Đọc - Hiểu trích đoạn tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam

Trống cầm canh ở huyện đánh tung lên một tiếng ngắn, khô khan, không vang động ra xa, rồi chìm ngay vào bóng tối. Người vắng mãi, trên hàng ghế chị Tí mới có hai ba bác phu ngồi uống nước và hút thuốc lào. Nhưng một lát từ phố huyện đi ra, hai ba người cầm đèn lồng lung lay các bóng dài: Mấy người làm công ở hiệu khách đi đón bà chủ ở tỉnh về. Bác Siêu nghển cổ nhìn ra phía ga, lên tiếng:

- Đèn ghi đã ra kia rồi.

Liên cũng trông thấy ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất, như ma trơi. Rồi tiếng còi xe lửa ở đâu vang lại, trong đêm khuya kéo dài ra theo gió xa xôi. Liên đánh thức em:

- Dậy đi, An. Tàu đến rồi.

An nhỏm dậy, lấy tay dụi mắt cho tỉnh hẳn. Hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi. Một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa, tiếp đến tiếng hành khách ồn ào khe khẽ. Mấy năm nay buôn bán kém nên người lên xuống ít, có khi hai chị em đợi chờ chẳng thấy ai. Trước kia, ở sân ga, có mấy hàng cơm mở đón khách, đèn sáng cho đến nửa đêm. Nhưng bây giờ họ đóng cửa cả rồi, cũng im lặng tối đen như ngoài phố.

Hai chị em chờ không lâu. Tiếng còi đã rít lên, và tàu rầm rộ đi tới. Liên dắt em đứng dậy để nhìn đoàn xe vụt qua, các toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường. Liên chỉ thoáng trông thấy những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính sáng. Rồi chiếc tàu đi vào đêm tối, để lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt. Hai chị em còn nhìn theo cái chấm đỏ của chiếc đèn xanh trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre.

(Trich Hai đứa trẻ - Thạch Lam, Ngữ văn 11, Tập một, NXB Giáo dục, 2009, tr. 99-100)

Câu 1. Đoạn văn trên sử dụng những phương thức biểu đạt nào? (1đ)

Câu 2. Hình ảnh đoàn tàu xuất hiện được tác giả miêu tả qua những chi tiết nào? Ý nghĩa? (2đ)

Câu 3. Chỉ ra bút pháp tương phản về âm thanh và ánh sáng của đoàn tàu với âm thanh và ánh sáng của phố huyện lúc chiều tàn ? (2đ)

Giải

Câu 1. Tự sự, miêu tả, biểu cảm

Câu 2. *Hình ảnh đoàn tàu xuất hiện qua chi tiết:

- Đèn ghi đã ra kia rồi.. Liên cũng trông thấy ngọn lửa xanh biếc.

- Tiếng còi xe lửa.. Hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi.

*Ý nghĩa:

- Âm thanh: Sôi động

- Ánh sáng: Rực rỡ

=> Làm cho cuộc sống trở nên sôi động, linh hoạt hơn. Con tàu như đã đem đến một chút thế giới khác khi đi qua phố huyện.

Câu 3. *Bút pháp tương phản về âm thanh và ánh sáng của đoàn tàu với âm thanh và ánh sáng:

- Âm thanh đoàn tàu: Còi xe lửa kéo dài; Tiếng dồn dập; Tiếng rít mạnh vào ghi; Còi rít lên; Tàu rầm rộ đi tới -> huyên náo, sôi động,

>< Âm thanh phố huyện: Tiếng trống thu không từng tiếng một;Tiếng ếch nhái.

- Ánh sáng đoàn tàu: Ngọn lửa xanh biếc; Khói bừng trắng sáng; Đèn sáng trưng; Đồng và kền lấp lánh; Các cửa kính sáng -> ánh sáng mạnh mẽ rực rỡ ><Ánh sáng phố huyện: Khe sáng; Quầng sáng; Chấm nhỏ lơ lửng; Thưa thớt từng hột sáng-> ánh sáng yếu ớt, tù mù.