Soạn bài: Tức Cảnh Pác Bó - Ngữ Văn 8 (của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo) Văn bản: Tức cảnh Pác Bó Sáng ra bờ suối, tối vào hang, Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng. Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng, Cuộc đời cách mạng thật là sang. I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả: Hồ Chí Minh (1890-1969) - Quê: Xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An - Là vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc và nhà thơ lớn của đất nước. - Là chiến sĩ cộng sản quốc tế. - Là danh nhân văn hóa thế giới. 2. Tác phẩm a. Hoàn cảnh sáng tác: Ra đời tháng 2-1941 khi Bác Hồ về nước trực tiếp chỉ đạo cách mạng ở Pác Bó. b. Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt. c. Bố cục: 2 phần (3 câu đầu, 1 câu cuối) - Phần 1 :3 câu thơ đầu: Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở hang Pác Bó. - Phần 2: Câu thơ cuối: Cảm nhận của Bác về cuộc đời cách mạng. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó (Câu 1-2-3) Câu 1: + Nơi ở: Trong hang. + Nơi làm việc: Suối. + Thời gian: Sáng- tối. + Hoạt động: Ra- vào. => Câu thơ 7 chữ khắc họa rõ cuộc sống sinh hoạt thường nhật của vị lãnh tụ. BPNT: Phép đối - Đối vế câu: Sáng ra bờ suối > < tối vào hang. - Đối thời gian: Sáng > < tối. - Đối không gian: Bờ suối > < hang. - Đối hoạt động: Ra > < vào. => Sự gắn bó, hòa hợp với thiên nhiên của Bác. Câu 2: Cháo bẹ: Cháo ngô. Rau măng: Rau măng rừng. => Thức ăn đạm bạc giản dị hằng ngày, mộc mạc, đơn sơ, dân dã. Vẫn sẵn sàng: - Cháo bẹ, rau măng luôn là những đồ ăn có sẵn. - Tư tưởng luôn sẵn sàng. Câu 3: Điều kiện làm việc: Bàn đá chông chênh. => Khó khăn, thiếu thốn. - Công việc Bác làm: Dịch sử Đảng. => Công việc vĩ đại, quan trọng. => Phép đối làm nổi bật lên sự khó khăn, Bác yêu thiên nhiên, yêu công việc Cách mạng, luôn làm chủ được cuộc sống dù trong bất kì hoàn cảnh nào 2. Cảm nhận của Bác về cuộc đời cách mạng. (câu 4) - Người có một phong thái ung dung, hiên ngang, chủ động, lạc quan và luôn yêu cuộc sống. - Đây chính là nhãn tự của bài thơ (từ quan trọng thể hiện, nổi bật chủ đề cả bài) và cũng chính là của cuộc đời Bác. III. Tổng kết 1. Nội dung: Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần Hồ Chí Minh luôn tràn đầy niềm tin lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng. 2. Nghệ thuật: - Tính chất ngắn gọn, hàm súc. - Lời thơ bình dị pha giọng đùa vui hóm hỉnh. - Tạo được tứ thơ độc đáo, bất ngờ, thú vị và sâu sắc. - Vừa mang đặc điểm cổ điển, truyền thống vừa có tính chất mới mẻ, hiện đại. - Phép đối mang nhiều tầng lớp ý nghĩa, ngắn gọn và hàm súc. [Thảo Luận - Góp Ý] Các Tác Phẩm Của HaelaARMY
