gặp lại con bé, đã thôi học, trang điểm già dặn, mở miệng là nói tục, thấy người đàn ông lớn tuổi đang đi đến liền cười hì hì nói: 'Hi, anh đẹp trai, cùng chơi đùa chút đi!'

Tôi mời con bé ăn cơm, trong lúc ăn, con bé nó mình đang mang thai, cái thai là của một người bạn quen trên mạng, đang do dự không biết nên sinh hay không.

"Năm nay em bao nhiêu tuổi?" Tôi hỏi con bé.

"15 tuổi."

Mẹ con bé cũng biết, chỉ sỉ nhục, chỉ đánh mắng thì không hề cho con bé sự giúp đỡ đúng đắn.

Lúc đó tôi nghĩ, đứa bé này e rằng đã định sẵn sẽ bị bỏ đi rồi.

Nước Anh có một bộ phim tài liệu tên là '56 UP'.

Đạo diễn đã chọn 14 đứa trẻ không cùng giai cấp để tiến hành quay phim theo dõi, mỗi 7 năm quay một lần, bắt đầu từ 7 tuổi, 17 tuổi, 21 tuổi, 28 tuổi, 35 tuổi, 42 tuổi, 49 tuổi, cho đến 56 tuổi.

Trong 100 phút ngắn ngủi đã đi qua cuộc đời thật sự của 14 con người.

Bộ phim tài liệu này khiến người xem rất khó chịu.

Bởi vì nó hoàn toàn trần trụi, đùng một cái xé toạc lớp áo mỏng manh của những lời động viên, khích lệ, ảo tưởng, đem hiện thực không được yêu thích phơi bày ra trước mắt. Nói với chúng ta 14 chữ:

Con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa thì quét lá đa.

Trong bộ phim, 60 năm trôi qua trong chớp mắt, đến cuối cùng con của người tài vẫn là người tài. Con nhà nghèo vẫn là người nghèo.

Giai cấp kiên cố, có lao động được. Cục diện bế tắc này từ đâu mà có?

Có một kết luận rất hay, nó nói thế này: Thật ra, ngoài việc thực lực cứng (nguồn tài nguyên) phân bổ không đều, mấu chốt nằm ở chỗ thực lực mềm (quan niệm) chênh lệch nhau.

Người được thừa hưởng quan niệm khác nhau, tự nhiên sẽ có tầm nhìn khác nhau, kèm theo đó là hành động khác nhau, cái giá phải trả khác nhau, kết quả sẽ khác nhau.

Trên đời không tồn tại cái gọi là thiên tài. Bất cứ đứa trẻ ưu tú nào cũng không phải kỳ tích tự nhiên được sinh ra, mà có nguyên nhân của nó.

Nhân của nó, nằm ở gia đình.

Gốc rễ của nó, nằm ở cha mẹ.

Cha mẹ vô chi sẽ dùng cách kiểm soát, áp bức, chà đạp để đối đãi với một đứa trẻ mà không hề hay biết gì.

Dùng cách tàn ác để truyền lại cái ác, dùng cách ngu xuẩn để truyền lại cái ngu xuẩn. Như vậy, chuỗi phấn đấu trong đời của đứa trẻ đã bị đứt đoạn ngay từ khi bắt đầu.

Nếu cha mẹ là người cởi mở, họ sẽ cho con cái sự tôn trọng và tự do.

Không cưỡng ép, không áp đặt, chấp nhận mọi khả năng của cuộc sống, để cho áp lực lớn nhất của đứa trẻ chỉ đến từ bản thân nó, nhận ra ưu điểm của nó, tán thưởng điểm đặc biệt của nó, dùng tư duy và nguồn tài nguyên của người lớn giúp nó phát triển.. Nếu vậy, nó sẽ chiến thắng vẻ vang so với những đứa trẻ cùng tuổi khác.

Những đứa trẻ có cha mẹ như vậy, không thành công cũng sẽ tỏa sáng.

Không thành tài, cũng sẽ thành người.

Không thành danh, cũng làm ra một chút thành tựu riêng trong đời mình.
 
219 ❤︎ Bài viết: 143 Tìm chủ đề
Chương 5: Giáo dục thật sự 'ăn thua' ở cha mẹ (3)



Đối với trẻ nhỏ, phải nuông chiều

* * *

Có lẽ khi thấy tiêu đề sẽ có vô số bậc cha mẹ chưa đọc đã bắt đầu nổi giận mắng: Nói bậy nói bạ gì đây? Nuông chiều sẽ làm hư đứa trẻ đấy. Cô có hiểu hay không, không hiểu thì câm miệng ngay cho tôi!

Nào nào nào, bớt giận trước đã.

Nguôi giận rồi hãy trả lời một câu hỏi của cô giáo nào: Bạn đã bao giờ thấy con cái nhà nào được cha mẹ nuông chiều mà trở nên hư hỏng hay chưa?

Lý Thiên Nhất? Dược Gia Hâm? (Con trai của những đại gia Trung Quốc)

Vì không biết gia đình họ giáo dục thế nào nên tôi không thể phân tích được, nhưng nếu cách dạy con của hai gia đình này bị tiết lộ ra ngoài, tôi tin, cái chúng ta nhìn thấy, ngoài sự thỏa mãn về vật chất (cũng chưa chắc thỏa mãn thật sự), chắc hẳn còn có sự thiếu tôn trọng, sự xúc phạm không giới hạn, kiểm soát và áp lực.. của cha mẹ dành cho chúng.

Đây không phải nuông chiều.

Hoàn toàn ngược lại, đây là không đủ yêu thương.

Nuông chiều là gì?

Gia đình người Trung Quốc vừa nghe đến từ này lập tức biến sắc ngay.

Bởi vì trong vô số câu chuyện kể, cuộc đời của người thành công đều liên quan đến nghèo khó; cuộc đời của người thất bại đều có sự góp mặt của nuông chiều. So sánh như vậy đơn giản dễ hiểu, hàng trăm hàng nghìn năm trời qua, tất cả chúng ta đều xem nó là chân lý.

Thế là chỉ cần nhắc đến, ai ai cũng muốn tiêu diệt, ai ai cũng kêu gọi đánh đập, ai ai cũng trốn tránh.

Nhưng trên thực tế, 'nuông chiều' thật sự chỉ là một môi trường tự do thoải mái không gò bó.

Nó có nghĩa là: Tôn trọng ý muốn của đứa trẻ, không trì hoãn sự thỏa mãn, không áp chế nhu cầu, không kiểm soát suy nghĩ của con, không áp đặt hướng phát triển của con, hiểu và ủng hộ quyết định của con, xem con là một người lý tính và kiện toàn, chứ không phải là vật mặc cho cha mẹ nhào nặn.

Nếu cha mẹ làm được, không chỉ không có hại cho con cái, mà còn là phúc của chúng.

Ví dụ như câu chuyện về sôcôla nổi tiếng.

Có một đứa trẻ rất thích ăn sôcôla.

Cha mẹ thấy nó sẽ bị sâu răng, không tốt cho sức khỏe, thế là không cho, muốn đứa trẻ nhịn, không cho nó thỏa mãn.

Nhưng trong thế giới của đứa trẻ, không có so đo giữa được và mất, cũng không có phán đoán giữa đúng hoặc sai, cái chúng có thể cảm nhận được chỉ có cảm xúc của người lớn - Lúc nãy cha lớn tiếng với mình, đáng sợ quá, mình đi tìm mẹ, mẹ cũng mặc kệ mình, không ai cần mình, không ai yêu mình cả.

Chúng sẽ cảm thấy sợ hãi.

Càng sợ hãi càng muốn có được.

Vì vậy, sự kiên quyết cự tuyệt của cha mẹ không chỉ không làm giảm lòng ham muốn với sôcôla của đứa trẻ, ngược lại càng làm nó muốn nhiều hơn.

Nó sẽ tìm sôcôla ở khắp mọi nơi trong nhà.

Nó sẽ để dành tất cả tiền tiêu vặt (thậm chí là lấy trộm tiền) để mua sôcôla.

Nó cũng sẽ vì một viên sôcôla mà đi làm việc mình không muốn làm.

Sau đó người mẹ nghe lời khuyên của bác sĩ tâm lý, mua một thùng sôcôla để trong phòng của con mình, tránh đi, để nó ăn thỏa thích.

Đứa trẻ vô cùng vui mừng: 'Mẹ ơi, chỗ này đều là cho con ạ?'

"Đúng vậy."

"Con có thể ăn chứ ạ?"

"Tất nhiên, con muốn ăn bao nhiêu thì ăn bấy nhiêu.."

Nhưng kỳ lạ là đứa trẻ lại không muốn ăn nữa.

Lúc bắt đầu, mỗi ngày nó ăn mười mấy viên, rồi vài viên, rồi một hai viên, sôcôla cũng không còn sức hút đặc biệt với nó nữa.

Còn người mẹ cũng kiềm chế mình, chỉ khi đứa trẻ thấy khó chịu trong người mới nói cho nó biết một sự thật: Trong sôcôla có một loại cafein, ăn nhiều sẽ khiến người ta thấy khó chịu.

Không phê bình, cũng không áp đặt, thế nhưng đứa trẻ đã hiểu.

Sau đó có một ngày, người mẹ ăn ba viên sôcôla, đứa trẻ đã nói: 'Mẹ ăn ít thôi, ăn nhiều sẽ khó chịu đấy!'

Sự thỏa mãn về vật chất như vậy sẽ giúp chúng hình thành phán đoán khách quan: Cái gì là tốt, cái gì là không tốt.

Chứ nó không vì thiếu thốn mà xem khát vọng thành giá trị của vật chất.

Khi con cái 'muốn' các cặp cha mẹ Trung Quốc đều thích nói 'không', vì sao thế?

Một là vì vô tri.

Hai là vì làm vậy sẽ cảm thấy sung sướng.

Vô chi là do chúng ta đều nghĩ từ chối hoặc trì hoãn việc thỏa mãn đứa trẻ sẽ dạy nó biết trân trọng, sẽ để nó hiểu được không phải bất cứ thứ gì nó cũng có được.

Nhưng trên thực tế, thái độ không rõ ràng như thế sẽ khiến đứa trẻ càng thêm nghi hoặc, rốt cuộc đâu là tốt, đâu là xấu? Rốt cuộc nên hay không nên?

Ví dụ như, đứa trẻ nói: 'Mẹ ơi, con muốn đi bơi!'

Người mẹ nhìn sắc trời rồi nói: 'Trời sắp mưa rồi, đừng đi!'

Đứa trẻ không biết phán đoán. Nó chỉ biết mong muốn hợp lý của mình đã bị từ chối, cảm thấy ấm ức, dùng cách gào khóc để phát tiết: 'Con muốn đi, con muốn đi..'

Người mẹ bị làm phiền nên nổi nóng nói: 'Được, được, con đi đi, chết đuối rồi thì đừng có trách mẹ!'

Đứa trẻ đã đạt được mục đích, ra khỏi nhà.

Nhưng nó không những không hiểu rằng bơi lội vào ngày mưa không tốt, mà còn mang lòng oán giận người mẹ.

Hơn nữa, nó học được dùng thủ đoạn gào khóc để đạt được mục đích của mình, nó biết, dù có không hợp lý chăng nữa, chỉ cần nó làm nũng, la hét, ném đồ đạc, cha mẹ sẽ thỏa mãn nó.

Dần dần, đứa trẻ bị cha mẹ gắn mác 'đứa bé hư'.

Nhưng đổi một cách làm khác thì sao?

Đứa trẻ nói với mẹ: 'Mẹ ơi, con muốn đi bơi!'

Người mẹ nhìn sắc trời rồi nói: 'Được. Nhưng trời sắp mưa rồi, mẹ đi cùng con, mẹ sẽ đợi con ở trên bờ, nếu con bơi thấy khó chịu thì phải nói với mẹ ngay, được chứ?'

Đứa trẻ cùng mẹ ra khỏi nhà.

Mưa mỗi lúc một lớn.

Đứa trẻ vừa xuống nước liền cảm thấy không ổn, trèo lên bờ nói với người mẹ: 'Mẹ ơi con lạnh quá, không bơi nữa đâu!'

Người mẹ dùng khăn tắm lớn đã chuẩn bị từ trước, lau mình giúp nó, không trách mắng câu nào, chỉ nói: 'Ừ, trời mưa mà bơi nguy hiểm lắm, chúng ta về nhà thôi!'

Sau này, qua lần thử này, đứa trẻ sẽ hiểu không được đi bơi vào ngày mưa, đồng thời cũng tin mẹ sẽ không bỏ rơi nó, luôn ở bên cạnh, luôn luôn yêu nó.

Vì được yêu, nó cũng sẽ yêu thương người khác, có thể chung sống một cách hòa nhã với người khác.

Sau khi trưởng thành, trí tuệ cảm xúc cũng sẽ rất cao.

Cứng rắn nói 'không' với đứa trẻ sẽ làm cho cha mẹ sung sướng.

Vì từ chối sẽ mang lại khoái cảm 'ta đây có thể làm chủ'.

Song, bạn không dám từ chối cấp trên, không dám từ chối đồng nghiệp, không dám từ chối đối tác làm ăn, chỉ dám từ chối con của mình, vì nó nhỏ nhất, cũng không thể phản kháng, bạn chỉ cần hét lớn một tiếng 'Không!', đứa trẻ sẽ co rúm mình ngay lập tức, hiệu quả rất rõ rệt.

Sướng biết mấy!

Có khí thế biết mấy!

Ví dụ như một trường hợp tôi từng gặp trước đây.

Một người mẹ có ham muốn kiểm soát đến mức biến thái.

Bà ta không thấy được điểm tốt nào của con gái mình.

Nếu con gái muốn chơi thân với bạn học, bà ta sẽ dùng lý do 'nó không phải đứa bé ngoan, con đừng có qua lại với nó', bắt con bé cắt đứt với đối phương;

Nếu con gái thích vẽ tranh, bà ta sẽ dùng lý do 'đây không phải việc nghiêm chỉnh, đừng có vẽ nữa' để ngăn cản;

Nếu con gái thích một minh tinh nào đó, bà ta sẽ lấy lý do 'nhìn không khác gì thằng lưu manh, mắt con có vấn đề hả? Không được thích nữa..', bắt con bé không được tiếp tục yêu thích thần tượng.

Vì sao người mẹ lại như vậy?

Vì cuộc sống của bà tràn đầy cảm giác bất lực.

Bà thất nghiệp, chồng ngoại tình, chui rúc trong nhà bao nhiêu năm, chỉ có thể thông qua việc nói 'không không không' với con cái để có được chút cảm giác kiểm soát.

Nhưng kết quả thế nào?

Cái 'không' đó không hề mang lại một cái 'tốt' nào, chỉ khiến cho cô con gái càng lúc càng nóng nảy, càng lúc càng oán hận.

Nếu đổi lại một cách làm khác:

Mặc cho con gái kết bạn, mặc cho con gái vẽ tranh, mặc cho con gái yêu thích thần tượng.. cha mẹ bớt được rất nhiều nỗi lo, con cái được tự do trải nghiệm cuộc sống.

Còn việc cha mẹ lo lắng con mình còn quá nhỏ, không biết kiềm chế, không có chừng mực.

Thật ra, chúng ta đều đã từng là trẻ con, chúng ta có không biết kiềm chế không?

Không hề, chúng ta biết, chúng ta đều biết phân nặng nhẹ, biết đúng sai.

Nhưng nếu cha mẹ lúc nào cũng muốn kiểm soát chúng ta, chúng ta sẽ giận quá mất khôn, tràn đầy căm thù hành vi không có giới hạn và thiếu tôn trọng của họ.

Oscar Wilde nói:

"Cách để đứa trẻ có được hạnh kiểm tốt nhất, chính là mặt cho chúng vui vẻ."

Về chuyện để cho bọn trẻ được vui vẻ lại cho thấy sự theo thiệt đến kỳ lạ của đại đa số người lớn trong xã hội.

Khi họ nhẹ nhàng hoặc thô bạo đoạt đi thứ làm cho chúng vui, họ luôn không quên nói kèm một câu: 'Đây đều vì tốt cho con thôi.'

Đây đúng là câu bao biện có tính thuyết phục nhất, cuối cùng nó sẽ làm cho chúng ta bằng lòng hủy diệt chính mình.

Người bạn Khả Nhị của tôi cũng là người kiên quyết ủng hộ việc nuôi chiều con cái.

Cậu ấy nói, điều duy nhất mình lo là không thể nuôi chiều đến cùng.

Khi Tiểu Nữu nhà cậu ấy đi nhà trẻ, có một hôm con bé đột nhiên không muốn đi học nữa.

Lúc đó Khả Nhị ở Quảng Châu, Tiểu Nữu ở quê sống chung với bà nội.

Khả Nhị nghe tin liền nói với mẹ mình: 'Vậy thì không cần đi nữa thôi!'

Bà nội cũng là người thông minh, đồng ý với thỉnh cầu của Tiểu Nữu và nói: 'Được, không đi học nữa.'

Thế nhưng, theo kế hoạch của Khả Nhị, mỗi ngày bà đều vô tình hoặc cố ý dẫn con bé đến gần trường học. Tiểu Nữu thấy các bạn nhỏ trong trường chơi rất vui vẻ, thỏa thích la hét, bắt đầu dao động trong lòng.

Ngày thứ ba, con bé nắm tay bà nội nói: 'Bà nội ơi, dẫn con đi học đi!'

Sau này Tiểu Nữu học múa, tập xoạc chân, uốn lưng, đau đến nghiến răng nghiến lợi, tối về nhà ôm lấy mẹ nói, mệt quá, đau quá, không muốn học nữa.

Làm thế nào đây?

Chiều sao con bé.

Khả Nhị đói với người nhà: 'Mọi người đừng trách mắng con bé, cứ chuẩn bị tinh thần là con bé sẽ không đi nữa thôi! Nói chuyện nhiều hơn với nó, chúng ta biết rất mệt, rất đau, ôm nó, để nó nói ra cảm giác mệt và đau ra sao, nhưng phải nói với con bé hôm sau sẽ đi xem thử, đi hay không để nó tự lựa chọn.'

Đêm hôm đó, khi mẹ mơ mơ màng màng ngủ thiếp đi, Tiểu Nữu vẫn đang ngồi ở trên giường dạy búp bê vải múa, uốn lưng, xoạc chân, con bé nói với búp bê: 'Bé cưng à, tập múa rất vất vả, nhưng cậu phải kiên trì nhé..'

Trẻ con thấu tình đạt lý hơn chúng ta tưởng tượng rất nhiều, chỉ cần bạn cho nó đủ tự do.

Không có bao nhiêu người Trung Quốc từng thật sự được nuông chiều.

Ngược lại, đa số đều là những bệnh nhân thiếu thốn.

Trước đây, tôi cũng là người ủng hộ quan niệm nuông chiều có hại.

Mãi cho đến khi đọc sách tâm lý học tôi mới phát hiện ra bệnh tâm lý của đa số người đều vì nó mà thành.

Vì khi còn thơ ấu, mối quan hệ giữa con cái và cha mẹ sẽ ngấm vào, trở thành hình mẫu quan niệm nội tại của đứa trẻ, từ đó quyết định tính cách một đời của nó.

Nếu có được đầy đủ tình thương, tự do từ cha mẹ, khi trưởng thành nó tất nhiên sẽ thông minh, tốt bụng.

Nếu tình yêu của cha mẹ chỉ có thiếu thốn, khiếm khuyết và nặng nề, trong tiềm thức của đứa trẻ quan hệ giữa người và người sẽ tương đương với cảm giác áp bức và nặng nề.

Tình yêu thật sự sẽ không mang đến giả xấu ác, mà chỉ khiến người ta trở nên chân thiện mỹ.

Tình yêu tràn đầy không hề khiến người ta cao ngạo, cuồng vọng, tự cho là đúng, mà chỉ khiến cho con người sinh ra lòng đồng cảm và thông cảm.

Cuối cùng, tôi muốn kể thêm một câu chuyện khiến tôi vô cùng cảm động.

Có một cặp cha mẹ rất yêu con gái của mình.

Yêu đến mức độ nào?

Một quyển vở bài tập của cô bé bị mất, họ rất lo lắng.

Cha mẹ không trách mắng câu nào, sau khi chắc chắn không thể tìm được nữa, họ tìm mọi cách để mua lại, nhờ vả vô số người nhưng vẫn không mua được.

Họ quyết định chép lại một quyển mới cho con gái.

Con gái rất lo: 'Nhiều chữ như vậy, còn biết bao nhiêu hình, cha mẹ làm được không đấy?'

Người mẹ nói: 'Nghề của cha con là vẽ tranh giấy mà, để cha vẽ, mẹ chép chữ, được mà.'

Họ mượn được một quyển vở bài tập, rồi tỉ mỉ chép lại từng hình, từng chữ một. Nhưng số lượng quá nhiều, mấy tiếng đồng hồ sau mới chép được một nửa.

Hôm sau đã phải nộp nên cô con gái bắt đầu lo lắng.

Cha mẹ nói với cô con gái: 'Con đi ngủ trước đi, cha mẹ đảm bảo sẽ chép xong cho con mà.'

Sáng hôm sau, cô con gái thức dậy đã thấy quyển vở bài tập chép tay được đặt trên bàn học. Vì quá dài nên phải dùng sợi chỉ thô đính lại, nhưng tranh minh họa và các hoa văn trên đó không thiếu cái nào.

Người mẹ nói: 'Mẹ đã cố gắng viết theo nét chữ của con, làm bù bài tập con còn thiếu trong hai ngày này, hôm nay có thể nộp được rồi!'

Tất nhiên quyền vở bài tập này đã trở thành tiêu điểm của cả lớp, cô con gái và cha mẹ đều được giáo viên khen ngợi. Cô con gái nói: 'Cái cảm giác hạnh phúc khi sắp bị xe đụng đến nơi, giây cuối cùng chợt dừng lại và thấy được cầu vồng ấy, đến bây giờ tôi vẫn còn nhớ rõ.'

Hiển nhiên, trưởng thành trong một gia đình như thế, cô con gái trở nên dịu dàng, hiểu lòng người, bao dung hơn so với người bình thường, tiếp xúc với người như vậy sẽ khiến người ta cảm thấy như được tắm trong gió xuân.

Mỗi một sinh linh, đều là lời chúc phúc dành cho thế giới.

Mỗi một đứa trẻ, đều mang theo sứ mệnh của mình đến với thế giới, lớn lên trong sự dẫn dắt của phôi thai tinh thần nội tại.

Nếu cha mẹ của chúng ta có thể buông bỏ lo âu, buông bỏ phê phán, buông bỏ sự cuồng vọng cho rằng mình có thể dạy dỗ được con cái, chỉ cần yêu thương, khiêm tốn, bầu bạn, biết bao nhiêu bi kịch nhân gian đều sẽ biến mất.

Juddu Krishnamurti từng nói:

"Nếu cha mẹ thật sự quan tâm đến con cái của họ, xã hội sẽ thay đổi ngay sau một đêm, chúng ta sẽ có nền giáo dục khác, gia đình khác, sẽ có một thế giới không có xung đột, không có chiến tranh."

Thế nên, nếu bạn đang đọc bài viết này, nếu bạn đang là cha mẹ, hoặc sắp thật trở thành cha mẹ, xin hãy nhớ: Yêu thương con mình!

Yêu nó một cách chắc chắn hơn, nhân từ hơn, dốc hết lòng ra để yêu nó!

Nuông chiều mà yêu nó!

Đây là việc duy nhất mà mỗi một người lớn đều không cần nghi ngờ, cũng không được nghi ngờ.
 

Những người đang xem chủ đề này

Xu hướng nội dung

Back