Tôi đến với âm nhạc nước Anh từ ngày còn rất nhỏ qua âm nhạc của những tên tuổi lớn như The Beatle, Queen, Elton Johns, Phill Colins, Robin Williams. Những năm học cấp ba và đại học, tôi bắt đầu học tiếng Anh chính là bằng việc tìm tòi hát theo các bài hát của Charlote Church, Amy Winehouse, Lily Allen, Duffy. Đối với tôi, âm nhạc Anh cũng giống như con người Anh, dù có phá cách đến đâu, điên rồ đến đâu nó vẫn mang một màu xám nhạt, một sự điềm đạm mà không phải âm nhạc nước nào cũng có được.
Sự điềm đạm ấy nằm trong chất giọng Anh trầm thấp. Nếu ai đã nghe quen các ngữ điệu nói tiếng anh sẽ nhận ra mỗi loại ngữ điệu sẽ mang theo đặc trưng văn hóa của nơi ấy. Ngữ điệu của người Mỹ là loại ngữ điệu thực dụng, dễ nghe, dễ hiểu, có những loại lại rất mâu thuẫn như cách người Mỹ nói về chính trị. Trong khi đó, ngữ điệu của Canada lại mang một sự nền nã, uyển chuyển như một anh chàng đẹp trai, quyến rũ và biết cách che giấu rất kỹ những mâu thuẫn bên trong. Còn người Anh nói là thứ ngôn ngữ đế quốc, ngôn ngữ của con người già cỗi đã trải qua đủ thăng trầm để biết mình mạnh yếu ở đâu. Ngôn ngữ của người Anh tuy uyển chuyển nhưng lại trầm hơn hẳn một tông so với các quốc gia khác, mỗi bài hát đều là câu chuyện rất đời, không màu mè, đôi khi còn có phần đen tối.
"Mẹ ơi! Con đã giết người. Con đã dí họng súng vào đầu hắn rồi bóp cò và hắn đã chết.
Mẹ ơi! Cuộc sống của con chỉ mới bắt đầu mà thôi nhưng con đã tự phá hủy nó mất rồi.
Mẹ ơi! Con không muốn khiến mẹ khóc nhưng ngày mai con sẽ lại tiếp tục tội lỗi này cho đến khi cuộc sống của con kết thúc."
Bohemian Rhapsody _ Queen
Về sau, khi đã sống lâu ở mảnh đất này, tôi mới hiểu ra sự điềm đạm trong âm nhạc Anh chính là kết tinh của một đế quốc già cỗi đã trải qua tất cả huy hoàng, có trong mình cả những gì rực rỡ nhất và cả những góc khuất đen tối nhất. Con người nơi này sinh ra đã được học qua lịch sử hào hùng của dân tộc, đã có trong mình cái tự hào của quý tộc Anh. Cuộc sống nơi đây tuy hối hả nhưng không phù phiếm, khi người ta mở mắt dậy vào buổi sáng họ biết chắc hôm nay mình phải làm gì, dù là mục tiêu công việc hay đơn giản chỉ là ôm chai rượu say khướt ở góc đường.
Màu xám trong âm nhạc Anh cũng giống như màu xám của những bức tường đá lạnh trải dài khắp mỗi con đường, là màu xám của bầu trời nhiều mây, màu xám của cái lạnh buốt xương mỗi buổi sáng sớm, màu xám của mỗi căn nhà nhỏ với ánh đèn vàng heo hắt. Cái ánh đèn vàng ấy với một đứa trẻ có gia đình chính là hiện thân của sự ấm áp, nhưng trong một xã hội mà những người độc thân với chủ nghĩa cá nhân chiếm phần lớn, ánh đèn vàng lại đại diện cho những thế giới riêng tư không giao thoa với nhau. Thế giới riêng ấy là nơi con người trở về sau một ngày mệt mỏi, trút hết gánh nặng, cởi bỏ cái áo lót bó chặt, thở dài một hơi và vỗ về sự cô đơn trong lòng mình.
"Em nghe nói anh dạo này đã ổn định, anh đã tìm được một người phụ nữ và đã kết hôn. Em nghe nói anh đã đạt được ước mơ của mình. Em mong anh đạt được tất cả những gì mà em đã không thể trao cho anh.
Đừng lo lắng, em rồi sẽ tìm được một người khác giống anh. Em mong điều tốt nhất cho anh và cô ấy nhưng xin anh hãy đừng quên em. Em vẫn nhớ lời anh nói, có người sẽ tìm được kết thúc trong tình yêu, thay vào đó sẽ có người chịu phần đau đớn."
Someone like you _ Adele
Tôi lên máy bay khoảng hơn một tháng trước ngày sinh nhật tuổi hai mươi hai, để chuẩn bị cho chuyến bay hơn hai mươi tiếng, tôi đã mang theo một chiếc MP4 250MB đựng đầy những bài hát của nước Anh. Tôi nhớ như in trên chuyến bay ấy, trong giây phút hoang mang nhất, bài hát cất lên trong tai nghe chính là chất giọng nhẹ nhàng của Lily Allen
"Khi cô ấy hai mươi hai tuổi, tương lai thật tươi sáng. Giờ đây cô ấy đã ba mươi và cô ấy có chỉ là một công việc ổn định chứ không phải là một sự nghiệp. Mỗi khi nghĩ về điều đó cô ấy đã òa khóc. Cô ấy chỉ mong muốn có một người bạn trai nhưng lại luôn kết thúc trong những cuộc tình một đêm chóng vánh.
Thật buồn nhưng sự thật là người ta nói cuộc sống của cô ấy đã kết thúc. Cô ấy sẽ không thể làm gì thêm cho tới khi một người đàn ông tới và chu cấp cho cô. Nhưng điều ấy vô cùng khó trong xã hội và thời đại ngày nay."
22 _ Lily Allen
Bây giờ đây tôi đã ba mươi hai tuổi, đã mười năm sau chuyến bay đáng nhớ ấy. Đôi lúc trong những giây phút mệt mỏi nhất, tôi vẫn nghe lại bài hát này. Người ta vẫn nói nghệ thuật vận vào cuộc sống, những người nghệ sĩ dành cả tâm huyết để viết về sự thật trần trụi lại luôn kết thúc cuộc đời mình đúng như những câu hát mà họ đã viết ra. Ngày Amy qua đời, người yêu nhạc nước Anh đều rơi vào bàng hoàng tột độ. Cô ấy mới chỉ hai mươi bảy tuổi mà thôi.
Tuy sinh ra cùng một năm với Adele hay Amy Winehouse nhưng tôi là một người đã từ bỏ ước mơ nghệ thuật để chạy theo tìm kiếm những giá trị vật chất ảo và phù phiếm. Tuy tôi đã đạt được thành công nhất định, một sự nghiệp ổn định, nhưng tôi cũng chịu hậu quả của một quãng thời gian gần mười năm tự ức chế tâm lý của mình. Giờ đây tôi có rất nhiều vấn đề về tâm lý và bị chứng bài xích xã hội (antisocial).
Tôi đã nghe rất nhiều bài hát nhưng thường lại chỉ bị ám ảnh bởi một hai câu hát nhất định. Mười năm cuộc sống ở xứ người, lời bài hát trên vẫn thường trở đi trở lại trong tôi khiến tôi không cho phép mình lùi bước. Có những buổi tối muộn, sau khi kết thúc công việc thứ tư cũng là công việc cuối cùng trong ngày, tôi lê hai bàn chân đau đến chết lặng ngồi phịch trên chuyến xe buýt lúc mười một giờ đêm, giai điệu vang lên trong tai nghe vẫn là những câu hát ấy.
"Thật buồn nhưng sự thật là người ta nói cuộc sống của cô ấy đã kết thúc. Cô ấy sẽ không thể làm gì thêm cho tới khi một người đàn ông tới và chu cấp cho cô. Nhưng điều ấy vô cùng khó trong xã hội và thời đại ngày nay."
Đúng vậy, ngày tôi đặt bút ký vào bản đăng ký du học chính là ngày tôi từ bỏ ước mơ nghệ thuật. Tôi vẫn luôn sợ rằng mình cứ như thế mà chết đi ở tuổi hai mươi hai. Tôi sợ rằng rồi mình sẽ trở thành một cái máy vận hành theo một guồng quay nhất định, dù sống hay chết cũng không có gì khác nhau.
Nhưng cuộc sống rất công bằng, chỉ cần bạn cố gắng, bạn sẽ tìm được giá trị của cuộc đời mình. Một ngày nọ, tuyết rời đầy trời, rét lạnh căm căm, tôi kết thúc công việc vào lúc mười một giờ rưỡi. Khi bước ra khỏi cửa văn phòng tôi nhìn thấy anh đang đứng ở đó, anh mặc chiếc áo măng tô xám, quàng cái khăn len màu xám tôi đan cho anh. Anh cầm lấy bàn tay tôi nhét vào trong túi áo của mình và chúng tôi cùng ra về.
Đúng vậy, hạnh phúc ở cái mảnh đất này cũng điềm đạm và mang màu xám nhạt như vậy. Không cần những món quà xa xỉ, không cần những ngọn nến lung linh, không cần bó hoa màu hồng, chỉ hai bàn tay đan chặt vào nhau sau một ngày dài mệt mỏi là đủ.