Đề kiểm tra cuối kỳ ii, năm học 2024 - 2025
Môn: NGỮ VĂN 12
(Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề)
I. Phần I. Đọc hiểu (4, 0 điểm)
Đọc văn bản sau:
Hoa cỏ may
Cát vắng, sông đầy, cây ngẩn ngơ,
Không gian xao xuyến chuyển sang mùa.
Tên mình ai gọi sau vòm lá,
Lối cũ em về nay đã thu.
Mây trắng bay đi cùng với gió,
Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ.
Đắng cay gửi lại bao mùa cũ,
Thơ viết đôi dòng theo gió xa.
Khắp nẻo dâng đầy hoa cỏ may
Áo em sơ ý cỏ găm đầy
Lời yêu mỏng mảnh như màu khói,
Ai biết lòng anh có đổi thay?
(Thơ Xuân Quỳnh, Kiều Văn chủ biên, NXB Đồng Nai, 1997, trang 58)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Câu 2. Chỉ ra những hình ảnh thể hiện khung cảnh mùa thu trong khổ thơ:
Mây trắng bay đi cùng với gió,
Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ.
Đắng cay gửi lại bao mùa cũ,
Thơ viết đôi dòng theo gió xa.
Câu 3. Ý nghĩa của hình ảnh hoa cỏ may được thể hiện trong bài thơ.
Câu 4. Phân tích tác dụng nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh trong những câu thơ sau:
Lời yêu mỏng mảnh như màu khói,
Ai biết lòng anh có đổi thay?
Câu 5. Trình bày cảm nhận của anh/ chị về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình trong bài thơ.
II. PHẦN VIẾT (6, 0 điểm)
Ôi quê hương xanh biếc bóng dừa
Có ngờ đâu hôm nay ta trở lại
Quê hương ta tất cả vẫn còn đây
Dù người thân đã ngã xuống đất này
Ta lại gặp những mặt người ta yêu biết mấy
Ta nhìn ta, ta ngắm, ta say
Ta run run nắm những bàn tay
Thương nhớ dồn trong tay ta nóng bỏng.
(.)
Đêm đầu tiên ta ngủ giữa quê hương
Sao thấy lòng ấm lạ
Dù ngoài trời tầm tã mưa tuôn
Tiếng đại bác gầm rung vách lá
Ôi quê hương ta đẹp quá!
Dù trên đường còn những hố bom
Dù áo em vẫn còn mảnh vá
Chỉ có trái tim chung thủy, sắt son
Và khẩu súng trong tay cháy bỏng căm hờn.
(Trích Trở về quê nội - Lê Anh Xuân, tập Hoa dừa, NXB Giải phóng, 1969)
Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá nội dung và những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn thơ trên.
Đáp án đề kiểm tra cuối kỳ ii
Đọc hiểu
4, 0
Nhân vật trữ tình: Em (cô gái)
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời như đáp án: 0, 5 điểm.
- Học sinh trả lời khác đáp án hoặc không trả lời: 0 điểm
0, 5
Khung cảnh mùa thu được hiện lên qua những hình ảnh: mây trắng, trời biếc, gió xa...
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời từ 2 đến 3 ý như đáp án: 0, 5 điểm.
- Học sinh chỉ trả lời 1 ý: 0, 25 điểm.
- Học sinh trả lời khác đáp án hoặc không trả lời: 0 điểm
0, 5
Ý nghĩa của hình ảnh hoa cỏ may được thể hiện trong bài thơ:
- Là một loại hoa cỏ dại, không sắc không hương, mọc nhiều trên các triền đê, bờ ruộng.. Thường vương bám vào quần áo của con người mỗi khi tiếp xúc..
- Là hiện thân của cõi sống trong hoang dại, mang vẻ đẹp mộc mạc, bình dị nhưng bền bỉ. Hình ảnh "hoa cỏ may" được nhắc đến trong bài thơ còn thể hiện những khao khát tình yêu chân thành, sâu sắc – như một thông điệp ngầm mà nhân vật trữ tình muốn gửi đến người yêu của mình.
=> Hình ảnh thơ góp phần thể hiện sâu sắc chủ đề của tác phẩm..
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời đủ ý như đáp án: 1, 0 điểm.
- Học sinh trả lời được 1 ý: 0, 5 điểm.
- Học sinh chỉ trả lời ý sơ sài: 0, 25 điểm.
- Học sinh trả lời khác đáp án hoặc không trả lời: 0 điểm
1, 0
Các biện pháp tu từ và tác dụng nghệ thuật của một biện pháp tu từ trong câu thơ:
- Biện pháp tu từ so sánh: Lời yêu.. như màu khói
- Tác dụng:
+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm, tạo sự sinh động hấp dẫn cho lời thơ, ý thơ..
+ Nhấn mạnh đến cảm nhận của nhân vật trữ tình trong bài thơ về ý nghĩa của lời yêu mỏng mảnh tựa như màu khói, hữu hình mà vô hình, dễ đến mà cũng dễ tan..
+ Từ đó cho thấy nhân vật trữ tình "em" là người rất nhạy cảm và luôn khao khát sự chân thành trong tình yêu.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời đủ ý như đáp án: 1, 0 điểm.
- Học sinh chỉ ra được BPTT so sánh và từ ngữ thể hiện: 0, 25 điểm.
- Phân tích được 01 tác dụng: 0, 25 điểm.
- Học sinh trả lời khác đáp án hoặc không trả lời: 0 điểm
1, 0
Học sinh nhận xét về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình trong bài thơ theo cảm nhận riêng, đảm bảo sự thuyết phục, hợp lí.
Có thể theo hướng:
- Tâm hồn nhân vật trữ tình "em" : Nhạy cảm, tinh tế nhận ra sự thay đổi của thiên nhiên đất trời.
- Tâm hồn đa cảm với những dự cảm lo âu tình yêu hạnh phúc tan vỡ.
- Khao khát mãnh liệt hạnh phúc đời thường.
* * *
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trình bày như đáp án: 1, 0 điểm.
- Học sinh trình bày có nội dung phù hợp nhưng diễn đạt chưa tốt hoặc còn thiếu ý: Từ 0, 25 điểm đến 0, 75 điểm.
* Lưu ý
Học sinh có thể trả lời khác đáp án nhưng thuyết phục, diễn đạt nhiều cách miễn hợp lí, thuyết phục.
1, 0
Viết
6, 0
Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá nội dung và những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn thơ (Trích Trở về quê nội - Lê Anh Xuân)
A. Xác định yêu cầu của kiểu bài
- Nghị luận văn học
0, 25
B. Xác định đúng vấn đề nghị luận
- Nét đặc sắc nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ..
0, 5
C. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết
- Xác định được các ý chính của bài viết
- Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận.
* Giới thiệu vấn đề nghị luận
* Triển khai vấn đề nghị luận
- Nội dung:
+ Đề tài: Quê hương – gần gũi, thân thuộc đánh thức trong tâm hồn người lính những xúc cảm thiêng liêng và mãnh liệt nhất về ý thức và bổn phận..
+ Cảm xúc ngạc nhiên, ngỡ ngàng khi trở lại quê hương sau bao ngày xa cách.
+ Tâm trạng xót xa trước những mất mát, hi sinh của những người thân yêu. Nỗi niềm xúc động, nhớ thương tha thiết trước khung cảnh quê hương và hình ảnh con người nơi đây.
+ Tấm lòng ấm áp, hạnh phúc và tự hào về vẻ đẹp của quê hương, tinh thần yêu nước, quyết tâm đánh giặc và lòng căm thù giặc sâu sắc của những con người quê hương nhà thơ. Mặc dù khung cảnh quê hương đã bị bom đạn tàn phá, hủy diệt; con người nơi đây chịu bao mất mát, đau thương và cuộc sống vẫn khổ cực, vất vả, khó khăn tuy nhiên nhà thơ vẫn cảm thấy trọn vẹn vẻ đẹp của quê hương.. Đó là vẻ đẹp của sự kiêu hãnh, của lòng chung thuỷ sắt son và ý chí căm hờn.
- Nghệ thuật:
+ Thể thơ tự do giúp nhà thơ diễn tả phong phú, ấn tượng những cảm xúc, hình ảnh về quê hương ở những thời điểm khác nhau trong hành trình trở lại của mình.
+ Cấu tứ và nghệ thuật xây dựng hình ảnh: Bài thơ được lập tứ dựa trên hình ảnh trung tâm "quê hương" – hình ảnh gắn liền với tình yêu và khát vọng cống hiến của con người. Dù gặp lại quê hương ở hai thời điểm khác nhau, mỗi thời điểm đánh dấu một niềm cảm xúc..
+ Ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc, các biện pháp tu từ phong phú: Phép điệp, ẩn dụ, nhân hóa, liệt kê..
* Kết thúc vấn đề nghị luận
- Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.
- Nêu tác động của tác phẩm đối với bản thân hoặc cảm nghĩ sau khi đọc, thưởng thức bài thơ.
4, 5
D. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.
0, 25
E. Sáng tạo:
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
0, 5
Hướng dẫn chấm:
- Xác định đúng vấn đề nghị luận; thể hiện được quan điểm của người viết, sắp xếp các ý hợp lý; lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề; lập luận chặt chẽ, lý lẽ sắc sảo, bằng chứng thuyết phục; diễn đạt mới mẻ: 5, 0- 6, 0 điểm .
- Xác định đúng vấn đề nghị luận; thể hiện được quan điểm của người viết, sắp xếp các ý tương đối hợp lý; lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề; lập luận chưa chặt chẽ, có lý lẽ, bằng chứng phù hợp; diễn đạt đảm bảo yêu cầu: 4, 0- 4, 75 điểm
- Xác định đúng vấn đề nghị luận; thể hiện được quan điểm của người viết, sắp xếp các ý chưa hợp lý; chưa vận dụng các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề; lập luận chưa rõ ràng, lý lẽ vụng về, bằng chứng chưa phù hợp; diễn đạt vụng về: 3, 25- 3, 75 điểm
- Xác định đúng vấn đề nghị luận; chưa thể hiện được quan điểm của người viết, ý lộn xộn; chưa vận dụng các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề; lập luận chưa rõ ràng, lý lẽ vụng về, bằng chứng chưa phù hợp; diễn đạt yếu: 2, 0 – 3, 0 điểm
- Bài viết lan man, chưa đúng trọng tâm: 1, 0 -1, 75 điểm
- Không làm bài/làm lạc đề : Không cho điểm
28412
9,613
