Một số đoạn văn tham khảo cho dạng đề NLXH về một vấn đề gợi ra từ bức tranh/hình ảnh

NLXH về một vấn đề gợi ra từ bức tranh/hình ảnh​

Đây là dạng đề thường xuất hiện trong các đề thi những năm gần đây, nhất là trong các kì thi Olympic. Với dạng đề này, ta cần nêu "nội dung chính" của bức tranh, nêu ý nghĩa ẩn dụ của các nhân vật, hình ảnh hiện thị trong bức tranh, từ đó tìm ra vấn đề nghị luận, và viết như một đoạn NLXH với đầy đủ các bước giải thích, bàn luận, chứng minh, mở rộng, bài học nhận thức và hành động, liên hệ bản thân, kết luận.

Dưới đây là một số ví dụ tham khảo.

Đề 1. Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về nội dung gợi ra từ bức hình sau:



Bức tranh trên đã để lại cho em nhiều suy ngẫm về giá trị của sách. Bức tranh khắc họa một bức tượng đúc một cô bé lanh lợi với 5 cuốn sách đang ngồi bập bênh với ông béo. Hiển nhiên, thực tế, người đàn ông với một quyển sách cầm trên tay sẽ nặng hơn cô bé và chồng sách kia, những bức tranh lại tái hiện điều ngược lại để nhấn mạnh một khía cạnh khác của "cân nặng" : Đọc nhiều sách, tiếp thu nhiều kiến thức, ta sẽ có sức nặng hơn. Sức nặng ở đây là tư duy, giá trị, tiếng nói, tầm ảnh hưởng, là những lợi ích mà sách mang lại, để giúp ta thành công hơn một người lười đọc sách. Sách là người bạn thân thiết của mỗi người, đọc những cuốn sách hay chúng ta có những phút giây được tự do theo đuổi những suy nghĩ, những rung động riêng hòa theo hồn câu chữ mà không bị vướng bận bởi bất cứ thứ gì. Nhờ vậy con người ta vừa được tiếp thu thêm nguồn tri thức bổ ích, giúp mở mang trí tuệ, vừa có cảm giác thanh thản hơn như được trở về với chính mình sau vòng quay nghẹt thở của công việc và sự bận rộn hàng ngày. Sách đúc kết nhiều kiến thức, kinh nghiệm quý giá, nên có thể cung cấp cho người đọc một nguồn tri thức khổng lồ, cô đọng và có tính chính xác cao. Nhưng cũng không có nghĩa bất cứ quyển sách nào cũng bổ ích, cũng hay, cũng cần đọc. Số lượng sách nhiều vô số, gồm rất nhiều loại: Sách giáo khoa, sách tham khảo, sách về từng lĩnh vực, khoa học, y học, nghệ thuật.. nên đọc sách cần phải lựa chọn kỹ càng từng loại sách, nếu không tốt sẽ tốn thời gian và sức lực. Nguồn tri thức mà sách cung cấp có đến được với người đọc hay không và còn tùy thuộc vào phương thức đọc sách: Đọc nhiều mà chỉ lướt qua thì chẳng đọng lại bao nhiêu. Do đó đọc cần phải đọc kĩ, biết suy ngẫm và tiếp thu. Những cuốn sách viết về đời sống, những cuốn tiểu thuyết.. giúp chúng ta nhìn rõ hơn về cuộc đời, về bao điều hay dở, tốt xấu trong xã hội, từ đó ta hiểu về bản chất của đời sống, làm chủ được bản thân mình trước những cám dỗ, biết tự vấn bản thân sống sao cho khỏi bị sa ngã, sống sao cho hợp lý hợp tình. Còn với những loại sách về văn hóa, địa lí, lịch sử.. mỗi lần đọc sách là một lần ta được hòa mình vào những nét truyền thống văn hóa tốt đẹp khắp mọi nơi, hòa vào những miền đất nước, được quay về quá khứ, hướng đến tương lai.. nhờ đó chúng ta sẽ thấy cuộc đời tốt đẹp và tươi vui hơn. Đọc một cuốn sách viết về truyền thống của dân tộc miền núi phía Bắc với những chiếc váy xoè, điệu múa ô, trong ta ngay lập tức nghĩ đến niềm vui sướng được đặt chân đến đó. Hay đọc một cuốn sách viết về thành phố Rome cổ kính, hào hùng, tâm hồn ta cũng sẽ ngao du đến tận trời Âu.. Sách cũng là một cách giải trí hiệu quả. Những mẩu truyện cười, những bài thơ nhỏ giúp ta cảm thấy thoải mái hơn nhiều sau những giờ làm việc căng thẳng. Gherans đã từng nói: "Tôi đọc sách không những để mở mang trí tuệ mà còn để nâng cao tâm hồn". Hãy dành chút tiền bạc, thời gian để lựa chọn những đầu sách phát triển bản thân và nâng cao năng lực chuyên môn của mình. Mỗi gia đình cần phải rèn cho trẻ thói quen đọc sách và hạn chế sử dụng mạng xã hội. Nhìn lại bức ảnh, em cũng thấy cuộc đời của mình thật nhạt nhẽo và buồn bã như nét mặt thẫn thờ của người đàn ông trong tranh. Có lẽ đã đến lúc sắp xếp lại thời gian biểu và điểm tô cho cuộc sống của mình bằng những cuốn sách hay.

Đề 2. Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về nội dung gợi ra từ bức hình sau:



Bức tranh trên để lại cho em rất nhiều suy ngẫm. Bức tranh vẽ một người muốn vượt qua bức tường để nhìn cảnh vật đằng sau bức tường đó, bên cạnh có rất nhiều thang nhưng anh ta không biết bắc lên, mà chỉ biết chất đống để đứng lên mà vẫn không nhìn được. Từ đó ta thấy được thực trạng con người đôi khi vì mải mê chạy theo mục đích mà quên mất trong tay có những gì, để rồi lãng phí những nguồn tài nguyên quý giá. Một người mẹ quanh năm đôn đáo ngược xuôi kiếm tiền lo cho con, mà không biết con mình mong ngóng được nói chuyện, tâm sự với mẹ đến chừng nào. Một học sinh ấm ức, giận dỗi vì không được đi học thêm, mà không biết ở nhà có bao nhiêu sách chưa học đến. Một người phụ nữ tốn hàng đống tiền để mua mỹ phẩm giữ dáng dưỡng da, mà vẫn giữ nguyên thói quen ăn uống và ngủ nghỉ vô điều độ. Hay một thí sinh chật vật với câu hỏi của bài toán mà quên khai thác dữ kiện đề bài. Bức tranh tuy đơn giản nhưng mang nhiều hàm ý sâu sắc: Bức tường đại diện cho khó khăn, thử thách, còn những chiếc thang đại diện cho phương tiện, công cụ hỗ trợ. Giống như lời khuyên trong binh pháp Tôn Tử "Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng", bức tranh nhắc nhở chúng ta trong cuộc sống nếu muốn đạt được mục đích cần quan sát kỹ lưỡng, phân tích tình hình, nắm rõ lợi thế của bản thân. Nếu hiểu được chính mình và tận dụng những ưu điểm của bản thân, ta sẽ giảm bớt sự phiền hà đến những người xung quanh, tiết kiệm được thời gian, công sức và tiền bạc. "Ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc", bằng ý chí chiến đấu và lòng yêu nước ghim sâu vào máu thịt, người dân Việt Nam đã đánh đuổi giặc ngoại xâm hùng mạnh, giành lại độc lập tự do. Trong tay có hạt giống, hãy biến nó thành cánh đồng, bài học mà bức tranh truyền tải có thể áp dụng vào nhiều mặt trong cuộc sống bằng các thay đổi từng chút một trong khả năng của mình để hoàn thiện bản thân. Ví dụ như vấn đề môi trường đang nhức nhối hiện nay, thay vì chỉ trích những công ty xử lý rác thải tắc trách, mỗi người hãy tự giác giảm số lượng túi nilon mà gia đình mình sử dụng mỗi ngày, tích cực trồng cây xanh và phân loại rác. Thấm thía thông điệp mà bức tranh truyền tải, em thấy mình cần biết hài lòng với những gì mình đang có, không đứng núi này trông núi nọ mà tập trung hoàn thiện bản thân để trở thành một người "tốt hơn".

Đề 3. Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về nội dung gợi ra từ bức hình sau:



Bức tranh vẽ một người nghe theo tiếng gọi ước mơ để vượt lên hoàn cảnh, vượt lên chính mình, bước từng bước lên vị trí cao hơn đã để lại trong em một thống điệp ý nghĩa: "Mơ ước của một người phong phú bao nhiêu thì họ sẽ đi xa bấy nhiêu." Mơ ước là những tưởng tượng, hy vọng và khát khao của con người về một điều gì đó mà họ mong muốn đạt được trong tương lai. Con người vốn nhiều tham vọng, nên chúng ta mơ ước rất nhiều. Khi còn bé, ta ước mơ trở thành siêu anh hùng giải cứu môi trường, những mơ mộng hồn nhiên, trong sáng. Lớn lên, vì cơm áo gạo tiền, ta lại mơ mình tìm được một công việc có lương cao, mơ có cuộc sống đầy đủ vật chất, mơ được về nhà thăm cha mẹ. Ước mơ không phải xấu, nhưng cần có cơ sở vững chắc, có quyết tâm đủ lớn để nó không trở nên vô ích và hão huyền. Ước mơ có thể truyền động lực và cảm hứng cho ta, từ đó giúp ta tiến xa hơn trong sự nghiệp, tình cảm, đạt được những mục tiêu, hoài bão và gặt hái thành công trong cuộc sống. Mơ ước cũng góp phần giúp ta định hướng lối sống, bền bỉ vượt qua thử thách, khó khăn và sống tích cực hơn. Một người đặt ra nhiều ước mơ cho bản thân sẽ biết dành thời gian và sức lực để học tập, làm việc, tìm kiếm cơ hội thực hiện ước muốn của mình. Khi mơ về ước mơ đó, họ thường phấn khích, hứng khởi, đam mê và lạc quan, tràn đầy năng lượng để sống và cống hiến. Steve Jobs - CEO của Apple từng nói: "Đôi khi cuộc đời sẽ ném gạch vào đầu bạn. Đừng đánh mất niềm tin." Ông nổi tiếng với ước mơ và đam mê sáng tạo công nghệ đột phá, mới mẻ, nên dù từng bị Apple sa thải, người đàn ông ấy vẫn không ngừng hi vọng, khát khao, kiên trì xây dựng sự nghiệp, để rồi có được thành công và danh tiếng ngày hôm nay. "Ước mơ càng phong phú, con người càng đi xa." Nhưng ngày nay vẫn tồn tại những người hàng ngày dậm chân tại chỗ vì hay nản lòng, tự ti, đổ lỗi cho hoàn cảnh và nghĩ mình vô dụng, hay có người lại ngồi một chỗ mơ ước hão huyền mà không chịu hành động, để rồi bỏ lỡ nhiều cơ hội. Hãy dũng cảm đặt ra những ước mơ hợp lý, chủ động vạch ra kế hoạch, hăng say làm việc, sống lành mạnh, yêu đời để cải thiện tương lai và làm chủ hoàn cảnh sống. Là học sinh, em thấy mình có nhiều ước mơ như đỗ vào trường lớn, học ngoại ngữ, đánh đàn, nhưng em biết mình cần chăm chỉ và nỗ lực hơn rất nhiều để hiện thực hóa ước mơ.