[Thùy Minh]

Đọc hiểu Lời ru của mẹ - Xuân Quỳnh​

Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu:

Lời ru ẩn nơi nào
Giữa mênh mang trời đất
Khi con vừa ra đời
Lời ru về mẹ hát

Lúc con nằm ấm áp
Lời ru là tấm chăn
Trong giấc ngủ êm đềm
Lời ru thành giấc mộng

Khi con vừa tỉnh giấc
Thì lời ru đi chơi
Lời ru xuống ruộng khoai
Ra bờ ao rau muống

Và khi con đến lớp
Lời ru ở cổng trường
Lời ru thành ngọn cỏ
Đón bước bàn chân con

Mai rồi con lớn khôn
Trên đường xa nắng gắt
Lời ru là bóng mát
Lúc con lên núi thẳm
Lời ru cũng gập ghềnh
Khi con ra biển rộng
Lời ru thành mênh mông.

Lời ru của mẹ - Thơ Xuân Quỳnh, NXB Đồng Nai, 1997

Câu 1: Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?

Câu 2: Bài thơ trên viết về đề tài gì?

Câu 3: Ý nghĩa ẩn dụ của các từ ngữ sau là gì: Đường xa nắng gắt, núi thẳm.

Câu 4: Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong các câu thơ:

Lúc con nằm ấm áp

Lời ru là tấm chăn.

Câu 5: Hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào trogn bài thơ trên?

Câu 6: Nhận xét về âm hưởng, giọng điệu của bài thơ.

Câu 7: Từ "lời ru" lặp lại bao nhiêu lần trong bài thơ, thể hiện điều gì?

Câu 8: Nêu suy nghĩ của em về vẻ đẹp của tình mẫu tử trong bài thơ Lời ru của mẹ.

Câu 9: Em hãy kể tên 3 bài thơ mà em biết viết về mẹ.

Câu 10: Nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ trên là gì?

Gợi ý trả lời câu hỏi:

Câu 1: Bài thơ trên được viết theo thể thơ: Năm chữ (ngũ ngôn).

Câu 2: Bài thơ trên viết về đề tài: Gia đình (tình cảm mẹ - con).

Câu 3: Ý nghĩa ẩn dụ của các từ ngữ đường xa nắng gắt, núi thẳm: Tượng trưng cho những khó khăn, thử thách trong hành trình cuộc sống của mỗi người.

Câu 4:

Lúc con nằm ấm áp

Lời ru là tấm chăn.

- Biện pháp tu từ: So sánh

A: Lời ru;

B: Tấm chăn;

Từ so sánh: Là.

- Tác dụng:

+ Làm nổi bật ý nghĩa lời ru của mẹ: Giống như tấm chăn ấm áp ấp ủ con; thể hiện tình yêu của mẹ dành cho con cũng như tình yêu con dành cho mẹ.

+ Tăng tính gợi hình, biểu cảm, sự sinh động, hấp dẫn cho câu thơ.

Câu 5: Hình ảnh người mẹ trong bài thơ trên: Người mẹ trong bài thơ trên đã ru con suốt hành trình tuổi thơ, khiến người con có cảm nhận lời ru của mẹ luôn cạnh bên, gần gũi, ấm áp, yêu thương. Qua lời ru, có thể thấy người mẹ trong bài thơ là người phụ nữ tần tảo, giàu tình yêu thương.

Câu 6: Nhận xét về âm hưởng, giọng điệu của bài thơ:

Bài thơ mang âm hưởng nhẹ nhàng, thiết tha, sâu lắng. Âm hưởng ấy được tạo nên bởi thể thơ ngũ ngôn, từ ngữ giản dị, giàu cảm xúc, điệp từ "lời ru" lặp lại nhiều lần trong bài thơ..

Câu 7: Từ "lời ru" lặp lại 11 lần trong bài thơ, thể hiện tình yêu thương mẹ dành cho con, gửi gắm trogn từng lời ru, đồng thời thể hiện lòng biết ơn của con trước sự chăm sóc ân cần của mẹ.

Câu 8: Nêu suy nghĩ của em về vẻ đẹp của tình mẫu tử trong bài thơ Lời ru của mẹ.

- Vẻ đẹp tình mẫu tử được biểu đạt qua hình ảnh lời ru của mẹ

+ Mẹ ấp ủ yêu thương trong những tháng ngày hoài thai và chào đón con ra đời bằng lời ru ngọt ngào, ấm áp (Khổ 1)

+ Mẹ chăm sóc, nuôi dưỡng hình hài và bồi đắp tâm hồn, trí tuệ của con trong những tháng ngày tuổi thơ (Khổ 2, 3, 4)

+ Mẹ đồng hành, chở che, dõi theo, giúp con vững bước trên đường đời vô vàn gian truân, thử thách (Khổ 5)

Qua lời ru, nhà thơ đã khắc họa chân thực và xúc động vẻ đẹp của tình mẫu tử: Yêu thương vô bờ bến, hi sinh tất cả vì con, mong mỏi con bình yên, hạnh phúc và thành công

- Vẻ đẹp tình mẫu tử còn được biểu đạt qua tình cảm con dành cho mẹ: Con cảm nhận được tình yêu thương của mẹ qua lời ru; từ đó biết ơn mẹ, yêu thương, kính trọng mẹ

Câu 9: Ba bài thơ viết về mẹ: Mẹ (Đỗ Trung Lai) ; Về thăm mẹ (Đinh Nam Khương) ; À ơi tay mẹ (Bình Nguyên).

Câu 10: Nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ trên:

- Thể thơ năm chữ, linh hoạt trong vần nhịp;

- Âm hưởng, giọng điệu bài thơ: Thiết tha, sâu lắng;

- Ngôn ngữ: Giản dị, tinh tế, giàu hình ảnh, cảm xúc;

- BPTT: Điệp từ "lời ru", phép ẩn dụ, so sánh..