Đọc hiểu văn bản: Bầy cừu - Nguyễn Quang Thiều Đọc văn bản sau: Như những đám mây nhỏ trôi trên những triền đồi từ ban mai đến đêm tối Những con cừu vùng Achill không hề than thở về số phận của chúng Không đau khổ, không tuyệt vọng, chỉ im lặng thực hiện sứ mệnh vô thức Đi từ chân đồi lên đỉnh đồi trong gió lạnh không bao giờ ngừng thổi trên vùng đảo. Đi và đi, thi thoảng kêu lên, chợt nhớ điều gì đó Tiếng buồn bã tan trong sóng biển vỗ chân đồi. Vào lúc ban mai thêm một con cừu trong đàn biến mất Những mảnh thân xác tản mát đâu đấy Những con cừu khác vẫn im lặng tiếp tục thực hiện sứ mệnh của chúng đi từ chân đồi lên đỉnh đồi, những ngọn đồi... những ngọn đồi... những ngọn đồi... (Bầy cừu, Nguyễn Quang Thiều) Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ gì? Câu 2. Theo văn bản, những con cừu thực hiện sứ mệnh vô thức của mình như thế nào? Câu 3. Khi một con cừu trong đàn biến mất, những con cừu khác biểu lộ thái độ gì? Câu 4. Hình ảnh những con cừu trong bài thơ là hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng, theo em ý nghĩa biểu tượng ấy là gì? Câu 5. Rút ra một thông điệp mà em thấy tâm đắc trong bài thơ trên. Câu 6. Có người cho rằng "Im lặng là vàng", em có đồng tình với quan niệm này không? Vì sao? Gợi ý đọc hiểu: Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ tự do. Câu 2. Theo văn bản, những con cừu thực hiện sứ mệnh vô thức của mình: Không than thở, không đau khổ, không tuyệt vọng, im lặng, mỗi ngày đều đi từ chân đồi lên đỉnh đồi.. Câu 3. Khi một con cừu trong đàn biến mất, những con cừu khác biểu lộ thái độ: vẫn im lặng tiếp tục thực hiện sứ mệnh của chúng - đi từ chân đồi lên đỉnh đồi. Nghĩa là chúng không quan tâm đến cái chết của đồng loại. Câu 4. Hình ảnh những con cừu trong bài thơ là hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng, ý nghĩa biểu tượng: Tượng trưng cho một kiểu người trong xã hội: Sống lặng lẽ, vô cảm như một cái máy với những thói quen, công việc lặp đi lặp lại; sống giữa cộng đồng nhưng họ không quan tâm đến đồng loại, đến những người xung quanh; họ cũng không có tiếng nói riêng, không có tư duy phản biện. Câu 5. - Thông điệp: Nếu không có tiếng nói riêng, không có sự gắn kết với đồng loại, con người sẽ trở nên lặng lẽ, vô cảm, sống mà chỉ như tồn tại. - Lí giải: Không có tiếng nói giữa tập thể, không thể hiện sự gắn kết với tập thể bằng tiếng nói của mình, con người sẽ như cái bóng. Mọi suy nghĩ, quan điểm cá nhân không được ai biết đến khiến cá nhân càng ngày càng tách biệt với mọi người. Câu 6. Về quan niệm: "Im lặng là vàng". - Nếu đồng tình. Lí giải bằng cách nêu lợi ích của sự im lặng: Im lặng giúp con người kiềm chế được cảm xúc, không nói những lời tổn thương nhau trong hoàn cảnh nóng giận; Im lặng giúp tạo khoảng trống để con người thấu hiểu nhau hơn; Im lặng giúp con người không nói những lời dại dột, không đúng hoàn cảnh.. - Nếu không đồng tình. Lí giải bằng cách nêu tác hại của sự im lặng: Im lặng sẽ khiến con người đánh mất khả năng tư duy phản biện, không thể hiện được quan điểm cá nhân trong tập thể, dần đánh mất vai trò của bản thân; Im lặng trước cái xấu cái ác còn là một cách tiếp tay cho cái xấu, cái ác lộng hành.. - Nếu đồng tình một phần. Lí giải bằng cách kết hợp hai ý trên: Chúng ta cần phải biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp: Im lặng khi nóng giận để giữ hòa khí, nhưng khi cần thể hiện quan điểm cá nhân hay trước cái xấu, cái ác thì không nên im lặng, lúc này, ta cần thể hiện tiếng nói riêng. Tiếng nói riêng ấy sẽ giúp khẳng định giá trị, năng lực của bản thân, giúp ta có sự kết nỗi với tập thể, giúp đấu tranh với cái xấu, cái ác..
