Đề: Phân tích nhan sắc và tài năng của Thúy Kiều trong đoạn thơ sau: "Kiều càng sắc sảo mặn mà * * * Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân." Bài làm Nguyễn Du được biết đến là một đại thi hào của nền văn học trung đại Việt Nam. Tác phẩm làm nên tên tuổi của ông chính là "Truyện Kiều" hay còn được gọi là "Đoạn trường Tân Thanh". Tác phẩm không chỉ thu hút bởi nội dung mà còn thu hút bởi nghệ thuật đặc sắc là miêu tả nhân vật bằng bút pháp ước lệ tượng trưng. Điều đó thể hiện rõ qua 12 câu thơ giữa của đoạn trích "Chị em Thúy Kiều". "Kiều càng sắc sảo mặn mà * * * Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân." Đoạn trích "Chị em Thúy Kiều" gồm 24 câu thơ lục bát, nằm ở phần đầu của "Truyện Kiều" (Gặp gỡ và đính ước). Đoạn trích miêu tả nhan sắc và tài năng của hai chị em Thúy Kiều. Ở phần đầu của đoạn trích, Nguyễn Du đã rất thành công khi sử dụng bút pháp ước lệ tượng trưng để giới thiệu khái quát về hai chị em Thúy Kiều với cốt cách thanh cao, cao quý và một tâm hồn trắng trong, tinh sạch. Sau đó, thi hào dùng bốn câu thơ để giới thiệu vẻ đẹp của Thúy Vân, một vẻ đẹp tạo sự hài hòa, êm đềm với xung quanh. Thiên nhiên và tạo hóa sẽ chịu thua trước mái tóc mây, màu da tuyết để nhường bước cho nàng đi trên con đường quang đãng, bằng phẳng của cuộc đời, vì nàng sinh ra để hưởng phong lưu phú quý. Và đến 12 câu tiếp theo, Tác giả dành hết tài năng, tình cảm và tâm huyết của mình để miêu tả nhan sắc và tài năng của Thúy Kiều-cô con gái đầu lòng nhà viên ngoại họ Vương. Chỉ nhìn vào số lượng câu thơ miêu tả Thúy Kiều, ta có thể thấy Nguyễn Du đã dành cho nhân vật này một sự ưu ái đặc biệt. Nếu như tả Thúy vân tác giả chỉ dùng bốn câu thơ tập trung vào nhan sắc với đường nét cụ thể chi tiết thì khi tả nàng Kiều, nhà thơ dùng tới 12 câu thơ, dùng hết bút lực để có những nét vẽ thần kỳ, công phu hơn: "Kiều càng sắc sảo mặn mà So bề tài sắc lại là phần hơn." Đến đây, người đọc đã hiểu vì sao Nguyễn Du lại tả Thúy ân trước Thúy Kiều. Ông đã dùng thủ pháp đòn bẩy tả Thuý Vân thật kỹ, thật đẹp khiến cho bức chân dung Thúy Vân thật hoàn hảo, vượt lên trên tất cả, không còn ai có thể đẹp hơn nàng được nữa. Để rồi từ đó nhấn nhá "càng", "so bề lại là phần hơn". Thế là nàng Thúy Vân xinh đẹp, đoan trang thành điểm tựa, thành phong nền để chân dung Thúy Kiều trội hẳn lên. Nếu Thúy Vân đã là tượng trưng cho đất trời thì Thúy Kiều còn rực rỡ hơn thế nữa. Cái đẹp của Thúy Kiều không phải là cái đẹp hiền lành, phúc hậu mà trái lại, vừa sắc sảo, lộng lẫy, vừa mặn mà, duyên dáng, yêu kiều. Cái đẹp của Thúy Kiều là sự kết hợp của sắc- tài- tình. Về đẹp ấy của Thúy Kiều được thi hào tập trung vào đôi mắt. Có lẽ bởi đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, nhìn vào đôi mắt, người ta có thể đoán biết được tâm tư, tình cảm của con người. Cái sắc sảo của trí tuệ, cái mặn mà của tâm hồn đều hiện lên qua đôi mắt: "Làn thu thuỷ nét xuân sơn." Chỉ bằng hai nét vẽ lướt nhẹ trên trang giấy, thông thoáng bởi gam màu xanh mát, lung linh. Kết hợp với thủ pháp ước lệ tượng trưng, thi hào dân tộc đã gợi ra nhiều liên tưởng, "làn thu thuỷ" là là nước hồ mùa thu gợn sóng, gợi lên đôi mắt trong sáng, long lanh, Linh hoạt, gợi tình như sóng nước mùa thu. Còn "nét xuân sơn" là núi mùa xuân xanh tươi lại vẽ lên đôi lông mày thanh tú, mềm mại, Cong cong trên gương mặt trẻ trung. Đôi mắt ấy dạt dào, ẩn chứa bao tình cảm lai láng, biết yêu thương, căm hận, nhức nhối, sẻ chia, biết cười, biết nói, là đôi mắt chứa đựng cả tình đời, tình người mênh mông. Chỉ với hai nét vẽ ấy thôi, người đó cũng đủ cảm nhận được từ vẻ đẹp dung nhan đến tâm hồn Thúy Kiều đều đang ở độ trong veo, đang dạt dào sức sống thanh xuân. Ngắm lại nhan sắc Thúy Vân, ta thấy dung nhan nàng được so sánh với trăng, hoa, mây, tuyết, ngọc. Những hình ảnh ước lệ nhẹ nhàng, dịu dàng. Còn Thúy Kiều, nàng là nước, là non, là năm tháng sâu thẳm, rộng, dài của không gian, thời gian, chẳng dễ gì đo đếm được. Cảnh sắc ấy lại có thêm cái tài "so bề tài sắc lại là phần hơn". Nên nó cao sang quá, nổi trội quá, vượt lên trên cả chuẩn mực, trên các khuôn mẫu, mục thuốc theo quy chuẩn, do đó mà: "Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh" Thêm một lần nữa, thiên nhiên được sử dụng để nói về vẻ đẹp của người thiếu nữ. Thiên nhiên vốn là vẻ đẹp vĩnh cửu, Vậy mà cũng phải ghen, phải hờn trước một nàng Kiều sắc sảo, mặn mà. Hoa không tươi thắm bằng dung nhan của nàng. Liễu kém phần tươi non so với sức sống tuổi trẻ mơn mởn của Thúy Kiều. Nguyễn Du đã sử dụng phép nhân hóa để thổi hồn vào câu thơ và làm hiện ra trước mắt ta một nàng Kiều trẻ trung với tuổi xuân tràn đầy như hoa vừa đang độ nở, như liễu đến kỳ xanh tươi. Bên cạnh đó, thiên tài Nguyễn Du còn dùng điển tích "nghiêng nước nghiêng thành" Để khẳng định vẻ đẹp của Thúy Kiều cũng chẳng thua kém gì các mỹ nhân thuở trước, nó cũng có thể khiến cho thành nghiêng nước đổ. Như vậy, chỉ với một vài câu thơ lục bát, bằng bút pháp ước lệ tượng trưng, nghệ thuật đòn bẩy, biện pháp nhân hóa, Nguyễn Du đã vẽ ra trước mắt người đọc bức chân dung của vật tuyệt thế giai nhân. Vẻ đẹp sắc nước hương trời của Thúy Kiều có lẽ trên thế gian này không có ai có thể sánh được. Tài hoa trong ngồi bút của Nguyễn Du còn là thông qua đó dự đoán số phận, cuộc đời của nhân vật. Không phải ngẫu nhiên khi tả Thúy Vân, Nguyễn Du dùng cặp từ "thua- nhường", Còn khi tả Thúy Kiều ông lại dùng cặp từ "ghen- hờn". Câu thơ tả Thúy Vân thanh thản bao nhiêu thì khi tả Thúy Kiều, câu chữ tố như lại trăn trở bấy nhiêu. Với vẻ đẹp vượt ngưỡng, không một khuôn mẫu nào có thể ôm trùm lên nên ta càng thất vọng hơn khi nghĩ đến tương lai, cuộc đời của Thúy Kiều, một tương lai không bình lặng, một cuộc đời đầy thử thách có lẽ đang đón đợi nàng. Chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ giúp ta thấu hiểu tấm lòng ưu ái, sâu sắc, bao la của Nguyễn Du dành cho nàng Kiều. Dưới ngòi bút của thi nhân, Thúy Kiều không chỉ có nhan sắc tuyệt mỹ mà còn là người con gái có thiên tư thông minh bẩm sinh và rất mực tài hoa: "Thông minh vốn sẵn tính trời Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm Cung thương làu bậc ngũ âm Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương Khúc nhà tay lựa nên chương Một Thiên bạc mệnh lại càng não nhân." Sự thông minh của Thúy Kiều là do trời phú và có lẽ vì thế mà nàng rất đa tài. Tài của Thúy Kiều đạt đến mức lý tưởng theo quan niệm thẩm mỹ phong kiến gồm cầm kỳ- thi- họa-ca ngâm- sáng tác. Tài năng nào của nàng cũng đạt đến trình độ đỉnh cao suất chúng của bậc kỳ tài. Các từ "đủ mùi", "làu", "nghề riêng", ăn đứt "đã làm cho tài não của nàng cũng đầy đủ và toàn vẹn. Thế nên Nguyễn Du mới khẳng định là" sắc đành đòi một, tài đành họa hai ". Chỉ với vài phép so sánh mà các cung bậc cảm xúc khác nhau trong tiếng đàn của Thúy Kiều đã hiện rõ, lúc trầm, lúc bổng, lúc nhặt, Lúc khoan. Tiếng đàn ấy dường như mang cả nỗi lòng, tâm tư của nàng, đã làm cho đời nàng đau đớn. Rồi cũng chính tiếng đàn ấy đã đi suốt mười lăm năm lưu lạc, đã theo hết cuộc đời nàng. Bên cạnh đó, Thúy Kiều còn biết tự sáng tác nhạc." Thiên bạc mệnh "do nàng viết ra khiến người nghe ai nấy đều cảm thấy đau xót não nề và nó cũng là minh chứng cho một trái tim đa sầu đa cảm như dự báo một cuộc đời sóng gió ở tương lai. Nguyễn du đã thực sự rất thành công khi miêu tả nhan sắc và tài năng của Thúy Kiều trong 12 câu thơ không cầu kỳ, không kỹ lưỡng, chỉ với một vài thủ pháp nghệ thuật, những điển tích, điển cố được sử dụng thích đáng, Như từ loại danh từ, Nguyễn Du đã vẽ ra trước mắt người đọc một nàng Kiều tài sắc vẹn toàn và đằng sau bức chân dung tuyệt sắc ấy, người đọc không khó để cảm nhận một sự trân trọng đặc biệt của nhà thơ dành cho Thúy Kiều nói riêng, dành cho những người phụ nữ trong xã hội phong kiến nói chung. Có thể nói rằng," Chị em Thúy Kiều "là một trong những đoạn trích thành công nhất về nghệ thuật tả người trong" Truyện Kiều ". Đoạn trích này, nhất là 12 câu thơ giữa đã khắc họa chân dung một nàng Kiều có nhan sắc tài hoa, một nàng Kiều có phẩm cách đẹp đẽ, toàn vẹn. Hình ảnh nàng Kiều đã góp phần thể hiện cảm hứng nhân văn sâu sắc của thi hào họ Nguyễn. Và phải chăng chính vì thế mà sau bao thăng trầm của lịch sử," Truyện Kiều"vẫn là tập đại thành của văn học Việt Nam.
