Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới: Thần Sét Trong đám tướng lĩnh của Ngọc Hoàng trước tiên phải kể đến thần Sét. Thần Sét có danh hiệu là Thiên lôi, cũng có khi gọi là ông Sấm, thần mặt mũi rất nanh ác, tiếng quát tháo rất dữ dội. Thần chuyên một việc thi hành luật pháp ở trần gian, hành động của thần phản ánh sự thịnh nộ của Ngọc Hoàng. Thần có một lưỡi búa đá. Khi xử án kẻ nào dù là người, là vật, là cây cỏ thì thần tự mình nhảy xuống tận nơi trỏ ngọn cờ vào đầu tội nhân rồi dùng lưỡi búa bổ lên đầu, chứ không chém vào cổ. Có khi thần không mang lưỡi búa lên theo mà quẳng luôn tại đó. Thần thường ngủ về mùa đông vào khoảng tháng hai tháng ba mới lại dậy làm việc. Tính thần Sét rất nóng nảy: Hễ Ngọc Hoàng sai là đi ngay, hễ thấy là đánh liền cho nên cũng có lúc làm cho người, vật chết oan. Vì thế mà thần Sét đã có lúc bị Ngọc Hoàng phạt vì đánh lầm giết hại kẻ vô tội. Người ta kể chuyện: Có lần thần bị bắt nằm im một nơi không cựa quậy ở trong một đám rừng ở Thiên đình. Con gà thần của Ngọc Hoàng được lệnh thỉnh thoảng lại mổ một cái làm cho thần đau nhói cả người nhưng không biết làm thế nào được. Khi được Ngọc Hoàng tha, thần có thói quen hễ nghe thấy tiếng gà là giật mình. Mỗi lần có chớp rạch, biết thần Sét sắp xuống, người hạ giới thường bắt chước tiếng gọi là để dọa thần có lẽ cũng là vì cớ đó. Thần Sét kể ra thì cực oai, cực dữ, nhưng không ai có thể tưởng tượng được rằng thần bị thua Cường Bạo Đại Vương. Mặc dầu ông Cường Bạo sau rồi cũng bị thần Sét đánh chết nhưng câu chuyện này đã một dạo làm cho cả thiên đình xấu hổ. (Theo Nguyễn Đổng Chi Tác phẩm được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh, Sđd, tr. 87-88) Hãy trả lời những câu hỏi sau đây: Câu 1: Chỉ ra các từ ngữ chỉ thời gian và không gian của câu chuyện. Câu 2: Trong văn bản, thần Sét được Ngọc Hoàng giao cho công việc gì? Nêu nội dung bao quát của truyện. Câu 3: Hãy chỉ ra những dấu hiệu giúp bạn nhận ra thần Sét là một truyện thần thoại? Câu 4: Chi tiết Thần thường ngủ về mùa đông vào khoảng tháng hai tháng ba mới lại dậy làm việc được tác giả dân gian tạo ra nhằm lí giải điều gì? Câu 5: Hình tượng thần Sét phản ánh quan niệm, nhận thức gì của người xưa về thế giới tự nhiên? Câu 6: Thông điệp mà người xưa gửi gắm qua câu chuyện này là gì? Gợi Ý Câu Trả Lời Câu 1: Các từ ngữ chỉ thời gian: Mùa đông vào khoảng tháng hai tháng ba Không gian: Trần gian Câu 2: Trong văn bản, thần Sét được Ngọc Hoàng giao cho công việc thi hành luật pháp ở trần gian, hành động của thần phản ánh sự thịnh nộ của Ngọc Hoàng. Nội dung bao quát của truyện: Kể về câu chuyện xoay quanh về công việc của thần Sét, sự phẫn nộ của Ngọc Hoàng và hình phạt đối với hành động đánh sai người của thần Sét. Câu 3: Những dấu hiệu giúp ta nhận ra thần Sét là một truyện thần thoại: - Thần Sét trong truyện là một vị thần - Thời gian, không gian trong truyện không xác định, chỉ mang tính chất ước lệ - Chi tiết, nhân vật, nội dung trong truyện chủ yếu lý giải về hiện tượng tự nhiên. - Hình dạng thần Sét được miêu tả trong truyện: "Mặt mũi rất nanh ác", "tiếng quát tháo rất dữ dội" hành động tạo ra sấm sét nói lên sự nguy hiểm cho con người mỗi khi xuất hiện hiện tượng sấm sét. - Việc làm của thần Sét là thi hành luật pháp, trừng trị kẻ có tội nhưng đôi khi vẫn đánh nhầm người để lại hậu quả khôn lường, đau khổ muôn vàn cho con người. Trong truyện, thần Sét thường ngủ vào mùa đông, điều đó lý giải mùa đông thường không có sấm sét. Câu 4: Chi tiết Thần thường ngủ về mùa đông vào khoảng tháng hai tháng ba mới lại dậy làm việc được tác giả dân gian tạo ra nhằm lí giải vào mùa đông không có hiện tượng sấm sét. Câu 5: Hình tượng thần Sét phản ánh quan niệm, nhận thức của người xưa về thế giới tự nhiên: Con người quan niệm các hiện tượng xảy ra trong cuộc sống đều có nguyên do. Mỗi sự vật, sự việc xảy ra trong đời sống đều có linh hồn nên các chi tiết sự vật, sự việc trong truyện được nhân hóa, sáng tạo với những đặc điểm, tính cách, công việc cụ thể như vị thần. Câu 6: Thông điệp mà người xưa gửi gắm qua câu chuyện: - Giải thích hiện tượng xảy ra trong đời sống bằng trí tưởng tượng, sáng tạo phong phú, đa dạng. - Nói lên việc làm sai lầm của thần Sét gây hậu quả nghiệm trọng cho con người. - Ta nhận thấy sự nguy hiểm, tác hại khôn lường của hiện tượng sấm sét đối với con người và mọi mặt trong đời sống. - Từ đó, mỗi người có cái nhìn đúng đắn về tác hại của hiện tượng sấm sét và nhận thức được việc bảo vệ chính mình để tránh khỏi sấm sét.
