Đọc hiểu: Chớ vội vã dù dòng đời xô ngã - Ta muốn có một cuộc sống bình thường

Đọc hiểu văn bản là một trong số những kĩ năng quan trọng cần được rèn luyện thường xuyên của người học sinh. Để đọc hiểu được văn bản, không chỉ là văn bản được hướng dẫn dưới sự định hướng của giáo viên mà còn là văn bản ngoài sách giáo khoa, người học phải vận dụng tất cả các kiến thức của ba phân môn: Văn học, tiếng Việt, làm văn trên nhiều phương diện như: Thể loại văn học, thể thơ, các yếu tố thuộc về hình thức, nội dung văn bản; phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ, phép liên kết, biện pháp tu từ..

Sau đây là một số bài đọc hiểu về đoạn trích trích trong cuốn sách Chớ vội vã dù dòng đời xô ngã của Gytaso Rinpoche nhằm luyện tập kĩ năng đọc hiểu cho các bạn học sinh:

Đọc hiểu: Chớ vội vã dù dòng đời xô ngã - Gytaso Rinpoche
​

Đọc đoạn trích sau:

Ta muốn có một cuộc sống bình thường thì sẽ gặp phải những khó khăn bình thường; ta muốn có cuộc sống tốt đẹp thì sẽ gặp phải những khó khăn lớn hơn. Đây chính là sự công bằng của cuộc đời, nếu vượt qua được thì ta sẽ là người chiến thắng; nếu không vượt qua được thì hãy ngoan ngoãn quay về cuộc sống trước đó. Có thực hiện được ước mơ hay không, không phải dựa vào ta thông minh đến đâu mà là xem ta có mỉm cười vượt qua mọi cửa ải khó khăn hay không. Điều già đi đầu tiên chưa bao giờ là dung mạo bề ngoài, mà chính là sự lụi tàn của tinh thần xông pha không mệt mỏi.

Ta leo lên được đỉnh núi nào thì đạt được độ cao đó; ta đạt được chừng nào được quyết định bởi trước đó ta đã nỗ lực bao nhiêu; chúng ta có cuộc sống như thế nào là do trước đó chúng ta đã từng vượt qua những khó khăn, rào cản ra sao. Khi ta ngưỡng mộ tiền bạc và địa vị của người khác thì cũng nên đặt mắt mình vào những nỗ lực và cố gắng mà họ đã bỏ ra chứ không nên chỉ nhìn vào những gì mà họ đạt được.

Có nhiều người không vượt qua được những khó khăn thử thách đặt giữa thành công nên cuối cùng đành chịu cảnh "sắp thành lại bại". Yếu tố quyết định thu hoạch nhiều hay ít, không phải do thế giới này cho ta nhiều hay ít mà chính là dũng khí và trí tuệ ta đã bỏ ra bao nhiêu trước khó khăn. Bởi vậy, ta có thể biến ước mơ thành hiện thực hay không điều quan trọng chính là khi đứng trước cơ hội, thái độ của ta là lo sợ trước sau, bão tàn thủ khuyết, hay là dùng sức mạnh vũ bão để chiến thắng khó khăn nơi đầu sóng, ngọn gió. Đối với người biết mỉm cười đối diện với khó khăn và luôn giữ nụ cười đến phút cuối cùng thì những gì họ đạt được là điều đương nhiên.

(Chớ vội vã dù dòng đời xô ngã, Gytaso Rinpoche, NXB Hồng Đức, 2019, trang 183 -184)

​

ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1​

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.

Câu 2: Theo đoạn trích, điều khác biệt giữa người muốn có cuộc sống bình thường và người muốn có cuộc sống tốt đẹp là gì?

Câu 3: Anh/chị hiểu "mỉm cười vượt qua mọi cửa ải khó khăn" là thái độ như thế nào, có ý nghĩa gì đối với thành công của mỗi người?

Câu 4: Câu văn sau có ý nghĩa gì với anh chị: "Đối với người biết mỉm cười đối diện với khó khăn và luôn giữ nụ cười đến phút cuối cùng thì những gì họ đạt được là điều đương nhiên."

Câu 5: Viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của tinh thần lạc quan.

Định hướng làm bài

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên: nghị luận

Câu 2: Theo đoạn trích, điều khác biệt giữa người muốn có cuộc sống bình thường và người muốn có cuộc sống tốt đẹp là: Ta muốn có một cuộc sống bình thường thì sẽ gặp phải những khó khăn bình thường; ta muốn có cuộc sống tốt đẹp thì sẽ gặp phải những khó khăn lớn hơn.

Câu 3:

"Mỉm cười vượt qua mọi cửa ải khó khăn" là thái độ lạc quan, tích cực, luôn nghĩ đến những khía cạnh tươi sáng của vấn đề dù trong hoàn cảnh bất lợi.

Đây là thái độ đúng đắn, sáng suốt, có ý nghĩa quyết định đối với thành công của mỗi người. Vì suy nghĩ tích cực giúp ta thêm mạnh mẽ, có động lực tiếp tục đối mặt khó khăn; giúp ta sáng suốt, tỉnh táo nhìn nhận lại vấn đề; giúp ta sáng suốt tìm ra phương hướng giải quyết...

Câu 4: Câu văn sau có ý nghĩa gì với anh chị: "Đối với người biết mỉm cười đối diện với khó khăn và luôn giữ nụ cười đến phút cuối cùng thì những gì họ đạt được là điều đương nhiên."

Câu văn trên đề cao vai trò của thái độ lạc quan, tích cực của con người trong cuộc sống: quyết định những gì mà người đó đạt được.

Từ đó, cho em hiểu rằng, trước khó khăn, chúng ta cần dũng cảm đối mặt bằng tâm thế vững vàng, suy nghĩ lạc quan, tích cực; và cần duy trì tâm thế, thái độ ấy đến cùng...

Câu 5: Đoạn văn 200 chữ: ý nghĩa của tinh thần lạc quan.

Nếu khi chết đi, mỗi người biến thành một cuốn sách, thì nội dung cuốn sách chính là cuộc đời của người đó. Ta muốn trở thành một cuốn sách như thế nào là do chính bản thân ta quyết định. Để trở thành một cuốn sách hữu ích, khiến người người nhớ mãi, cách sống, thái độ sống của ta phải tích cực. Trong đó, tinh thần lạc quan là quan trọng. Lạc quan là luôn tin tưởng, hi vọng vào những điều thuận lợi, tốt đẹp ở tương lai. Với mỗi người, tinh thần lạc quan có ý nghĩa thúc đẩy sự kiên cường, giúp con người có sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Lạc quan giúp con người có niềm tin về bản thân và hướng đến một khát vọng tốt đẹp. Lạc quan loại bỏ căng thẳng, mệt mỏi, người sống lạc quan luôn cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc và tràn đầy năng lượng. Lạc quan khi đối diện với khó khăn, thất bại còn khiến tinh thần ta, trí óc ta luôn tỉnh táo, sáng suốt để nhìn nhận vấn đề một cách thấu suốt và tìm ra hướng đi đúng đắn. Người lạc quan còn có thể lan tỏa đến những người xung quanh, đến xã hội nguồn năng lượng, cảm xúc tích cực từ chính hạnh phúc và năng lượng tràn đầy của họ. Họ cũng sẽ có được tình cảm yêu mến của mọi người... Tôi vẫn nhớ mãi hình ảnh của cô gái Phương Anh ngồi trên xe lăn mà vẫn tỏa sáng trên sáng khấu Vietnam Gottalent bởi giọng hát nội lực và nụ cười, nét rạng rỡ luôn thường trực trên khuôn mặt xinh xắn. Còn biết bao nhiêu con người như thế giữa cuộc đời rộng lớn này. Hãy sống lạc quan để cuốn sách cuộc đời ta thêm ý nghĩa.

 

ĐỀ ÔN TẬP SỐ 2​

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1: Theo đoạn trích, "sự công bằng của cuộc đời" thể hiện qua sự đánh giá, nhìn nhận nào?

Câu 2: Câu văn sau khẳng định vai trò của yếu tố nào đối với thành công của mỗi người: Bởi vậy, ta có thể biến ước mơ thành hiện thực hay không điều quan trọng chính là khi đứng trước cơ hội, thái độ của ta là lo sợ trước sau, bão tàn thủ khuyết, hay là dùng sức mạnh vũ bão để chiến thắng khó khăn nơi đầu sóng, ngọn gió. Theo anh/chị, "sức mạnh vũ bão để chiến thắng khó khăn nơi đầu sóng, ngọn gió" có thể là sức mạnh đến từ đâu?

Câu 3: Theo anh/chị, điều gì sẽ xảy ra nếu "khi đứng trước cơ hội, thái độ của ta là lo sợ trước sau, bão tàn thủ khuyết"?

Câu 4: Vì sao "Đối với người biết mỉm cười đối diện với khó khăn và luôn giữ nụ cười đến phút cuối cùng thì những gì họ đạt được là điều đương nhiên."?

Câu 5: Viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của tinh thần xông pha không mệt mỏi đối với thành công của mỗi người.

​

Định hướng làm bài

Câu 1: Theo đoạn trích, "sự công bằng của cuộc đời" thể hiện qua sự đánh giá, nhìn nhận:

- Ta muốn có một cuộc sống bình thường thì sẽ gặp phải những khó khăn bình thường; ta muốn có cuộc sống tốt đẹp thì sẽ gặp phải những khó khăn lớn hơn.

- Nếu vượt qua được thì ta sẽ là người chiến thắng; nếu không vượt qua được thì hãy ngoan ngoãn quay về cuộc sống trước đó.

Câu 2: Câu văn: "Bởi vậy, ta có thể biến ước mơ thành hiện thực hay không điều quan trọng chính là khi đứng trước cơ hội, thái độ của ta là lo sợ trước sau, bão tàn thủ khuyết, hay là dùng sức mạnh vũ bão để chiến thắng khó khăn nơi đầu sóng, ngọn gió." khẳng định sức mạnh của yếu tố ý chí, tinh thần đối với thành công của mỗi người.

"Sức mạnh vũ bão để chiến thắng khó khăn nơi đầu sóng, ngọn gió" chính là sức mạnh đến từ ý chí, trí tuệ của mỗi người.

Câu 3: Nếu "khi đứng trước cơ hội, thái độ của ta là lo sợ trước sau, bão tàn thủ khuyết":

- Đánh mất cơ hội của bản thân;

- Không có được những bước đi lớn lao để đi đến thành công lớn lao.

Câu 4: "Đối với người biết mỉm cười đối diện với khó khăn và luôn giữ nụ cười đến phút cuối cùng thì những gì họ đạt được là điều đương nhiên." vì:

- Người có thái độ lạc quan, tích cực sẽ có động lực tinh thần để kiên trì theo đuổi mục tiêu;

- Người có thái độ lạc quan, tích cực sẽ có phương pháp, cách thức để đối diện với khó khăn, từ đó có được thành quả.

Câu 5: Đoạn văn 200 chữ: ý nghĩa của tinh thần xông pha không mệt mỏi đối với thành công của mỗi người.

"Đường đi khó không khó vì ngăn sông cách núi, mà khó vì lòng người ngại núi, e sông." Câu nói của Nguyễn Thái Học khẳng định ý nghĩa của tinh thần mạo hiểm, dám xông pha, dám đối mặt để có được thành công trong cuộc đời. Trước sóng cả mà sợ hiểm nguy, chiếc thuyền mãi neo bờ cát vắng, làm sao có thể cập bến thành công. Trước sóng cả mà vẫn căng buồm đạp sóng ra khơi, tất sẽ đạt được thành quả. Đối với mỗi người, tinh thần xông pha không mệt mỏi sẽ thôi thúc chúng ta quyết tâm đi đến được cái đích mà mình lựa chọn, không bị lung lay ý chí, bỏ cuộc giữa chừng. Với tinh thần ấy, dù vấp ngã, thất bại, con người cũng sẽ lại mạnh mẽ đứng lên bước tiếp. Sức mạnh sinh ra từ ý chí, tinh thần mạo hiểm là vô cùng, vô tận, nó có thể khiến ta làm nên những điều phi thường. Bác Hồ của chúng ta, ra đi với hai bàn tay trắng, nhưng với tinh thần yêu nước, học hỏi không ngừng, không ngừng vượt qua các trở ngại, thậm chí cảnh tù đày, giữ vững tinh thần xông pha thuở ban đầu, Người đã thành công, giải phóng đất nước khỏi các thế lực ngoại bang. Như vậy, chìa khóa thành công của mỗi người chính là tinh thần xông pha không mệt mỏi, là nhiệt huyết sôi trào của ý chí. Không có nhiệt huyết, tinh thần ấy, ta sẽ mãi như con rùa rụt cổ, chẳng dàm làm những điều lớn lao, chẳng có được thành công lớn lao. Vậy, ta không nên kiêng dè trở ngại, hãy dũng cảm xông pha bằng tinh thần quyết tâm cao độ, tất sẽ có ngày bội thu. Bởi:

Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi và lấp biển

Quyết chí ắt làm nên.