Đọc hiểu: Tư cách mõ - Nam Cao, Đề Ôn tập Ngữ văn THPT chương trình mới

Đề kiểm tra đọc hiểu truyện ngắn Tư cách mõ - Nam Cao bao gồm hệ thống các câu hỏi phân bố theo 4 cấp độ nhận biết, thông hiểu, vận dụng, vận dụng cao giúp các bạn học sinh củng cố lại phần kiến thức đã học và kỹ năng làm bài đọc hiểu. Các kĩ năng cơ bản đó là: Nhận diện đề tài, chủ đề chính, chủ đề phụ, tư tưởng, giá trị văn hóa, triết lí nhân sinh, sự kiện, nhân vật, chi tiết quan trọng, không gian, thời gian, người kể chuyện toàn tri, hạn tri, sự thay đổi điểm nhìn.. của các văn bản truyện; so sánh được hai văn bản văn học viết cùng đề tài.

Đọc hiểu: Tư cách mõ - Nam Cao

Ngữ văn 11 - chương trình mới​

Đọc văn bản sau:

Bây giờ thì hắn trở thành mõ thật rồi. Một thằng mõ đủ tư cách mõ, chẳng chịu kém một anh mõ chính tông một tí gì: Cũng đê tiện, cũng lầy là, cũng tham ăn. Hơi thấy nhà nào lách cách mâm bát là hắn đến ngay. Hắn ngồi tít ngoài xa, ngay chỗ cổng vào. Người ta bưng cho một mình hắn một mâm. Hắn trơ tráo ngồi ăn. Ăn xong, còn thừa bao nhiêu, hộn tất cả vào, lấy lá đùm thành một đùm to bằng cái vế đùi, để đem về cho vợ, cho con. Có khi hắn còn sán đến những chỗ người ta thái thịt, dỡ xôi, lấy cắp hoặc xin thêm một đùm to nữa. Hắn bỏ cả hai đùm vào cái tay nải rất to, lần đi ăn cỗ nào hắn cũng đem theo. Thế rồi một tay xách tay nải, một tay chống ba toong, hắn ra về, mặt đỏ gay vì rượu, và trầu, đầy vẻ phè phỡn và hể hả.. Mùa đến, hắn vác một cái đòn càn có quấn mấy sợi thừng ở một đầu, đo hết ruộng nọ đến ruộng kia:

- Mùa màng, anh em đến xin cụ lượm lúa.. Mùa màng, anh em đến xin ông lượm lúa.. Đến xin bà, hay thầy, hay cô lượm lúa..

Cứ thế, hắn ỷ vào cái địa vị hèn hạ của mình để nhiễu người ta, và lấy sự nhiễu dược của người ta làm khoái lắm. Nhiều người phải bực mình. Họ lại còn bực mình vì cái cách hắn ưng nịnh những người rộng rãi và tỏ vẻ xấc láo, bùng phỉu đối với những kẻ không lấy gì mà rộng rãi với hắn được. Thật hắn đã vô liêm sỉ quá. Mỗi lần hắn đi khỏi, những người đàn bà nguýt theo, chúm mỏ ra và lẩm bẩm:

- Giống mõ có khác! Không trách được người ta gọi là đồ mõ!.. Trông ghét quá!..

Người ta tưởng như ông trời đã cố ý sinh ra hắn như thế để mà làm mõ; hắn có cái cốt cách của một thằng mõ ngay từ khi còn ở trong bụng mẹ, và là mõ ngay từ ngày mới sinh

Không! Lộ sinh ra là con một ông quan viên tử tế, hẳn hoi. Và chỉ mới cách đây độ ba năm, hắn vẫn còn được gọi là anh cu Lộ. Anh cu Lộ hiền như đất. Cờ bạc không, rượu chè không, anh chỉ chăm chăm, chút chút làm để nuôi vợ, nuôi con. Bố mẹ chết cả rồi.. Vườn đất hẹp. Gia sản không có gì. Anh cu Lộ chỉ độc nai lưng ra cày thuê, cuốc mướn. Nói thế, nghĩa là nhà cũng túng. Nhưng túng thì túng thật, mà bụng dạ anh ta khá. Anh chỉ làm mà ăn với nuôi vợ, nuôi con, chứ không hề ăn trộm, ăn cắp của ai. Cái sự túng làm liều, anh tịnh là không có. Nhà hàng xóm có con gà, con vịt chạy sang, hoặc buồng chuối, quả mít liền kề ngay với giậu nhà anh, anh cũng mặc thây, không hề có cái tính tắt ma, tắt mắt. Nói cho phải, thì anh cu Lộ ăn ở phân minh lắm. Bởi vậy, kẻ trên, người dưới, hàng xóm láng giềng ai cũng mến..

.. Rồi người sãi chết. Hắn không có con để mà nối nghiệp. Chân sãi khuyết. Bọn trai em quên hẳn cái lệ lềnh ngày xưa rồi, chỉ biết có sãi là một anh na ná như thằng mõ, bây giờ nhất định bướng, không chịu làm việc ấy. Bàn định mãi, các cụ bỗng nhớ đến anh cu Lộ. Nghĩ đến một cách rụt rè thôi.

- Giá anh ta chịu cáng đáng cho thì hay quá! Anh ta cẩn thận mà sạch sẽ..

Mà nhà cũng túng. Vườn đất hẹp. Cáng đáng được thì thêm bốn sào vườn nữa, sưu thuế không phải đóng.

- Mà mỗi kì thuế họ lại còn cho thêm tiền..

Lộ đến. Người ta kể tất cả những cái lợi ra mà nhử. Rồi người ta lại cố cắt nghĩa cho anh hiểu; làm sãi chẳng có gì mà nhục, cũng là làm việc họ đấy thôi; ai cũng ngại, không chịu đứng ra cáng đáng, thì mình đứng ra cáng đáng giùm cho cả họ; có phải mình tham lợi, tự nhiên đem trầu cau đến xin làm dâu đâu mà sợ tiếng?

Lộ bùi tai, làm vậy. Và quả nhiên, hắn làm được ít lâu thì nhà đỡ xo dụi hơn trước thật. Bởi vì hắn chăm chỉ lắm. Mấy sào vườn họ cho, hắn cuốc xới rất kĩ càng. Hắn làm ngô, làm mía được mấy vụ tốt luôn. Tiền của họ cho, hắn bỏ ra lấy khô bã cho lợn ăn. Sưu thuế không mất một đồng trinh, làm được đồng nào được cả. Làm gì không dễ chịu?

Bấy giờ những anh khác trông thấy thế mới sinh ra tiếc. Họ thấy Lộ làm sãi ngon ăn quá. Họ ngấm ngầm ghen với hắn. Và chẳng người nào bảo người nào, họ vô tình về hùa với nhau để báo thù.

Những lời tiếng mỉa mai truyền từ người nọ đến người kia. Lộ thấy những bạn bè cứ lảng dần. Những người ít tuổi hơn, nói đến hắn, cũng gọi bằng thằng. Trong những cuộc hội họp, nếu hắn có vui miệng nói chõ vào một vài câu, nhiều người đã ra vẻ khinh khỉnh, không thèm bắt chuyện.. Chủ nhà hiểu ba anh kia có ý gai ngạnh không chịu ngồi chung với mõ. Ông tìm một người khác, xếp vào cho đủ cỗ, và an ủi Lộ:

- Chú ăn sau cũng được.

.. A! Thế ra họ nói kháy anh cu Lộ vậy, cáu lắm. Hắn tặc lưỡi một cái và nghĩ bụng: "Muốn nói, ông cho chúng mày nói chán! Ông cần gì!.." Hắn lập tức bê cỗ về sân, đặt lên phản, ung dung ngồi. Nói thật ra, thì hắn cũng không được ung dung lắm. Tai hắn vẫn đỏ như cái hoa mào gà, và mặt hắn thì bẽn lén muốn chữa thẹn, hắn nhai nhồm nhoàm và vênh vênh nhìn người ta, ra vẻ bất cần ai. Sau cái bữa đầu, hắn thấy thế cũng chẳng sao, và bữa thứ hai đã quen quen, không ngượng nghịu gì mấy nữa. Bữa thứ ba thì quen hẳn. Muốn báo thù lại những anh đã cười hắn trước, tự hắn đi bưng lấy cỗ, và chọn lấu một cỗ thật to để các anh trông mà thèm. Bây giờ thì đến lượt người chủ không được bằng lòng. Có một mình nó ăn mà đòi một cỗ to hơn bốn người ăn!..

- Mẹ kiếp! Không trách được người ta bảo: "Tham như mõ".

(Tư cách mõ- Nam Cao)

​

Trả lời câu hỏi:

Câu 1. Xác định: Thể loại, ngôi kể, phương thức biểu đạt chính của văn bản.

Câu 2. Xác định: Đề tài, chủ đề của văn bản.

Câu 3. Nhân vật chính của truyện là ai? Truyện kể về quá trình thay đổi của nhân vật như thế nào? Nguyên nhân vì sao nhân vật lại thay đổi.

Câu 4. Tìm chi tiết miêu tả hành động "trơ trẽn", mất thể diện của nhân vật khi đi ăn đám cỗ.

Câu 5. Nhận xét về nhân vật mõ Lộ.

Câu 6. Truyện phản ánh những thói hư, tật xấu gì trong bộ phận người nông dân.

Câu 7. Qua "Tư cách mõ", tác giả gửi gắm tư tưởng, triết lí nhân sinh gì?

Câu 8. Khái quát giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm.

Câu 9. Nêu những nét đặc sắc trong nghệ thuật trần thuật của nhà văn.

Câu 10. Kể tên một tác phẩm khác của Nam Cao cùng viết về hiện tượng người nông dân bị ảnh hưởng bởi môi trường sống dẫn đến tha hóa, biến chất.

Gợi ý trả lời câu hỏi:

Câu 1.

- Thể loại: Truyện ngắn;

- Ngôi kể: Ngôi thứ ba (người kể chuyện giấu mình) ;

- Phương thức biểu đạt chính của văn bản: Tự sự.

Câu 2.

- Đề tài: Viết về người nông dân trong xã hội Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.

- Chủ đề: Vấn đề chính được đề cập trong văn bản là hiện tượng người nông dân trong xã hội cũ bị tha hóa, biến chất do sự khinh miệt của những người xung quanh.

Câu 3.

- Nhân vật chính của truyện là nhân vật mõ, tên là Lộ;

- Truyện kể về quá trình thay đổi của nhân vật: Từ một người hiền lành, có lòng tự trọng, từ khi làm mõ liền biến chất, trở nên trơ trẽn, mất cả tôn nghiêm.

- Nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi của nhân vật: Vị trí của anh có nhiều mối lợi, anh bị mọi người ghen ghét, xa lánh, đố kị.

Câu 4. Chi tiết miêu tả hành động "trơ trẽn", mất thể diện của nhân vật khi đi ăn đám cỗ:

".. Hắn lập tức bê cỗ về sân, đặt lên phản, ung dung ngồi."

"Hơi thấy nhà nào lách cách mâm bát là hắn đến ngay. Hắn ngồi tít ngoài xa, ngay chỗ cổng vào. Người ta bưng cho một mình hắn một mâm. Hắn trơ tráo ngồi ăn. Ăn xong, còn thừa bao nhiêu, hộn tất cả vào, lấy lá đùm thành một đùm to bằng cái vế đùi, để đem về cho vợ, cho con."

Câu 5. Nhận xét về nhân vật mõ Lộ:

Trước khi làm mõ anh cu Lộ là một người hiền lành, lương thiện, thật thà, chất phác, tự trọng;

Sau khi làm mõ: Anh cu Lộ trở thành một người tham lam, trơ tráo, bần tiện.

Câu 6. Truyện phản ánh những thói hư, tật xấu trong bộ phận người nông dân:

- Thói ghen ăn tức ở:

+ Bấy giờ những anh khác trông thấy thế mới sinh ra tiếc. Họ thấy Lộ làm sãi ngon ăn quá. + Họ ngấm ngầm ghen với hắn. Và chẳng người nào bảo người nào, họ vô tình về hùa với nhau để báo thù.

- Thói kì thị, xa lánh, phân biệt đối xử

+ Những lời tiếng mỉa mai truyền từ người nọ đến người kia, những bạn bè cứ lảng dần.

+ Những người ít tuổi hơn, nói đến hắn, cũng gọi bằng thằng. Nhiều người đã ra vẻ khinh khỉnh, không thèm bắt chuyện..

Câu 7. Qua "Tư cách mõ", tác giả gửi gắm tư tưởng, triết lí nhân sinh: Con người là tổng hòa của các mối quan hệ xã hội, nhân cách con người chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi thái độ khinh trọng của mọi người xung quanh người ta chỉ xấu xa, hư hỏng trước con mắt ráo hoảnh của một phường ích kỉ

Câu 8. Khái quát giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm:

Phản ánh chân thực bức tranh sinh hoạt của nông thôn Việt Nam trước cách mạng;

Phản chân thực lối sống, lề thói sinh hoạt, những thói hư, tật xấu của một bộ phận người nông dân;

Tác phẩm thể hiện tấm lòng trăn trở của nhà văn trước tình trạng con người bị tha hóa, sói mòn về đạo đức và nhân cách bởi sự khinh trọng của người đời.

Câu 9. Những nét đặc sắc trong nghệ thuật trần thuật của nhà văn:

Truyện tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của nhà văn Nam Cao.

Nếu bạn chưa có tài khoản, hãy đăng kí miễn phí tại LINK để đọc tiếp nội dung ẩn nha.

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

Câu 10. Tác phẩm khác của Nam Cao cũng viết về hiện tượng người nông dân bị ảnh hưởng bởi môi trường sống dẫn đến tha hóa, biến chất: "Chí Phèo". Chí ban đầu là người hiền lành lương thiện, nhưng bị đẩy đi tù oan, nhà tù thực dân đã biến Chí thành tên lưu manh, ra tù trở về làng, Chí bị Bá Kiến mua chuộc, làm tay sai cho hắn, tiếp tục dẫn sâu vào tội ác.