[Abe - Yamite]

Tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ là nền tảng lý luận của cách mạng Việt Nam mà còn là nguồn cảm hứng sâu sắc cho mọi thế hệ trong hành trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để giúp người học, đặc biệt là sinh viên, hệ thống hóa kiến thức và chuẩn bị tốt cho quá trình học tập, đánh giá môn Tư tưởng Hồ Chí Minh, đề cương ôn tập này được biên soạn một cách cô đọng và đầy đủ.

Nội dung đề cương bao quát các vấn đề cốt lõi như khái niệm tư tưởng, cơ sở hình thành, các quan điểm về cách mạng giải phóng dân tộc, xây dựng Đảng, văn hóa, đạo đức và sự vận dụng trong thực tiễn ngày nay. Đây sẽ là tài liệu hữu ích, hỗ trợ người học nắm vững kiến thức cơ bản, đồng thời khơi dậy tinh thần trách nhiệm trong việc tiếp nối giá trị tư tưởng vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

ÔN TẬP TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

(gồm 16 câu tự luận - đáp án)​

Câu 1: Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh? Ý nghĩa của việc học tập môn học tư tưởng Hồ Chí Minh?

Câu 2: Trình bày cơ sở thực tiễn Việt Nam và thế giới hình thành nên tư tưởng Hồ Chí Minh?

Câu 3 Phân tích cơ sở lý luận hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh?

Câu 4 Tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành và phát triển qua những thời kỳ nào? Phân tích nội dung và ý nghĩa từng thời kỳ?

Câu 5 Những quan điểm cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc? Luận điểm nào thể hiện rõ nhất sáng tạo lý luận của Hồ Chí Minh? Vì sao?

Câu 6: Quan điểm của Hồ Chí Minh về một số đặc trưng cơ bản của xã hội Xã hội chủ nghĩa? Liên hệ với quan niệm của Đảng ta về đặc trưng, bản chất của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI năm 2011?

Câu 7 Trình bày quan điểm của Hồ Chí Minh về những vấn đề nguyên tắc hoạt động của Đảng? Nêu ý nghĩa, liên hệ với công tác xây dựng Đảng hiện nay?

Câu 8 Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về nhà nước của nhân dân, nhà nước do nhân dân và nhà nước vì nhân dân?

Câu 9: Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò đại đoàn kết dân tộc? Ý nghĩa vận dụng, liên hệ vào quá trình đại đoàn kết dân tộc của Đảng trong giai đoạn hiện nay?

Câu 10: Phân tích các điều kiện xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc?

Câu 11: Tư tưởng Hồ chí Minh về hình thức, nguyên tắc tổ chức của khối đại đoàn kết toàn dân tộc – mặt trận dân tộc thống nhất?

Câu 12: Tháng 8/1943, Hồ Chí Minh đã định nghĩa như thế nào về văn hóa?

Câu 13: Hồ Chí Minh có quan điểm như thế nào về mối quan hệ giữa văn hóa và các lĩnh vực khác? Liên hệ xây dựng văn hoa tiên tiến, đâm đà bản sắc dân tộc Việt Nam hiện nay?

Câu 14: Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa?

Câu 15: Tư tưởng Hồ Chí Minh về những chuẩn mực đạo đức cách mạng? Liên hệ vào quá trình tu dưỡng đạo đức của sinh viên Việt Nam hiện nay?

Câu 16: Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về những nguyên tắc đạo đức cách mạng? Nguyên tắc nào là quan trọng nhất với sinh viên?

P/s: Đáp án được đăng tiếp theo bên dưới.

 

[Abe - Yamite]

Câu 1: Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh? Ý nghĩa của việc học tập môn học tư tưởng Hồ Chí Minh?

Xem nội dung ẩn

* Khái niệm

Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi.

* Ý nghĩa của việc học Tư tưởng Hồ Chí Minh

Đối với sinh viên, đội ngũ trí thức tương lai của nước nhà, việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhất là trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa. Hiện đại hóa đất nước, gắn liền với phát triển kinh tế tri thức, hội nhập vào đời sống toàn cầu.

- Thứ nhất, Góp phần nâng cao năng lực tư duy lý luận

+ Sinh viên học tập môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh có tác dụng củng cố cho bản thân mình về lập trường, quan điểm cách mạng trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, hình thành năng lực, phương pháp làm việc, niềm tin, tình cảm Cách Mạng Việt Nam.

+ Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; tích cực, chủ động đấu tranh phê phán những quan điểm sai trái, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; biết vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào giải quyết các vấn đề đặt ra trong cuộc sống.

- Thứ hai, Giáo dục và thực hành đạo đức cách mạng, củng cố niềm tin khoa học gắn liền với trau dồi tình cảm cách mạng, bồi dưỡng lòng yêu nước

+ Người học có điều kiện hiểu biết sâu sắc và toàn diện về cuộc đời và sự nghiệp của Hồ Chí Minh, lãnh tụ của Đảng, người con vĩ đại của dân tộc Việt Nam, một chiến sĩ kiên cường đấu tranh vì độc lập, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và tiến bộ giữa các dân tộc trên thế giới, đặc biệt là học tập tư tưởng của Người, học tập gương sáng của Người, suốt đời phục vụ Tổ Quốc, phục vụ nhân dân.

+ Sinh viên nghiên cứu, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ có điều kiện tốt trau đồi phẩm chất đạo đức mới, đạo đức cách mạng để lập thân, lập nghiệp, sống có ích cho xã hội, yêu và làm những điều thiện, ghét cái xấu, cái ác; nâng cao lòng tự hào về đất nước Việt Nam.

+ Nâng cao bản lĩnh chính trị, kiên định ý thức và trách nhiệm công dân của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện bản thân mình theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

- Thứ ba, Xây dựng, rèn luyện phương pháp và phong cách công tác

+ Người học có điều kiện vận dụng tốt hơn những kiến thức và kỹ năng đã nghiên cứu, học tập và việc xây dựng phương pháp học tập, tu dưỡng, rèn luyện phù hợp với điều kiện cụ thể của từng người, từng địa bàn

+ Sinh viên có thể vận dụng xây dựng phong cách tư duy, phong cách diễn đạt, phong cách làm việc, phong cách ứng xử, phong cách sinh hoạt phù hợp với từng lúc, từng nơi theo phương châm mà Hồ Chí Minh đã nêu: "Dĩ bất biến ứng vạn biến"

=> Tư tưởng Hồ Chí Minh có tác dụng góp phân tích cực trong việc giáo dục thế hệ trẻ tiếp tục hình thành và hoàn thiện nhân cách, trở thành những chiến binh tiên phong cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, góp phần làm cho đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như khát vọng của Hồ Chí Minh νà của mỗi người Việt Nam yêu nước.

 

[Abe - Yamite]

Câu 2: Trình bày cơ sở thực tiễn Việt Nam và thế giới hình thành nên tư tưởng Hồ Chí Minh?

Xem nội dung ẩn

* Cơ sở thực tiễn Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

- Chính quyền nhà Nguyễn đã thi hành chính sách đối nội, đối ngoại bảo thủ, phản động..

- Khi thực dân Pháp xâm lược Việt Nam (1858) và Hiệp định Patơnốt (1884) được ký kết, xã hội Việt Nam trở thành xã hội thuộc địa nửa phong kiến.

- Cuối thế kỷ XIX, các cuộc khởi nghĩa vũ trang dưới khẩu hiệu "Cần vương" do các văn thân, sỹ phu lãnh đạo cuối cùng cũng thất bại.

=> Giai cấp phong kiến và hệ tư tưởng đã lụi bại, lỗi thời.

- Các cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam đã làm cho xã hội Việt Nam có sự phân hóa giai cấp - xã hội sâu sắc. Xuất hiện tầng lớp công nhân, tư sản và tiểu tư sản thành thị. => Xuất hiện các mâu thuẫn:

+ Nông dân với địa chủ phong kiến.

+ Giai cấp công nhân với giai cấp tư sản.

+ Toàn bộ dân tộc Việt Nam với Đế quốc Pháp.

- Đầu thế kỷ XX, các phong trào vũ trang kháng chiến chống Pháp rầm rộ, lan rộng ra cả nước nhưng đều thất bại.

- Sau đó, chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh truyền bá vào Việt Nam thì phong trào công nhân đã có hệ tư tưởng và người lãnh đạo đúng đắn.

=> Cách mạng Tháng Tám thành công, kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi. => Chấm dứt khủng hoảng đường lối cách mạng Việt Nam, bắt đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội và kháng chiến chống Mỹ.

* Cơ sở thực tiễn thế giới cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

+ Vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa tư bản trên thế giới đã phát triển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.

=> Gia tăng mâu thuẫn giữa:

+ tư sản với vô sản

+ các nước dế quốc

+ đế quốc với thuộc địa

+ Sang đầu thế kỷ XX, những mâu thuẫn này ngày càng phát triển gay gắt, giành độc lập cho các dân tộc thuộc địa không chỉ là đòi hỏi của riêng họ, mà còn là mong muốn chung của giai cấp vô sản quốc tế; tình hình đó đã thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới phát triển.

+ Cách mạng Tháng Mười Nga (1917) thành công là thắng lợi đầu tiên của chủ nghĩa Mác - Lênin ở một nước lớn rộng một phần sáu thế giới à đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử loài người – thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới, mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức trên thế giới.

+ Ngày 2-3-1919, Quốc tế Cộng sản ra đời ở Mátxcơva trở thành Bộ tham mưu, lãnh đạo phong trào cách mạng thế giới, thúc đẩy sự ra đời và hoạt động ngày càng mạnh mẽ của các đảng cộng sản ở nhiều nước.

+ Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi, sự ra đời của nhà nước Xô - viết, Quốc tế Cộng sản và thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô cùng với sự phát triển mạnh mẽ phong trào cộng sản, công nhân và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới ảnh hưởng sâu sắc tới Hồ Chí Minh trên hành trình đi ra thế giới tìm mục tiêu và con đường cứu nước.

 

[Abe - Yamite]

Câu 3: Phân tích cơ sở lý luận hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh?

Xem nội dung ẩn

1. Cơ sở lý luận khách quan

* Giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam

+ Chủ nghĩa yêu nước là giá trị xuyên suốt trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Đó là động lực, sức mạnh giúp cho dân tộc Việt Nam tồn tại vượt qua mọi khó khăn trong dựng nước và giữ nước mà phát triển

+ Hồ Chí Minh đã chú ý kế thừa, phát triển tinh thần đấu tranh anh dũng, bất khuất vì độc lập, tự do của Tổ quốc, nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia và sự toàn vẹn lãnh thổ của chủ nghĩa yêu nước Việt Nam. Trong Tuyên ngôn Độc lập, Hồ Chí Minh đã trịnh trọng tuyên bố với thế giới: "Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thực đã thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy".

+Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, con người là vốn quý nhất, là nhân tố quyết định thành công của cách mạng; dân là gốc của nước; nước lấy dân làm gốc; gốc có vững cây mới bền; xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân; đoàn kết dân tộc gắn liền với đoàn kết quốc tế là một nguyên tắc chiến lược quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam

+ Đó chính là một cơ sở hình thành nên tư tưởng, phẩm chất của nhà văn hóa kiệt xuất Hồ Chí Minh với chủ trương văn hóa là mục tiêu, động lực của cách mạng; cần giữ gìn cốt cách văn hóa dân tộc đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng nền văn hóa mới của Việt Nam. Chính Hồ Chí Minh là một biểu tượng cao đẹp của sự tích hợp tinh hoa văn hóa phương Đông và phương Tây.

* Tinh hoa văn hóa nhân loại

- HCM không chỉ dừng lại tiếp thu tư tưởng truyền thống VN mà người còn biết vượt qua những hạn chế của các bậc tiền bối trước đó, đi tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại khi đi tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Người biết "gạn đục khơi trong" tiếp thu tưởng văn hóa phương đông, ph tây

+ Đối với văn hóa phương Đông

- Về Nho giáo, kế thừa và phát triển quan niệm về việc xây dựng một xã hội lý tưởng trong đó công bằng, bác ái, nhân nghĩa, trí, dũng, tín, liêm được coi trọng để có thể đi đến một thế giới đại đồng với hòa bình, không có chiến tranh, các dân tộc có quan hệ hữu nghị hợp tác.

- Về Phật giáo, tiếp thu và chịu ảnh hưởng sâu sắc các tư tưởng vị tha, từ bi bác ái, cứu khổ cứu nạn, thương người như thể thương thân.. ; là nếp sống có đạo đức trong sạch, giản dị, chăm lo làm việc thiện, là tinh thần bình đẳng, dân chủ, chống phân biệt đẳng cấp..

- Đối với Lão giáo, Hồ Chí Minh chú ý kế thừa, phát triển tư tưởng của Lão Tử, khuyên con người nên sống gắn bó với thiên nhiên, hòa đồng với thiên nhiên, hơn nữa phải biết bảo vệ môi trường sống.

+ Đối với văn hóa phương Tây

- Thiên chúa giáo, tiếp thu các giá trị của bản tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng Pháp, các giá trị về quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc của Tuyên ngôn độc lập ở Mỹ năm 1776.

- Chủ tịch Hồ Chí Minh đã biết tự làm giàu trí tuệ của mình bằng vốn trí tuệ của thời đại, Đông và Tây, vừa tiếp thu, vừa gạn lọc để từ tầm cao tri thức nhân loại mà suy nghĩ lựa chọn, kế thừa và đổi mới, vận dụng và phát triển

* Chủ nghĩa Mác – Lênin

- Chủ nghĩa Mác-Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí Minh.

+ Việc tiếp thu chủ nghĩa Mác-Lênin ở Hồ Chí Minh diễn ra trên nền tảng của những tri thức văn hóa tinh tuý được chắt lọc, hấp thụ và một vốn chính trị, vốn hiểu biết phong phú

- Năm 1927 Người viết tác phẩm đường kách mệnh" "Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin"

+ Thế giới quan và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin đã giúp Hồ Chí Minh tổng kết kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn để tìm ra con đường cứu nước

2. Cơ sở lý luận chủ quan

* Phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh

- HCM có lý tưởng cao cả và hoài bão lớn cứu dân, cứu nước thoát khỏi cảnh lầm than cơ cực để theo kịp các nước tiên tiến trên thế giới. Người có ý chí nghị lực to lớn một mình dám đi ra nước ngoài khảo sát thực tế các nước đế quốc giàu có cũng như các dân tộc thuộc địa nghèo nàn lạc hậu với chỉ hai bàn tay trắng

- Hồ Chí Minh là người có bản lĩnh tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo, có tính phê phán đổi mới và cách mạng, đã vận dụng đúng quy luật chung của xã hội loài người của cách mạng thế giới vào hoàn cảnh riêng, cụ thể của Việt Nam.

- Hồ Chí Minh có làm người có tầm nhìn chiến lược, bao quát thời đại, đã đưa cách mạng Việt Nam vào dòng chảy chung của cách mạng thế giới. Hồ Chí Minh là người có năng lực tổng kết thực tiễn, năng lực dự báo tương lai chính xác để dẫn dắt toàn Đảng, toàn dân toàn dân ta đi tới bến bờ thắng lợi vinh quang.

- Hồ Chí Minh là người suốt đời dân Trung với nước, hiếu với dân, là người suốt đời đấu tranh cho sự nghiệp cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam và cuộc cách mạng thế giới

ÀĐó là nhân tố quyết định Những thành công của Hồ Chí Minh trong hoạt động lý luận và thực tiễn cho dân tộc Việt Nam và nhân loại

* Tài năng hoạt động, tổng kết thực tiễn phát triển lý luận

- Bác là người có vốn sống và thực tiễn cách mạng phong phú, phi thường. Trước khi trở thành Chủ tịch nước, Hồ Chí Minh đã sống, học tập và hoạt động cách mạng ở gần 30 nước trên thế giới

- Người thấu hiểu về phong trào giải phóng dân tộc, về xây dựng chủ nghĩa xã hội, về xây dựng Đảng cộng sản..

- Hồ Chí Minh là nhà tổ chức vĩ đại của cách mạng Việt Nam. Người đã hiện thực hóa tư tưởng, lý luận cách mạng thành hiện thực sinh động; đồng thời tổng kết thực tiễn cách mạng, bổ sung phát triển lý luận, tư tưởng cách mạng.

- Người sáng lập mặt trận dân tộc thống nhất; sáng lập Quân đội nhân dân Việt Nam; khai sinh nhà nước kiểu mới ở Việt Nam.

 

[Abe - Yamite]

Câu 4: Tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành và phát triển qua những thời kỳ nào? Phân tích nội dung và ý nghĩa từng thời kỳ?

Xem nội dung ẩn

* Tư tưởng HCM hình thành qua 5 giai đoạn:

- Thời kỳ trước ngày 5-6-1911: Hình thành tư tưởng yêu nước và có chí hướng tim ̀ con đường cứu nước mới.

- Thời kỳ từ giữa năm 1911 đến cuối năm 1920: Dần dần hình thành tư tưởng cứu nước, giải phóng dân tộc Việt Nam theo con đường cách mạng vô sản

- Thời kỳ từ cuối năm 1920 đến đầu năm 1930: Hình thành những nội dung cơ bản tư tưởng về cách mạng Việt Nam

- Thời kỳ từ đầu năm 1930 đến đầu năm 1941: Vượt qua thử thách, giữ vững đường lỗi, phương pháp cách mạng Việt Nam đúng đắn, sáng taọ

- Thời kỳ từ đầu năm 1941 đến tháng 9-1969: Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục phát triển, hoàn thiện, soi đường cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta

* Thời kỳ trước ngày 5-6-1911: Hình thành tư tưởng yêu nước và có chí hướng tìm con đường cứu nước mới

- Hồ Chí Minh sinh ngày 19/5/1890 trong một gia đình nhà nho yêu nước, gần gũi với nhân dân.

- Từ thuở thiếu thời, tận mắt chứng kiến cuộc sống nghèo khổ, bị áp bức, bóc lột đến cùng cực của đồng bào mình, Nguyễn Tất Thành ra đi tìm một con đường mới để cứu nước cứu dân.

- Cùng với việc phê phán hành động cầu viện Nhật Bản. Nguyễn Ái Quốc đã tự định ra cho mình một hướng đi mới: Phải tìm hiểu cho rõ bản chất của những từ Tự do, Bình đẳng, Bác ái của nước Cộng hòa Pháp, phải đi ra nước ngoài, xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem xét họ làm như thế nào, sẽ trở về giúp đồng bào mình.

* Thời kỳ từ giữa năm 1911 đến cuối năm 1920: Dần dần hình thành tư tưởng cứu nước, giải phóng dân tộc Việt Nam theo con đường cách mạng vô sản

- Năm 1911, Nguyễn Tất Thành rời Tổ quốc sang phương Tây tìm đường cứu nước. Ới lòng yêu nước nồng nàn, Hồ Chí Minh kiên trì chịu đựng mọi khó khăn gian khổ. Người chú ý xem xét tình hình các nước, suy nghĩ về những điều mắt thấy, tai nghe, hăng hái học tập và tham gia các cuộc diễn thuyết của nhiều nhà chính trị và triết học.

- Năm 1917 trở lại Pháp, Hồ Chí Minh lập ra Hội Những người Việt Nam yêu nước, tham gia phong trào công nhân Pháp đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân.

- Năm 1919, thay mặt những người Việt Nam yêu nước Pháp, Nguyễn Ái Quốc gửi Bản yêu sách của nhân dân An Nam tới Hội nghị Vécxây, đòi chính phủ Pháp thừa nhận các quyền tự do, dân chủ và bình đẳng của nhân dân An Nam. Bản yêu sách đã vạch trần tội ác của thực dân Pháp, làm cho nhân dân thế giới và nhân dân Pháp phải chú ý tới tình hình Việt Nam và phương Đông.

- Việc xác định con đường đúng đắn để giải phóng dân tộc là công lao to lớn đầu tiên của Hồ Chí Minh, trong thực tế, Người đã gắn phong trào cách mạng Việt Nam với phong trào công nhân quốc tế, đưa nhân dân ta đi theo con đường mà chính Người đã trải qua, từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa Mác- Lênin.

→ Đó là con đường giải phóng duy nhất mà cách mạng Tháng Mười Nga đã mở ra cho nhân dân lao động và tất cả các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới

* Thời kỳ từ cuối năm 1920 đến đầu năm 1930: Hình thành những nội dung cơ bản tư tưởng về cách mạng Việt Nam

- Đây là thời kỳ mục tiêu, phương hướng cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam từng bước được cụ thể hóa, thể hiện rõ trong cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng Sản Việt Nam.

- Người Viết nhiều bài báo tố cáo thực dân, đề cập đến mối quan hệ mật thiết giữa cách mạng thuộc địa và cách mạng vô sản ở chính quốc, khẳng định cách mạng giải phóng dân tộc thuộc địa là một bộ phận của cách mạng vô sản thế giới.

- Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng Sản Việt Nam nêu mục tiêu và con đường cách mạng. Khẳng định sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam; liên minh công nông là lực lượng nòng cốt; cách mạng Việt Nam là một bộ phận cách mạng thế giới.

- Hồ Chí Minh thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam với cương lĩnh chính trị đúng đắn và sáng tạo đã chấm dứt cuộc khủng hoảng về đường lối và tổ chức lãnh đạo cách mạng Việt Nam kéo dài suốt từ cuối thế kỷ XIX sang đầu năm 1930.

* Thời kỳ từ đầu năm 1930 đến đầu năm 1941 Vượt qua thử thách, giữ vững đường lối, phương pháp cách mạng Việt Nam đúng đắn, sáng tạo

- Vào cuối những năm 20, đầu những năm 30 của thế kỷ XX, Quốc tế cộng sản bị chi phối nặng nề bởi khuynh hướng "tả".

- Trên cơ sở xác định chính xác con đường cần phải đi của Cách mạng Việt Nam, Nguyễn Ái Quốc đã kiên trì bảo vệ quan điểm của mình về vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp, về cách mạng giải phóng dân tộc thuộc địa và cách mạng vô sản, chống những biểu hiện "tả" khuynh và biệt phái trong Đảng.

- Nghị quyết Trung ương Đảng tháng 5-1941 đã hoàn chỉnh thêm một bước sự chuyển hướng chiến lược và sách lược của cách mạng Việt Nam được vạch ra từ Hội nghị Trung ương Đảng tháng 11-1939.

→ Sự chuyển hướng được vạch ra từ hai cuộc Hội nghị này thực chất là sự trở về với quan điểm của Hồ Chí Minh đã nêu ra từ trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng khi thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam đầu năm 1930.

- Hồ Chí Minh được Đảng khẳng định đưa vào thực tiễn tổ chức nhân dân biến thành các phong trào cách mạng để dẫn tới thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.

* Thời kỳ từ đầu năm 1941 đến tháng 9 - 1969: Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục phát triển, hoàn thiện soi đường cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta

- Ngày 18-8-1945, chớp đúng thời cơ, Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi Tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

- Trong bản Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Hồ Chí đã nhấn mạnh các quyền cơ bản của các dân tộc trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

→ Tuyên ngôn độc lập là một văn kiện lịch sử có giá trị to lớn, trong đó, Độc lập, tự do gắn với phương hướng phát triển lên chủ nghĩa xã hội là tư tưởng chính trị cốt lõi, vốn đã được Hồ Chí Minh

- Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 với sự ra đời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa là thắng lợi của chủ nghĩa Mác-Lênin, phát triển ngày càng sát đúng với hoàn cảnh Việt Nam, là thắng lợi của tư tưởng Độc lập dân tộc gắn liến với chủ nghĩa xã hội của Hồ Chí Minh.

- Năm 1954, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta đã kết thúc thắng lợi.

- Sau hiệp định Giơnevơ 1954 miền Bắc hoàn toàn giải phóng nhưng đất nước vẫn bị chia cắt bởi âm mưu gây chiến và xâm lược của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai.

→ Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục được Đảng Cộng sản Việt Nam vận dụng và phát triển trong thực tiễn cách mạng Việt Nam. Đảng Cộng sản Việt Nam đã tiếp tục lãnh đạo miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội, Miền Nam tiếp tục thực hiện cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đi đến thắng lợi hoàn toàn.

 

[Abe - Yamite]

Câu 5: Những quan điểm cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc? Luận điểm nào thể hiện rõ nhất sáng tạo lý luận của Hồ Chí Minh? Vì sao?

Xem nội dung ẩn

Những quan điểm cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc:

- Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mang vô sản.

- Cách mạng giải phóng dân tộc, trong điều kiện của Việt Nam muốn thắng lợi phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo

- Cách mạng giải phóng dân tộc phải dựa trên lực lượng đại đoàn kết toàn dân tộc lấy liên minh công nông là nền tảng

- Cách mạng giải phóng dân tộc cần chủ động, sáng tạo có khả năng giàng thắng lợi trước trước cách cách mạng vô sản ở chính quốc.

- Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực cách mạng

* Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mạng vô sản.

· Bài học rút ra từ những con đường cứu nước trước đó.

- Từ khi thực dân Pháp tiến hành xâm lược và đặt ách thống trị nước ta, vấn đề sốngcòn của dân tộc được đặt ra là phải đấu tranh để giải phóng dân tộc khỏi ách thực dân, đế quốc.

- Hàng loạt những phong trào yêu nước đã nổ ra nhưng không thành công, sự thất bạicủa những phong trào yêu nước trong thời kỳ này thể hiện sự khủng hoảng, bế tắc về giai cấp lãnh đạo và đường lối cách mạng

- Hồ Chí Minh đánh giá về con đường cứu nước của:

+ Phan Bội Châu dựa vào Nhật để đánh Pháp thì khác gì đuổi hổ cửa trước nước hiệu theo beo cửa sau'..

+ Phan Châu Trinh tin vào lời nói khai hóa văn minh của Pháp thì chẳng khác gì cái tin giặc Pháp tủ lòng thương "

+ Còn con đường Hoàng Hoa Thám. Vẫn nặng nề về cốt cách phong kiến'

· Cách mạng tư sản không triệt để

- Người quyết định không chịu con đường cách mạng tư sản vì cho rằng 'Cách mạng Pháp cũng như cách mệnh Mỹ, nghĩa là cách mệnh tư bản, cách mệnh không đến nơi, tiếng là cộng hòa và dân chủ, kì thực trong thì nó tưới lục công nông, ngoài thì nó áp bức thuộc địa

· Con đường giải phóng dân tộc.

- Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mạng mệnh Nga là đã thành công và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật

- Cách Mạng Tháng 10 Nga không chỉ là một cuộc cách mạng vô sản mà còn là một cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, mở ra trước mắt thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại giải phóng dân tộc.

- Chỉ có giải phóng giai cấp vô sản thì mới giải phóng được dân tộc, cả hai cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản và của cách mạng thế giới.

* Cách mạng giải phóng dân tộc, trong điều kiện của Việt Nam muốn thắng lợi phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo

- Trong tác phẩm" Đường cách mệnh (năm 1927) Người đặt vấn đề: Cách mệnh trước hết phải có cái gì? Trước hết phải có đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chủng, ngoài thì liên lạc với các dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi. Đảng có vững cách mệnh mới thành công Cách mệnh trước hết phải có đảng.

- Muốn làm cách mệnh Trước phải làm cho dân giác ngộ.. phải giảng giải lý luận và Chủ nghĩa cho dân kiểu hiểu 'cách mệnh phải hiểu phong trào phong trào thế giới, phải bày sách lược cho dân.. Vậy nên sức cách mệnh phải tập trung, muốn tập trung phải có đảng cách mệnh.

- Trước hết phải có Đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và giai cấp vô sản mọi nơi. Đảng có vững cách mạng mới thành công, cũng như người lại độ có vững thuyền mới chạy.

- Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam

* Cách mạng giải phóng dân tộc phải dựa trên lực lượng đại đoàn kết toàn dân tộc lấy liên minh công nông là nền tảng

- Chủ nghĩa Mác Lê Nin khẳng định rằng: Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân. Quần chúng nhân dân, quần chúng nhân là chủ thể sang tạo ra là lịch sử.

- Hồ Chí Minh quan niệm. Có dân là có tất cả, trên đời này không gì quý bằng dân, được lòng dân thì được tất cả, mất lòng dân thì mất tất cả. Người khẳng định 'cách mệnh là việc chung của dân chúng chứ không phải việc một hai người'

- Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò động lực cách mạng của công nhân và nông dân người khẳng định "công nông là gốc của cách mệnh"

- Người không xem nhẹ khả năng cách mạng của giai cấp tầng lớp khác. Người coi tiểu tư sản, tư sản dân tộc và là 1 bộ phận giai cấp địa chủ là bạn đồng hành của cách mạng.

* Cách mạng giải phóng dân tộc cần chủ động, sáng tạo có khả năng giàng thắng lợi trước trước cách cách mạng vô sản ở chính quốc.

- Quan điểm của quốc tế Cộng sản: "Chỉ có thể thực hiện hoàn toàn công cuộc giải phóng các nước thuộc địa khi giai cấp vô sản giành được thắng lợi ở các nước tư bản tiên tiến"

- Quan điểm Hồ Chí Minh: Cách mạng thuộc địa và cách mạng vô sản ở chính quốc có mối liên hệ mật thiết với nhau trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa Đế Quốc. Đây là mối quan hệ bình đẳng chứ không phải là hệ chính phụ hay lệ thuộc.

- Người cho rằng: Cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa có thể giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc - là luận điểm sáng tạo, có giá trị to lớn, là công hiến quan trong vào kho tàng lý luận Mác, Lê Nin.

=> Luận điểm sáng tạo có giá trị lý luận to lớn, là cống hiến quan trọng vào kho tàng lý luận Mác-Lênin

· Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực cách mạng

Về mặt logic cũng như lịch sử, các giai cấp phản động thống trị không bao giờ tự nguyện rời bỏ chính quyền nếu không có sự cưỡng bức bằng bạo lực, và một chính quyền mới cũng sẽ không có đủ sức mạnh bạo lực để tự bảo về mình. Vì thế mà để giành và giữ được chính quyền thì không thể thiếu bạo lực cách mạng.

- Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo phù hợp với thực tiễn cm Việt Nam.

+ Tư tưởng bạo lực cách mạng gắn bó hữu cơ với tư tưởng nhân đạo hòa bình

+ Tận dụng mọi khả năng quyết giải quyết xung hòa bình dat bang biện pháp

+ Chiến tranh chỉ là giải phóng bắt buộc cuối cùng.

+ Yêu thương con người

+ Yêu chuộng hòa bình, tự do, công lý.

+ Đánh giặc không phải tiêu diệt lực lượng mà chủ yếu đánh bại ý chí xâm lược của giặc, giành thắng lợi về quân sự với giải pháp ngoại giao kết thúc chiến tranh.

* Luận điểm thể hiện rõ nét nhất trong tư tưởng Hồ Chí Minh 'Cach mạng giải phóng dân tộc cần chủ động, sáng tạo, có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc'.

Vì: Bởi luận điểm thể hiện tư duy sáng tạo của Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc, có giá trị lý luận to lớn, là cổng hiến quan trọng vào kho tàng lý luận Mác - Lê nin. Luận điểm "Cách mạng giải phóng dân tộc cần chủ động, sáng tạo, có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc" là đỉnh cao sáng tạo lý luận trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Khác với quan điểm truyền thống của Quốc tế Cộng sản, vốn cho rằng cách mạng ở thuộc địa phải phụ thuộc vào thắng lợi của cách mạng vô sản ở chính quốc, Hồ Chí Minh khẳng định các nước thuộc địa có thể tự lực, chủ động giành độc lập trước. Bằng cách vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào thực tiễn Việt Nam – một nước thuộc địa nửa phong kiến, Người đã đề cao vai trò bình đẳng giữa cách mạng thuộc địa và chính quốc. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945 là minh chứng sống động cho tính đúng đắn của luận điểm này, đồng thời bổ sung giá trị to lớn vào kho tàng lý luận Mác-Lênin. Hơn thế, luận điểm đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho các phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, khẳng định khả năng tự chủ của các dân tộc bị áp bức.

 

[Abe - Yamite]

Câu 6: Quan điểm của Hồ Chí Minh về một số đặc trưng cơ bản của xã hội Xã hội chủ nghĩa? Liên hệ với quan niệm của Đảng ta về đặc trưng, bản chất của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI năm 2011?

Xem nội dung ẩn

* Đặc trưng, bản chất của chủ nghĩa xã hội theo đặc trưng của Hồ Chí Minh:

Đầu tiên, Quan niệm của HCM về CNXH:

- Là xã hội có bản chất khác hẳn các xã hội khác đã tồn tại trong lịch sử, xã hội chủ nghĩa xã hội có nhiều đặc trưng, song, nếu tiếp cận từ những lĩnh vực lớn của xã hội, xã hội xã hội chủ nghĩa có một số đặc trưng cơ bản sau:

+ Thứ nhất, về chính trị: Xã hội xã hội chủ nghĩa là xã hội do nhân dân lao động làm chủ.

- Xã hội xã hội chủ nghĩa trước hết là xã hội do nhân dân lao động làm chủ, nhân dân là chủ dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản trên nền tảng liên minh công nông. Trong xã hội xã hội chủ nghĩa, địa vị cao nhất là nhân dân. Nhà nước là của dân, do dân và vì dân. Mọi quyền lực, quyền hạn thuộc về nhân dân và mọi hoạt động xây dựng, bảo vệ đất nước, bảo vệ chế độ xã hội cũng thuộc về nhân dân.

- Những tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh về đặc trưng chính trị trong xã hội chủ nghĩa không chỉ cho thấy tính nhân văn cao cả của Hồ Chí Minh mà còn cho thấy Người nhận thức rất sâu sấu về sức mạnh, địa vị và vai trò của nhân dân, về sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội khi Đảng lãnh đạo dựa vào nhân dân, huy động được nhân lực, tài lực, trí lực của nhân dân để đem lại lợi ích cho nhân dân.

+ Thứ hai, về kinh tế: Xã hội xã hội chủ nghĩa là xã hội có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu.

- Theo HCM, Chủ nghĩa xã hội là chế độ xã hội phát triển cao hơn chủ nghĩa tư bản nơi xã hội chủ nghĩa phải có nền kinh tế phát triển cao hơn nền kinh tế của xã hội tư bản chủ nghĩa, đó là nền kinh tế dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ sở hữu tư liệu sản xuất tiến bộ.

- Lực lượng sản xuất hiện đại trong chủ nghĩa xã hội. Biểu hiện Công cụ lao động, phương tiện lao động trong quá trình sản xuất đã 'phát triển dần đến máy móc, sức điện, sức nguyên tử'. Quan hệ sản xuất trong xã hội xã hội chủ nghĩa được HCM diễn đạt: Lấy nhà máy, xe lửa, ngân hàng, làm của chung, là tư liệu sản xuất thuộc về nhân dân. Đây là tư tưởng HCM về chế độ công tư liệu sản xuất chủ yếu trong xã hội chủ nghĩa.

+ Thứ ba, về văn hóa, đạo đức và các quan hệ xã hội: Xã hội xã hội chủ nghĩa là xã hội có trình độ phát triển cao về văn hóa và đạo đức, bảo đảm sự công bằng, hợp lý trong quan hệ xã hội.

- Văn hóa, đạo đức thể hiện ở tất cả các lĩnh vực của đời sống song trước hết là ở các quan hệ xã hội. Sự phát triển cao về văn hóa và đạo đức của xã hội xã hội chủ nghĩa thể hiện. Xã hội không còn hiện tượng người bóc lột người, con người được tôn trọng, được bảo đảm đối xử công bằng, bình đẳng và các dân tộc đoàn kết, gắn bó với nhau. Hồ Chí Minh cho rằng. Chỉ có chủ nghĩa xã hội mới chú ý xem xét"những lợi ích cá nhân đúng đắn và bảo đảm cho nó được thỏa mãn, chỉ ở trong chế độ xã hội chủ nghĩa thì mỗi người mới có điều kiện đải để cải thiện đời sống riêng của mình, phát huy tính cách riêng và sở trưởng riêng của mình.

- Chủ nghĩa xã hội là cơ sở, là tiền đề tiến tới chế độ xã hội hòa bình, đoàn kết, ấm no, tự do, hạnh phúc, bình đẳng, bác ái, việc làm cho mọi người và vì mọi người, không còn phân biệt chủng tộc, không còn gì có thể ngăn cản những người lao động hiểu nhau và thương yêu nhau. Chủ nghĩa xã hội bảo đảm tính công bằng và hợp lý trong các quan hệ xã hội. Đó là xã hội đem lại quyền bình đẳng trước pháp luật cho mọi công dân, mọi cộng đồng người đoàn kết chặt chẽ trên Cơ sở bình về quyền lợi và nghĩa vụ, ai cũng phải lao động và ai cũng có quyền lao động, ai cũng được hưởng thành quả lao động của mình trên nguyên tắc làm nhiều thì hưởng nhiều, làm ít thì hương ít, không làm thì không hưởng, tất nhiên là trừ những người chưa có khả năng lao động hoặc không còn khả năng lao động.

+ Thứ tư, về chủ thể xây dựng chủ nghĩa xã hội: Chủ nghĩa xã hội là công trình tập thể của nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản.

- Từ xã hội chiếm hữu nô lệ đến xã hội tư bản chủ nghĩa, cuộc đấu tranh của người lao động luôn diễn ra ngày càng quyết liệt nhằm thủ tiêu chế độ người bóc lột người. Trong chế độ xã hội chủ nghĩa chế độ của nhân dân, do nhân dân làm chủ, lợi ích của cá nhân. Gắn liền với lợi ích của chế độ xã hội nên chính nhân dân là Chủ thể, là lực lượng quyết định tốc độ xây dựng và sự vững mạnh của chủ nghĩa xã hội.

- Trong sự nghiệp xây dựng này, Hồ Chí Minh khẳng định: Cần có sự lãnh đạo có của một đảng cách mạng chân chính của giai cấp công nhân, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân. Chỉ có sự lãnh đạo của một đảng biết vận dụng một cách sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê Nin vào điều kiện cụ thể của nước mình thì mới có thể đưa cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa đến thành công.

* Quan niệm của Đảng ta về đặc trưng, bản chất của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI năm 2011:

- Trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng ta đã xác định 8 đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Đó là:

+ Xã hội xã hội chủ nghĩa mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta xây dựng là một xã hội dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh;

+ Do nhân dân làm chủ;

+ Có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại về quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất;

+ Có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc;

+ Con người được giải phóng khỏi áp bức, bất công, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, phát triển toàn diện;

+ Các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, giúp nhau cùng tiến bộ;

+ Có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản;

+ Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới.

→ Thực tiễn luôn vận động, biến đổi không ngừng; do đó, lý luận cũng phải có sự thay đổi tương ứng nhằm phản ánh đúng thực tiễn, phù hợp với thực tiễn. Nghĩa là, sự điều chỉnh, bổ sung và phát triển những đặc trưng của chủ nghĩa xã hội cho sát với thực tế khách quan luôn là việc làm cần thiết và phải được tiến hành thường xuyên. Đó cũng chính là ý nghĩa của nguyên tắc mang tính phương pháp luận mà Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu ra: Lý luận phải gắn liền với thực tiễn.

 

[Abe - Yamite]

Câu 7: Trình bày quan điểm của Hồ Chí Minh về những vấn đề nguyên tắc hoạt động của Đảng? Nêu ý nghĩa, liên hệ với công tác xây dựng Đảng hiện nay?

Xem nội dung ẩn

* Những nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng theo quan điểm Hồ Chí Minh:

· Đảng lấy chủ nghĩa Mac - Lênin làm nền tảng và kim chỉ nam cho hành động

· Tập trung dân chủ

· Tự phê bình và phê bình

· Kỷ luật nghiêm minh, tự giác

· Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn

· Đoàn kết, thống nhất trong Đảng

· Đảng phải liên hệ mật thiết với nhân dân.

· Đoàn kết quốc tế

- Đảng lấy chủ nghĩa Mac - Lênin làm nền tảng và kim chỉ nam cho hành động

+ Trong tác phẩm Đường cách mệnh (năm 1907) Hồ Chí Minh khẳng định: ' Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tầu không có bàn chỉ nam. Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chăn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin'.

+ Hồ Chí Minh luôn luôn nhấn mạnh phải trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin nhưng đồng thời phải luôn sáng tạo, vận dụng cho phù hợp với điều kiện hoàn cảnh, từng lúc, từng nơi, không được phép giáo điều.

- Tập trung dân chủ.

+ Tập trung là thống nhất về tư tưởng, tổ chức, hành động.

+ Dân chủ là điều quý báu của nhân dân là thành quả của cách mạng. Tất cả mọi người được tự do bày tỏ ý kiến của mình, góp phần tìm ra chân lý. Phải phát huy dân chủ nội bộ nếu không sẽ suy yếu từ bên trong.

→ Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng, phải làm cho tất cả mọi đảng viên bày tỏ hết ý kiến của mình ở trong Đảng, tức là khơi dậy tinh thần trách nhiệm và tính tích cực chủ động của tất cả đảng viên.

→ Khi đã thảo luận, bày tỏ ý kiến rồi thì đi đến tập trung, tức là đề cập ý chí thống nhất, hành động thống nhất, như thế mới có sức mạnh.

- Đối với tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách

+ Hồ Chí Minh coi tập thể lãnh đạo là dân chủ, cá nhân phụ trách là tập trung.

+ Để nhấn mạnh tính chất này, Hồ Chí Minh lưu ý hai điều cần tránh trong hoạt Để nhấn mạnh tính chất này, Hồ Chí Minh lưu ý hai điều cần tránh trong hoạt động của Đảng: Độc đoán, chuyên quyền, coi thường tập thể; dựa dẫm tập thể, không dám quyết đoán. Hai vế tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách phải luôn luôn đi đôi với nhau, có mối liên hệ tác động biện chứng lẫn nhau.

- Tự phê bình và phê bình.

Theo Hồ Chí Minh, đây là nguyên tắc sinh hoạt đảng, là quy luật phát triển đảng.

+ Mục đích của tự phê bình và phê bình là để làm cho phần tốt trong mỗi con người, mỗi tổ chức nảy nở như hoa mùa xuân, phần xấu mất dần đi.

→ Người khẳng định, một đảng mà giấu diếm khuyết điểm đó là một đảng hỏng. Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm cách để sửa chữa khuyết điểm đó.

+ Thái độ, phương pháp tự phê bình và phê bình được Hồ Chí Minh nêu rõ: Phải tiến hành thường xuyên như người ta rửa mặt hàng ngày; phải thẳng thắn, chân thành, trung thực, không nể nang, không giấu diếm và cũng không thêm bớt khuyết điểm; phải có tình đồng chí yêu thương lẫn nhau, tránh lợi dụng phê bình để nói xấu nhau, bôi nhọ nhau, đả kích nhau..

- Kỷ luật nghiêm minh, tự giác.

+ Sức mạnh của một tổ chức cộng sản và mỗi đảng viên bắt nguồn từ ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm minh và tự giác.

+ Nghiêm minh là thuộc về tổ chức đảng, kỷ luật đối với mọi đảng viên không phân biệt. Mọi đảng viên đều bình đẳng trước Điều lệ Đảng.

→ Tự giác là thuộc về mỗi cá nhân cán bộ đảng viên đối với Đảng. Kỷ luật này do lòng tự giác của họ về nhiệm vụ đối với Đảng. Yêu cầu cao nhất của kỷ luật đảng là chấp hành các chủ trương, nghị quyết của Đảng, tuân theo nguyên tắc tổ chức, lãnh đạo và sinh hoạt Đảng.

- Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn

+ Hồ Chí Minh cho rằng, Đảng không có mục đích tự thân, Đảng không phải là tổ chức để làm quan phát tài mà Đảng hoạt động vì Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng.

+ Hồ Chí Minh cho rằng xây dựng Đảng là một nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài. Khi cách mạng gặp khó khăn, xây dựng Đảng để cán bộ, đảng viên cũng cố lập trường, quan điểm, bình tĩnh, sáng suốt, không bi quan, nao núng, bị động.

→Thường xuyên xây dựng, chỉnh đốn Đảng là công việc quyết định sự sống còn của Đảng.

+ Đảng là một bộ phận cấu thành của xã hội, mỗi cán bộ, đảng viên sẽ luôn chịu những ảnh hưởng, tác động của môi trường xã hội

→ Phải thường xuyên chỉnh đốn Đảng để phát huy những mặt tích cực, chống lại những thói xấu trong mỗi cán bộ, đảng viên, làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh .

+ Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là cơ hội để mỗi cán bộ, đảng viên tự rèn luyện, giáo dục và tu dưỡng tốt hơn, giữ vững đạo đức cách mạng, hoàn thành các nhiệm vụ do Đảng và nhân dân giao phó.

→ Chỉnh đốn và đổi mới Đảng là nhằm làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững vàng cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; làm cho đội ngũ cán bộ, Đảng viên không ngừng nâng cao phẩm chất và năng lực trước yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao, càng phức tạp của nhiệm vụ cách mạng.

- Đoàn kết, thống nhất trong Đảng.

+ Theo Hồ Chí Minh, đoàn kết là truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng ta, của nhân dân ta.. phải giữ gìn sự đoàn kết trong Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình. Cơ sở để đoàn kết nhất trí trong Đảng chính là đường lối, quan điểm của Đảng, điều lệ Đảng.

- Đảng phải liên hệ mật thiết với nhân dân

+ Đảng Cộng sản Việt Nam là một bộ phận của toàn thể dân tộc Việt Nam. Vấn đề mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản - Giai cấp công nhân - Nhân dân Việt Nam là mối quan hệ "ba trong một"

→ Mỗi một thành tố đều có chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng tất cả đều vì mục tiêu: Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

+ Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Nó phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng; ngoài lợi ích của dân tộc, của Tổ quốc

+ Đảng phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân còn được thể hiện thông qua quan điểm của Hồ Chí Minh: Đảng vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân.

→ Đảng là đầy tớ không có nghĩa là tôi tớ, tôi đòi hay theo đuôi quần chúng mà là tận tâm, tận lực phục vụ nhân dân nhằm đem lại các quyền và lợi ích cho nhân dân.

- Đoàn kết quốc tế.

+ Đảng phải chú trọng giữ vững và tăng cường mối quan hệ quốc tế trong sáng.

+ Người mong Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ ra sức hoạt động, góp phần đắc lực vào việc khôi phục lại khối đoàn kết giữa các đảng anh em trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và chủ nghĩa quốc tế vô sản, có lý có tình.

* Ý nghĩa, liên hệ với công tác xây dựng Đảng hiện nay

- Công tác xây dựng Đảng là một nhiệm vụ quan trọng then chốt của dân tộc, đặc biệt trong bối cảnh tình hình hiện nay. Công tác này mang đến những ý nghĩa quyết định đến việc đảm bảo quyết định đến yếu tố thành công của công cuộc đổi mới phát triển đất nước

+ Các cấp uỷ Đảng đã kịp thời thể chế hóa, cụ thể hóa các đường lối, chủ trương của Đảng thành các nghị quyết, chỉ thị, đề án, kế hoạch, chương trình hành động sát với tình hình thực tế của địa phương, cơ quan, đơn vị, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, khắc phục nhược điểm, giải quyết hiệu quả những vấn đề nảy sinh

+ Công tác xây dựng Đảng về tư tưởng tiếp tục được tăng cường, đã góp phần nâng cao nhận thức, củng cố sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng và đồng thuận trong xã hội

+ Việc nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ của Đảng được thể hiện ở sự kiên định chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng, sự kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, sự nhất trí cao, lòng tin vững chắc của từng đảng viên đối với con đường, mục tiêu mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn

 

[Abe - Yamite]

Câu 8: Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về nhà nước của nhân dân, nhà nước do nhân dân và nhà nước vì nhân dân?

Xem nội dung ẩn

* Nhà nước của dân

- Là nhà nước mà tất cả mọi quyền lợi trong nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân dân

- Nhà nước của dân tức là dân là chủ

- Nguyên lý - "dân là chủ" khẳng định địa vị chủ thể tối cao của mọi quyền lực là nhân dân.

- Trong Nhà nước dân chủ, nhân dân thực thi quyền lực thông qua hai hình thức dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp

- Dân chủ trực tiếp là nhân dân trực tiếp quyết định mọi vấn đề liên quan đến vận mệnh của quốc gia, dân tộc và quyền lợi của dân chúng

- Dân chủ gián tiếp hay dân chủ đại diện là: Nhân dân có quyền kiểm soát, phê bình nhà nước, có quyền bài miễn những đại biểu mà họ đã lựa chọn, bầu ra, Luật pháp dàn chủ và là công cụ quyền lực của nhân dân

- HCM quan điểm: Tất cả quyền lực trong nhà nước và vai trò trong xã hội đều thuộc về nhân dân

- Dân là chủ: Đề cập đến vị thế của dân, có quyền làm những việc mà pháp luật không cấm vaf có nghĩa vụ tuân theo pháp luật

- > Dân làm chủ: Đề cập đén quyền và nghĩa vụ của dân

* Nhà nước do dân

- Khái niệm:

+ Nhà nước do dân trước hết là nhà nước do nhân dân lập nên sau thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhà nước do dân còn có nghĩa "dân làm chủ".

+ Nhà nước phải do dân lựa chọn, bầu ra những đại biểu của mình

- Biểu hiện nhà nước do nhân dân:

+ Nhà nước đó do dân ủng hộ, giúp đỡ, đóng thuế để nhà nước chi tiêu, hoạt động, vận hành bộ máy để phục vụ nhân dân.

+ Nhà nước đó do dân phê bình, xây dựng, giúp đỡ.

+ Nhà nước do dân tạo ra và tham gia quản lý, thể hiện ở chỗ:

· Toàn bộ công dân bầu ra Quốc hội - cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước, cơ quan duy nhất có quyền lập pháp.

· Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và Hội đồng Chính phủ (nay gọi là Chính phủ).

· Hội đồng Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của Nhà nước, thực hiện các nghị quyết của Quốc hội và chấp hành pháp luật.

· Mọi công việc của bộ máy nhà nước trong việc quản lý xã hội đều thực hiện ý chí của dân (Thông qua Quốc hội do dân bầu ra).

→ Hồ Chí Minh yêu cầu tất cả các cơ quan nhà nước là phải dựa vào dân, liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự kiểm soát của nhân dân .

* Nhà nước vì dân

- Khái niệm:

+ Đó là Nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện vọng chính đáng của nhân dân, không có đặc quyền đặc lợi, thực sự trong sạch, cần kiệm liêm chính .

- Biểu hiện của nhà nước vì dân:

+ Trách nhiệm của Nhà nước là nhằm thỏa mãn những nhu cầu thiết yếu của nhân dân, mà trước hết là:

· Làm cho dân có ăn

· Làm cho dân có mặc

· Làm cho dân có chỗ ở

· Làm cho dân có học hành

- "Việc gì có lợi cho dân ta phải hết sức làm,

Việc gì có hại đến dân ta phải hết sức tránh".

→ Cán bộ là đày tớ của nhân dân là phải trung thành, tận tuỵ, cần kiệm liêm chính.. ; là người lãnh đạo thì phải có trí tuệ hơn người, sáng suốt, nhìn xa trông rộng, gần gũi với dân, trọng dụng hiền tài.. Cán bộ phải vừa có đức vừa có tài, vừa hiền lại vừa minh.

 

[Abe - Yamite]

Câu 9: Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò đại đoàn kết dân tộc? Ý nghĩa vận dụng, liên hệ vào quá trình đại đoàn kết dân tộc của Đảng trong giai đoạn hiện nay?

Xem nội dung ẩn

* Vai trò của đại đoàn kết dân tộc trong sự nghiệp cách mạng

- Đại đoàn kết dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, quyết định thành công của CM.

- Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng.

1. Đại đoàn kết dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, quyết định thành công của CM.

- Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, đại đoàn kết toàn dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, cơ bản, nhất quán và lâu dài, xuyên suốt tiến trình cách mạng. Đại đoàn kết không chỉ là một chiến lược lớn trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, mà còn là một chiến lược lớn cả trong cách mạng xã hội chủ nghĩa.

- Đại đoàn kết dân tộc nhằm tập hợp mọi lực lượng

- Đại đoàn kết dân tộc luôn luôn được khẳng định là vấn đề sống còn của CM

- >Từ thực tiễn như vậy HCM đã khái quát thành nhiều luận điểm có tính chân lý về vai trò của khối ĐĐK: "Đoàn kết làm ra sức mạnh, là then chốt của sự thành công" hay:

"ĐOÀN KẾT, ĐOÀN KẾT, ĐẠI ĐOÀN KẾT

THÀNH CÔ THÀNH CÔNG, ĐẠI THÀNH CÔNG"

Như vậy: Đại đoàn kết DT thực chất là đại đoàn kết toàn dân.

2. Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng

- Đối với Hồ Chí Minh, đại đoàn kết không chỉ là khẩu hiệu chiến lược mà còn là mục tiêu lâu dài của cách mạng. Đảng là lực lượng lãnh đạo cách mạng Việt Nam nên tất yếu đại đoàn kết toàn dân tộc phải được xác định là nhiệm vụ hàng đầu của Đảng và nhiện vụ này phải được quán triệt trong tất cả mọi lĩnh vực, từ đường lối, chủ trương, chính sách, tới hoạt động thực tiễn của Đảng. Trong lời kết thúc buổi ra mắt Đảng Lao động Việt Nam ngày 3-3-1951, Hồ Chí Minh tuyên bố: "Mục đích của Đảng Lao động Việt Nam có thể gồm trong tám chữ là: ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN, PHỤNG SỰ TỔ QUỐC"!

- Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, do quần chúng và vì quần chúng. Đại đoàn kết là yêu cầu khách quan của sự nghiệp cách mạng, là đòi hỏi khách quan của quần chúng nhân dân trong cuộc đấu tranh tự giải phóng bởi nếu không đoàn kết thì chính họ sẽ thất bại trong cuộc đấu tranh vì lợi ích của chính mình. Nhận thức rõ điều đó, Đảng Cộng sản phải có sứ mệnh thức tỉnh, tập hợp, hướng dẫn quần chúng, chuyển những nhu cầu, những đòi hỏi khách quan, tự phát của quần chúng thành những đòi hỏi tự giác, thành hiện thực có tổ chức trong khối đại đoàn kết, tạo thành sức mạnh tổng hợp trong cuộc đấu tranh vì độc lập của dân tộc, tự do cho nhân dân và hạnh phúc cho con người.

* Ý nghĩa vận dụng, liên hệ vào quá trình đại đoàn kết dân tộc của Đảng trong giai đoạn hiện nay

- Tư tưởng Hồ Chí Minh được cụ thể hóa trong chính sách Đại đoàn kết dân tộc của Đảng và Nhà nước ta.

+ Về chính trị, tư tưởng: Đảng nêu cao ngọn cờ đại đoàn kết dân tộc, mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất, chủ trương xóa bỏ mọi thiên kiến, mặc cảm hận thù trong quá khứ, tập hợp đoàn kết mọi lực lượng, lấy liên minh công-nông-tri thức làm nong cốt

+ Về kinh tế- xã hội: Khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển, xác lập quyền làm chủ của người lao động trong lĩnh vực kinh tế, khuyến khích làm giàu chính đáng theo pháp luật, đồng thời thực hiện các chính sách: Đền ơn đáp nghĩa, Xóa đói giảm nghèo..

+ Về đối ngoại: Thực hiện chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại theo phương châm: "Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước vì hòa bình, độc lập, hợp tác và phát triển".

→ Đại đoàn kết dân tộc là một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, được hun đúc qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước.

→ Tinh thần yêu nước, trọng nhân nghĩa, khoan dung, sự cố kết, đùm bọc yêu thương nhau đã thấm sâu vào tư tưởng, tình cảm, tâm hồn mỗi người dân, trở thành lẽ sống, chất kết dính gắn bó các thành viên trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam.