515
1
Vĩnh biệt cửu trừng đài
(trích "Vũ như Tô)
Nguyễn Huy Tưởng
1. Nguyễn Huy Tưởng (1912-1960)
- Xuất thân trong một gia đình nhà nho
- Quê quán: Làng Dục Tú, Huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh
- Sơm tham gia cách mạng từ những năm 1943, các hoạt động văn hóa nghệ thuật do Đảng lãnh đạo
=>Tạo luồng sinh khí mạnh mẽ, hào hùng trong các tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng
- Phong cách nghệ thuật:
+ Đề tài sáng tác: Khai thác hoàn cảnh lịch sử
+Văn phong giản dị, trong sáng
+Thâm trầm, sâu sắc khi đặt ra những vấn đề có tầm triết lí nhân sinh
2. Tác phẩm
Vũ Như Tô là vở bi kịch năm hồi, viết về một sự kiện lịch sử xảy ra ở Thăng Long khoảng năm 1516 – 1517. Vũ Như Tô là một kiến trúc sư có tài, bị vua Lê Tương Dực bắt xây Cửu Trùng Đài để vui chơi với các cung nữ. Vốn là nghệ sĩ chân chính gắn bó với nhân dân nên ông từ chối. Nhưng sau nghe lời khuyên của cung nữ Đan Thiềm nên trổ tài xây một lâu đài vĩ đại làm niềm hãnh diện của dân tộc. Công trình làm tốn rất nhiều mồ hôi, xương máu và tài sản nên bị nhân dân vô cùng căm ghét. Nhân mâu thuẫn ấy, Quận công Trịnh Duy Sản dấy binh, lôi kéo thợ làm phản giết Lê Tương Dực, Vũ Như Tô, Đan Thiềm và thiêu hủy Cửu Trùng Đài. Qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả muốn đặt ra những vấn đề gay gắt muôn thuở về lý tưởng nghệ thuật cao siêu và vĩnh cửu với những lợi ích thiết thực của đời sống nhân dân.
3. Đoạn trích
- Nguyễn Huy Tưởng đặt tên là" trong cung cấm "
- Thuộc hồi V của vở kịch
- Tóm tắt
Đoạn trích Vĩnh biệt cửu trùng đài xoay quanh cuộc đời nhân vật chính là Vũ Như Tô – một nhà kiến trúc sư tài giỏi. Theo lệnh của bị hôn quân Lê Tương Dực, Vũ Như Tô bị bắt xây dựng Cửu Trùng đài để cho vua hưởng lạc, vui chơi với các cung nữ. Vì là một nghệ sĩ chân chính, Vũ Như Tô từ chối mệnh lệnh của vua.
Đam Thiềm, một cung nữ đã thuyết phục được Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài. Từ đó, ông dồn hết tâm trí để xây được một tòa đài sao cho hùng vĩ, tráng lệ. Thế nhưng, ông đã vô tình gây ra biết bao tại họa cho người dân: Tăng thuế, bắt thợ giỏi, tróc nã, hành hạ những người chống đối khiến lòng dân oán hận.
Quận công Trịnh Duy Sản – kẻ cầm đầu chống đối triều đình đã nổi loạn giết Lê Tương Dực, Vũ Như Tô và Cửu trùng đài bị thiêu hủy.
4. Mâu thuẫn xung đột kịch
- Mâu thuẫn giữa phe nổi loạn với tên vua bạo chúa Lê Tương Dực:
+ Phe nổi loạn bao gồm hầu hết những tầng lớp trong xã hội, từ dân chúng đến thợ xây dựng Cửu Trùng Đài.
+ Tên vua Lê Tương Dực: Không chăm lo cho đời sống dân chúng mà ăn chơi sa đọa.
=> Mâu thuẫn: Chỉ vì xây dựng Cửu Trùng Đài mà hắn cho lệnh tăng sưu thuế, bắt thợ giỏi, hành hạ những người chống đối khiến nhân dân rơi vào cảnh khốn cùng, xung đột ngày càng dâng cao đã gây ra hậu hỏa kinh hoàng cho triều đình.
- Mâu thuẫn giữa các phe nội phản trong triều đình:
+ Phe cánh đứng đầu là Trịnh Duy Sản, sau là Ngô Hạch, An Hòa Hầu dấy binh nổi loạn, lôi kéo người làm phản, giết Vũ Như Tô, Lê Tương Dực, Đan Thiềm, phá hủy Cửu Trùng Đài.
+ Mâu thuẫn giữa phe Trịnh Duy Sản với Kim Phượng và các cung nữ trong triều đình.
- Mâu thuẫn gay gắt nhất là giữa Vũ Như tô với nhân dân lao động:
+ Nhân dân với tầm nhìn thực tế, lợi ích nhất thời, thiết thực.
+ Người nghệ sĩ thiên tài Vũ Như Tô: Yêu cái đẹp, hoài bão lớn, tâm huyết nhiều nhưng tài năng thể hiện không đúng chỗ, đúng lúc; không ý thức được hậu quả khôn lường xuất phát từ phía đại chúng.
=> Hoàn cảnh đất nước không tạo điều kiện cho Vũ Như Tô thực hiện khát vọng sáng tạo của mình.
- Mâu thuẫn trong nội tâm Vũ Như Tô: Cũng chính là bắt nguồn từ người dân và thợ thuyền
+ Người dân: Phải chịu cuộc sống đói khổ, bị hành hạ, bóc lột nên oán giận vua và kẻ khởi xướng xây dựng Cửu Trùng Đài.
+ Kiến trúc sư: Chỉ say sưa với tác phẩm của mình, quên đi thực tại của nhân dân.
=> Khi công trình bị thiêu rụi, người nghệ sĩ vẫn nghĩ mình vô tội, một lòng sống chết bảo vệ công trình dang dở, vẫn khăng khăng tin bản thân quang minh chính đại.
=> Đến cuối hồi kịch từ câu khẳng định ta không làm gì nên tội chuyển thành câu nghi ngờ" Ta tội gì?"
(trích "Vũ như Tô)
Nguyễn Huy Tưởng
1. Nguyễn Huy Tưởng (1912-1960)
- Xuất thân trong một gia đình nhà nho
- Quê quán: Làng Dục Tú, Huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh
- Sơm tham gia cách mạng từ những năm 1943, các hoạt động văn hóa nghệ thuật do Đảng lãnh đạo
=>Tạo luồng sinh khí mạnh mẽ, hào hùng trong các tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng
- Phong cách nghệ thuật:
+ Đề tài sáng tác: Khai thác hoàn cảnh lịch sử
+Văn phong giản dị, trong sáng
+Thâm trầm, sâu sắc khi đặt ra những vấn đề có tầm triết lí nhân sinh
2. Tác phẩm
Vũ Như Tô là vở bi kịch năm hồi, viết về một sự kiện lịch sử xảy ra ở Thăng Long khoảng năm 1516 – 1517. Vũ Như Tô là một kiến trúc sư có tài, bị vua Lê Tương Dực bắt xây Cửu Trùng Đài để vui chơi với các cung nữ. Vốn là nghệ sĩ chân chính gắn bó với nhân dân nên ông từ chối. Nhưng sau nghe lời khuyên của cung nữ Đan Thiềm nên trổ tài xây một lâu đài vĩ đại làm niềm hãnh diện của dân tộc. Công trình làm tốn rất nhiều mồ hôi, xương máu và tài sản nên bị nhân dân vô cùng căm ghét. Nhân mâu thuẫn ấy, Quận công Trịnh Duy Sản dấy binh, lôi kéo thợ làm phản giết Lê Tương Dực, Vũ Như Tô, Đan Thiềm và thiêu hủy Cửu Trùng Đài. Qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả muốn đặt ra những vấn đề gay gắt muôn thuở về lý tưởng nghệ thuật cao siêu và vĩnh cửu với những lợi ích thiết thực của đời sống nhân dân.
3. Đoạn trích
- Nguyễn Huy Tưởng đặt tên là" trong cung cấm "
- Thuộc hồi V của vở kịch
- Tóm tắt
Đoạn trích Vĩnh biệt cửu trùng đài xoay quanh cuộc đời nhân vật chính là Vũ Như Tô – một nhà kiến trúc sư tài giỏi. Theo lệnh của bị hôn quân Lê Tương Dực, Vũ Như Tô bị bắt xây dựng Cửu Trùng đài để cho vua hưởng lạc, vui chơi với các cung nữ. Vì là một nghệ sĩ chân chính, Vũ Như Tô từ chối mệnh lệnh của vua.
Đam Thiềm, một cung nữ đã thuyết phục được Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài. Từ đó, ông dồn hết tâm trí để xây được một tòa đài sao cho hùng vĩ, tráng lệ. Thế nhưng, ông đã vô tình gây ra biết bao tại họa cho người dân: Tăng thuế, bắt thợ giỏi, tróc nã, hành hạ những người chống đối khiến lòng dân oán hận.
Quận công Trịnh Duy Sản – kẻ cầm đầu chống đối triều đình đã nổi loạn giết Lê Tương Dực, Vũ Như Tô và Cửu trùng đài bị thiêu hủy.
4. Mâu thuẫn xung đột kịch
- Mâu thuẫn giữa phe nổi loạn với tên vua bạo chúa Lê Tương Dực:
+ Phe nổi loạn bao gồm hầu hết những tầng lớp trong xã hội, từ dân chúng đến thợ xây dựng Cửu Trùng Đài.
+ Tên vua Lê Tương Dực: Không chăm lo cho đời sống dân chúng mà ăn chơi sa đọa.
=> Mâu thuẫn: Chỉ vì xây dựng Cửu Trùng Đài mà hắn cho lệnh tăng sưu thuế, bắt thợ giỏi, hành hạ những người chống đối khiến nhân dân rơi vào cảnh khốn cùng, xung đột ngày càng dâng cao đã gây ra hậu hỏa kinh hoàng cho triều đình.
- Mâu thuẫn giữa các phe nội phản trong triều đình:
+ Phe cánh đứng đầu là Trịnh Duy Sản, sau là Ngô Hạch, An Hòa Hầu dấy binh nổi loạn, lôi kéo người làm phản, giết Vũ Như Tô, Lê Tương Dực, Đan Thiềm, phá hủy Cửu Trùng Đài.
+ Mâu thuẫn giữa phe Trịnh Duy Sản với Kim Phượng và các cung nữ trong triều đình.
- Mâu thuẫn gay gắt nhất là giữa Vũ Như tô với nhân dân lao động:
+ Nhân dân với tầm nhìn thực tế, lợi ích nhất thời, thiết thực.
+ Người nghệ sĩ thiên tài Vũ Như Tô: Yêu cái đẹp, hoài bão lớn, tâm huyết nhiều nhưng tài năng thể hiện không đúng chỗ, đúng lúc; không ý thức được hậu quả khôn lường xuất phát từ phía đại chúng.
=> Hoàn cảnh đất nước không tạo điều kiện cho Vũ Như Tô thực hiện khát vọng sáng tạo của mình.
- Mâu thuẫn trong nội tâm Vũ Như Tô: Cũng chính là bắt nguồn từ người dân và thợ thuyền
+ Người dân: Phải chịu cuộc sống đói khổ, bị hành hạ, bóc lột nên oán giận vua và kẻ khởi xướng xây dựng Cửu Trùng Đài.
+ Kiến trúc sư: Chỉ say sưa với tác phẩm của mình, quên đi thực tại của nhân dân.
=> Khi công trình bị thiêu rụi, người nghệ sĩ vẫn nghĩ mình vô tội, một lòng sống chết bảo vệ công trình dang dở, vẫn khăng khăng tin bản thân quang minh chính đại.
=> Đến cuối hồi kịch từ câu khẳng định ta không làm gì nên tội chuyển thành câu nghi ngờ" Ta tội gì?"
