

Đọc hiểu: Tổ quốc nhìn từ biển
Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi
TỔ QUỐC NHÌN TỪ BIỂN
"Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển
Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa
Ngàn năm trước con theo cha xuống biển
Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa
Đất Tổ quốc khi chập chờn bóng giặc
Các con nằm thao thức phía Trường Sơn
Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả
Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn
Nếu Tổ quốc hôm nay nhìn từ biển
Mẹ Âu Cơ hẳn không thể yên lòng
Sóng lớp lớp đè lên thềm lục địa
Trong hồn người có ngọn sóng nào không".
(Trích Tổ quốc nhìn từ biển - Nguyễn Việt Chiến, ngày 28/5/2011)
Câu 1: Phương thức biểu đạt của bài thơ trên là gì?
A. Tự sự
B. Miêu tả
C. Biểu cảm
Câu 2: Thể thơ của đoạn thơ trên là gì?
A. Thơ tự do
B. Thơ Đường luật
C. Thơ 8 chữ
Câu 3. Phong cách nghệ thuật của bài thơ trên là gì?
A. Phong cách sinh hoạt
B. Phong cách báo chí
C. Phong cách nghệ thuật
Câu 4: Truyền thuyết nào được gợi ra trong đoạn thơ trên?
A. Truyền thuyết về sự hình thành đất nước
B. Con rồng cháu tiên
C. Sơn Tinh - Thủy Tinh
Câu 5: Ý nghĩa của từ "bão giông"?
A. Chỉ những hiểm họa từ thiên nhiên.
B. Ám chỉ sự xâm phạm chủ quyền đất nước từ biển.
C. Cả giông bão thiên nhiên và hiểm họa đối với chủ quyền đất nước.
Câu 6. Chỉ ra biện pháp tu từ và ý nghĩa hai dòng thơ: Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả / Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn.
Câu 7. Nhan đề Tổ quốc nhìn từ biển gợi cho em những cảm xúc, suy nghĩ gì?
Câu 8. Từ đoạn thơ, hãy viết một đoạn văn ngắn thể hiện ý thức trách nhiệm của bản thân đối với Tổ quốc.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Câu 1. C. Biểu cảm
Chủ yếu của bài thơ là cảm xúc của người lính dưới góc nhìn từ biển đảo.
Câu 2. C. Thơ 8 chữ
Câu 3. C. Phong cách nghệ thuật
Câu 4. B. Con rồng cháu tiên
Thông qua các cụm từ gợi mở như "ngàn năm trước con theo cha xuống biển" - ngụ ý về năm mươi người con theo cha là Lạc Long Quân xuống biển trong truyền thuyết. Hay "mẹ lên rừng", "mẹ Âu Cơ" - nhắc về chi tiết năm mươi con theo mẹ lên non.
Ý nghĩa của truyền thuyết này là nhằm nhấn mạnh và gợi nhớ rằng dân ta là người cùng nguồn cùng cội, nên đoàn kết đứng dậy bảo vệ quê hương, đập tan âm mưu xâm chiếm tổ quốc của bọn giặc ngoại xâm.
Câu 5. B. Ám chỉ sự xâm phạm chủ quyền đất nước từ biển.
Câu 6. Biện pháp tu từ: So sánh, nhân hóa
Nhân hóa: Biển "cần lao" như con người. So sánh "như áo mẹ bạc sờn".
Ý nghĩa: Tăng tính biểu đạt cho câu thơ, tăng sức gợi hình gợi cảm. Đồng thời thể hiện được rằng biển tổ quốc ta lúc nào cũng cố gắng bồi đắp, xây dựng cho tổ quốc quê hương. Nó cũng là một phần của đất nước, như người mẹ dang đôi tay rộng lớn, đêm ngày tần tảo vung bồi phù sa, mang đến nguồn lợi thủy sản phong phú.
Câu 7.
Một nha đề ngắn gọn giản dị lại thể hiện được một góc nhìn mới - ta thường thể hiện tình cảm từ góc nhìn là người con đất liền yêu thương biển đảo, là những người từ đất liền bước ra biển đảo để bảo vệ lãnh thổ, quê hương. Nhưng tổ quốc nhìn từ biển lại ngược lại, nó là sự da diết, đau thương và lo lắng từ biển nhìn về đất liền. Là sự sợ sệt khi phải chia cắt, là nỗi đau đáu nếu ngày mai biển bị kẻ xâm lăng chiếm lấy, nếu ngày mai biển chẳng còn là biển của tổ quốc.
Câu 8.
Với nhiều người, Tổ quốc là quê hương mà họ lớn lên, nuôi họ thành người. Thế nhưng ở đâu đó nơi xa xâm, quê hương còn gồm cả những ngọn sóng biển dập dìu, cả đám mây nơi vùng trời xa xa. Tuổi trẻ của chúng ta luôn phải gánh trên vai mình một trách nhiệm to lớn - bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, để đền đáp bao xương máu mà ông cha ta đã ngã xuống, hi sinh cho chúng ta. Thế trách nhiệm của chúng ta là gì? Là vác súng ra chiến trường? Nhưng bạn ơi, chiến trường đâu chỉ có súng đạn, còn cả lời nói, cả tri thức và vị thế của chính chúng ta.
[HIDETHANKS=1]Thế nên mỗi người học sinh cần phải cố gắng, lấy sách vỡ làm chiến trường, lấy bút làm vũ khí, cố gắng phấn đấu học tập để lớn lên thành người có ích cho xã hội. Chỉ khi bạn trở thành hữu ích thì nước ta mới có thể phát triển, mới có thể "sánh vai với các cường quốc năm châu". Và chỉ có khi như thế ta mới có sức mạnh tuyệt đối để bảo vệ tổ quốc. Những người sống trong thời bình, đạp lên xương máu ông cha mà lại buông thả bản thân, để mặc mình đắm chìm trong con đường sai trái là những người làm nhục sứ mệnh của tuổi trẻ, làm phụ lòng tổ quốc.[/HIDETHANKS]