Đọc hiểu: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia - Thân Nhân Trung

Đọc đoạn trích sau:

Hiền tài là nguyên khí của quốc gia bởi họ là những tinh hoa quy tụ, chắt lọc những phẩm chất, tâm hồn, tài năng xuất chúng trong nhân dân. Có những người tài mới có khả năng lãnh đạo, để người dân tin tưởng và nghe theo. Bởi trong một quốc gia, bộ phận lãnh đạo điều hành nhà nước luôn đóng vai trò chủ chốt. Nhà nước đã từng trọng đãi hiền tài, làm đến mức cao nhất để khích lệ nhân tài, đề cao danh tiếng, phong tước cấp bậc, ghi tên ở bảng vàng, ban yến tiệc. Nhưng những việc đã làm chưa xứng với vai trò, vị trí của hiền tài, vì vậy cần phải khắc bia tiến sĩ để lưu danh sử sách.

(Hiền tài là nguyên khí của quốc gia - Thân Nhân Trung)

​

Câu hỏi:

Câu 1: Theo bạn, hiền tài là gì? Hãy cho ví dụ về một hiền tài trong lịch sử hoặc hiện đại.

Câu 2: Theo bạn, vì sao hiền tài lại được coi là nguyên khí của quốc gia? Hãy nêu lý do và giải thích.

Câu 3: Theo bạn, nhà nước đã làm gì để trọng đãi hiền tài? Hãy kể ra ít nhất ba việc mà nhà nước đã làm.

Câu 4: Theo bạn, vì sao việc khắc bia tiến sĩ lại có ý nghĩa quan trọng? Hãy nêu ít nhất hai ý nghĩa của việc này.

Câu 5: Theo bạn, bài văn bia này thuộc thể loại văn nghị luận hay văn miêu tả? Hãy cho biết dấu hiệu nhận biết và giải thích.

Câu 6: Theo bạn, hiện nay nhà nước và xã hội ta có đang trọng dụng hiền tài không? Hãy cho ví dụ cụ thể.

Câu 7: Theo bạn, làm thế nào để mình trở thành một hiền tài cho đất nước? Hãy cho biết ít nhất ba cách.

Gợi ý:

Câu 1: Hiền tài là những người có đức, có tài, có lòng yêu nước, có khả năng đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Ví dụ về một hiền tài trong lịch sử là Nguyễn Trãi, một danh nhân văn hóa, một nhà chính trị, quân sự, ngoại giao xuất sắc, một nhà thơ lớn của Việt Nam. Ông đã có công lớn trong việc đánh giặc Minh, giành lại độc lập cho nước nhà.

Câu 2: Hiền tài được coi là nguyên khí của quốc gia vì họ là những người có tầm nhìn xa, có kiến thức sâu rộng, có tinh thần trách nhiệm cao, có khát vọng vươn lên. Họ là những người có thể lãnh đạo, điều hành nhà nước, giải quyết các vấn đề nan giải, đưa ra các chính sách phù hợp, tạo ra sự tin tưởng và đoàn kết trong nhân dân. Họ cũng là những người có thể sáng tạo ra các tác phẩm văn hóa, khoa học, kỹ thuật, góp phần nâng cao đời sống tinh thần và vật chất của xã hội.

Câu 3: Nhà nước đã làm nhiều việc để trọng đãi hiền tài, ví dụ như:

- Ban cho họ các phong tước cao quý, như tiến sĩ, quan lại, quan tòa..

- Ghi tên họ ở bảng vàng trong văn miếu để tỏ lòng kính trọng và biết ơn.

- Ban cho họ các yến tiệc hoành tráng để thể hiện sự quan tâm và đối xử ân cần.

- Khắc bia tiến sĩ để lưu danh sử sách, để hậu thế biết đến và noi theo.

Câu 4: Việc khắc bia tiến sĩ có ý nghĩa quan trọng vì:

- Nó là cách để vinh danh những người có công cố gắng học tập và thi đỗ cao.

- Nó là cách để khuyến khích nhân tài phấn đấu và rèn luyện danh tiết.

- Nó là cách để dẫn dắt việc dĩ vãng và chỉ lối tương lai cho các thế hệ sau.

- Nó là cách để củng cố mệnh mạch cho nhà nước và bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Câu 5: Bài văn bia này thuộc thể loại văn nghị luận vì:

- Nó có mục đích bày tỏ quan điểm và thuyết phục người đọc về giá trị của hiền tài và việc khắc bia tiến sĩ.

- Nó sử dụng các biện pháp nghị luận như:

+ Khẳng định: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia..

+ Lập luận: Bởi trong một quốc gia..

+ Ví dụ: Nhà nước đã từng trọng đãi hiền tài..

+ So sánh: Nhưng những việc đã làm chưa xứng..

+ Kết luận: Vì vậy cần phải khắc bia tiến sĩ..

Câu 6: Theo tôi, hiện nay nhà nước và xã hội ta có đang trọng dụng hiền tài, nhưng chưa đủ. Ví dụ như:

+ Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách để khuyến khích, tôn vinh và hỗ trợ các nhà khoa học, nhà giáo, nhà văn, nghệ sĩ..

+ Xã hội đã có nhiều hoạt động để tuyên dương, biểu dương và khen thưởng các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học, kinh tế..

+ Tuy nhiên, cũng còn nhiều bất cập và khó khăn trong việc phát hiện và sử dụng hiền tài, ví dụ như:

- Một số người có tài bị bỏ qua hoặc bị ghen ghét, chèn ép bởi những kẻ tham quyền lợi.

- Một số người có tài bị thiếu điều kiện và môi trường để phát triển khả năng của mình.

- Một số người có tài bị lôi kéo vào những hoạt động tiêu cực hoặc xa rời với thực tiễn xã hội.

Câu 7: Theo tôi, để trở thành một hiền tài cho đất nước, mình cần làm ít nhất ba cách sau:

+ Học tập chăm chỉ và không ngừng nâng cao kiến thức, kỹ năng, phẩm chất của bản thân.

+ Có lòng yêu nước và quan tâm đến các vấn đề xã hội, sẵn sàng góp phần giải quyết các vấn đề nan giải.

+ Có tinh thần sáng tạo và không ngại thử thách, không ngừng tìm kiếm và áp dụng các giải pháp mới cho sự phát triển của đất nước.