4 người đang xem

Thùy Minh

Đọc bài trong phần "Thông tin" nha!
33,805 ❤︎ Bài viết: 2022 Tìm chủ đề
40502 13,372
Đề kiểm tra đọc hiểu truyện ngắn Lụm Còi - Nguyễn Ngọc Tư bao gồm hệ thống các câu hỏi phân bố theo 4 cấp độ nhận biết, thông hiểu, vận dụng, vận dụng cao giúp các bạn học sinh củng cố lại phần kiến thức đã học và kỹ năng làm bài đọc hiểu. Các kĩ năng cơ bản đó là: Nhận diện đề tài, chủ đề chính, chủ đề phụ, tư tưởng, giá trị văn hóa, triết lí nhân sinh, sự kiện, nhân vật, chi tiết quan trọng, không gian, thời gian, người kể chuyện toàn tri, hạn tri, sự thay đổi điểm nhìn.. của các văn bản truyện; so sánh được hai văn bản văn học viết cùng đề tài.

Đọc hiểu truyện ngắn: Lụm Còi, Nguyễn Ngọc Tư

Đọc văn bản sau:

Truyện ngắn: Lụm còi


Tôi quyết định rồi, tôi sẽ bỏ nhà đi bụi đời. Tôi đang giận ba tôi ghê lắm. Tôi không suy nghĩ nhiều lắm về chuyện này. Cứ tưởng vẻ mặt hốt hoảng của mẹ lúc mở của ra thấy cái thư để lại (cái thư sai chính tả hãi hung luôn), vẻ mặt hối hận tràn đấy của ba là tôi thấy hả hê, sướng người. Người lớn không thể đối xử với tôi như vậy được. Tôi mới mượn tạm tiền trong trúi mẹ để đi chơi điện tử thôi mà bị đánh đòn tớ hai roi. Đau thấu trời. Lỗi là mượn mà không hỏi mẹ, ba tôi dằn dằn vậy. Nhưng mượn trước, nói sau cũng đâu có sao, ai thèm gian lận gì đâu. Bị đòn là lần nâyd đúng là ức quá, ức quá đi thôi.

Chạng vạng, tôi xếp đồ bỏ vô túi quẩy di. Mới đầu tôi tính đi xa thiệtlà xa kìa, nhưng nghĩ lại tôi đi xa thì ba mẹ tôi làm sao kiếm gặp. Ba mẹ tôi dứt khoát phải suy nghĩ về thái độ quá khắt khe của mình khi thấy thằng con quý tử đang lăn lóc vỉa hè. Tôi quyết địn đến ngã tư chỗ rẽ về nhà ngoại, thể nào lúc ba mẹ cuống cuống chạy đi tìm cũng qua đây. Ngồi không nõg xe cộ chạy lại hỏng biết làm gì, tôi moi ra từ mấy cái túi hai chục ngàn, tôi ngồi ăn hang cho bằng hết. Mới một chút mà trời đã tối mịt, toi sốt ruột lết ra băng đã gần gốc me (chỗ nầy trên đường rất dễ thấy), nằm ườn ra đó, rồi suy nghĩ, không biết ba mẹ làm gì mà chừng nấy cũng chưa chạy qua đây nữa. Nằm hoài, chờ hoài, tôi trở bộ hết nằm rồi ngồi, hết ngồi trở lại nằm chò co.

Ở đó, tôi gặp thằng Lụm.

Đó là lúc tôi mỏi mòn ngủ thiếp đi một giấc. Tôi nằm mơ thấy đang ngủ trên giường nệm, mền dầy, gối êm ơi là êm. Đang chime bao ngon làng, tự nhiên nghe có ai đã vào mông, tôi nhổm dậy, ngo ngác dụi con mắt. Một thằng con trai đứng trước mặt, thay chống nanh:

- Ê nhỏ, ai biểu mấy dìanh chỗ của tao.

Tôi cự:

- Giành hồi nào, ghế của nhà Nước.

- Hổng dám đâu. - nó trề môi- tao nói chỗ của tao là của tao. Mâyd cự một hồi tao quýnh phù mỏ.

Tôi khép lại một đầu ghế đá nhìn nó dò xét. Dung hết khả năng tả văn của mình ra để.. coi tướng. Thằng đó lùn tịt nhưng cái mặt già chat, hai con mắt thồ lộ như hai con ốc bươu vàng, sóng mũi xẹp lép gãy từng khúc, cái trán thì vồ, gắn trên bộ mình ốm tong ốm teo là cái đầu chờ vờ như cá lóc gặp nước mặn. Tự nhiên tôi thấy sợ, giọng tôi xịu xuống.

- Nhưng.. tao.. tao không ngồi đây thì không biết đi đâu

- Vậy.. - nó có vẻ suy nghĩ. - xích qua một bên cho anh Lụm mầy ngồi với.

Trời đất, tôi đã de ra sát mép ghế rồi mà nó còn biểu xích vô nữa, thiệt là quá đáng:

- Nhỏ xíu bày đặt làm anh – tôi cố gỡ thể diện.

- Chừng nào- nó sừng sộ- chừng nào mới nhỏ, mầy bao nhiêu tuổi?

- Mười bốn- tối cố kê thêm một tuổi cho chắc ăn khỏi kêu nó bằng anh.

- Tao mười lăm.

- Sạo! Mười lăm tuổi gì mà có chút tẳn?

- Thiệt. Tại tao nuôi hoài mà hỏng lớn. Bị cai. Ai cũng kêu tao là Lụm "Còi" /

Và như thể chứng minh, thằng Lụm còi đứng dậy, nó xoay một vòng, đôi chân nhỏ sĩu quay quay trong cái quần bò rộng thùng thình, như thể chỉ cần nó buông tay ra là cái quần tuột dốc xuống đầu gối. Thằng Lụm thấy tôi nhìn quá trời, nó đâm mắc cỡ.

- Tao mua đồ sida đó. Quần áo ở đó cỡ lớn không hà!

Nói rồi, nó xốc cái quàn bò lên, hai cái lai đằng gót dã bị nó đạp rách tưa tái như cá chốt rỉa. Toi bật cười. Hỏng hiểu sao cái cười đó làm tan biếtn đi sự lạ lẫm giữa hai đứa tôi. Thằng Lụm rờ cái cặp đầy nhóc quần áo tôi:

- Mầy đi đâu mà ngồi đây?

Tôi nói dõng dạc để chứng tỏ con người mình đấy dũng cảm:

- Đi bụi đời

Nó chê liền:

- Tưóng mầy mà đi bụi? Yếu như cọng bún mà nói đi bụi, mắc cười.

Tôi giận lắn, tuy nhiên để chứng tỏ mình alf người lớn, tôi nhún vai ra chiều không chấp. Tôi hỏi lại mó ra đây làm cái gì. Nó nói, nó tìm má nó. Tôi hỏi má nó ở đâu, nó lắc đầu hỏng biết. Tôi hỏi tới:

- Sao kỳ vậy?

Thằng Lụm "còi" nhún vai, co mình lại tuồng như ngọn gió vừa bay qua lạnh lắm vậy.

- Hồi đó, hồi tao còn nhỏ ơiư là nhỏ, má tao bỏ tao lại đây nè.

- - Là sao? - tôi chưng hửng.

- Tao cũng đâu có biết. Chắ má tao gặp chuyện gì đó buồn lứm, nuôi không nổi tao nên bỏ tao lại đấy. Bởi vậy tao têm Lụm đó.

- Sạo hoài.

Thằng Lụm lắc đầu ra chiều chán nản:

- Thệt đó, biết sao tao đen thui vậy hôn? - Nó chìa ra cái mặt như chàm cháy – tao bị bỏ ngoài nắng đó. Hồi đó ở ngã tư nầy vắn hoe hà, tao nằm khóc cả buổi mà đâu có ai hay. Tới chừng đói quá tao mới khóc, tao khóc rổn rổn luôn, tao mạnh miệng từ hồi nhỏ mà. Rồi cái có bà dì bán bánh mì chạy lại, bồng lên, đâu có sữa, bà dì mới móc ruột bán mì cho tao trấp trấp đỡ, dè đâu tao ăn hết ổ bánh mì luôn. Bà dì thấy tao dễ nuôi, nuôi luôn, sau này, tao kêu bả bằng ngoại. Tao lớn mà hổng tốn một miếng sữa nào hết, hay chưa?

Thằng Lụm hỏi tôi bằng giọng tự hào. Tôi tròn con mắt nhìn nó. Tôi cứ tưởng nó nói chơi. Người ta có thể lớn lên nhờ bánh mì à? Còn tôi, mẹ tôi nói từ hai, một tuổi cho tớ bốn tuổi, tôi uông hết ba trăm mười lăm hộp sữa bột, vậy mà cò bịnh lên bệnh xuống èo ọt thảm thương. Ba tôi nói thêm, nuôi tôi cực ghê lắm. Giờ này hai người ở đâu mà sao không lại rước tôi ta? Gió đang lạnh thấy mồ đi.

- Sao mày đi bụi? - thằng Lụm chợt hỏi/

- Ba tao – tôi chép miệng ra vẻ oan ức. Bat a đánh tao.

- Ý, bị đòn hả? - Tự nhiên nó hào hứng. Bị đánh bằng gì?

- Bằng roi, cây roi dài thiệt dài (nhưng cây roi ba đánh tôi là cây thước thơj may của mẹ, cụt ngủn hà). Bự tổ cha vậy nè.

Tôi đưa bắp tay ốm ròm ra.

- Đánh nghe đau mà chắc đã lắm hen?

Giọng thằng Lụm vừa hò hởi vừa có vẻ ganh tị. - Mày sướng thiệt (trời, bị đánh mà sướng nỗi gì). Vậy mà còn bỏ nhà đi. Đồ ngu!

Tự nhiên vậy rồi nó chửi tôi à. Tôi cãi:

- Mầy đâu có má có ba đâu có biết. Người lớn khó dữ lắm.

- Chẳng thà có má, có ba, bị rầy gì trao cũng chịu - thằng Lụm trở nên trầm ngâm, coi nó già quá trời! - Nhưng mầy đừng có lo, tao ngồi đây thể nào cũng gặp má tao thôi. Thế nào má đi qua má cũng nhìn ra tao. Mai mốt bị rầy, bị đòn cho đã.

Tự nhiên tôi thấy thương thằng Lụm quá. Nó kể với tôi, nó đã chờ má nó từ hổi bảy tuổi tới giờ. Ban ngày nó đi bán bánh mì, ban đêm nó mơi ra đây. Nó nói chừng nòa nó giàu nó thôi bán bánh mì vì biết đâu má nó vẫn thường qua đây ban ngày mà khong thấy nó. NÓ chợt hỏi:

- Mầy sướng thấy mồ mới bị đánh tí đã bỏ đi. Bây giờ mầy có dám đổi với tao không? Ở một mình buồn lắm, mầy ngu thì thôi đi.

Thằng Lụm nói với giọng kẻ cả. Tôi giật mình, bây giờ có ông tiên nào hiẹn ra để đổi vị trí hai đứa, chắc tôi buồn lắm. Ừ, có lẽ, ở nhà, bị rầy bị đánh vẫn hơn đi bán bánh mì, ngu bờ ngu bụi như vầy. Ở nhà, giờ này, mẹ khuấy cho tôi một ly sữa uống trước khi đi ngủ (mèn ơi, cung gần 14 tuoi rồi mà.. như con nít), mẹ hỏi tôi đánh rằng chưa, toi nói ròi, mẹ khong tin biểu tôi nhe răng ra, thừa lúc hai mà tôi phồng phông, mẹ sẽ hon tôi. Giờ nầy, nếu tôi đang mải đọc truyện tranh, ba sẽ biểu tôi cất sách, đi ngủ, ba sẽ ém mùng, tắt đèn giùm tôi khi bước ra căn phòng dán đầy hình ảnh Đôremon và Siêu Nhân.

Thằng Lụm "còi" làm tôi hối hận và nhớ ba mẹ quá chừng. Ctôi muốn trở về. Tôi ngồi im lằng suy nghĩ trong khi thằng Lụm đứng dậy đẻ nhìn mỗi khi có một lượt xe dừng lịa trước đèn đỏ. Tôi chợt sợ quá, có khi nòa ba mẹ giận bỏ tôi luôn như thằng Lụm không. Ba mẹ sẽ sanh nhiều thiệt nhiều em khác còn tôi thì biết kiếm đâu ra ba mẹ khác bay giờ. Tôi ngồi lo lắng đến mức, khi ba mẹ tôi ghé xe lại dưới đường tôi còn không hay. Thấy bong mẹ dứng sịch trước mặt mình, tôi bật khóc:

- Con tính dâu ba mẹ bỏ con luôn rồi.

Mẹ không vồ vập ôm lấy tôi mà điềm đạm cầm bàn tay tôi bóp mạnh, còn ba thì vỗ vỗ vào đầu tôi.

- Con hư quá. Con đừng làm vậy ba mẹ buồn.

Thằng Lụm đứng trân trân nhìn tôi vớ đôi mắt buồn tủi. Tôi quẹt nước mắt bươc lại gần nó, bất giác tôi gọi thằng Lụm bằng anh:

- Em về nghen, anh Lụm.

Thằng Lụm gật đầu, nó ngẩng lên nhìn ba mẹ tôi rồi quay lại:

- Ba ma mầy hiền lằm pahỉ không?

- Ừ, sao anh biết?

Nó ra vẻ ta đây:

- Nhìn tướng là biết – rôi fnó mơ màng – ba má tao cũng hiền, tao tin vậy.

MẸ lại gần nắm tay tôi, mẹ nói "Về đi con, khuya rồi, mai còn đi học", quay qua thằng Lụm, mẹ hỏi "còn cháu? Cháu không vè nhà à?" THằng Lụm cảm động, lắc đầu, nó nói trổng không:

- Mai mốt ra đây chơi, nghen mậy!

Tôi vừa ngoái vừa gật đầu. Ba tôi hỏi ai, tôi trả lời "bạn con. Anh Lụm. Anh Lụm tội nghiệp lắm ba à.." không biết thằng Lụm "còi" có biết tôi đàng kể về nó kh ông mà nó nhìn theo xe tôi đến khuất thì thôi. Khi toi ngoái lại, dưới đèn sang rực, tôi thấy trong mắt nó lấp loáng những giọt nước. Tôi ngồi giữa ba và mẹ, nghe ấm hẳn lên. Toi lên tiếng:

- Bữa nào ba mẹ cho con lại thăm anh "Lụm Còi" ba mẹ ha!

(Lụm Còi, Nguyễn Ngọc Tư)​

Nguyễn Ngọc Tư sinh năm 1976 tại Đầm Dơi, Cà Mau, là nữ nhà văn trẻ của Hội nhà văn Việt Nam. Chị thường viết về những mảnh đời éo le, bất hạnh trong cuộc sống thường nhật với giọng văn giản dị, giàu cảm xúc, đậm chất Nam bộ. Tập truyện ngắn Cánh đồng bất tận của chị gây được tiếng vang lớn, nhận được nhiều giải thưởng cũng như chuyển thể thành kịch, phim điện ảnh. Truyện ngắn Lụm còi là một trong những tác phẩm độc đáo như vậy của tác giả.

53421665799_c178042d60_o.jpg

Trả lời câu hỏi:

Câu 1. Xác định ngôi kể, điểm nhìn trong truyện. Tác dụng của ngôi kể, điểm nhìn đó.

Câu 2. Xác định đề tài của truyện ngắn trên.

Câu 3. Xác định không gian, thời gian trong truyện. Tác dụng của yếu tố không gian, thời gian được miêu tả.

Câu 4. Nhận xét về hoàn cảnh của nhân vật Lụm.

Câu 5. Tình huống được kể trong truyện là tình huống gì? Ý nghĩa của việc dựng tình huống.

Câu 6. Khao khát được gặp mẹ của thằng Lụm được thể hiện qua những chi tiết nào? Nhận xét về tình cảm mà Lụm dành cho mẹ.

Câu 7 . Nhân vật "tôi" đã nhận thức được điều gì sau lần gặp gỡ với Lụm?

Câu 8. Đầu truyện, nhân vật "tôi" cố tỏ ra mình là người lớn, gọi Lụm là "mày". Nhưng đến cuối truyện, nhân vât "tôi" đổi cách xưng hô với Lụm như thế nào? Việc đổi cách xưng hô đó nói lên điều gì?

Câu 9. Theo em, có nên bỏ chi tiết kể về giọt nước mắt của Lụm ở cuối truyện không? Vì sao?

Câu 10. Triết lí nhân sinh từ câu chuyện trên là gì?

Câu 11. Nhận xét về ngôn ngữ kể chuyện của Nguyễn Ngọc Tư.

Câu 12. Bài học ý nghĩa nhất với em sau khi đọc truyện ngắn trên là gì?

Gợi ý trả lời câu hỏi:

Câu 1.

- Ngôi kể: Thứ nhất (người kể chuyện xưng tôi).

- Điểm nhìn trong truyện: Điểm nhìn của nhân vật "tôi".

- Tác dụng của ngôi kể, điểm nhìn: Nhân vật tôi là người trực tiếp tham gia câu chuyện, vì vậy việc kể chuyện từ điểm nhìn của nhân tôi sẽ giúp cho câu chuyện trở nên chân thật và theo mạch cảm xúc của nhân tôi. Đồng thời, xây dựng điểm nhìn từ bên trong cho thấy được sự thay đổi trong nhận thức của nhân vật cũng như cảm xúc của nhân vật "tôi" trước nỗi đau của bạn.

Câu 2. Đề tài của truyện ngắn trên: Tình cảm gia đình.

Câu 3.

- Không gian: Ngã tư đường.

- Thời gian trong truyện: Đêm tối.

- Tác dụng của yếu tố không gian, thời gian được miêu tả: Tạo bối cảnh cụ thể cho cuộc gặp gỡ giữa nhân vật "tôi" và Lụm; đồng thời giúp nhấn mạnh hoàn cảnh đáng thương, khao khát tìm mẹ của Lụm.

Câu 4.

- Hoàn cảnh của nhân vật Lụm:

+ Mẹ bỏ rơi từ lúc còn bé xíu, được bà lão bán bành mì nhặt về nuôi.

+ Lớn lên. Lụm đi bán bánh mì, mỗi đêm lại ra ngã tư tìm mẹ, nhưng nhiều năm vẫn chưa tìm thấy.

- Nhận xét: Hoàn cảnh đáng thương, phải vất vả mưu sinh, thiếu thốn tình cảm gia đình.

Câu 5.

- Tình huống được kể trong truyện là tình huống nhân vật "tôi" bỏ nhà ra đi gặp Lụm tại một ngã tư đường trong đêm, Lụm chờ tìm mẹ.

- Ý nghĩa của việc dựng tình huống:

+ Giúp người đọc hiểu rõ hơn về hoàn cảnh và tình mẫu tử thiêng liêng của nhân vật Lụm.

+ Tình huống giúp thúc đẩy sự thay đổi trong nhân vật "tôi" về nhận thức, suy nghĩ.

+ Tình huống giúp nhà văn thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc: Đồng cảm với khát khao về mái ấm gia đình của những con người bất hạnh..

Câu 6.

- Khao khát được gặp mẹ của thằng Lụm được thể hiện qua những chi tiết: Đêm đêm, Lụm ra ngã tư - nơi bị mẹ bỏ rơi ngày nhỏ mong gặp mẹ với niềm tin mãnh liệt: "Thế nào má đi qua má cũng nhìn ra tao." Lụm mong tìm lại má dù có bị đánh mắng cũng hạnh phúc: "Chẳng thà có má, có ba, bị rầy gì tao cũng chịu".

- Nhận xét về tình cảm mà Lụm dành cho mẹ: Đó là tình mẫu từ thiêng liêng, sâu sắc, cảm động.

Câu 7 .

Qua những chi tiết:

- Tôi hối hận và nhớ ba mẹ quá chừng. Tôi muốn trở về.

- Sợ ba mẹ giận bỏ tôi luôn như thằng Lụm. Ba mẹ sẽ sanh nhiều thiệt nhiều em khác còn tôi thì biết kiếm đâu ra ba mẹ khác bay giờ.

Ta thấy, nhân vật "tôi" đã nhận thức được nhiều điều sau lần gặp gỡ với Lụm: Nhận thức được việc mình bỏ nhà đi là sai, là quyết định nông nổi, bồng bột; nhận thức được ba mẹ chỉ có một, nhận thức được tình cảm gia đình là điều thiêng liêng, quý giá..

Câu 8.

- Đầu truyện, nhân vật "tôi" cố tỏ ra mình là người lớn, gọi Lụm là "mày".

- Nhưng đến cuối truyện, nhân vât "tôi" đổi cách xưng hô, gọi Lụm là "anh".

- Việc đổi cách xưng hô đó cho thấy, "tôi" thấy mình còn nông cạn, thấy Lụm mới thực sự chín chắn, trưởng thành. Cách xưng hô đó còn thể hiện sự biết ơn của "tôi" với Lụm, vì sự trải nghiệm và cuộc sống đầy đau khổ của Lụm đã đem đến cho nhân vật tôi nhiều bài học cuộc đời ý nghĩa, đặc biệt là bài học về tình cảm gia đình, về công cha nghĩa mẹ.

Câu 9. Theo em, không nên bỏ chi tiết kể về giọt nước mắt của Lụm ở cuối truyện. Vì: Chi tiết đó nói lên sự thay đổi của nhân vật "tôi" : Nhân vật tôi đã hiểu chuyện và thực sự trưởng thành khi biết chia sẻ, đồng cảm với những đau khổ, với những khao khát của Lụm.

Câu 10. Triết lí nhân sinh từ câu chuyện trên:

- Tình cảm gia đình là tình cảm thiêng liêng, quý giá.

- Hạnh phúc của con người là được sống trong một gia đình trọn vẹn, có mẹ cha..

Câu 11. Nhận xét về ngôn ngữ kể chuyện của Nguyễn Ngọc Tư: Ngôn ngữ kể chuyện của Nguyễn Ngọc Tư đậm chất miền Nam; không trau chuốt, bóng bảy mà giản dị, đời thường. Chị dường như mang ngôn ngữ trong đời sống vào tác phẩm. Đó còn là thứ ngôn ngữ rất giàu cảm xúc.

Câu 12. Bài học ý nghĩa nhất với em sau khi đọc truyện ngắn trên là (HS tự làm).

Gợi ý: Cần phải biết quý trọng tình cảm gia đình, yêu thương, cảm thông cho cha mẹ. Vì: Cha mẹ là người yêu thương chúng ta vô điều kiện; công lao nuôi dưỡng của cha mẹ là vô bờ bến. Không có được gia đình trọn vẹn sẽ là điều bất hạnh, thiệt thòi..
 

Những người đang xem chủ đề này

Back