[Ngudonghc]

I. Tế bào nhân sơ​

1. Đặc điểm chung​

Kích thước 1 – 5 µm bằng 1/10 tế bào nhân thực. Tỉ lệ S/V lớn.

2. Cấu tạo​

A. Thành tế bào, màng sinh chất, lông và roi

- Thành tế bào: Là peptiđôglian = cacbonhidrat + polipeptit ngắn.

(Khi nhuôm màu Gram dương có màu tím Gram âm có màu đỏ)

- Màng sinh chất: Cấu tạo từ 2 lớp phôtpholipit và prôtêin.

- Roi (tiên mao) →Giúp vi khuẩn di chuyển.

- Lông →Giúp vi khuẩn bám vào thụ thể.

B. Tế bào chất

- Không có hệ thống nội màng.

- Thành phần chỉ chưa chất hữu cơ, vô cơ, ribôxôm và hạt dự trữ.

C. Vùng nhân: Không có màng bao bọc, chỉ chứa một phân tử ADN dạng vòng, ngoài ra còn có thêm ADN vòng nhỏ gọi là plasmit.

Ii. Tế bào nhân thực​

1. Nhân tế bào​

Kích thước 5µm được bao bọc bởi 2 lớp màng bên trong chứa NST = ADN + prôtêin.

2. Lưới nội chất​

- Là hệ thống màng gồm các ống và xoang dẹp thông với nhau.

- Lưới nội chất hạt: Có nhiều ribôxôm nơi tổng hợp prôtêin.

- Lưới nội chất trơn: Có nhiều enzim tổng hợp lipit, chuyển hóa đường, phân hủy chất độc hại.

3. Ribo xom = rARN + prôtêin​

4. Bộ máy gôn gi​

Là một chồng túi màng dẹp, nơi đóng gói và phân phối sản phẩm của tế bào.

5. Ti thể.​

- Có 2 lớp màng bao bọc: Màng ngoài trơn, màng trong gấp khúc.

- Ti thể chứa ADN và ribôxôm.

- Trên màng trong chứa nhiều enzim hô hấp tham gia chuyển hóa đường và chất hữu cơ thành ATP.

6. Lục lạp​

- Là bào quan chỉ có ở tế bào thực vật. Có 2 lớp màng bao bọc, bên trong chứa chất nền, các hệ thống

Túi dẹt gọi là tiacôit chứa nhiều diệp lục (a, b, carotenoit, xantophyl) và enzim quang hợp.

- Tilacoit xếp chồng lên nhau gọi là grana.

- Trong chất nền chứa ADN và ribôxôm.

- Lục lạp chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học.

7. Không bào và lizôxôm​

A. Không bào: Có một lớp màng, chức năng khác nhau tùy thuộc từng loại tế bào

- Ở tế bào thực vật: Chứa chất độc, sắc tố, nước và muối khoáng.

- Ở tế bào động vật: Có không bào tiêu hóa không bào co bóp.

B. Lizôxôm:

- Bào quan có một lớp màng bao bọc → phân hủy tế bào già, tế bào bị tổn thương, prôtêin, lipit, cacbonhidrat.

- Được xem là phân xưởng tái chế rác thải.

8. Khung xương tế bào​

Là hệ thống các vi ống vi sợi làm nơi neo đậu cho các bào quan, tạo nên hình dạng tế bào.

9. Màng sinh chất.​

A. Cấu trúc. Gồm 2 lớp phôtpholipit và prôtêin.

B. Chức năng:

- Trao đổi chất với môi trường một cách chọn lọc

- Các thụ thể prôtêin thu nhận thông tin cho tế bào.

- Có dấu chuẩn nhận biết các té bào lạ.

Iii. Vận chuyển cac chất qua màng sinh chất.​

1. Vận chuyển thụ động​

- Khuếch tán trực tiếp từ nơi nồng độ cao đến nơi nồng độ thấp (Khuếch tán của nước gọi là sự thẫm thấu).

- Khuếch tán qua lớp phôtpholipit hoặc khuếch tán qua kênh prôtêin không tốn năng lượng.

2. Vận chuyển chủ động​

Vận chyển các chất qua màng từ nồng độ thấp đến nồng độ cao → tiêu tốn năng lượng.

3. Nhập bào và xuất bào.​

Là hình thức đưa các chất vào và ra khỏi tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất.

4. Co và phản co nguyên sinh​

Khi tế bào mất nước màng tế bào co lại, khi tế bào trương nước màng tế bào căng ra.