Đọc hiểu: Giàn bầu trước ngõ - Nguyễn Ngọc Tư- Đọc đoạn văn: Giàn bầu vẫn trước ngõ. Cha tôi đã thôi khó chịu, hay bực dọc riết rồi chai đi, chẳng biết bực là gì nữa. Nhưng khách đến nhà, ai cũng khen: "Anh Ba có giàn bầu đẹp thiệt". Họ săm soi, từng mảng lá cuống hoa. Khách nước ngoài còn kề má bên trái bầu xanh lún phún lông tơ mà chụp hình kỷ niệm. Mấy anh chị sinh viên đạp xe ngang dừng lại nhìn đau đáu qua rào rồi kháo nhau "Nhớ nhà quá, tụi mày ơi" [..] . Bà nội tôi yếu hơn trước, mùa mưa bắt đầu lướt sướt đi qua. Ông chủ tịch đến chơi nhà, ôm chầm lấy nội, lắc lắc "Lúc này má khoẻ không?". Nội cười xòa mà nghe nghẹn nghẹn "Khoẻ, má khỏe". Cha tôi sai chị Bếp mang rượu thịt ra, ông chủ tịch khóa tay: - Thôi, chú bảo chị ấy nấu canh bầu ăn. Cha hẩng mặt. Chị Bếp lúi húi gọt bầu, mùi nước canh xông vào mũi thơm lừng [..] . Hôm ấy cả nhà tôi ăn lại bát canh ngày xưa, nghe ngọt lìm lịm lưỡi. Chị Bếp ngó nội, khoái chí cười đầy hàm ý. Hình như nội tôi vui. Giàn bầu thưa hẳn đi. Cái giống lạ thật. Nắng bao lâu vẫn xanh tốt, mới mưa dầm lại héo dây. Tôi đập vỡ trái bầu khô, lấy hạt ra ươm. Mùa mưa dữ dội, nội tôi bệnh, bà bị chứng tai biến não. Nội lơ ngơ, đã cười đã khóc thì không sao dừng được, tay run rẩy cầm ca nước, bát cơm cũng khó. Trời đổ mưa, sấm giật ầm ầm, nội thều thào nhắc: - Sắp nhỏ đừng hứng nước mưa đầu mùa, hỏng tốt. Chà, mưa vầy ngập đồng rồi, ngâm giống gieo mạ đi thôi. Bà nội lẩn thơ lẩn thẩn rồi, mà hình như bà chỉ nhớ về quá khứ. Nội hay ra ngoài hiên, chăm chăm nhìn giàn bầu đang run rẩy trong gió. Bà ngồi đấy lặng lẽ, thẫn thờ, như chờ một tiếng vạc sành, một tiếng ếch kêu. Tay bà lạnh ngắt, tôi chạy vào phòng lấy lọ dầu thoa, vẫn thấy mảnh bầu trái tim màu vàng trong ngăn kéo, cái màu vàng như của rạ, của lúa, như của mái nhà lá nhỏ lơ phơ dưới nắng chiều. Giàn bầu vẫn trước ngõ, có kẻ đi qua kêu lên: "Tôi nhớ nhà". Cha tôi bảo: "Có thể bứt người ta ra khỏi quê hương nhưng không thể tách quê hương ra khỏi trái tim con người." Và cha tôi lại nói đúng. (Giàn bầu trước ngõ – Nguyễn Ngọc Tư) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy? Dấu hiệu để nhận biết ngôi kể đó? Câu 2: Nêu phương thức biểu đạt trong đoạn trích Giàn bầu trước ngõ? Câu 3: Nhân vật trung tâm của truyên Giàn bầu trước ngõ là ai? Câu 4: Xác định lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau và chuyển lời dẫn trực tiếp ấy thành gián tiếp. Trời đổ mưa, sấm giật ầm ầm, nội thều thào nhắc: - Sắp nhỏ đừng hứng nước mưa đầu mùa, hỏng tốt. Chà, mưa vầy ngập đồng rồi, ngâm giống gieo mạ đi thôi. Câu 5. Giàn bầu được nói đến trong đoạn trích trên có ý nghĩa tượng trưng cho điều gì? Câu 6. Theo em, vì sao cả nhà "ăn lại bát canh ngày xưa, nghe ngọt lìm lịm lưỡi. Chị Bếp ngó nội, khoái chí cười đầy hàm ý"? Câu 7: Nhận xét về trình tự thời gian trong mạch truyện giàn bầu trước ngõ? Câu 8: Nêu và phân tích tác dụng của điểm nhìn trong truyện "Giàn bầu trước ngõ"? Câu 9: Cha tôi bảo: "Có thể bứt người ta ra khỏi quê hương nhưng không thể tách quê hương ra khỏi trái tim con người.". Em có đồng ý với suy nghĩ của người cha không? Vì sao? Đáp án tham khảo: Câu 1: - Ngôi kể: Thứ nhất. - Dấu hiệu: Người kể xưng tôi. Câu 2: - Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm Câu 3: - Nhân vật trung tâm là người bà Câu 4: - Lời dẫn trực tiếp: "Sắp nhỏ đừng hứng nước mưa đầu mùa, hỏng tốt. Chà, mưa vầy ngập đồng rồi, ngâm giống gieo mạ đi thôi." - Chuyển sang gián tiếp: Định hướng: + Trời đổ mưa, sấm giật ầm ầm, nội thều thào nhắc sắp nhỏ rằng đừng hứng nước mưa đầu mùa, hỏng tốt. Nội bảo mưa vầy sẽ ngập đồng, ngâm giống gieo mạ đi thôi. Câu 5: - Giàn bầu được nói đến trong đoạn trích trên có ý nghĩa tượng trưng cho: Quê hương với những điều gần gũi, giản dị, thân thương, mộc mạc, chân tình.. Câu 6: - Vì đây là món ăn mà ngày trước mọi người đều rất yêu thích, nay mới được thưởng thức lại nên cảm xúc đẹp đẽ, vẹn nguyên của quá khứ ùa về, sống dậy trong lòng mỗi người. Câu 7: Nhận xét trình tự thời gian trong truyện ngắn "giàn bầu trước ngõ" của Nguyễn Ngọc Tư: + Mở đầu: Là thời gian ở thực tại, nhớ về quá khứ. Mạch chuyện quá khứ được bắt đầu khi nhà tác giả trồng được giàn bầu với ý định cho nội vơi nỗi nhớ quê hương. + Sau đó, mạch chuyện cứ thế tiếp tục theo thời gian và tới thời điểm hiện tại, khi giàn bầu đã thưa hẳn đi. + Ở cuối truyện, ta lại bắt gặp hình ảnh người bà ở thực tại với một "mớ" tâm trạng nhớ về quá khứ. = > Mạch truyện đan xen giữa quá khứ và hiện tại làm cho câu chuyện hấp dẫn và lôi cuốn người đọc hơn về độ tin cậy Câu 8: - Điểm nhìn được sử dụng trong truyện: Điểm nhìn bên trong kết hợp với điểm nhìn bên ngoài. - Điểm nhìn bên trong: Được thể hiện qua cách nhìn của các nhân vật: Tôi, cha tôi, chị và mẹ tôi. => Tác dụng: Thể hiện cách nhìn của mọi người về giàn bầu bà nội trồng: Nó vướng víu, che đi khoảng sân đầy cây kiểng, làm rối tóc chị gái và mẹ. - Điểm nhìn bên ngoài: Của mọi người đi qua đường, thốt lên "nhớ quê quá" (các anh chị sinh viên xa nhà, của ông chủ tịch đến chơi nhà) => Tác dụng: Giàn bầu gợi nhớ kí ức quê hương thân thương, quen thuộc trong lòng mỗi người Câu 9: * Định hướng - Đồng ý. - Giải thích: + Con người có thể rời xa quê hương vì nhiều lí do khác nhau (làm ăn, sinh sống, học tập) + Không thể tách quê hương ra khỏi con người bởi quê hương là nơi chôn nhau, cắt rốn của mỗi người, là nơi gắn bó máu thịt, là nơi lưu giữ tâm tình, cảm xúc luôn hiện diện trong tâm tư, nỗi nhớ của con người. + Tất cả những hình ảnh của quê hương, những tháng ngày gắn bó sẽ trở thành những hồi ức sống mãi trong lòng mỗi người. Cùng nghe Radio để hiểu thêm về nội dung của truyện ngắn "Giàn bầu trước ngõ" các bạn nhé.
