[Tôn Nữ]

VIẾNG LĂNG BÁC – VIỄN PHƯƠNG​

I. Tìm hiểu chung:

1. Tác giả:

- Viễn Phương (1928 – 2005)

- Quê: An Giang (miền Nam)

- Là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam thời kì chống Mỹ cứu nước.

- Phong cách thơ: Nhẹ nhàng, thiết tha, cảm xúc, lắng đọng.

Sưu tầm​

2. Tác phẩm:

- Hoàn cảnh ra đời: 1976, hòa bình được lặp lại, lăng Bác được khánh thành, tác giả cùng với những người con miền Nam ra thăm lăng Bác.

- Xuất xứ: In trong tập Như mây mùa xuân (1978)

- Thể thơ: 8 chữ

- Bố cục :3 phần

+ Khổ 1, 2: Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ.

+ Khổ 3: Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ.

+ Còn lại: Tâm trạng khi rời lăng.

II. Đọc hiểu văn bản:

1. Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ:

- Con – Bác: Xưng hô gần gũi, thân mật; kính trọng, yêu thương.

- Con ở miền Nam: Sự khao khát ra thăm Bác, thể hiện niềm thương tiếc đối với Bác.

- Thăm: Nói giảm nói tránh -> Giảm bớt sự đau buồn.

- Hàng tre:

+ Tả thực: Miêu ta cảnh vật xung quanh lăng.

+ Ẩn dụ: Cho dân tộc Việt Nam: Trung thực, đoàn kết, bất khuất, vươn lên không chịu cúi đầu.

- Bão táp mưa sa – thẳng hàng: Trải qua nhiều cuộc chiến tranh đau thương, dân tộc ta vẫn vững vàng trước bão tố.

- Ngày ngày: Thời gian dòng người đi bất tận.

- Dòng người – kết tràng hoa dâng: Hình ảnh ẩn dụ -> Tấm lòng thành kính thương nhớ của nhân dân miền Nam.

- 79 mùa xuân:

+ Tuổi thọ của Bác.

+ Sự cống hiến to lớn, vĩ đại, không ngừng nghỉ suốt cả đời.

- Mặt trời trong lăng – đỏ: Hình tượng Bác ấm áp, to lớn, vĩnh hằng, duy nhất.

- Bác đem lại sự tự do, sự ấm áp, xua tan đi bóng tối của màn đêm nô lệ.

2. Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ:

- Giấc ngủ bình yên:

+ Yên tĩnh.

+ Nói giảm nói tránh -> Đất nước hòa bình, Bác Hồ yên tâm ra đi.

- Giữa một vầng trăng:

+ Màu sắc dịu nhẹ.

+ Tâm hồn Bác trong sáng, hiền hậu.

+ Những vần thơ viết về trăng của Người.

- Trời xanh – mãi mãi:

+ Công lao to lớn của Bác sống mãi trong lòng mỗi người.

+ Bác hóa thân vào thiên nhiên để che chở cho dân tộc.

=>Khẳng định sự trường tồn, vĩ đại, bất diệt của Bác.

- Cảm xúc: nhói -> bộc lộ trực tiếp: Dù muốn khẳng định Bác còn mãi nhưng sự thậ Bác đã mất rồi nên tác giả đau lòng, xót thương.

3. Tâm trạng khi rời lăng:

- Thương trào nước mắt: Nỗi nhớ thương không kìm nén được, nước mắt tuôn rơi.

- Chỉ muốn hóa thân thànhcon chim hót , đóa hoa tỏa hương , cây tre trung hiếu -> hóa thân vào thiên nhiên cây cối cảnh vật để mãi ở bên Bác.

- Lặp hình ảnh cây tre: Khẳng định lòng trung hiếu đối với Bác của con dân miền Nam; Muốn phát triển ý thơ, mạch cảm xúc của thơ.

=>Tấm lòng thành kính thiên liêng của nhân dân miền Nam.

III. Tổng kết:

1. Nội dung:

- Thể hiện lòng thành kính và niềm vui xúc động sâu sắc của nhà thơ đối với Bác Hồ kính yêu khi đến viếng lăng Bác.

2. Nghệ thuật:

- Thể thơ 8 chữ, giọng thơ trang nghiêm, sâu lắng.

- Ngôn ngữ tha thiết, bình dị.

- Hình ảnh thơ sáng tạo, vừa hiện thực vừa liên tưởng

- Sử dụng thành công các biện pháp tu từ ẩn dụ, hoán dụ..

Hẹn gặp lại.

Tôn Nữ​