Những ngày gần đây, chúng ta đã ghi nhận tình trạng động đất tại huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum. Đây không phải lần đầu tiên Việt Nam ghi nhận động đất, nhưng là lần đầu tiên mà số lượng các trận động đất được ghi nhận trong một ngày lại lớn đến vậy. Hãy cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây lý do: Tại sao lại xảy ra động đất ở Kon Tum? Bấm để xem Động đất là gì? Có những loại động đất nào? Có rất nhiều những định nghĩa phức tạp về khái niệm động đất, tuy nhiên ta có thể hiểu rằng động đất là các rung chuyển một cách đột ngột của lớp vỏ Trái Đất. Chủ yếu xảy ra do hoạt động của núi lửa, sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo hoặc sự đứt gãy trong vỏ Trái Đất gây ra. Động đất thường được lan truyền trên một diện tích rộng lớn và sau đó thường có những cơn dư chấn mang sức tàn phá cao gây thiệt hại về người và của, cũng như gây ra một số các thiên tai khác như: Sóng thần, thuỷ triều, sạt lở.. Nguyên nhân gây ra động đất: Trước hết, nguyên nhân gây ra động đất phải kể đến đó chính là do các mảng kiến tạo. Các mảng kiến tạo chính là những khối đá nằm trên bề mặt của lớp vỏ Trái Đất, chính là thứ mà chúng ta gọi là vỏ kiến tạo. Vỏ Trái Đất không phải là một khối đồng nhất nối liền như chúng ta vẫn tưởng mà nó gồm nhiều mảng lớn và những mảng này di chuyển một cách độc lập. Các mảng kiến tạo luôn di chuyển không ngừng, chính sự di chuyển của chúng là nguyên nhân gây ra động đất. Có ba loại chuyển động của các mảng kiến tạo: Tách rời, va chạm và trượt qua nhau. Động đất thường xảy ra ở ranh giới giữa các mảng kiến tạo, nơi mà năng lượng được tích tụ và giải phóng một cách đột ngột. Bên cạnh đó, hiện tượng động đất còn xảy ra khi có sự hoạt động của núi lửa. Các trận động đất có thể xảy ra trước, trong và sau khi núi lửa hoạt động. Ngoài ra, động đất cũng xảy ra dưới sự tác động của con người, được gọi là động đất nhân tạo. Các hoạt động của con người có ảnh hưởng tới nền địa chất như: Nổ bom, nổ mìn, khai thác mỏ, khai thác dầu khí, xây dựng các công trình lớn.. làm thay đổi áp lực trong lớp vỏ Trái Đất, gây ra hiện tượng sụt lún có thể gây ra các trận động đất. Các trận động đất ở Kon Tum là động đất gì? Do nguyên nhân nào gây ra? Đây không phải là lần đầu tiên huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum xảy ra động đất. Ở huyện này, những năm gần nhất ghi nhận sự xuất hiện của động đất đó chính là năm 2021, 2022 và 2023. Vậy tại sao ở địa phương này lại ghi nhận nhiều trận động đất đến vậy? Theo thống kê của Viện Vật lý địa cầu Việt Nam, từ năm 2021 đến năm 2023 chỉ ở riêng tỉnh Kon Tum đã ghi nhận gần 500 trận động đất với trận mạnh nhất được ghi nhận là 4.7 độ richter và được nhận định là xảy ra nhiều nhất ở khu vực huyện Kon Plông với chiều hướng ngày càng gia tăng. Kon Tum từng là nơi có hoạt động địa chất ổn định nhất so với các khu vực trên cả nước, là một vùng ít ghi nhận các trận động đất. Số liệu của Viện Vật lý địa cầu Việt Nam cho thấy, giai đoạn từ 1903 -2020, địa phương này chỉ ghi nhận hơn 30 trận động đất trong đó lớn nhất là trận động đất 3.9 độ richter. Tuy nhiên từ tháng 4/2021 đã có hàng trăm trận động đất ghi nhận ở địa phương này. Năm 2024, trong 2 ngày 28 và 29/7 huyện Kon Plông đã ghi nhận 45 trận động đất, trận mạnh nhất đạt 5.0 độ Richter - trận động đất mạnh nhất từng được ghi nhận ở tỉnh Kon Tum. Tất cả những trận động đất được ghi nhận ở Kon Tum từ năm 2021 đến nay đều được nhận định là động đất kích thích, xảy ra do hoạt động xây dựng hồ chứa thuỷ điện tích nước đã gây ảnh hưởng lớn tới nền địa chất. Khi xây dựng các hồ thuỷ điện tích nước, chiều sâu hồ và phạm vi càng lớn thì sẽ càng tạo nhiều áp lực cho lớp đất bên dưới, vì vậy nên khi xây dựng phải đánh giá hiện tượng kích thích động đất. Tuy nhiên, đây vẫn là một hoạt động đòi hỏi tính toán, đo đạc dữ liệu một cách phức tạp, tỉ mỉ. Do vậy nhiều công trình ở Việt Nam đã bỏ qua những khâu kiểm tra như thế, dẫn tới những hậu quả không lường trước được. Điều đó cũng lý giải lý do tại sao ở Kon Tum những năm gần đây lại xảy ra động đất vô cùng thường xuyên, đặc biệt là trên địa bàn huyện Kon Plông. Bởi chỉ tính riêng ở Kon Plông đã có tới 6 công trình thuỷ điện trong đó có 3 công trình có hồ chứa là Thượng Kon Tum, Đăk Đrinh và Đăk Re. Vấn đề động đất do xây dựng công trình thuỷ điện tích nước có thể kéo dài trong nhiều năm, chỉ cho đến khi thuỷ điện tích nước đủ và nước ngấm xuống, bắt đầu ổn định nền đất. Tình trạng này từng xảy ra tại thuỷ điện Hòa Bình, thuỷ điện Sơn La.. và trên thế giới cũng đã ghi nhận động đất kích thích kéo dài gần 40 năm. Thủy điện Thượng Kon Tum. Động đất ở Kon Tum sẽ còn tiếp diễn, và gây ra những ảnh hưởng tới đời sống của người dân địa phương, đặc biệt ở vùng tâm chấn. Vì thế, người dân cần trang bị sẵn những kiến thức để bảo vệ tính mạng cũng như tài sản trong các vụ động đất. Cũng như chính quyền địa phương cần tiến hành đánh giá thiệt hại và rà soát các công trình có nguy cơ chịu ảnh hưởng của động đất để giảm thiểu thiệt hại và đưa ra những giải pháp đảm bảo an toàn của người dân. Dưới đây là những biện pháp nhằm giảm thiểu thiệt hại khi có động đất xảy ra: Những việc nên làm khi xảy ra động đất nếu bạn đang ở trong nhà Những việc nên làm khi xảy ra động đất nếu bạn đang ở ngoài đường Trên đây là một số những thông tin về vấn đề động đất ở Kon Tum. Cảm ơn các bạn vì đã theo dõi bài viết!
