Có thể giảm cân một cách nhanh chóng được không? Trong giới thượng lưu thời Victoria tại Anh, những trào lưu kỳ quái xuất hiện tràn lan. Nhưng có lẽ không có gì kỳ lạ bằng chế độ ăn sán dây, những người ăn kiêng nuốt một con sán dây chưa nở và để nó lớn lên bên trong họ bằng việc tiêu thụ thức ăn chưa tiêu hóa. Dĩ nhiên, đây là một cách đặc biệt nguy hiểm và có hại cho sức khỏe để kiểm soát cân nặng. Tuy những mốt ăn kiêng hiện đại thường không cực đoan như vậy, nhưng chúng đều hứa hẹn những kết quả tương tự; cụ thể là giảm cân nhanh. Vậy liệu có chế độ giảm cân nhanh nào thực sự hiệu quả? Và liệu có cách nào trong số đó thực sự có ích cho sức khỏe của bạn? Để trả lời hãy cùng xem xét một thí nghiệm giả tưởng. Sam và Felix là một cặp song sinh đều có dự định ăn kiêng. Họ có cùng chiều cao, cân nặng, khối lượng mỡ và cơ bắp. Nhưng Sam thì mong muốn giảm cân chậm, trong khi Felix lại muốn giảm cân nhanh. Kế hoạch của Sam là từ từ giảm lượng calo nạp vào cơ thể và tăng cường tập thể dục đều đặn. Với nguồn năng lượng nạp vào ít hơn và được tiêu thụ nhiều hơn, Sam tạo ra thâm hụt năng lượng bên trong cơ thể của mình. Để bù đắp cơ thể Sam bắt đầu phân giải nguồn cung glucose khẩn cấp được tích trữ trong gan dưới dạng glycogen. Và sau bốn đến sáu tiếng, cơ thể anh ấy bắt đầu đốt các tế bào mỡ. Quá trình này giải phóng các giọt lipid, chúng bị phân giải thành các hợp chất trôi nổi trong máu và cung cấp năng lượng cho các cơ quan và các mô. Felix cũng muốn tạo ra sự thâm hụt năng lượng tương tự bằng cách cắt giảm đột ngột lượng calo nạp vào. Không giống như Sam, vẫn ăn một lượng nhỏ thức ăn, Felix hầu như không ăn gì cả và cơ thể anh ấy phản ứng lại băng cách đi vào trạng thái bị bỏ đói. Cơ thể của Felix phân giải toàn bộ glucose dự trữ khẩn cấp chỉ trong 18 tiếng. Trong khi đó Sam đều đặn bổ sung lại glycogen với mỗi bữa ăn lành mạnh, chế độ ăn ít calo của Felix thì không. Vì thiếu năng lượng, cơ thể anh ấy bắt đầu phân giải các vật chất khác, bao gồm cả cơ bắp, trong khí đó việc tập thể dục đều đặn vẫn duy trì khối lượng cơ bắp của Sam. Nghĩa là Sam sử dụng nhiều năng lượng hơn cả trong lúc tập luyện và nghỉ ngơi, khiến cho anh ấy dễ dàng giảm cân hơn. Mặt khác, Felix sẽ mất đi khối lượng cơ bắp của mình và đốt ít năng lượng hơn bao giờ hết cho các chức năng cơ bản của cơ thể, khiến việc giảm cân thậm chí càng khó hơn. Mặc dù vậy, có một yếu tố về chế độ ăn kiêng nhanh của Felix có thể đã khiến anh ấy nghĩ rằng mình đang đi đúng hướng. Mỗi gam glycogen được liên kết với vài gam nước, điều này có thể tăng thêm hai cân trọng lượng nước, mà tất cả sẽ mất đi khi glycogen được tiêu thụ hết. Đối với Felix điều này có vẻ giống như anh ấy đang giảm cân nhanh, nhưng khi anh ấy dừng bỏ đói bản thân, cơ thể anh ấy sẽ bổ sung glycogen dự trữ và trở lại trọng lượng ban đầu. Hiển nhiên, kế hoạch của Felix có hại hơn là có lợi, nhưng bữa ăn cắt giảm lượng calo đột ngột không phải là chế độ ăn uống duy nhất hứa hẹn giảm cân nhanh chóng. Các kế hoạch "chế độ ăn giải độc" khuyến khích hoặc hạn chế một số thực phẩm để cung cấp các chất dinh dưỡng cụ thể với hàm lượng cao. Điều này có thể có lợi đối với giải quyết một số vấn đề về dinh dưỡng, nhưng chúng quá cụ thể để được sử dụng như thuốc chữa bách bệnh nói chung. Ví dụ, đối với một người bị thiếu vitamin A, thực đơn với nước ép hoa quả có thể sẽ giúp ích. Nhưng đối với người có nhiều vitamin A, nước ép có thể là thảm họa. Và không kể đến dinh dưỡng cá nhân, việc duy trị một thực đơn với nước ép trong nhiều tuần có thể sẽ làm tổn hại hệ thống miễn dịch bởi vì sự thiếu hụt các chất béo và chất đạm cần thiết. Vấn đề với chế độ ăn giảm cân quá nhanh nằm ở chỗ cho dù bạn cắt giảm lượng calo hay các nhóm thực phẩm, chế độ ăn kiêng cực đoan là một cú sốc với cơ thể. Tốc độ giảm cân được coi là tốt cho sức khỏe được thúc đẩy bởi chế độ ăn và luyện tập giải thích cho những sự khác biệt về di truyền và y học. Việc duy trì trên các mốc thời gian đó yêu cầu một lối sống ăn kiêng bền vững. Thực tế một số tác dụng phụ xấu của chế độ ăn kiêng cực đoan lại hiếm khi được thảo luận vì ít người có thể kiên trì với chúng, nó cũng đề cập đến việc nhiều xã hội có những mối quan hệ không lành mạnh với cân nặng, mọi người thường áp lực phải ăn kiêng vì các lí do khác hơn sức khỏe và hạnh phúc. Vậy thay vì cố gắng giảm cân nhanh, tất cả chúng ta nên dành thời gian để tìm ra đâu mới là lối sống lành mạnh nhất cho chính bản thân mình. (Nguồn tham khảo)
