I Con bóng đi về chốc bấy nay, Chữ duyên nào đã chắc trong tay. Nghĩ cùng thế sự lòng như đốt, Trông suốt nhân tình dạ muốn say. Muôn kiếp biết là duyên trọn vẹn, Một đời riêng mấy kiếp chua cay. Nỗi mình nỗi bạn dường bao nả, Dám hỏi han đâu những cớ này. II Lẩn thẩn đi về mấy độ nay Vì đâu đeo đẳng với nơi vầy Ấm trà tiêu khát còn nghe giọng Chén rượu mừng xuân dạ thấy say. Điếm lữ trông chừng mây đạm nhạt. Dòng thu xem cỡ nước vơi đầy. Thương ai hẳn lại thương lòng lắm Này nọ này duyên những thế này. Hồ Xuân Hương (Nguồn: Hồ Xuân Hương thơ và đời, NXB Văn Học) Tự thán (Tự than thân) là bài thơ nói về những băn khoăn của Hồ Xuân Hương về cuộc tình của mình. Hồ Xuân Hương đã có ít nhất hai đời chồng, song cả hai đều chịu cảnh làm lẽ và cả hai lần tình duyên đều không trọn vẹn. Vậy nên hơn ai hết, bà thấm thía cảnh duyên phận cô đơn hẩm hiu, đầy sóng gió và thấu hiểu nỗi bất hạnh của những người phụ nữ cùng cảnh ngộ. Với thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, Hồ Xuân Hương đã sử dụng ngôn từ một cách điêu luyện để "tự thán" nói lên tâm trạng của mình cũng như bao phụ nữ thời phong kiến khác.
