Thực tế tôi đã gặp rất nhiều người vì đau đầu mà dẫn đến nhiều vấn đề không giải quyết được: Ví như
Stress rồi nặng hơn là trầm cảm. Hoặc đau đầu do bệnh lý mà cứ tự uống thuốc giảm đau, một số không may dẫn đến tai biến nặng.
Đau đầu là triệu chứng mà ai cũng đã gặp, phải gặp thường xuyên trong cuộc đời của mình. Đau đầu là một triệu chứng (biểu hiện) của cả hàng chục bệnh chứ không phải là một bệnh. Tôi kể sơ những bệnh thường gặp gây nhức đầu: Mất ngủ, viêm xoang, suy nhược cơ thể, cao huyết áp, hạ huyết áp, thiếu máu, viêm họng, ngộ độc (thức ăn, nước uống), đau nữa đầu do co mạch máu (Migraine)..
Những bệnh nặng hơn và nguy hiểm gây đau đầu: Thiên đầu thống (glaucoma cấp), nhồi máu não, u não, ung thư các cơ quan khác cũng gây đau đầu..
Vậy mình xử lý đau đầu như thế nào?
1-Nhiều người tự ý (trong cuộc sống gặp thường) mua paracetamol (panadol) uống, tăng liều dần (có khi 2-3 viên/ lần). Hoặc uống giảm đau đầu mạnh hơn như là diclophenac, mobic, prednisolon.. rất là có hại.
2-Số người khá nhiều: Ra nhà thuốc mua vài liều thuốc (gồm 2-4 loại thuốc) uống cho qua cơn đau.
3-Nghe người quen bị đau giống vậy và uống thuốc theo họ
4-Theo chỉ dẫn trên mạng
5-Một số người có điều kiện (thậm chí vài người khó khăn) mới bị đau đầu là đi bệnh viện lớn ngay kiểm tra cho yên tâm (chụp CT, MRI đầu; xét nghiệm tìm ung thư).
Cả 4 trường hợp 1-4 trên đều không đúng, trường hợp thứ 5 không hợp lý và tốn kém khi chưa cần thiết.
*Tôi xin đưa ra gợi ý:
Xử lý khi bị đau đầu.
Mọi người xem và nếu thấy hợp lý theo ý của chính mình thì áp dụng khi gặp để mục đích tốt nhất cho sức khỏe, ít tiền, ít mất thời gian (Tôi luôn ưu tiên số một vẫn là bảo vệ sức khỏe tối ưu nhất, thứ hai mới là ít tiền, ít mất thời gian. Cả ba yếu tố này hài hòa nhau. Tôi sẽ bàn với mọi người yếu tố hài hòa ở chủ đề khác)
Chúng ta sẽ đi từ nhức đầu thường gặp và lành tính, đơn giản đến nặng, nguy hiểm và ít gặp.
Bảng tóm tắt xử trí đau đầu:
Ở trên là bảng tóm tắt để dễ nhớ, dễ dàng thực hiện khi gặp đau đầu (Vì khi đau đầu dễ mất bình tĩnh dẫn đến không quyết định hợp lý)
Bên dưới, nếu bạn nào có thời gian đọc thêm, tôi diễn giải rõ hơn.
1/ Đau đầu nhẹ, hoặc vừa, chỉ trong vòng 5-10 phút: Nghĩ ngơi nơi thoáng mát thì giảm dần và chừng 1-2 h sau trở lại bình thường hoặc hơi mệt ít.
Trường hợp này không có gì phải lo lắng. Không nên uống giảm đau ngay khi vừa bị đau đầu (Nhiều người hay lạm dụng thuốc giảm đau lâu dài sẽ gây hại gan và dạ dày, đặc biệt là che mất dấu chứng của bệnh lý)
Trường hợp này thường do làm việc quá sức, nắng nóng quá, rối loạn tiêu hóa nhẹ)
2/ Đau đầu nhẹ, vừa kéo dài vài chục phút tự hết, hoặc uống giảm đau vài viên là hết, nhưng thường xuyên bị nên xem lại giờ giấc sinh hoạt, ăn uống, ngủ, làm việc.. để sắp xếp lại hợp lý. Nếu không giảm mà kéo dài hơn 1 tháng nên gặp bác sĩ.
3/ Đau đầu nhẹ, vừa kéo dài vài chục phút đến vài giờ.
Có thể do làm việc bằng mắt nhiều hoặc có máy lạnh, thời tiết thay đổi.
Nên cho mắt nghỉ ngơi, tránh lạnh. Nếu giảm chứng tỏ liên quan mắt và bệnh tai mũi họng.
Nếu kiêng cữ nghiêm túc 1-2 tuần không giảm nên gặp bác sĩ.
4/ Đau đầu nhiều, đầu nặng, căng thẳng:
- Nếu có sốt, họ, sổ mũi, đau họng, đau nhức toàn thân kèm theo: Biểu hiện của bệnh sốt siêu vi (cúm) :
Nghĩ ngơi nơi thoáng mát; tránh quạt mạnh, gió lùa ; uống nhiều nước (thêm chanh, cam) ; Ăn đồ ăn nhẹ, dễ tiêu hóa (nấu chín, ít dầu mỡ) ; lau mát bằng khăn ấm liên tục để hạ sốt. Khi sốt giảm thì nhức đầu sẽ giảm theo.
Nếu sau 30 phút đau đầu giảm dần thì cứ tiếp tục làm như trên.
Còn nếu không giảm hoặc tăng thì làm như trên + uống paracetamol (10mg/kg cân nặng: Ví dụ: Người 50 kg uống 1 viên panadol 500mg, cứ 4-5 giờ uống 1 lần)
Nếu các triệu chứng giảm dần, không khó thở, không đau ngực, không ói, không đau bụng kèm theo thì cứ thực hiện như trên. Thường nhiễm siêu vi sẽ giảm dần triệu chứng 4-7 ngày sẽ lành bệnh. (Người trên 40 tuổi luôn kiểm tra huyết áp khi đau đầu. Nếu huyết áp cao nên gặp bác sĩ. Trường hợp sốt cao kéo dài hơn 2 ngày không giảm nên gặp bác sĩ để đề phòng các bệnh khác: Sốt xuất huyết.. Tôi sẽ đề cập trong bài
sốt. )
5/ Đau đầu nhiều + đau bụng (cả bụng, quặn theo cơn nhiều) + ói+sốt+ tiêu chảy:
Thường gặp do ngộ độc thức ăn. (Nếu nhiều người sau ăn cùng bị, cùng gia đình, cùng cơ quan; có trường hợp nhiều người ăn nhưng chỉ một vài người bị; Có trường hợp riêng: Đau bụng ngoại khoa, cần cấp cứu, tôi giải thích rõ trong bài
đau bụng. )
Nghĩ ngơi, lau mát bằng khăn ấm.
Uống nước đun sôi để nguội, uống nhiều lần, từng tí một nếu có ói.
Ăn cháo trắng loãng.
Uống hạ sốt.
Không nên uống thuốc cầm tiêu chảy.
Sau 1-3 giờ triệu chứng giảm dần (đa số) do ngộ độc thực phẩm nhẹ, sau ói chất độc khó tiêu ra ngoài thì dễ chịu và khoẻ dần.
Còn sau 1-5 giờ mà không giảm hoặc nặng hơn nên gặp bác sĩ.
6/ Đau đầu nhiều (không sốt, không đau bụng, không có biểu hiện khác) :
Nếu nhức 1/2 đầu: Nghỉ ngơi, nơi thoáng mát, yên tĩnh, tránh ánh sáng mạnh.
Sau 10 phút-20 phút: Giảm dần và sau đó hết hẳn. Theo dõi có tái lại hay không, tái lại từ 3 lần trở lên mà không tìm được nguyên nhân thì nên gặp bác sĩ.
Sau 10-20 phút: Không giảm đau đầu, đo huyết áp. Nếu không tăng thì uống panadol và theo dõi như trên.
Nếu huyết áp cao gặp bác sĩ ngay.
7/ Đau đầu nhiều + chóng mặt, hoa mắt:
- Nghỉ ngơi 10 phút, nếu giảm thì theo dõi tiếp. Trên 30 tuổi: Nên đo huyết áp kiểm tra.
- Nếu sau 10 phút không giảm, nên kiểm tra huyết áp ngay.
Nếu huyết áp cao nên gặp bác sĩ ngay.
Nếu huyết áp bình thường có thể uống paracetamol theo hướng dẫn trên và theo dõi 1-2 ngày. Không giảm hoặc giảm mà tái lại hơn ba lần mà chính mình không thấy lý do gây nhức đầu (mất ngủ, mất sức, thời tiết) thì nên gặp bác sĩ.
8/ Đau đầu nhiều: 1/2 đầu + nhức mờ mắt cùng bên (+_) ói. Nên nhập viện.
9/ Đau đầu nhiều + nói khó: Nên đến bệnh viện ngay
10/ Đau đầu nhiều + tê yếu 1/2 người một bên hoặc + ói nhiều, đặc biệt là nếu sau chấn thương. Nên đến bệnh viện ngay.
Tóm lại:
Đau đầu là triệu chứng thường gặp trong cuộc sống. Có người bỏ qua không quan tâm, tự hết rồi tái lại nhiều lần, hoặc tự uống thuốc giảm đau kéo dài là không tốt. Có người lo lắng thái quá dẫn đến nhiều hệ lụy cũng không tốt. Mong mọi người có một cái nhìn chung về biểu hiện đau đầu và cách xử trí hợp lý để mang lại hiệu quả nhất, tiết kiệm được tiền, thời gian và cả tâm sức của mình.
Chỉ 3 trường hợp 8, 9, 10 là cần nhập viện ngay, để điều trị sớm, ít biến chứng. Nhưng 3 trường hợp này cũng ít gặp trong gia đình. Từ trường hợp 1-7 thường gặp hơn trong cuộc sống, chúng ta cứ bình tĩnh xử trí hợp lý. Chỉ 5-10% các trường hợp đau đầu 1-7 là cần gặp bác sĩ. Chúng ta nên ứng xử hợp lý với chứng đau đầu thường gặp,
không chủ quan, coi thường cho qua, cũng như không lo lắng thái quá làm cho bệnh nặng hơn. Nên luôn nghỉ ngơi một tí, lắng nghe cơ thể mình!
Chúc mọi người luôn khỏe mạnh và hạnh phúc!
31111
5
