THUẬT HỨNG 15 "Ngại ở nhân gian lưới trần, Thì nằm thôn dã miễn yên thân. Trúc mai chẳng phụ lòng quân tử, Viên hạc đà quen bạn dật dân. Hái cúc ương lan hương bén áo, Tìm mai đạp nguyệt tuyết xâm khăn. Đàn cầm suối trong tai dội, Còn một non xanh là cố nhân." (Theo Đào Duy Anh, Nguyễn Trãi toàn tập, NXB Khoa học xã hội, 1976, tr. 415-416) Chú giải: Ngại: E ngại, cảm thấy nên tránh vì không muốn liên lụy, vướng vào. Lưới là dụng cụ để đánh bắt cá, chim.. ; trần là trần thế, nơi mà con người sống. Lưới trần: Con người sống trên đời bị nhiều hệ lụy trói buộc như cá, chim mắc vào lưới. Nằm: Sống, ở. Thôn dã: Quê, dân dã. Trúc, mai, cúc, lan: Vẻ đẹp thanh cao, giản dị và tính cách ngay thẳng, tự tại cùng sức sống mãnh liệt của người quân tử. Viên hạc: Vượn và hạc, chỉ ẩn sĩ hay cảnh giới ẩn dật. Dật dân: Người sống ẩn dật lánh đời. Ương: Trồng Bén áo: Vương vấn, đọng lại trên áo. Dội: Vang, kêu. Phân tích: Nguyễn Mộng Tuân, một người bạn của Nguyễn Trãi đã ca ngợi ông như sau: "Gió thanh hây hẩy gác vàng, người như một ông tiên ở trong tòa ngọc. Cái tài làm hay, làm đẹp cho nước, từ xưa chưa có bao giờ..". Trong thế giới văn chương của thi sĩ Ức Trai, ông quả thật là một ông tiên. Bằng tài năng diệu kỳ của mình, Nguyễn Trãi đã gửi gắm vào thơ ca những tình yêu thiên nhiên và tâm tình của mình mà cho đến nay vẫn lắng đọng trong lòng độc giả. Nổi bật trong đó là "Thuật hứng 15" nhẹ nhàng, gần gũi nhưng vẫn truyền tải được vẻ đẹp thiên nhiên và tâm hồn của Nguyễn Trãi: "Ngại ở nhân gian lưới trần, Thì nằm thôn dã miễn yên thân. Trúc mai chẳng phụ lòng quân tử, Viên hạc đà quen bạn dật dân. Hái cúc ương lan hương bén áo, Tìm mai đạp nguyệt tuyết xâm khăn. Đàn cầm suối trong tai dội, Còn một non xanh là cố nhân". Nguyễn Trãi (1380-1442), hiệu Ức Trai, là vị anh hùng dân tộc, một người tài trí, ưu quốc ái dân. Nhưng sau này, do mâu thuẫn trong triều đình, ông đã từ quan lui về ở ẩn tại quê nhà (Côn Sơn). Không chỉ là nhà chính trị kiệt xuất mà ông còn là nhà văn, nhà thơ tài năng với các tác phẩm giá trị như: "Lam Sơn thực lực", "Dư địa chí", "Ức Trai thi tập".. viết bằng chữ Hán. Ông còn có tập "Quốc âm thi tập" viết bằng chữ Nôm đánh dấu sự phát triển của thơ ca tiếng Việt. Phần lớn thơ trong tập thơ này được Nguyễn Trãi viết khi đã lui về sống ẩn dật ở Côn Sơn. "Thuật hứng 15" nằm trong mục "Thuật hứng" ở phần "Vô đề" cũng được viết vào khoảng thời gian ấy. Nội dung HOT bị ẩn: Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem Bằng ngôn ngữ, hình ảnh sinh động, giản dị, tính hàm súc cao và sử dụng phép đối, ta đã thấy được một tâm hồn thanh cao, thoát tục, giản dị và đầy yêu nước ở Nguyễn Trãi. Bên cạnh đó, ông còn người tiên phong mở đường cho một thể thơ thất ngôn xen lục ngôn. Lê Trí Viễn đã nhận xét: "Nguyễn Trãi là bông hoa đầu mùa tuyệt đẹp của thơ Nôm Việt Nam". Thật vậy, câu 1 và 7 trong "Thuật hứng 15" chỉ có 6 từ. Sự cách tân táo bạo này đã báo hiệu sự dung hòa giữa thơ Đường với văn chương dân tộc, khi mà cốt cách của riêng nhà thơ, hòa chung vào cốt cách của thời đại, dân tộc. Vua Lê Thánh Tông từng ca ngợi Nguyễn Trãi: "Ức Trai tâm thượng quang Khuê tảo". Đó có lẽ là lời đúc kết ngắn gọn nhất về vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi từ bài "Thuật hứng 15". Ông thanh cao khi nhận thấy mình đã không phù hợp với triều quan nữa, gần gũi khi nói về thiên nhiên và rất sâu sắc khi bày tỏ tấm lòng trung hiếu của bản thân dù cho có từ quan. Không chỉ thế, nhà thơ còn để lại trong "Thuật hứng 15" bài học lòng yêu nước đong đầy dù sống ở đâu hay làm gì mà yêu nước cũng chính là cống hiến sức mình cho đất nước: "Một mùa xuân nho nhỏ, Lặng lẽ dâng cho đời, Dù là tuổi hai mươi, Dù là khi tóc bạc." Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải
