Cuốn sách này viết ra nhằm cung cấp những kiến thức cơ bản cũng như khuyến
Khích các nhà đầu tư cá nhân. Ai có thể biết trước rằng nó sẽ được xuất bản tới
30 lần và bán được hơn một triệu bản? Ấn phẩm mới nhất này ra đời 11 năm sau
Lần xuất bản đầu tiên. Do vậy tôi thực sự tin tưởng rằng những nguyên tắc đã
Từng giúp tôi thành công ở Fidelity Magellan vẫn có thể áp dụng trong đầu tư cổ
Phiếu ngày nay.
Đã qua một thời gian dài kể từ lần đầu tiên Trên đỉnh phố Wall xuất hiện tại các
Cửa hàng sách vào năm 1989. Tôi rời khỏi Magellan vào tháng 5 năm 1990 và
Các chuyên gia ở đây nói đây quả thực là một bước đi trí tuệ. Họ chúc mừng tôi
Vì đã ra đi đúng thời điểm - ngay trước khi thị trường đầu cơ giá lên sụp đổ. Vào
Thời điểm đó, những người bi quan trông có vẻ hợp với thời cuộc hơn. Các ngân
Hàng lớn trên khắp nước Mỹ hầu hết đều rơi vào tình trạng vỡ nợ, chỉ có một số
Ít là vẫn đứng vững và phát triển. Đầu mùa thu năm đó, một cuộc chiến chống
Iraq đang được chuẩn bị. Thị trường chứng khoán trải qua thời kỳ khủng hoảng
Trầm trọng nhất từ trước đến nay. Nhưng không lâu sau, khi cuộc chiến với Iraq
Giành thắng lợi, hệ thống ngân hàng lại hồi sinh và thị trường chứng khoán bước
Vào giai đoạn phục hưng.
Phục hưng thật sự! Chỉ số Dow Jones tăng gấp hơn bốn lần kể từ tháng 10 năm
1990, từ 2.400 điểm lên 11.000 điểm và vẫn tiếp tục tăng - đây là thập kỷ huy
Hoàng nhất của cổ phiếu trong thế kỷ XX. Số lượng các hộ gia đình Mỹ nắm giữ
Các cổ phiếu hay chứng chỉ của các quỹ đầu tư đã tăng đáng kể từ 32% năm
1989 lên gần 50%. Toàn bộ thị trường đã tạo ra 25 nghìn tỷ đô la giá trị của cải
Mới, được biểu hiện ở mọi thành phố và thị trấn.
Hơn bốn nghìn tỷ đô la của cải mới đã được đầu tư vào các quỹ đầu tư, tăng gấp
Nhiều lần so với số lượng 275 tỷ năm 1989. Vì tôi cũng quản lý một quỹ nên tôi
Rất hài lòng khi các quỹ này thịnh vượng. Song điều đó cũng đồng nghĩa với việc
Có nhiều nhà đầu tư chứng khoán nghiệp dư hoạt động không hiệu quả. Nếu họ
Đã hoạt động tốt hơn trong lĩnh vực sản sinh ra các thị trường đầu cơ giá lên này,
Thì hẳn họ đã không phải chuyển vốn đầu tư sang các quỹ với qui mô như họ đã
Làm. Có lẽ những thông tin chứa đựng trong cuốn sách này sẽ giúp các nhà đầu
Tư sai lầm tìm ra hướng đi mới có ích hơn cho họ.
Kể từ khi rời khỏi Magellan, tôi trở thành một nhà đầu tư cá nhân hoạt động tự
Do. Trong lĩnh vực từ thiện tôi đã kêu gọi đóng góp học bổng giúp các trẻ em
Trong thành phố thuộc mọi đức tin đến học tập tại các trường công giáo ở
Boston. Mặt khác tôi còn làm việc bán thời gian ở Fidelity với tư cách ủy viên
Quản trị, đồng thời là người tư vấn/đào tạo các nhà phân tích nghiên cứu trẻ tuổi.
Gần đây, thời gian nghỉ ngơi giải trí của tôi đã tăng ít nhất 30 lần do tôi dành
Nhiều thời gian cùng gia đình mình hơn.
Có lẽ bấy nhiêu điều đã đủ nói về tôi. Vậy chúng ta hãy cùng quay lại chủ đề mà
Tôi quan tâm: Chứng khoán. Kể từ khi thị trường đầu cơ giá lên hình thành vào
Tháng 8 năm 1982, chúng ta đã chứng kiến cổ phiếu tăng giá ở mức kỷ lục trong
Lịch sử nước Mỹ, với chỉ số Dow tăng gấp 15 lần. Theo cách nói riêng của
Lynch, sự gia tăng này được gọi là "fifteenbagger" (tạm dịch là "túi 15 gang" -
"Fifteenbagger" : Một loại chứng khoán mà giá trị của nó tăng tới 15 lần - thuật
Ngữ này do Peter Lynch, một nhà đầu tư lớn nhất mọi thời đại, sáng tạo ra). Tôi
Không lạ gì khi thấy những chiếc túi 15 gang ở một số công ty thành công, tuy
Nhiên một chiếc túi 15 gang ở toàn bộ thị trường thì quả là một phần thưởng giá
Trị. Hãy xem xét điều này: Từ năm 1929 đến năm 1982, chỉ số Dow mức cao nhất
Chỉ tăng gấp bốn lần: Từ 248 điểm lên 1.046 điểm trong nửa thế kỷ. Gần đây, tốc
Độ tăng giá cổ phiếu nhanh hơn mức độ tăng của chỉ số Dow Jones. Để chỉ số
Dow Jones tăng gấp đôi từ 2.500 điểm lên 5.000 điểm, phải mất 8 năm 4 tháng,
Nhưng chỉ trong vòng 3 năm rưỡi chỉ số này cũng đã tăng gấp đôi từ 5.000 điểm
Lên 10.000 điểm. Từ năm 1995 - 1999, lần đầu tiên lãi cổ phiếu đạt 20% trong
Năm năm liên tiếp. Chưa bao giờ thị trường chứng khoán lại đạt mức lãi cổ phiếu
20% đến hai lần như khoảng thời gian này.
Thị trường đầu cơ giá lên lớn nhất của Phố Wall đã trọng đãi những người tin
Tưởng và làm kinh ngạc những người hoài nghi ở mức độ mà không ai có thể
Tưởng tượng được trong thời kì đình trệ đầu thập kỷ 1970, khi tôi mới giữ cương
Vị lãnh đạo tại Magellan. Ngay trước thời điểm đó, các nhà đầu tư thoái chí đã
Phải tự nhắc nhở mình rằng thị trường đầu cơ giá xuống không thể duy trì mãi
Mãi. Và những người kiên nhẫn thì cố giữ các cổ phiếu cũng như các chứng chỉ
Quỹ đầu tư của họ trong suốt 15 năm - khoảng thời gian mà chỉ số Dow Jones và
Các chỉ số trung bình khác tăng trở lại mức độ giữa thập niên 1960. Giờ đây
Chúng ta cũng cần tự nhắc nhở mình rằng các thị trường đầu cơ giá lên không
Duy trì mãi mãi, và rằng kiên nhẫn là đức tính cần thiết không chỉ ở những người
Tin tưởng mà cả những người hoài nghi.
Ở phần sau của cuốn sách này, tôi có nói rằng sự sụp đổ của ATT vào năm 1984
Có lẽ là bước phát triển quan trọng của thị trường chứng khoán trong thời kì đó.
Ngày nay, chính là Internet và đến nay cũng chỉ có Internet đã phớt lờ tôi. Chỉ vì
Từ trước đến nay tôi vốn là người "ác cảm với công nghệ". Những kinh nghiệm
Của tôi cho thấy để trở thành một nhà đầu tư thành công, bạn không nhất thiết
Phải là người thức thời. Thực tế thì hầu hết những nhà đầu tư lớn nhất mà tôi biết
(đứng đầu danh sách này là Warren Buffet) đều là những người "ác cảm với
Công nghệ". Họ không sở hữu những gì mà họ không hiểu rõ, và tôi cũng vậy.
Tôi hiểu rõ các hãng Dunkin' Donuts và Chrysler, đó là lý do hai loại cổ phiếu
Này đều xuất hiện trong danh mục đầu tư của tôi. Tôi hiểu về ngân hàng, các
Khoản tiết kiệm và nợ, thân thích của chúng là Fannie Mae (một ngân hàng tín
Dụng nhà ở của Mỹ). Tôi không bao giờ ghé thăm các trang web. Tôi cũng chưa
Từng truy cập hay chat trên đó. Nếu không có sự hỗ trợ chuyên môn (của vợ tôi
Hay các con tôi chẳng hạn), thì chắc hẳn tôi sẽ chẳng thể tìm được các trang web.
Vào dịp Lễ Tạ ơn năm 1997, tôi cùng uống cocktail trứng sữa với một người bạn
Rất sành về web tại New York. Tôi có nói rằng Carolyn - vợ tôi rất thích tiểu
Thuyết gia thần bí Dorothy Sayers. Bạn tôi bèn ngồi xuống một chiếc máy tính
Gần đó, và chỉ sau vài cái nhấp chuột ông đã kéo lên một danh sách đầy đủ các
Tác phẩm của Sayers, ngoài ra còn có các lời bình của độc giả và một bảng xếp
Hạng từ một đến năm sao cho các tác giả (trên các trang web văn học, các tác giả
Cũng được xếp hạng giống như các giám đốc quản lý quỹ). Tôi mua bốn cuốn
Tiểu thuyết của Sayers cho Carolyn, chọn kiểu gói quà, đánh địa chỉ gia đình tôi
Vào, và sau đó loại một món quà ra khỏi danh sách quà tặng Giáng sinh của tôi.
Đây là lần đầu tiên tôi mua hàng trên Amazon.com.
Sau đây bạn sẽ đọc về cách mà tôi phát hiện được một số cổ phiếu lãi nhất của
Mình khi đang ăn uống hay đi mua sắm, đôi khi sớm hơn các chuyên gia săn tìm
Chứng khoán nhiều. Vì Amazon tồn tại ở không gian điện tử chứ không phải
Không gian buôn bán ngoại ô, nên tôi đã phớt lờ nó. Amazon nằm ngoài tầm hiểu
Biết của tôi - đối với tôi nó cũng khó hiểu như thể một hiệu giặt khô vậy. Tuy
Nhiên, đến năm 1997, Amazon đã được định giá tương xứng với những triển
Vọng của mình và đã được hỗ trợ vốn thích đáng. Nhưng tôi không đủ linh hoạt
Để có thể thấy ngay được cơ hội mà lĩnh vực này đem lại. Nếu tôi không ngại
Nghiên cứu hẳn tôi đã thấy thị trường khổng lồ cho loại hình mua bán này, cũng
Như khả năng của Amazon để có thể nắm bắt thời cơ. Hỡi ôi, tôi đã không làm
Thế! Và kết quả là Cổ phiếu Amazon đã tăng gấp 10 lần (một chiếc "túi 10 gang"
Theo cách nói của Lynch) chỉ trong có một năm 1998.
Amazon là một trong ít nhất là 500 loại cổ phiếu "dot.com" đã tăng giá cực kỳ
Ngoạn mục. Trong giới công nghệ cao và "dot.com", không có gì lạ khi một cổ
Phiếu lần đầu tiên chào bán ra công chúng tăng giá gấp mười lần trong thời gian
Ngắn hơn cả thời gian cần thiết để Stephen King viết một truyện kinh dị. Những
Sự đầu tư này không đòi hỏi nhiều tính kiên nhẫn. Trước khi Internet phát triển,
Các công ty đã phải nỗ lực tăng trưởng để lọt vào bảng xếp hạng các công ty có
Tài sản hàng tỷ đô la. Nhưng giờ đây, họ đã có thể đạt được giá trị một tỷ đô la
Trước khi họ thu được lợi nhuận, và trong nhiều trường hợp còn trước cả khi họ
Kiếm được bất kỳ khoản doanh thu nào. Ngài Thị trường (một đại diện giả tưởng
Cho cổ phiếu nói chung) không chờ đợi sự ra đời của một trang web mới để tự
Chứng tỏ mình trong cuộc sống thực tại, giống như cách mà Wal-Mart và Home
Depot tự chứng tỏ với thế hệ trước.
Đối với những cổ phiếu Internet đang nóng hiện nay, các yếu tố cơ bản dường
Như không còn hợp thời. Sự xuất hiện đơn giản của một dấu chấm bên cạnh một
Chữ "com" và khái niệm lý thú ẩn sau nó đã đủ để thuyết phục những người lạc
Quan trả tiền trước cho giá trị tăng trưởng và thịnh vượng của cả một thập kỷ về
Sau. Và những người mua hàng kế tiếp thì trả giá cao hơn lên trên cơ sở "những
Nguyên tắc cơ bản" vị lai, một mức giá tăng lên từng thời khắc.
Xét theo doanh số của Maserati ở thung lũng Silicon, thì các cổ phiếu "dot.com"
Đem lại những phần thưởng xứng đáng cho các doanh nghiệp đã đưa chúng ra thị
Trường hay những người mua sớm và biết bán ra đúng lúc. Tuy nhiên, tôi cũng
Muốn đưa ra một lời nhắc nhở đối với những người mua cổ phiếu sau khi giá của
Chúng tăng vọt. Có nghĩa lý gì khi đầu tư vào một cổ phiếu dot.com với những
Mức giá tương ứng với nhiều năm gia tăng thu nhập chóng mặt, mà sự gia tăng
Đó lại chưa có gì là chắc chắn? Khi tôi trình bày vấn đề này, hẳn độc giả đều dễ
Dàng nhận thấy câu trả lời của tôi là: "Không". Với hàng loạt vấn đề mới này,
Giá cổ phiếu đã tăng gấp đôi, gấp ba, thậm chí là gấp bốn trong ngày giao dịch
Đầu tiên. Nếu người môi giới của bạn không thể khoanh vùng bạn vào một nhóm
Cổ phiếu hợp lý ở giá chào bán ban đầu - một viễn cảnh khó xảy ra bởi những lời
Chào bán trên Internet còn hấp dẫn hơn cả những chiếc vé Super Bowl - bạn sẽ
Mất đi một số phần trăm lãi đáng kể. Thậm chí bạn có thể mất toàn bộ tiền lãi,
Bởi một vài loại cổ phiếu dot.com đạt những mức giá cao kỷ lục trong một vài
Phiên giao dịch đầu tiên mà không bao giờ tăng trở lại mức giá ấy.
Nếu bạn cảm thấy mình bị loại ra khỏi cuộc chơi mang tên dot.com thì hãy tự an
Ủi mình rằng có rất ít nhà đầu tư dot.com đã thành công từ đầu chí cuối. Thật sai
Lầm khi đánh giá cả quá trình biến động của những cổ phiếu này qua mức giá
Chào bán ban đầu mà hầu như không ai mua được. Những người được chia cổ
Phiếu là những người may mắn vì họ nhận được nhiều hơn "một chút".
Mặc dù xung quanh tôi có vô số điều hấp dẫn tức thời, tôi vẫn tiếp tục đầu tư
Theo cách cổ truyền. Tôi sở hữu những cổ phiếu mà lãi phụ thuộc vào những
Nhân tố cơ bản lâu đời: Một công ty thành công gia nhập các thị trường mới, lợi
Nhuận tăng, và giá cổ phiếu cũng tăng theo. Hay một công ty hoạt động tồi thay
Đổi thành một công ty hoạt động tốt. Một cổ phiếu thắng đậm điển hình trong
Danh mục đầu tư của Lynch nhìn chung phải mất từ ba đến mười năm, thậm chí
Hơn thế, để giành thế thượng phong.
Do thiếu yếu tố lợi nhuận trong lĩnh vực dot.com, nên hầu hết các cổ phiếu
Dot.com không thể xếp hạng theo tiêu chuẩn so sánh giá cả/thu nhập
(price/earnings). Nói cách khác không có "e" trong chỉ số "P/E" - trong đó cả hai
Yếu tố "p, e" đều đóng vai trò quan trọng. Không có chỉ số "P/E" nên các nhà
Đầu tư tập trung vào một loại dữ liệu duy nhất rất phổ biến - đó là giá cổ phiếu!
Theo tôi nghĩ, giá cổ phiếu là thông tin ít có ích nhất mà bạn nên dựa vào, song
Trên thực tế nó lại được sử dụng rộng rãi nhất. Vào năm 1989, khi cuốn Trên
Đỉnh phố Wall này được viết, thì băng tin điện báo giá cổ phiếu chỉ xuất hiện ở
Cuối trang của mạng Tin tức Tài chính. Ngày nay, bạn có thể thấy băng tin điện
Báo ở rất nhiều phương tiện thông tin, trong khi rất nhiều phương tiện khác trưng
Bày những chiếc hộp thoại nhỏ thể hiện chỉ số Dow, chỉ số tổng hợp của 500 loại
Cổ phiếu S&P 500.. Những người truy cập các kênh thông tin này tự nhiên phải
Biết các thông tin như thị trường nào đã đóng cửa. Trên những cổng Internet phổ
Biến, bạn có thể nhấn chuột vào danh mục đầu tư do bạn lập ra và tìm thấy
Những thông tin mới nhất về mỗi cổ phiếu. Hoặc bạn có thể thu thập thông tin về
Giá cả của trên 800 loại cổ phiếu, máy nhắn tin hay hộp thư thoại.
Với tôi hàng loạt những thông tin về giá cả này đều đưa tới những thông điệp sai
Lầm. Nếu công ty Internet tôi yêu thích bán một cổ phiếu với giá 30 đô la và
Công ty yêu thích của bạn chỉ bán với giá 10 đô la, thì hẳn những người chỉ quan
Tâm đến giá cả sẽ nói rằng công ty của tôi đang chiếm thế thượng phong. Đây là
Một ảo tưởng nguy hiểm. Cái giá mà ngài Thị trường trả cho một cổ phiếu hôm
Nay hay tuần sau không hề nói cho bạn biết công ty nào có cơ hội thành công lớn
Nhất sau hai hay ba năm trên siêu xa lộ công nghệ thông tin. Nếu bạn chỉ có thể
Bám theo một loại dữ liệu, hãy bám sát dữ liệu về thu nhập - giả định rằng công
Ty đang đề cập có thu nhập. Tôi tán thành một quan điểm dễ gây nổi giận rằng
Chẳng chóng thì chày, thu nhập sẽ tạo nên thành công hay thất bại của một quyết
Định đầu tư vào chứng khoán vốn. Giá cổ phiếu hôm nay, ngày mai, hay tuần sau
Chỉ làm chúng ta sao nhãng mà thôi.
Internet khác xa so với tiến bộ đầu tiên làm thay đổi thế giới. Đường sắt, điện
Thoại, xe lửa, máy bay và ti vi "đòi quyền sở hữu" những ảnh hưởng mang tính
Cách mạng đối với đời sống bình thường, hay ít nhất là đối với 1/4 dân số thế
Giới giàu có nhất. Những ngành mới này đã dẫn đến sự ra đời của nhiều công ty
Mới, nhưng rất ít trong số chúng có thể sống sót và đạt vị trí thống trị trong
Ngành. Có lẽ điều tương tự cũng sẽ xảy ra với Internet. Một hoặc hai tên tuổi lớn
Sẽ thống trị lãnh địa này, cũng giống như McDonald's trong lĩnh vực đồ ăn
Nhanh (cụ thể là Hamburger) hay Schlumberger trong ngành dịch vụ dầu khí.
Các cổ đông trong những công ty thành công sẽ trở nên giàu có, trong khi đó,
Các cổ đông của những công ty chậm tiến, hết thời, hay tụt hậu sẽ mất hết tiền.
Có lẽ bạn sẽ đủ thông minh để đầu tư vào những công ty thành công góp mặt
Trong một nhóm riêng biệt các công ty có doanh thu một tỷ đô la hàng năm.
Mặc dù một công ty dot.com điển hình không hề có thu nhập nhưng bạn vẫn có
Thể tiến hành một phân tích ngắn gọn để đưa ra một ý niệm chung về doanh thu
Mà công ty cần đạt được trong tương lai để điều chỉnh giá cổ phiếu hiện hành.
Hãy cùng đưa ra một giả thiết: Dot.com. Trước tiên bạn tìm được "giá trị kinh
Doanh" bằng cách nhân số lượng cổ phiếu nợ (ví dụ 100 triệu) với giá cổ phiếu
Hiện hành (ví dụ 100 đô la/cổ phiếu). 100 triệu lần của 100 đô la tương đương 10
Tỷ đô la, và đó chính là giá trị kinh doanh của dot.com.
Khi bạn đầu tư vào bất kỳ công ty nào, bạn đều kỳ vọng giá trị kinh doanh của
Công ty đó sẽ tăng. Điều này không thể xảy ra nếu người mua không trả những
Mức giá cao hơn cho các cổ phiếu để nâng cao giá trị đầu tư. Với suy nghĩ này,
Trước khi cổ phiếu dot.com tăng gấp 10 lần, giá trị kinh doanh của công ty phải
Tăng 10 lần từ 10 tỷ lên 100 tỷ đô la. Khi bạn đã đạt được những giá trị kinh
Doanh mục tiêu, bạn sẽ phải tự hỏi chính mình: Dot.com sẽ phải kiếm được bao
Nhiêu để đạt được giá trị 100 tỷ đô la? Để có một câu trả lời gần đúng, bạn có thể
Áp dụng phương pháp chỉ số giá cả/thu nhập riêng đối với hoạt động tăng trưởng
Nhanh - ở các thị trường đang nóng hiện nay, chỉ số này có thể đạt mức 40 lần
Thu nhập.
Cho phép tôi được lạc đề một chút ở đây, ở phần sau của cuốn sách này, tôi có
Đề cập đến phép màu có thể biến các công ty trở thành những tài sản đầu tư mạo
Hiểm khi người ta trả quá nhiều tiền cho chúng, sử dụng McDonald's làm ví dụ
A. Vào năm 1972, cổ phiếu của công ty này được đặt giá cao hơn 50 lần thu
Nhập rất bất thường. Không như kỳ vọng, giá cổ phiếu đã giảm từ 75 đô la xuống
25 đô la, một cơ hội tuyệt vời để mua ở mức giá thực tế hơn - mức giá cao gấp
13 lần so với thu nhập.
Trong trang kế tiếp, tôi cũng nói tới mức giá cao đặc biệt gấp 500 lần thu nhập
Mà các cổ đông trả cho cổ phiếu của "Các hệ thống dữ liệu điện tử của Ross
Perot (Ross Perot's Electronic Data Systems). Ở mức giá 500 lần so với thu
Nhập, tôi đã ghi chú rằng" sẽ mất 5 thế kỷ để bạn có thể đầu tư lại, với giả định
Là thu nhập của EDS vẫn giữ mức ổn định ". Nhờ có Internet mà mức giá gấp 500
Lần thu nhập đã giảm xuống dưới điểm gây sốc, và cả mức giá 50 lần, 40 lần
Trong ví dụ lý thuyết của tôi về dot.com cũng vậy.
Trong bất kỳ tình huống nào, để có thể trở thành một doanh nghiệp 100 tỷ đô la,
Chúng ta có thể dự đoán rằng dot.com cuối cùng sẽ phải kiếm được 2, 5 tỷ đô la
Mỗi năm. Chỉ có ba tập đoàn của Hoa Kỳ có mức doanh thu trên 2, 5 tỷ trong
Năm 1999, vậy để điều này xảy ra với dot.com, công ty sẽ phải gia nhập nhóm
Độc nhất của các công ty thành công vĩ đại, tương tự như Microsoft. Tuy nhiên,
Trên thực tế, đây quả là một kỳ tích hiếm có.
Tôi muốn kết thúc cuộc thảo luận ngắn về Internet này bằng một điều lưu ý. Có
Ba cách để đầu tư vào xu thế này mà không cần mua một niềm hi vọng hay một
Giá trị kinh doanh quá cao Cách thứ nhất là một phát sinh của chiến thuật" cuốc
Chim và xẻng "trước kia: Trong suốt thời kỳ sốt vàng, hầu hết những người
Muốn trở thành thợ đào vàng đều mất tiền, nhưng những người bán hết cuốc
Chim, xẻng, lều trại thậm chí cả quần áo lao động của họ (như Levis Strauss) đã
Kiếm được món lợi lớn. Ngày nay bạn có thể tìm thấy các công ty phi Internet
Hưởng lợi gián tiếp thông qua giao dịch trên Internet (một ví dụ rõ ràng là người
Giao hàng đồng bộ) ; hay bạn cũng có thể đầu tư vào các công ty sản xuất công
Tắc hay các thiết bị liên quan đảm bảo giao dịch được lưu thông.
Cách thứ hai còn được gọi là" trò chơi Internet tự do ". Đó là nơi một doanh nhân
Internet gắn bó với một công ty phi Internet có thu nhập thực tế và giá cổ phiếu
Ổn định. Tôi không đặt tên đó - bạn có thể tự mình tìm hiểu - nhưng một vài trò
Chơi tự do đầy hiếu kỳ đã thu hút sự chú ý của tôi. Trong một tình huống điển
Hình, công ty tự do được định giá, ví dụ ở mức 800 triệu đô la trong thị trường
Hiện tại, trong khi giao dịch về tài chính qua Internet còn thiếu kinh nghiệm của
Công ty được định giá 1 tỷ đô la, trước khi khả năng đó được chứng minh. Nếu
Giao dịch tài chính trên Internet diễn ra như hứa hẹn, thì chắc chắn sẽ rất đáng kể
- Giả sử rằng một bộ phận trong công ty được phân phối cổ phiếu nhanh thì họ sẽ
Thực hiện các giao dịch trên những cổ phiếu được phân phối đó. Hoặc là nếu
Công ty Internet hoạt động không hiệu quả thì nó sẽ củng cố thêm ý chí của
Những nhà đầu tư đề cao sức lao động ở phía đối lập.
Cách thứ ba là tạo ra lợi nhuận đặc biệt, trong đó một doanh nghiệp truyền thống
Chặt chẽ (như gạch và vữa) hưởng lợi từ việc sử dụng Internet để cắt giảm chi
Phí, tăng hiệu quả hoạt động, để đạt năng suất cao hơn và nhờ đó thu được lợi
Nhuận lớn hơn. Ở giai đoạn phát triển trước đó, người ta đã lắp đặt máy quét
Trong các siêu thị. Việc này đã giúp làm giảm nạn ăn cắp vặt, giúp quản lý hàng
Tồn kho tốt hơn, và đem lại lợi ích to lớn hơn cho các chuỗi siêu thị.
Lại nói về tương lai, Internet và những lợi ích phụ thêm của nó sẽ tạo ra nhiều
Thành công vĩ đại hơn, nhưng ở điểm này, hầu hết chúng ta đều kỳ vọng quá
Nhiều dẫn đến định giá không hiệu quả. Các công ty hiện nay được định giá 500
Triệu đô la có thể sẽ thành công, trong khi đó các công ty được định giá 10 tỷ đô
La trong tương lai có thể không đáng đến 10 xu. Khi các kỳ vọng trở thành hiện
Thực, những người chiến thắng sẽ sáng suốt hơn nhiều so với hiện tại. Những nhà
Đầu tư thấy trước điều này sẽ tận dụng lợi thế của họ tốt hơn.
Trở lại với Microsoft, một loại cổ phiếu tăng giá gấp 100 lần mà tôi đã theo dõi.
Cùng với Cisco và Intel, người khổng lồ với sức mạnh tối thượng trong lĩnh vực
Công nghệ cao này đã đạt được doanh thu bùng nổ hầu như ngay từ những ngày
Đầu tiên. Microsoft cổ phần hóa vào năm 1986 ở mức giá 15 xu một cổ phiếu. Ba
Năm sau đó, bạn vẫn có thể mua một cổ phiếu với mức giá dưới 1 đô la, nhưng
Kể từ đó, giá cổ phiếu đã tăng gấp 80 lần. (cổ phiếu đã" chia nhỏ "vài lần trước
Khi ra mắt công chúng, do đó cổ phiếu phát hành lần đầu thực sự không bao giờ
Bán với giá 15 xu 1 cổ phiếu - về chia nhỏ cổ phiếu, xin mời xem chú thích ở
Những trang sau) Nếu bạn áp dụng phương thức tiếp cận" hãy thể hiện cho tôi
Thấy "của Missouri và chờ đợi để mua cổ phiếu của Microsoft cho đến khi hãng
Này đạt được thành công lớn với Windows 95, thì bạn vẫn có thể kiếm được gấp
7 lần số tiền ban đầu mà bạn có. Bạn không cần phải là một lập trình viên máy
Tính để có thể nhận ra Microsoft ở bất cứ nơi nào bạn quan sát. Ngoại trừ ở lãnh
Địa của Apple, thì tất cả các máy tính mới đều được trang bị hệ điều hành
Microsoft và Microsoft Windows. Apple đang mất dần sức lôi cuốn của mình.
Càng có nhiều máy tính sử dụng hệ điều hành Windows thì càng có nhiều
Chuyên gia phần mềm viết các chương trình cho Windows, chứ không phải cho
Apple. Apple đã bị dồn vào một góc - ở đó, hãng này chỉ bán được 7 - 10% dung
Lượng thị trường.
Trong khi đó, các hãng máy tính chạy các chương trình của Microsoft (như Dell,
HP, Compaq, IBM, v. V) tiến hành một cuộc chiến giá cả gay gắt để bán được
Nhiều máy tính. Cuộc chiến không hồi kết này đã làm giảm doanh thu của các
Hãng máy tính, tuy nhiên Microsoft lại nằm ngoài tầm ảnh hưởng. Công ty của
Bill Gates không thuộc ngành kinh doanh máy tính - công ty này bán" khí "để
Máy tính hoạt động.
Cisco cũng là một công ty đạt được thành công nổi bật. Kể từ khi công ty này cổ
Phần hóa vào năm 1990, thì giá cổ phiếu của công ty đã tăng gấp 480 lần. Tôi
Quan sát người thắng cuộc phi thường này vì những lý do rất bình thường, nhưng
Chắc hẳn rất nhiều người đã chú ý tới Cisco. Các doanh nghiệp tự do thuê Cisco
Trong việc hỗ trợ liên kết các máy tính thành các hệ thống; rồi các trường đại học
Thuê Cisco vi tính hóa các ký túc xá sinh viên. Các sinh viên, giáo viên và các
Bậc phụ huynh đến thăm con cái đều có thể nhận thấy sự phát triển này. Có lẽ
Một số người trong bọn họ đã trở về nhà, nghiên cứu và mua cổ phiếu.
Tôi đề cập đến Microsoft và Cisco nhằm đưa vào những ví dụ đương thời để
Minh họa một chủ đề quan trọng trong cuốn sách này. Đó là, một nhà đầu tư
Nghiệp dư cũng có thể mua được những cổ phiếu sẽ thành công rực rỡ trong
Tương lai nếu anh ta chú ý đến những tiến bộ ở nơi làm việc, khu buôn bán, các
Phòng triển lãm xe hơi, các nhà hàng, hay bất cứ nơi nào mà một doanh nghiệp
Mới đầy hứa hẹn sẽ tiến hành khởi nghiệp. Khi trình bày vấn đề, tôi luôn đề cao
Tính rõ ràng, thể hiện bằng sự trật tự.
Charles Barkley, một tuyển thủ bóng rổ nổi tiếng với những cú ném xa đã từng
Tuyên bố rằng, người ta đã trích dẫn sai trong cuốn tự truyện của anh. Tôi không
Có ý nói mình bị trích dẫn sai trong cuốn sách này, nhưng người ta đã suy luận
Sai về tôi ở một điểm cơ bản. Và đây là lời biện giải của tôi.
Peter Lynch không khuyên bạn mua cổ phiếu của cửa hàng mà bạn ưa thích chỉ
Bởi lý do bạn thích mua sắm ở cửa hàng đó. Ông cũng không khuyên bạn mua cổ
Phiếu của một nhà sản xuất chỉ vì họ làm ra những sản phẩm mà bạn ưa thích,
Hay một nhà hàng vì bạn thích thức ăn ở đó. Thích một cửa hàng, một sản phẩm
Hay một nhà hàng là một lý do tốt để bạn quan tâm đến một công ty và đưa nó
Vào danh sách cần nghiên cứu; nhưng đó chưa phải là lý do đủ thuyết phục để
Mua cổ phiếu! Đừng bao giờ đầu tư vào bất kỳ một công ty nào trước khi bạn
Hoàn thành tốt" bài nghiên cứu ở nhà "về các triển vọng thu nhập của công ty,
Điều kiện tài chính, vị thế cạnh tranh, các kế hoạch bành trướng, v. V..
Nếu bạn sở hữu một công ty bán lẻ, một yếu tố quan trọng trong phân tích là chỉ
Ra liệu có phải công ty đang tiến dần đến giai đoạn cuối trong thời kỳ bành
Trướng của mình hay không - tôi gọi đây là" những lượt chơi cuối "trong trò chơi
Bóng. Khi một cổ phiếu Radio Shack hay Toys"... "
US đã tự khẳng định mình
Trong 10% thị trường cổ phiếu toàn quốc, thì viễn cảnh đó khác xa với việc sở
Hữu các cửa hàng trên 90% lãnh thổ quốc gia. Bạn cần bắt kịp nơi nào sự tăng
Trưởng tương lai xuất hiện và khi nào nó có xu hướng giảm sút.
Chưa có điều gì xảy ra làm lay chuyển niềm tin của tôi rằng nhà đầu tư nghiệp
Dư điển hình có nhiều lợi thế hơn nhà đầu tư chuyên nghiệp điển hình. Vào năm
1999, những nhà đầu tư chuyên nghiệp được tiếp cận nhanh hơn với những
Thông tin có giá trị hơn, nhưng giờ đây khoảng cách về thông tin đã bị xóa bỏ.
Từ một thập kỷ trước những người nghiệp dư đã có thể thu thập thông tin về một
Công ty theo ba cách: Từ chính công ty đó, từ Tạp chí Value Line (Đường Giá trị)
Hay các bảng nghiên cứu Standard & Poor's, hay từ những báo cáo của các nhà
Phân tích trong nhà thuộc các công ty môi giới chứng khoán nơi những người
Nghiệp dư này nắm giữ một tài khoản. Thông thường các báo cáo này được gửi
Qua đường bưu điện từ trụ sở chính, và phải mất vài ngày để thông tin đến đích.
Ngày nay hàng loạt các báo cáo của các nhà phân tích tài chính luôn sẵn có trên
Mạng trực tuyến, ở đó những người truy cập có thể gọi ra các thông tin bất cứ
Lúc nào. Các thông tin cập nhật về những công ty mà bạn quan tâm được gửi tự
Động đến địa chỉ email của bạn. Bạn có thể biết được những người trong cuộc
Đang mua hay bán hoặc các nhà môi giới đang nâng giá hay hạ giá một cổ phiếu.
Bạn có thể sử dụng những màn hình có thể căn chỉnh để tìm kiếm các cổ phiếu
Với những đặc điểm nhất định. Bạn cũng có thể tìm thông tin về các loại quỹ đầu
Tư khác nhau, so sánh các số liệu của họ, hay tìm thấy những cái tên trong bảng
Xếp hạng 10 cổ phiếu hàng đầu. Bạn có thể nhấn chuột vào đề mục" sách tóm
Tắt "đính kèm theo phiên bản trực tuyến của Tạp chí phố Wall (The Wall Street
Journal) hay Barron's, và có một cái nhìn nhanh về hầu hết các công ty thương
Mại phổ biến. Từ đó, bạn có thể truy cập vào" Zacks "và thu được một bản phân
Loại tóm tắt từ tất cả các nhà phân tích nghiên cứu một loại cổ phiếu riêng.
Cũng nhờ có Internet mà chi phí mua và bán cổ phiếu đã giảm đáng kể đối với
Các nhà đầu tư nhỏ, cũng như trường hợp chi phí giảm đối với các nhà đầu tư
Thuộc các tổ chức vào năm 1975. Thương mại trực tuyến đã gây áp lực buộc các
Nhà môi giới truyền thống giảm tiền hoa hồng và phí giao dịch, tiếp tục một xu
Hướng đã bắt đầu cùng với sự xuất hiện những nhà môi giới giá rẻ hai thập kỷ
Trước.
Có thể bạn sẽ phân vân điều gì đã xảy ra với những thói quen đầu tư của tôi kể
Từ khi tôi rời Magellan. Thay vì theo đuổi hàng ngàn công ty, giờ đây tôi chỉ theo
Đuổi khoảng 50. (Tôi tiếp tục làm việc trong các ủy ban đầu tư thuộc các định
Chế hay các tổ chức từ thiện khác nhau, nhưng trong tất cả những trường hợp
Này, chúng tôi đều thuê các giám đốc quản lý vốn đầu tư và để họ đưa ra những
Quyết định đầu tư cổ phiếu)
Các nhà đầu tư thức thời có thể nghĩ rằng danh mục đầu tư của gia đình Lynch
Thuộc về Hội đồ cổ New England. Danh mục này bao gồm một vài khoản tiết
Kiệm và khoản nợ mà tôi đã mua được ở những mức giá hời trong suốt thời kỳ
Mà các khoản tiết kiệm và các khoản nợ được đánh giá cao. Những cổ phiếu này
Đã đem lại lợi nhuận khổng lồ, và giờ đây, tôi vẫn đang nắm giữ một phần trong
Số chúng. Tôi cũng nắm giữ cổ phiếu của một vài công ty tăng trưởng từ những
Năm 1980, và một vài công ty khác từ những năm 1970. Các doanh nghiệp này
Tiếp tục phát triển thịnh vượng, và giá cổ phiếu vẫn duy trì ở một mức hợp lý.
Bên cạnh đó, tôi vẫn giữ cổ phiếu ít tiềm năng của khá nhiều công ty chậm phát
Triển với mức giá thấp hơn nhiều so với mức giá mà tôi sẵn sàng trả. Tôi không
Giữ cổ phiếu của các công ty đáng thất vọng này bởi tính cứng đầu hay một niềm
Hoài niệm quá khứ. Lý do tôi giữ chúng là ở những công ty này, tình hình tài
Chính đang duy trì ở mức tốt, và đó chính là bằng chứng của một tương lai sáng
Sủa hơn.
Những cổ phiếu ít tiềm năng của tôi luôn nhắc nhở tôi một điều quan trọng: Bạn
Không nhất thiết phải kiếm được tiền từ mọi cổ phiếu bạn đầu tư. Theo kinh
Nghiệm của bản thân tôi, thì 6 trong 10 cổ phiếu đạt được thành công là một kết
Quả khả quan. Vì sao lại thế? Bởi vì những tổn thất của bạn chỉ giới hạn trong
Lượng vốn mà bạn đầu tư vào mỗi cổ phiếu (dĩ nhiên là nó không thể nhỏ hơn 0),
Trong khi lợi nhuận mà bạn thu được hoàn toàn không có giới hạn. Khi bạn đầu
Tư 1.000 đô la vào một cổ phiếu ít tiềm năng, nếu tình huống xấu nhất xảy ra, có
Thể bạn sẽ mất 1.000 đô la. Nhưng khi bạn đầu tư 1.000 đô la vào một cổ phiếu
Tiềm năng, bạn có thể kiếm được 10.000 đô la, 15.000 đô la, 20.000 đô la thậm
Chí nhiều hơn thế sau vài năm. Tất cả những gì bạn cần để có thể đầu tư thành
Công trong suốt cuộc đời là nắm giữ một vài cổ phiếu đem lại lợi nhuận cao, và
Những lợi nhuận mà chúng đem lại sẽ bù trừ và lấn át những tổn thất do những
Cổ phiếu không hiệu quả gây ra.
Tôi xin phép được đưa ra những thông tin cập nhật về hai công ty mà tôi không
Nắm cổ phần nhưng đã được tôi viết đến trong cuốn sách này, đó là: Bethlehem
Steel và General Electric. Cả hai công ty này đều đã dạy cho tôi những bài học
Bổ ích. Tôi đã đề cập rằng cổ phiếu của Bethlehem - một công ty sản xuất máy
Bào một thời được ưa chuộng, đã giảm từ năm 1960. Có vẻ như một công ty đã
Nổi tiếng lâu đời cũng tỏ ra kém hấp dẫn đối với các nhà đầu tư như một doanh
Nghiệp mới còn non nớt. Bethlehem, một thời là biểu tượng có tính toàn cầu của
Mỹ, đã tiếp tục gây thất vọng. Vào năm 1958, cổ phiếu của Bethlehem được bán
Ở mức giá 60 đô la một cổ phiếu, nhưng đến năm 1989 đã giảm xuống 17 đô la,
Giáng một đòn nặng nề vào các cổ đông trung thành cũng như những nhà săn cổ
Phiếu rẻ - những người nghĩ rằng họ sẽ kiếm được một món hời. Từ năm 1989,
Giá cổ phiếu lại tiếp tục giảm, từ 70 đô la xuống những mức giá dưới 10 đô la,
Chứng minh cho tất cả chúng ta thấy rằng một cổ phiếu rẻ luôn luôn có thể rẻ
Hơn nữa. Một ngày nào đó, cổ phiếu Bethlehem Steel có thể sẽ tăng trở lại.
Nhưng cho rằng điều đó sẽ xảy ra chỉ là mơ ước chứ không phải là đầu tư.
Tôi đã từng đề cập đến cổ phiếu General Electric trong một chương trình ti vi
Phát sóng toàn quốc (vì đây đã từng là một chiếc túi mười gang), nhưng trong
Cuốn sách của tôi có nói rằng kích thước thị trường của General Electric (giá trị
Thị trường 39 tỷ đô la; lợi nhuận thường niên 3 tỷ đô la) sẽ khiến công ty này khó
Có thể tăng lợi nhuận nhanh chóng. Thực tế thì công ty dịch vụ công cộng này đã
Đem lại cho những cổ đông của mình nhiều hơn những gì mà tôi dự đoán. Sau
Khi thực hiện một số cải tổ dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Jack Welch, công ty
Này đã lột xác từ một gã khổng lồ chậm chạp thành một người linh hoạt và hoạt
Động hiệu quả hơn. Welch, gần đây vừa tuyên bố nghỉ hưu, đã thúc đẩy hoạt
Động của hàng loạt chi nhánh của General Electric đạt hiệu quả tối đa, sử dụng
Một lượng lớn tiền mặt để mua các công ty mới và mua lại cổ phiếu. Thành công
Của General Electric trong thập niên 1990 cho thấy tầm quan trọng của việc theo
Kịp các sự kiện của một công ty.
Mua lại cổ phiếu còn đem đến một thay đổi quan trọng khác cho thị trường: Cổ
Tức trở thành thứ" có nguy cơ tuyệt chủng ". Tôi có viết về tầm quan trọng của
Vấn đề này ở những chương sau, nhưng cách chia lãi của các cổ đông trước kia
Dường như cũng giống như đường đi của loài chồn chân đen. Điểm bất lợi của
Việc cổ tức mất đi là những sự kiểm tra thư từ thường xuyên tạo cho các nhà đầu
Tư một dòng thu nhập và còn cho họ lý do tiếp tục theo đuổi những cổ phiếu
Trong những giai đoạn mà giá cổ phiếu không đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Vào năm 1999, lợi suất cổ tức của 500 công ty trong hệ thống chỉ số S&P 500
Giảm xuống mức thấp kỷ lục trong suốt thời gian kể từ sau chiến tranh thế giới
Thứ hai: Gần 1%.
Thực tế là tỷ lệ lãi suất hiện nay thấp hơn so với năm 1989, vì thế hẳn bạn sẽ kỳ
Vọng rằng lợi suất của trái phiếu và cổ tức của cổ phiếu sẽ tiếp tục giảm. Khi giá
Cổ phiếu tăng, thì lợi suất cổ tức cũng tự nhiên giảm. (Nếu một cổ phiếu có giá
50 đô la và mức cổ tức là 5 đô la trên mỗi cổ phiếu, thì lợi suất cổ tức ở đây là
10%; khi giá cổ phiếu tăng lên 100 đô la, thì lợi suất cổ tức giảm xuống còn 5%).
Trong khi đó, các công ty sẽ không khuyến khích tăng cổ tức như họ đã từng làm
Trước kia. Theo quan sát của Thời báo New York (The New York Times) ngày 7
Tháng 10 năm 1999 thì" Điều bất bình thường là nền kinh tế vẫn hoạt động tốt cả
Trong tình huống các công ty đang ngày càng phải miễn cưỡng tăng cổ tức của
Họ ". Cách đây không lâu, khi một công ty trưởng thành và vững mạnh định kỳ
Tăng mức cổ tức thì đó là dấu hiệu của sự thịnh vượng. Còn giảm hoặc tăng cổ
Tức bất thường là dấu hiệu của sự bất ổn. Gần đây, các công ty lớn mạnh đang
Ngày càng hà tiện hơn với cổ tức của mình và thường dùng tiền để mua lại cổ
Phiếu đã phát hành của công ty, ví dụ như trường hợp của General Electric.
Giảm lượng cung cổ phiếu làm tăng thu nhập trên mỗi cổ phiếu, và cuối cùng
Đem lại lợi nhuận cho các cổ đông, tuy nhiên lợi nhuận đó chỉ có được khi họ
Bán các cổ phiếu.
Nếu có ai đó phải chịu trách nhiệm về tình trạng cổ tức biến mất thì đó chính là
Chính phủ Mỹ. Chính phủ Mỹ không những đánh thuế vào lợi nhuận công ty mà
Còn đánh thuế toàn phần vào cổ tức công ty, do đó cổ tức trở thành thu nhập
Không kiếm được. Để giúp đỡ các cổ đông tránh phải chịu thuế hai lần, các công
Ty đã xóa bỏ cổ tức nhằm khuyến khích chiến lược mua lại, giúp làm tăng giá cổ
Phiếu. Chiến lược này đặt ra cho các cổ đông các loại thuế đánh vào giá trị tài
Sản tăng thêm nếu họ bán cổ phần của mình, nhưng giá trị tài sản dài hạn chỉ
Chịu mức thuế 50% so với các loại thuế thu nhập thông thường.
Nói về thu nhập dài hạn trong những bài diễn thuyết vào bữa ăn trưa và bữa ăn
Tối của tôi suốt 11 năm, tôi đã hỏi một số khán giả:" Bao nhiêu người trong số
Các bạn là những nhà đầu tư cổ phiếu dài hạn? "Ngày nay, câu trả lời đều thống
Nhất - mỗi người là một nhà đầu tư dài hạn, bao gồm cả những giao dịch viên
Ban ngày trong số các khán giả, những người luôn dành 2 giờ để nghỉ ngơi. Đầu
Tư dài hạn đã trở nên quá phổ biến, đến mức thà bạn thừa nhận mình là một kẻ
Nghiện bạch phiến mạnh còn dễ dàng hơn việc thừa nhận mình là một nhà đầu tư
Ngắn hạn.
Tin tức thị trường chứng khoán đã đi từ chỗ khó tìm kiếm (trong thập niên 1970
Và đầu thập niên 1980) đến chỗ dễ tìm kiếm (cuối thập niên 1980), và giờ đây là
Khó có thể tránh được." Thời tiết tài chính "được theo dõi thường xuyên giống
Như thời tiết thực: Lên, xuống, những vùng áp suất thấp, những biến động, và vô
Số dự đoán về điều gì sắp xảy ra cũng như cách thức đối phó. Người ta khuyên
Các nhà đầu tư suy nghĩ cho dài hạn, nhưng những lời bình luận không dứt về
Mỗi biến động chỉ làm họ thêm bực mình và khiến họ chỉ có thể tập trung vào
Ngắn hạn. Để có thể suy nghĩ cho dài hạn cũng là một thách thức. Nếu có một
Cách để tránh khỏi nỗi ám ảnh về những thăng trầm mới nhất, hay tránh được
Việc kiểm tra cổ phiếu định kỳ sáu tháng như kiểm tra dầu cho xe vậy, thì có lẽ
Các nhà đầu tư sẽ cảm thấy thư thái hơn.
Không ai tin vào đầu tư dài hạn mạnh mẽ như tôi, nhưng cũng giống như với
" Nguyên tắc vàng "(nguyên tắc đối xử với người khác như mình muốn được
Người ta đối xử như vậy), việc thuyết giáo dễ hơn là thực hành. Tuy nhiên, thế hệ
Các nhà đầu tư hiện nay đã giữ vững niềm tin và kiên trì trong cả những tình
Huống khó khăn mà tôi đã nói ở trên. Đánh giá những cuộc gọi điện xin lỗi từ
Quỹ Fidelity Magellan, nơi làm việc cũ của tôi, thì các khách hàng đã cảm thấy
Hoàn toàn tự mãn. Chỉ có một số phần trăm rất nhỏ rút tiền ra khỏi thị trường đầu
Cơ giá xuống liên quan tới Saddam Hussein vào năm 1990.
Nhờ có những giao dịch viên làm việc ban ngày và những giám đốc quản lý quỹ
Chuyên nghiệp mà cổ phiếu ngày nay được sang tay với một tốc độ chóng mặt.
Vào năm 1989, 300 triệu cổ phiếu được giao dịch được đánh giá là một phiên
Giao dịch cực kỳ sôi nổi ở sàn giao dịch chứng khoán New York, nhưng ngày
Nay một phiên giao dịch với 300 triệu cổ phiếu được coi là ảm đạm, và 800 triệu
Cổ phiếu mới được xem là bình thường. Có phải những giao dịch viên trong ngày
Đã đem lại những thay đổi cho ngài Thị trường? Liệu ngành thương mại chứng
Khoán phát đạt có lôi kéo những mối quan tâm? Dù nguyên nhân là gì chăng nữa
(ở đây, tôi coi những giao dịch viên trong ngày là một nhân tố chủ chốt), thì
Những giao dịch thường xuyên đã khiến cho thị trường chứng khoán thêm bất
Ổn. Nếu một thập niên trước, giá cổ phiếu tăng hay giảm 1% trong một phiên
Giao dịch đơn được coi là một sự hy hữu, thì ngày nay, giá cổ phiếu biến động ở
Mức 1% xảy ra vài lần trong một tháng.
Mặt khác nếu so sánh về mức độ chênh lệch của khả năng thành công hay thất
Bại, thì việc kiếm sống từ nghề giao dịch trong ngày này cũng xấp xỉ với việc
Kiếm sống từ nơi trường đua, bàn đánh bài, hay trò chơi bài qua màn hình. Thực
Sự, tôi coi giao dịch chứng khoán như một sòng bạc tại gia vậy. Điểm bất lợi của
Sòng bạc tại gia là công việc văn phòng. Bạn tiến hành 20 giao dịch mỗi ngày thì
Tổng cộng một năm bạn sẽ thực hiện khoảng 5.000 giao dịch, và tất cả những
Giao dịch này phải được ghi chép lại, lập danh sách, và báo cáo cho IRS. Vì thế
Giao dịch chứng khoán là một sòng bạc cần nhiều kế toán viên.
Mọi người đều muốn biết bằng cách nào mà giá cổ phiếu tăng trong một ngày
Giao dịch bất kỳ. Chỉ số Dow sẽ gần với mức nào? Còn tôi thì quan tâm đến vấn
Đề có bao nhiêu cổ phiếu tăng giá và ngược lại, có bao nhiêu cổ phiếu giảm giá.
Những con số tăng giảm này vẽ lên một bức tranh chân thực hơn. Bức tranh ấy
Chưa bao giờ chân thực hơn bây giờ, trong thị trường độc quyền, nơi rất ít cổ
Phiếu tăng giá, và đa số các cổ phiếu đều giảm giá. Những nhà đầu tư mua các
Cổ phiếu giá thấp hay trung bình đã bị trừng phạt vì sự quá thận trọng của họ.
Người ta đang tự hỏi: Làm thế nào mà chỉ số S&P 500 có thể tăng 20% trong khi
Giá cổ phiếu của tôi lại giảm? Câu trả lời là một số ít các cổ phiếu lớn trong số
500 cổ phiếu thuộc chỉ tiêu S&P 500 đang lấn át những cổ phiếu bình thường
Khác.
Ví dụ như, vào năm 1998, chỉ số S&P 500 tăng 28% tổng thể, nhưng khi bạn
Xem xét kỹ hơn, bạn sẽ thấy rằng chỉ số của 50 công ty lớn nhất tăng 40%, trong
Khi 450 công ty khác thì hầu như không biến động. Trong thị trường NASDAQ
(Hệ thống yết giá tự động của Hiệp hội quốc gia các nhà kinh doanh chứng
Khoán ở Mỹ), nơi đầu tiên áp dụng Internet và các công cụ hỗ trợ khác, có
Khoảng một tá các công ty lớn là những công ty có cổ phiếu thành công vượt
Trội, trong khi tất cả các công ty còn lại trong thị trường này đều thất bại. Câu
Chuyện tương tự lại tái diễn vào năm 1999, ở đó một nhóm nhỏ các cổ phiếu
Thành công lấn át và áp đảo một số lượng lớn các cổ phiếu thất bại khác. Sự tách
Biệt này chưa từng xảy ra trong lịch sử. Nhân tiện đây, tôi chợt nghĩ rằng chỉ số
S&P 500 do các công ty lớn thống trị, trong khi chỉ số NASDAQ lại là lãnh địa
Của các công ty mới nổi. Vào cuối những năm 1990, những đại gia trong hệ
Thống NASDAQ (như Intel, Cisco, và một số tên tuổi khác) đã thống trị chỉ số
NASDAQ ở mức độ còn cao hơn những đại gia trong S&P thống trị chỉ số này.
Công nghệ sinh học là một ngành tràn ngập những cổ phiếu nhỏ. Nỗi ác cảm của
Tôi đối với công nghệ cao đã khiến tôi nhìn một doanh nghiệp công nghệ sinh
Học điển hình với con mắt giễu cợt: 100 triệu đô la tiền mặt từ việc bán cổ phiếu,
100 vị tiến sĩ, 99 chiếc kính hiển vi, và doanh thu bằng không. Những tiến bộ
Gần đây đã gợi cảm hứng cho tôi dành một và lời tốt đẹp cho công nghệ sinh học
- Đó không phải là" những nhà đầu tư nghiệp dư nên mua cổ phiếu của các doanh
Nghiệp công nghệ sinh học "mà là" ngành công nghệ sinh học nói chung có thể
Đóng một vai trò quan trọng trong thế kỷ mới giống như ngành điện đã làm trong
Thế kỷ trước ". Ngày nay có một danh sách dài các công ty công nghệ sinh học có
Doanh thu, khoảng ba tá có lợi nhuận, và khoảng 50 công ty khác hứa hẹn có lợi
Nhuận. Amgen đã trở thành một doanh nghiệp công nghệ sinh học độc nhất vô
Nhị, với thu nhập trên một triệu đô la. Một trong vô số các quỹ đầu tư công nghệ
Sinh học có lẽ xứng đáng để bạn thực hiện một cam kết dài hạn cho số tiền của
Bạn.
Các nhà phân tích thị trường đã lấp đầy không gian và lấp đầy các tạp chí với
Những sự so sánh giữa thị trường ngày nay với một thị trường nào đó ra đời
Trước, ví dụ như: Sự kiện này rất giống với năm 1962 hay" Điều này gợi cho tôi
Nhớ đến năm 1981 ", hoặc khi họ cảm thấy ảm đạm, họ sẽ nói" Chúng ta đang
Đối mặt với cuộc khủng hoảng 1929 một lần nữa ". Gần đây, người ta đang có xu
Hướng so sánh với những năm 1970, khi các cổ phiếu nhỏ hơn không ngừng biến
Động, còn các cổ phiếu lớn hơn (đặc biệt là loại cổ phiếu đầy sức hút" Nifty
Fifty ") thì liên tục tăng giá. Sau đó, trong thị trường đầu cơ giá xuống những
Năm 1973 - 1974, giá cổ phiếu Nifty Fifty giảm 50 - 80%! Sự giảm giá bất
Thường này đã bác bỏ lý thuyết cho rằng các công ty lớn không chịu tác động của
Hiện tượng đầu cơ giá xuống.
Nếu bạn mua cổ phiếu Nifty Fifty và giữ lô cổ phiếu đó trong vòng 25 năm (giả
Thuyết hợp lý hơn là bạn bị mắc kẹt trên một sa mạc hoang vu không có bất kỳ
Đài phát thanh, truyền hình, hay tạp chí nào có thể bảo bạn từ bỏ cổ phiếu mãi
Mãi) thì bạn sẽ không phải hối tiếc về kết quả. Tuy phải mất đến một thế hệ,
Nhưng Nifty Fifty đã hồi sinh hoàn toàn và thậm chí còn hơn thế. Đến giữa
Những năm 1990, chỉ số của Nifty fifty đã theo kịp và vượt qua chỉ số Dow và
Chỉ số S&P 500 như một sự phục sinh hoàn toàn từ năm 1974. Thậm chí nếu bạn
Đã mua cổ phiếu này với giá cao ngất trời từ năm 1972, thì sự lựa chọn của bạn
Cuối cùng sẽ được chứng minh.
Một lần nữa, chúng ta lại chứng kiến 50 công ty lớn nhất bán cổ phiếu ở những
Mức giá mà những người hoài nghi cho rằng" đắt quá sức tưởng tượng ". Liệu
Loại cổ phiếu Nifty Fifty ngày nay có phải chịu một cuộc xuống giá giống như
Cơn sốt giá 1973 - 74 hay không là điều ai ai cũng đều dự đoán. Lịch sử cho
Chúng ta thấy rằng chuyển biến đảo ngược (hiện tượng giá cổ phiếu giảm 10%
Trở lên) xuất hiện hai năm một lần, và các thị trường đầu cơ giá xuống (hiện
Tượng giá cổ phiếu giảm 20% trở lên) xuất hiện sáu năm một lần. Đầu cơ giá
Xuống nghiêm trọng (hiện tượng giá cổ phiếu giảm 30% trở lên) đã xuất hiện
Năm lần kể từ sau cuộc khủng hoảng 1929 - 1933. Thật ngu ngốc nếu cho rằng
Chúng ta đã chứng kiến cuộc đầu cơ cuối cùng, điều đó giải thích tầm quan trọng
Của việc không nên mua cổ phiếu hay góp cổ phần vào các quỹ đầu tư bằng số
Tiền mà bạn định chi dùng trong vòng 12 tháng tới cho việc đóng học phí đại
Học, tổ chức lễ cưới, hay bất cứ điều gì khác. Hẳn bạn không muốn bán cổ phiếu
Trong tình trạng thị trường xuống giá nhằm thu hồi vốn. Khi bạn là một nhà đầu
Tư dài hạn, thời gian là yếu tố quan trọng cần xem xét.
Thị trường đầu cơ giá lên tiếp tục va phải những" ổ gà "bất thường. Khi cuốn
Sách Trên đỉnh phố Wall được viết, cổ phiếu chỉ vừa mới hồi phục từ cơn sốt hạ
Giá 1987. Cơn sụt giá tồi tệ nhất trong 50 năm này xảy ra cùng thời điểm Lynch
Đang có một kỳ nghỉ đánh gôn ở Ireland. Tôi phải mất thêm 9 hay 10 chuyến đi
(tôi đã mua nhà ở Ireland) để có thể thuyết phục mình rằng việc tôi đặt chân đến
Ireland sẽ không phải là nguyên nhân gây ra một nỗi lo sợ mới. Tôi cũng cảm
Thấy không mấy thoải mái khi đến thăm Israel, Indonesia, hay Ấn Độ (India).
Đặt chân lên những đất nước có tên bắt đầu bằng chữ"... "
Luôn khiến tôi cảm thấy
Lo sợ. Nhưng tôi đã đến Israel hai lần, đến Ấn Độ hai lần, và một lần đến
Indonesia mà chẳng có chuyện gì xảy ra cả.
Cho đến nay, trận sụt giá 1987 vẫn chưa lặp lại, nhưng hiện tượng đầu cơ giá
Xuống lại xuất hiện vào năm 1990, năm tôi từ chức giám đốc quỹ Fidelity
Magellan. Trong khi trận sụt giá 1987 khiến vô số người lo sợ (chắc hẳn mức
Giảm giá 35% trong hai ngày là nguyên nhân gây ra nỗi lo sợ đó), thì giai đoạn
Năm 1990 còn khiến tôi sợ hãi hơn. Tại sao vậy? Vào năm 1987, nền kinh tế
Đang sôi nổi trở lại, và các ngân hàng của chúng ta có khả năng thanh toán nợ,
Điều đó có nghĩa là các yếu tố cơ bản đều khả quan. Nhưng vào năm 1990, đất
Nước rơi vào tình trạng suy thoái, các ngân hàng lớn nhất của chúng ta ở trong
Tình thế" ngàn cân treo sợi tóc "," mành chỉ treo chuông ", và chúng ta lại đang
Chuẩn bị cuộc chiến tranh với Iraq. Rất may là không lâu sau, chiến tranh kết
Thúc thắng lợi, đất nước vượt qua cơn suy thoái, các ngân hàng bắt đầu hồi phục,
Và cổ phiếu bắt đầu những bước đi thần tốc nhất trong lịch sử hiện đại. Gần đây
Hơn, chúng ta đã chứng kiến chỉ số trung bình các cổ phiếu chủ yếu giảm 10%
Vào mùa xuân năm 1996, mùa hè các năm 1997 và 1998, và mùa thu năm 1999.
Vào tháng 8 năm 1998, chỉ số S&P 500 giảm 14.5%, đây là tháng tồi tệ thứ nhì
Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai. 9 tháng sau đó, cổ phiếu lại tăng giá trở lại, và
Chỉ số S&P 500 tăng đến hơn 500%.
Vậy mục đích của tôi khi liệt kê tất cả những sự việc trên là gì? Thật kỳ diệu nếu
Chúng ta tránh được những cơn sụt giá, chỉ cần chúng ta có thể bán cổ phiếu ra
Đúng thời điểm, nhưng chưa từng có ai chỉ ra được làm cách nào để dự đoán
Trước những cơn sụt giá này. Hơn nữa, nếu bạn bán cổ phiếu và tránh được một
Trận sụt giá, thì làm thế nào bạn có thể chắc rằng mình sẽ quay lại mua cổ phiếu
Ở giai đoạn tăng lại sau hạ giá tiếp theo? Sau đây tôi xin phép kể một câu
Chuyện: Nếu bạn đầu tư 100.000 đô la vào cổ phiếu trong ngày 1/7/1994, và đầu
Tư toàn bộ liên tục trong 5 năm, 100.000 đô la ban đầu của bạn sẽ tăng lên
341.772 đô la. Nhưng nếu bạn ngừng đầu tư khoảng 30 ngày trong 5 năm đó, và
30 ngày đó lại là khoảng thời gian mà cổ phiếu đem lại lợi nhuận cao nhất - thì
100.000 đô la của bạn sẽ chỉ biến thành con số 153.792 đô la đáng thất vọng.
Với việc bám trụ trên thị trường, bạn đã tự nhân đôi phần thưởng của mình.
Như một nhà đầu tư thành công từng nói:" Cuộc tranh luận ồn ào nhất luôn là
Cuộc tranh luận trí tuệ nhất ". Bạn có thể tìm ra một lý do hợp lý để làm tăng gấp
Bội tiền vốn của mình trong mỗi tờ báo buổi sáng hay mỗi bản tin phát sóng
Hàng tối. Khi Trên đỉnh phố Wall trở thành cuốn sách bán chạy nhất thì cũng là
Lúc cuốn The Great Depression of 1990 (Đại Suy thoái năm 1990) của Ravi
Batra đạt được danh hiệu này. Lời cáo phó cho thị trường đầu cơ giá lên này đã
Được viết vô số lần kể từ năm 1982. Một trong những nguyên nhân khả dĩ là:
Nền kinh tế yếu kém của Nhật Bản, thâm hụt cán cân thương mại của Hoa Kỳ so
Với Trung Quốc và thế giới, sự sụp đổ thị trường trái phiếu năm 1994, sự sụp đổ
Của thị trường mới nổi năm 1997, hiện tượng nóng lên toàn cầu, thủng tầng
Ozone, hiện tượng giảm phát, chiến tranh vùng vịnh, những khoản nợ khách
Hàng, và gần đây nhất là hiện tượng Y2K. Vào ngày thứ hai của năm mới, chúng
Ta nhận thấy rằng Y2K là nỗi sợ hãi được thổi phồng quá mức, kể từ sau bộ phim
Cuối cùng về Godzilla.
" Cổ phiếu được định giá quá cao "là điều mà các nhà đầu tư kêu ca suốt mấy
Năm. Một số người cho rằng giá cổ phiếu năm 1989 quá cao, ở mức Dow 2.600
Điểm. Một số khác cho rằng cổ phiếu đắt thái quá vào năm 1992, trên mức Dow
3.000 điểm. Một điệp khúc những lời kêu ca lại lặp lại vào năm 1995, khi giá cổ
Phiếu cao hơn mức Dow 4.000 điểm. Một ngày nào đó, có thể chúng ta sẽ lại
Chứng kiến một thị trường đầu cơ giá xuống nghiêm trọng, nhưng ngay cả khi
Giá cổ phiếu giảm xuống mức kỷ lục 40% thì nó vẫn còn cách xa điểm mà các
Chuyên gia khác nhau kêu gọi các nhà đầu tư từ bỏ các cổ phiếu của mình. Như
Tôi đã lưu ý trong các tình huống trước đó:" Tôi không nói rằng không có sự tồn
Tại của một thị trường được định giá quá cao, song chẳng có ích gì khi lo lắng về
Điều đó ".
Người ta thường nói rằng một thị trường đầu cơ giá lên phải vượt qua khỏi bức
Tường lo lắng, nhưng những nỗi lo lắng chẳng bao giờ dừng lại. Gần đây chúng
Ta lo lắng làm sao để vượt qua những thảm họa không tưởng như: Chiến tranh
Thế giới lần thứ ba, trận quyết chiến vũ khí sinh học cuối cùng, những cuộc tấn
Công bằng vũ khí hạt nhân với sức công phá khủng khiếp, hiện tượng băng tan ở
Hai cực, sao băng đâm vào trái đất, v. V.. Trong khi đó chúng ta lại chứng kiến
Vài điều không tưởng có ích như: Sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản; Chính phủ
Liên bang Hoa Kỳ và chính quyền các bang đạt được thặng dư ngân sách; toàn
Nước Mỹ tạo ra 17 triệu việc làm mới trong những năm 1990, bù đắp cho số
Lượng biên chế bị cắt giảm tại các công ty công cộng lớn. Việc giảm biên chế đã
Gây ra không ít sự hoang mang và lo lắng cho các viên chức nhận sự bảo trợ của
Nhà nước, song nó lại giúp giải phóng hàng triệu công nhân, đưa họ đến với
Những công việc thú vị và hữu ích hơn ở những công ty nhỏ và tăng trưởng
Nhanh.
Tuy nhiên, người ta đã không dành sự quan tâm đúng mức cho những công việc
Mới được tạo ra này. Nước Mỹ có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất trong nửa thế kỷ
Vừa qua, trong khi châu Âu phải đối mặt với tình trạng nhân công nhàn rỗi trên
Diện rộng. Nhiều công ty lớn ở châu Âu cũng đã tiến hành cắt giảm biên chế,
Nhưng châu Âu thiếu những doanh nghiệp nhỏ để những công nhân này có thể
Chuyển đến làm việc. Họ có tỷ lệ tiết kiệm cao hơn, công dân của họ được giáo
Dục tốt hơn, tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp ở châu Âu vẫn cao hơn hai lần so với
Hoa Kỳ. Và đây là một sự phát triển đáng kinh ngạc khác: Ở châu Âu, vào thời
Điểm cuối năm 1999, có nhiều người có việc làm hơn vào thời điểm cuối thập
Niên trước đó.
Câu chuyện chủ đạo vẫn tỏ ra đơn giản và không hồi kết. Cổ phiếu không phải là
Những chiếc vé xổ số. Có một công ty gắn liền với mỗi cổ phiếu. Các công ty
Hoạt động tốt hơn hoặc tồi tệ đi. Nếu một công ty hoạt động tốt hơn, cổ phiếu
Của công ty đó sẽ tăng giá. Nếu bạn sở hữu những công ty hoạt động tốt hơn và
Liên tục tăng lợi nhuận, thì công việc của bạn đang tốt đẹp. Lợi nhuận công ty
Tăng gấp 55 lần kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, và thị trường chứng khoán
Tăng trưởng gấp 60 lần. 4 cuộc chiến tranh, 9 cuộc suy thoái, 8 nhiệm kỳ tổng
Thống và một vụ tai tiếng, tất cả không làm thay đổi những kết quả trên.
Trong bảng sau đây, bạn sẽ thấy tên của 20 công ty trong danh sách 100 công ty
Thành công nhất trên thị trường Hoa Kỳ những năm 1990. Những con số trong
Cột ngoài cùng bên trái cho biết vị trí xếp hạng của các công ty này dựa trên tổng
Lợi nhuận thu được từ vốn đầu tư tính theo đô la. Rất nhiều công ty công nghệ
Cao (như Helix, Photronics, Siliconix, Theragenics) đứng trong danh sách 100
Công ty thành công nhất này nhưng không có tên trong bảng, bởi tôi chỉ muốn
Nêu ra những cơ hội đáng chú ý mà một người bình thường nào cũng có thể nhận
Thấy, nghiên cứu và tận dụng. Hãng máy tính Dell là hãng thành công nhất, và có
Ai lại chưa từng nghe nói về Dell? Bất kỳ ai cũng có thể nhận ra doanh số khổng
Lồ của Dell và danh tiếng ngày càng gia tăng của các sản phẩm máy tính Dell.
Những người mua cổ phiếu Dell từ sớm đã thu về số tiền khổng lồ, gấp tới 889
Lần số vốn ban đầu; tức là 10.000 đô la đầu tư vào cổ phiếu Dell ngay từ đầu sẽ
Đem lại một tài sản trị giá 8.99 triệu đô la. Bạn không cần phải hiểu biết về máy
Tính mới có thể nhận ra cơ hội đầy hứa hẹn từ Dell, Microsoft hay Intel (mỗi
Máy tính mới đều xuất hiện với băng keo in chữ" Intel Inside "). Bạn không nhất
Thiết phải là một kỹ sư di truyền học mới có thể nhận ra rằng Amgen đã thay đổi
Từ một phòng thí nghiệm thành một nhà sản xuất dược phẩm với hai loại thuốc
Bán chạy nhất.
Swab? Hẳn chúng ta không thể không nhắc đến thành công của họ. Home
Depot? Hãng này tiếp tục phát triển với một tốc độ chóng mặt, tạo nên danh sách
100 hãng hàng đầu trong thập niên 1990. Harley Davidson? Việc tất cả các luật
Sư, bác sĩ và nha sĩ của họ đã trở thành các nhân vật của" Easy Riders cuối tuần"
Là một tin tức tốt lành cho Harley. Lowe's? Và một lần nữa lại là Home Depot.
Ai có thể dự đoán rằng có tới hai loại cổ phiếu kinh điển trong cùng một ngành
Kinh doanh nhạt nhẽo? Paycheck? Rất nhiều doanh nghiệp nhỏ ở khắp mọi nơi
Đã không còn phải đau đầu khi có Paychex quản lý bảng lương giúp họ. Vợ tôi,
Carolyn, đã sử dụng dịch vụ của Paychex trong công việc quản lý quỹ của gia
Đình, còn tôi đã để lỡ cơ hội và đã không mua cổ phiếu này.
Một vài công ty đạt lợi nhuận cao nhất trong thập kỷ qua (cũng như trường hợp
Trong các thập kỷ trước) xuất phát từ lĩnh vực bán lẻ truyền thống. The Gap, Best
Buy, Staples, Dollar General - tất cả các công ty này đều là những công ty được
Quản lý tốt và có mức tăng giá cổ phiếu lên đến một triệu lần, và hàng triệu
Khách hàng đã được trực tiếp trải nghiệm. Việc hai ngân hàng nhỏ xuất hiện
Trong danh sách này một lần nữa chứng tỏ rằng những công ty thành công xuất
Sắc có thể đến từ bất kỳ ngành nào - thậm chí một ngành tăng trưởng chậm và ì
Ạch như ngân hàng. Lời khuyên mà tôi muốn gửi đến các bạn trong thập kỷ tới
Là: Hãy kiên trì quan sát và tìm kiếm những công ty thành công lớn trong tương
Lai. Có thể bạn sẽ tìm được một công ty như thế.
- PETER LYNCH VÀ
JOHN ROTHCHILD
3944
22
