Bài viết: 178 
9078
1,348
1. ĐỀ THI HSG NGỮ VĂN 10 CÁC TRƯỜNG THPT CHUYÊN KHU VỰC DUYÊN HẢI VÀ ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ LẦN THỨ XIII, NĂM 2022
I. Đề thi
Câu 1. (8, 0 điểm)
Con hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt
Bằng cách đó nhân loại trường tồn như bề mặt địa cầu
Chỉ một vài dãy núi nhô lên
Không có gì phải buồn khi Thượng Đế không gọi tên mình trên đó .
(Đinh Ngọc Diệp, Giãi bày - Theo: Viết & đọc - Chuyên đề mùa xuân 2021, Nhiều tác giả, NXB Hội nhà văn, 2021, tr. 156)
Từ ý thơ trên, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận với nhan đề: Hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt.
Câu 2. (12, 0 điểm)
Năm 1990, trong bài trả lời phỏng vấn in trên tờ Paris Review, khi được hỏi: Tại sao ông viết? , Mariô Vargs Llosa (nhà văn Pê-ru đoạt giải Nô-ben văn chương năm 2010) đã trả lời: Tôi viết vì tôi buồn khổ. Tôi viết vì đó là một cách chống lại sự buồn khổ.
(Theo PGS. TS Lê Quang Hưng, Những quan niệm, những thế giới nghệ thuật văn chương, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2019, tr. 66)
Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy bàn luận về ý kiến của Mariô Vargs Llosa.
II. Đáp án
Câu 1:
Con hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt
Bằng cách đó nhân loại trường tồn như bề mặt địa cầu
Chỉ một vài dãy núi nhô lên
Không có gì phải buồn khi Thượng Đế không gọi tên mình trên đó .
(Đinh Ngọc Diệp, Giãi bày - Theo: Viết & đọc – Chuyên đề mùa xuân 2021, Nhiều tác giả, NXB Hội nhà văn, 2021, tr. 156)
Từ ý thơ trên, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận với nhan đề: Hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt.
(Trường THPT Chuyên Lào Cai - Lào Cai)
* Yêu cầu về kĩ năng
- Biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội: Bố cục rõ ràng; lập luận chặt chẽ; vận dụng tốt các thao tác lập luận; dẫn chứng tiêu biểu, chọn lọc.
- Bài viết trong sáng, mạch lạc, giàu cảm xúc; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
* Yêu cầu về kiến thức
1.1 Giải thích (1.5 điểm)
- Con hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt/ Bằng cách đó nhân loại trường tồn như bề mặt địa cầu: Cuộc sống bình thường: Trạng thái bình ổn của cuộc sống, tuân theo những quy luật vốn có. Với cuộc sống bình thường, loài người vẫn luôn trường tồn, bền bỉ.
- Chỉ một vài dãy núi nhô lên: Ẩn dụ cho một số ít những con người có sự nghiệp xuất chúng, phi thường. Do đó, Không có gì phải buồn khi Thượng Đế không gọi tên mình trên đó: Không cần thất vọng hay chán nản khi ta không có được một cuộc đời kiệt xuất.
=> Ý thơ cổ vũ cho thái độ sống tích cực: Hãy vui vẻ, bình tâm, tận hưởng những điều bình thường, cuộc sống bình thường vì bản thân cuộc sống bình thường cũng chứa đựng rất nhiều điều tuyệt vời.
1.2 Bàn luận (5.0 điểm)
- Cuộc sống bình thường vốn đã chứa đựng những điều đẹp đẽ và ý nghĩa.
- Khi biết vui vẻ với cuộc sống bình thường, con người sẽ cảm thấy hạnh phúc.
- Trân trọng, sống hết mình với cuộc đời bình thường, chúng ta vẫn có thể sống thật với chính mình, sống hết mình, phát huy tận độ giá trị bản thân.
- Nhân loại rộng lớn được tạo nên bởi những người nhỏ bé bình thường vô danh đông đảo. Chính họ là những người bền bỉ sống, bền bỉ kiến tạo, dựng xây và bảo vệ, trao truyền những giá trị vật chất và tinh thần cho thế hệ mai sau.
(Thí sinh cần chọn dẫn chứng phù hợp, lập luận thuyết phục)
1.3 Mở rộng vấn đề(1.5 điểm)
- Sống bình thường không phải là sống tầm thường, nhỏ mọn, khép đời mình trong lối sống nhạt nhẽo, âm thầm, vô vị.
- Chấp nhận và vui vẻ sống cuộc đời bình thường không có nghĩa là từ bỏ khát vọng vươn tới những điều lớn lao, cao cả.
- Vui vẻ với cuộc sống bình thường đồng thời cũng cần có thái độ cởi mở, sẵn sàng chấp nhận những cái khác biệt làm phong phú thêm những sắc màu sự sống.
Câu 2:
Năm 1990, trong bài trả lời phỏng vấn in trên tờ Paris Review, khi được hỏi Tại sao ông viết?, Mariô Vargs Llosa (nhà văn Pê-ru đoạt giải Nô-ben văn chương năm 2010) đã trả lời: Tôi viết vì tôi buồn khổ. Tôi viết vì đó là một cách chống lại sự buồn khổ .
(Theo PGS. TS Lê Quang Hưng, Những quan niệm, những thế giới nghệ thuật văn chương, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2019, tr. 66)
Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy bàn luận về ý kiến của Mariô Vargs Llosa.
(Trường THPT Chuyên Biên Hòa - Hà Nam)
* Yêu cầu về kĩ năng
- Có kĩ năng viết bài văn nghị luận văn học; biết huy động các kiến thức lí luận, kiến thức về tác giả, tác phẩm để làm bài.
- Vận dụng tốt các thao tác lập luận, lí lẽ xác đáng; trình bày khoa học; văn viết có cảm xúc, giọng điệu riêng; diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.
* Yêu cầu về kiến thức
Thí sinh có nhiều cách trình bày khác nhau, song cần đạt được những nội dung cơ bản sau:
2.1 Giải thích (1. O điểm)
- Tôi viết vì tôi buồn khổ: Những nỗi buồn đau, giằng xé trong tâm hồn là nguyên cớ sáng tác của nghệ sĩ.
- Tôi viết vì đó là một cách chống lại sự buồn khổ: viết chính là một cách vượt lên thực tại buồn khổ, tự giải thoát những cảm xúc, những ẩn ức trong tâm hồn nghệ sĩ.
=> Nhận định đề cập đến quá trình sáng tạo của người nghệ sĩ: Viết là sự cất tiếng của tâm trạng và viết để được giải tỏa, cứu rỗi..
2.2 Bàn luận (9.0 điểm)
* Tôi viết vì tôi buồn khổ
- Tâm hồn người nghệ sĩ luôn nhạy cảm trước những bất hạnh, khổ đau của mình và những phận người xung quanh, chính điều này đã thôi thúc họ cầm bút.
- Nỗi buồn khổ mang tính phổ quát toàn nhân loại dễ tạo nên sự đồng điệu.
* Tôi viết vì đó là một cách chống lại sự buồn khổ
- Quá trình sáng tạo văn chương phản ánh nhu cầu giãi bày, chia sẻ: Nhà văn kí thác tâm sự, nỗi niềm vào con chữ xuất phát từ nhu cầu, mong muốn được thổ lộ, giãi bày, chia sẻ, đối thoại, tìm kiếm tri âm và nhờ đó mà như trút được gánh nặng, được nhẹ lòng.
- Chức năng, giá trị mà văn chương đem lại cho con người: Phản kháng và giải thoát, xoa dịu sự buồn khổ bằng cách chia sẻ, tưởng tượng một cảnh tượng khác, một thế giới khác, bằng mơ ước hoặc hoài niệm.. Khi ấy, văn học giải phóng con người khỏi nỗi buồn khổ, giúp con người đứng cao hơn nỗi buồn.
Thí sinh lựa chọn dẫn chứng tiêu biểu, toàn diện để làm sáng tỏ vấn đề nghị luận:
- Nhà văn sáng tác vì sự xúc động, trăn trở, day dứt trước những nỗi buồn khổ của con người.
- Nhà văn sáng tác như một phương thức chống lại sự buồn khổ, làm thay đổi, cải tạo thế giới.
Khi phân tích dẫn chứng cần kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức nghệ thuật.
2.3 Đánh giá, mở rộng (2.0 điểm)
- Người nghệ sĩ viết văn không chỉ vì nỗi buồn khổ mà còn để ca tụng những niềm vui sướng, hạnh phúc tột cùng của con người. Mọi cung bậc cảm xúc đẹp đẽ của văn chương dù là buồn khổ hay vui sướng khi đạt đến độ mãnh liệt nhất định đều có thể sản sinh ra tác phẩm kiệt xuất.
- Tuy nhiên, những tình cảm đó cần được chuyển tải bằng những hình thức nghệ thuật độc đáo, sáng tạo, giàu giá trị thẩm mỹ.
- Từ đó đặt ra bài học đối với người nghệ sĩ cần phải sống sâu với đời; có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, chân thành, tha thiết, sẵn sàng rung lên tiếng ngân vang trước mọi thanh âm cuộc sống.
- Ý kiến cũng định hướng cho độc giả đến với tác phẩm cần đọc bằng cả trái tim, tâm hồn để lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ, đồng cảm, tri âm.
I. Đề thi
ĐỀ THI MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 10
Thời gian: 180 phút (Không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 14/7/2022
Thời gian: 180 phút (Không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 14/7/2022
Câu 1. (8, 0 điểm)
Con hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt
Bằng cách đó nhân loại trường tồn như bề mặt địa cầu
Chỉ một vài dãy núi nhô lên
Không có gì phải buồn khi Thượng Đế không gọi tên mình trên đó .
(Đinh Ngọc Diệp, Giãi bày - Theo: Viết & đọc - Chuyên đề mùa xuân 2021, Nhiều tác giả, NXB Hội nhà văn, 2021, tr. 156)
Từ ý thơ trên, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận với nhan đề: Hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt.
Câu 2. (12, 0 điểm)
Năm 1990, trong bài trả lời phỏng vấn in trên tờ Paris Review, khi được hỏi: Tại sao ông viết? , Mariô Vargs Llosa (nhà văn Pê-ru đoạt giải Nô-ben văn chương năm 2010) đã trả lời: Tôi viết vì tôi buồn khổ. Tôi viết vì đó là một cách chống lại sự buồn khổ.
(Theo PGS. TS Lê Quang Hưng, Những quan niệm, những thế giới nghệ thuật văn chương, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2019, tr. 66)
Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy bàn luận về ý kiến của Mariô Vargs Llosa.
II. Đáp án
Câu 1:
Con hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt
Bằng cách đó nhân loại trường tồn như bề mặt địa cầu
Chỉ một vài dãy núi nhô lên
Không có gì phải buồn khi Thượng Đế không gọi tên mình trên đó .
(Đinh Ngọc Diệp, Giãi bày - Theo: Viết & đọc – Chuyên đề mùa xuân 2021, Nhiều tác giả, NXB Hội nhà văn, 2021, tr. 156)
Từ ý thơ trên, anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận với nhan đề: Hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt.
(Trường THPT Chuyên Lào Cai - Lào Cai)
* Yêu cầu về kĩ năng
- Biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội: Bố cục rõ ràng; lập luận chặt chẽ; vận dụng tốt các thao tác lập luận; dẫn chứng tiêu biểu, chọn lọc.
- Bài viết trong sáng, mạch lạc, giàu cảm xúc; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
* Yêu cầu về kiến thức
1.1 Giải thích (1.5 điểm)
- Con hãy vui đi. Bởi cuộc sống bình thường đã là điều rất tuyệt/ Bằng cách đó nhân loại trường tồn như bề mặt địa cầu: Cuộc sống bình thường: Trạng thái bình ổn của cuộc sống, tuân theo những quy luật vốn có. Với cuộc sống bình thường, loài người vẫn luôn trường tồn, bền bỉ.
- Chỉ một vài dãy núi nhô lên: Ẩn dụ cho một số ít những con người có sự nghiệp xuất chúng, phi thường. Do đó, Không có gì phải buồn khi Thượng Đế không gọi tên mình trên đó: Không cần thất vọng hay chán nản khi ta không có được một cuộc đời kiệt xuất.
=> Ý thơ cổ vũ cho thái độ sống tích cực: Hãy vui vẻ, bình tâm, tận hưởng những điều bình thường, cuộc sống bình thường vì bản thân cuộc sống bình thường cũng chứa đựng rất nhiều điều tuyệt vời.
1.2 Bàn luận (5.0 điểm)
- Cuộc sống bình thường vốn đã chứa đựng những điều đẹp đẽ và ý nghĩa.
- Khi biết vui vẻ với cuộc sống bình thường, con người sẽ cảm thấy hạnh phúc.
- Trân trọng, sống hết mình với cuộc đời bình thường, chúng ta vẫn có thể sống thật với chính mình, sống hết mình, phát huy tận độ giá trị bản thân.
- Nhân loại rộng lớn được tạo nên bởi những người nhỏ bé bình thường vô danh đông đảo. Chính họ là những người bền bỉ sống, bền bỉ kiến tạo, dựng xây và bảo vệ, trao truyền những giá trị vật chất và tinh thần cho thế hệ mai sau.
(Thí sinh cần chọn dẫn chứng phù hợp, lập luận thuyết phục)
1.3 Mở rộng vấn đề(1.5 điểm)
- Sống bình thường không phải là sống tầm thường, nhỏ mọn, khép đời mình trong lối sống nhạt nhẽo, âm thầm, vô vị.
- Chấp nhận và vui vẻ sống cuộc đời bình thường không có nghĩa là từ bỏ khát vọng vươn tới những điều lớn lao, cao cả.
- Vui vẻ với cuộc sống bình thường đồng thời cũng cần có thái độ cởi mở, sẵn sàng chấp nhận những cái khác biệt làm phong phú thêm những sắc màu sự sống.
Câu 2:
Năm 1990, trong bài trả lời phỏng vấn in trên tờ Paris Review, khi được hỏi Tại sao ông viết?, Mariô Vargs Llosa (nhà văn Pê-ru đoạt giải Nô-ben văn chương năm 2010) đã trả lời: Tôi viết vì tôi buồn khổ. Tôi viết vì đó là một cách chống lại sự buồn khổ .
(Theo PGS. TS Lê Quang Hưng, Những quan niệm, những thế giới nghệ thuật văn chương, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2019, tr. 66)
Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy bàn luận về ý kiến của Mariô Vargs Llosa.
(Trường THPT Chuyên Biên Hòa - Hà Nam)
* Yêu cầu về kĩ năng
- Có kĩ năng viết bài văn nghị luận văn học; biết huy động các kiến thức lí luận, kiến thức về tác giả, tác phẩm để làm bài.
- Vận dụng tốt các thao tác lập luận, lí lẽ xác đáng; trình bày khoa học; văn viết có cảm xúc, giọng điệu riêng; diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.
* Yêu cầu về kiến thức
Thí sinh có nhiều cách trình bày khác nhau, song cần đạt được những nội dung cơ bản sau:
2.1 Giải thích (1. O điểm)
- Tôi viết vì tôi buồn khổ: Những nỗi buồn đau, giằng xé trong tâm hồn là nguyên cớ sáng tác của nghệ sĩ.
- Tôi viết vì đó là một cách chống lại sự buồn khổ: viết chính là một cách vượt lên thực tại buồn khổ, tự giải thoát những cảm xúc, những ẩn ức trong tâm hồn nghệ sĩ.
=> Nhận định đề cập đến quá trình sáng tạo của người nghệ sĩ: Viết là sự cất tiếng của tâm trạng và viết để được giải tỏa, cứu rỗi..
2.2 Bàn luận (9.0 điểm)
* Tôi viết vì tôi buồn khổ
- Tâm hồn người nghệ sĩ luôn nhạy cảm trước những bất hạnh, khổ đau của mình và những phận người xung quanh, chính điều này đã thôi thúc họ cầm bút.
- Nỗi buồn khổ mang tính phổ quát toàn nhân loại dễ tạo nên sự đồng điệu.
* Tôi viết vì đó là một cách chống lại sự buồn khổ
- Quá trình sáng tạo văn chương phản ánh nhu cầu giãi bày, chia sẻ: Nhà văn kí thác tâm sự, nỗi niềm vào con chữ xuất phát từ nhu cầu, mong muốn được thổ lộ, giãi bày, chia sẻ, đối thoại, tìm kiếm tri âm và nhờ đó mà như trút được gánh nặng, được nhẹ lòng.
- Chức năng, giá trị mà văn chương đem lại cho con người: Phản kháng và giải thoát, xoa dịu sự buồn khổ bằng cách chia sẻ, tưởng tượng một cảnh tượng khác, một thế giới khác, bằng mơ ước hoặc hoài niệm.. Khi ấy, văn học giải phóng con người khỏi nỗi buồn khổ, giúp con người đứng cao hơn nỗi buồn.
Thí sinh lựa chọn dẫn chứng tiêu biểu, toàn diện để làm sáng tỏ vấn đề nghị luận:
- Nhà văn sáng tác vì sự xúc động, trăn trở, day dứt trước những nỗi buồn khổ của con người.
- Nhà văn sáng tác như một phương thức chống lại sự buồn khổ, làm thay đổi, cải tạo thế giới.
Khi phân tích dẫn chứng cần kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức nghệ thuật.
2.3 Đánh giá, mở rộng (2.0 điểm)
- Người nghệ sĩ viết văn không chỉ vì nỗi buồn khổ mà còn để ca tụng những niềm vui sướng, hạnh phúc tột cùng của con người. Mọi cung bậc cảm xúc đẹp đẽ của văn chương dù là buồn khổ hay vui sướng khi đạt đến độ mãnh liệt nhất định đều có thể sản sinh ra tác phẩm kiệt xuất.
- Tuy nhiên, những tình cảm đó cần được chuyển tải bằng những hình thức nghệ thuật độc đáo, sáng tạo, giàu giá trị thẩm mỹ.
- Từ đó đặt ra bài học đối với người nghệ sĩ cần phải sống sâu với đời; có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, chân thành, tha thiết, sẵn sàng rung lên tiếng ngân vang trước mọi thanh âm cuộc sống.
- Ý kiến cũng định hướng cho độc giả đến với tác phẩm cần đọc bằng cả trái tim, tâm hồn để lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ, đồng cảm, tri âm.
