Phân tích "Nhân vật Mị" - Vợ Chồng A Phủ (Tô Hoài) "Kỳ lạ thay, dẫu trong mọi cùng cực đến thế, mọi thể lực của tội ác cũng không tiêu diệt được sức sống con người. Đói khổ, lay lắt, nhục nhã, Mị vẫn sống, âm thầm, tiềm tàng mãnh liệt". (Tô Hoài) * Nhân vật Mị a. Trước khi vào nhà thống lý Pá Tra, Mị là một cô gái trẻ đẹp - Trong tác phẩm này, nhà văn không hề dùng mỹ từ nào để tả cái đẹp của Mỹ, nhưng vẻ đẹp ấy vẫn hiện lên qua chi tiết: "Trai đến đứng nhẵn vách đầu buồng Mị". Mị chính là bông hoa ngát hương của núi rừng Tây Bắc. Cô có một cuộc sống tự do, hạnh phúc, vô tư giữa tháng ngày tuổi trẻ. - Không chỉ đẹp người, cô gái ấy còn đẹp nết. Mị giàu lòng hiếu thảo, có tình yêu lao động, yêu tự do, giàu lòng tự trọng. Tô Hoài đã đặt vào miệng Mị tất cả những phẩm chất cao quý ấy qua lời nói đầy tha thiết với cha già: "Con nay đã biết cuốc nương làm ngô" (tình yêu lao động) ; "con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố" (lòng hiếu thảo) ; "bố đừng bán con cho nhà giàu" (giàu lòng tự trọng). b. Số phận bất hạnh khi bị bắt làm dâu nhà Pá Tra - Mị có cuộc sống thống khổ, là nạn nhân của chế độ cho vay nặng lãi, bị tước đoạt tự do, hạnh phúc cá nhân: Mở đầu tác phẩm, nhà văn đã giới thiệu nhân vật một cách ấn tượng: "Ai ở xa về có việc vào nhà thống lí Pá Tra thường trông thấy có một cô con gái ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa". - Chính cuộc sống ấy đã làm hao mòn sức sống của Mị, biến Mị trở thành một người vô cảm với thế giới xung quanh, suốt ngày "lầm lũi như con rùa nuôi trong xó cửa". - "Hằng tháng trời đêm nào Mị cũng khóc". Khóc là biểu hiện của trạng thái tâm lí bị ức chế, không cam chịu, không chấp nhận cái sự thật nghiệt ngã ấy. - Mị cũng đã từng nghĩ đến cái chết khi cầm nắm lá ngón về tự tử trước mặt cha nhưng vì thương cha, Mị không đành chết. Tìm đến cái chết, phải chăng cô gái nghèo đang muốn chống lại cuộc sống không ra gì, không muốn chịu lấy kiếp nô lệ? - Tuổi xuân của Mị bị vùi dập đến héo úa, lụi tàn trong căn buồng chỉ độc một cái cửa số nhỏ như lòng bàn tay "trông ra ngoài không biết sương hay là nắng". c. Sức sống mãnh liệt trong đêm tình mùa xuân - Cầm nắm lá ngón định quyên sinh vì không chịu sống tủi nhục. - Vì thương bố Mỹ "quen trong cái khổ" an phận làm trâu ngựa và luôn bị ám ảnh bởi thần quyền: "Ta về trình ma nhà nó rồi chỉ biết đợi ngày rũ xương ở đây". - Tiếng sáo và "những đêm tình mùa xuân" đánh thức sức sống tiềm tàng mãnh liệt, cái giấc mộng lứa đôi, một thời Mỹ khao khát. Cô nhớ quá khứ, sống trong quá khứ, cô quên đi thực tại phũ phàng và con người tự do, ham sống ngày nào hành động để đáp ứng nó. - Mị muốn đi chơi, Mỹ cũng sắp đi chơi, Mị quấn lại tóc, Mị với tay ".. Câu văn rành rẽ các hành động gấp gáp như lòng khát khao được tung cánh bầu trời tự do. - Nhưng A Sử (chồng Mị) đã lạnh lùng không nói, nó coi Mị như một con trâu, con ngựa đã đứt dây buộc. Nó cũng rành rẽ các hành động để trói đứng Mị vào cột từ hai tay rồi sau đó là từ" bắp chân "trở lên, cả mái tóc cũng được" quấn lên cột ". Mị bị trói rồi mà cô vẫn không tin được đó là sự thật. Cái lòng ham sống bị đánh thức của đêm xuân này vẫn còn một thế năng để cho" tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi ".. Đề rồi sau đó chua chát hơn nhận thấy mình" không bằng con ngựa " - Nếu không có A Phủ đánh A Sử để người ta cởi trói cho Mị đi kiếm lá thuốc cho chồng thì có lẽ Mi cũng phải chịu chết như một người đàn bà khác trong nhà này. Đúng là" chúng nó thật độc ác" "bắt trời người ta đến chết", d. Khát vọng tự do trong đêm mùa đông - Những đêm khuya, Mị ra thổi lửa để sưởi, Mị đã thấy A Phủ bị trói, Mị bị A Sử đánh vì ngứa chân ngửa tay nhưng cô vẫn cứ ra sưởi. "Nếu A Phủ là cái xác chết đứng đấy cũng thế thôi". Mị đã sống vô ý thức, tâm hồn đã vô cảm, chai sần. - Đêm nay nhìn thấy nước mắt A Phủ, Mị nhớ lại đêm năm trước bị A Sử trói, khi "sợi dây gai dưới bắp chân vừa lòng ra, Mị ngã gục xuống". Đêm ấy Mỹ đã khóc, còn bây giờ đây Mị dường như không còn biết khóc nữa. Chính dòng nước mắt nhân tình khổ đau đã thành dòng nham thạch nung chảy tâm hồn đã đóng băng của Mị. Cho nên dòng nước mắt chính là sự kiện bất bình thường gợi khơi cô nhớ lại quá khứ. Vừa thương mình, vừa căm phẫn lũ người tàn ác vừa bị ám ảnh bởi cái chết, ám ảnh bởi con ma nhà thống lí, vừa nhớ tới một người đàn bà cùng thân cùng phận như mình đã chết trong quá khứ vừa nghĩ tới số phận phải chết vô lí của A Phủ. Tâm hồn Mị nổi sóng bấn loạn. Vậy là dòng nước mắt của A Phủ đã làm mị nhớ tới nước mắt của mình, Mị nhớ tới cái chết nhân tiền của A Phủ. Từ số kiếp A Phủ, Mị lại nghĩ tới mình đã về "trình ma nhà nó rồi" không phương thoát khỏi nhưng A Phủ không lí gì phải chết.. - Những ý nghĩ ấy thực ra nó thúc đẩy bắt buộc phải có hành động đáp ứng. Mị cởi trói cho A Phủ và đặt mình phải lựa chọn con đường chạy theo A Phủ hay là được trói đứng như ngày nào cho đến chết. Thời điểm hệ trọng này "con ma" cũng không đủ sức giữ chân Mị lại, Mị cứu A Phủ là tự cứu mình mà cô đã không biết. Chẳng cưới xin, họ đã trở thành vợ chồng từ cái đêm đầy ý nghĩa ấy, cái đêm vì nghĩa trước lúc vì tình". - Đây là đoạn văn bản lề khép mở hai cuộc đời. Đóng lại một kiếp khổ nhục, nô lệ để đi vào một cuộc đời chồng vợ chủ động xây dựng cuộc sống mới. Tô Hoài đã làm cho mạch truyện chuyến biển hợp lý, khiến cho tác phẩm không có những vết cắt, và những chỗ ghép giả tạo. Cũng cần lưu ý giọng văn ở đoạn này rất đa dạng. Giọng kế, giọng bán trực tiếp của nhân vật của và giọng nhân vật.. Những giọng này góp phần mổ xẻ tâm trạng, Mị khá thành công, khá sinh động và có sức thuyết phục người đọc khá cao. *Đặc sắc nghệ thuật - Tạo tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn - Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật tài tình - Nghệ thuật xây dựng nhân vật sinh động, có cá tính - Ngôn ngữ sinh động, sáng tạo, giàu tính tạo hình - Nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn Nguồn: Vnkings.com
